تجربه روي حيوان، اعجاز روي انسان
در حال حاضر تقريبا اكثر اعضاي داخلي بدن را مي توان با تكنيك هاي خاص پيوند زد
|
|
دكتر عليرضا عصمت-جراح قلب و عروق
اميدواريم استادان و جراحان قلب در آينده با انجام اينگونه اعمال جراحي گوناگون روي حيوانات تجربيات زيادي جهت پيوند ارگان ها در انسان به دست بياورند
عمل پيوند اعضا مسلما يك علم نوپا است و بر خلاف ساير اعمال جراحي كه تقريبااز ابتداي ظهور علم طب، به صور مختلف انجام مي شدند، تحقق آن از طريق پيشرفت هاي علمي گسترده و به دنبال تحقيقات و آزمايشات سعي و خطاي بي شماري، حاصل شده است.
در حال حاضر تقريبا اكثر اعضاي داخلي بدن را مي توان با تكنيك هاي خاص پيوند زد. ولي رسيدن به روش صحيح پيوند هر عضو احتياج به تكنيك بالاي جراحي و بررسي موشكافانه اثر داروها، سموم و ميكرب ها بر اعضاي پيوندي دارد كه انجام تمامي اين آزمايش ها مسلما روي انسان امكان پذير نيست.
به اين ترتيب اهميت انجام تحقيقات پزشكي روي حيوانات از جمله سگ، گربه، خرگوش و حيوانات آزمايشگاهي مثل موش و ماهي هاي زينتي بر كسي پوشيده نيست.
چگونگي تاثير ميكرب ها و ويروس ها روي اعضا و كشف داروهاي جديد ابتدا نياز به بررسي مكانيسم اثر داروها و بيماري هاي ناشي از سموم دارويي داشته كه بايستي ابتدا روي حيوانات و ماهي ها انجام شود. اين تحقيقات در تمام دنيا مرسوم بوده و نتايج انتهايي اينگونه تحقيقات به دست آوردن بسياري از راهكارهاي علمي و تحقيقاتي و ايجاد واكنش ها در مقابل ميكرب ها و ويروس ها روي انسان است و هرگونه تحقيقات مزايايي نسبت به ديگري دارد.
۱- ايجاد بيماري هاي عفوني و ويروسي در حيوانات مثلا اسب، سگ و خرگوش و كبي آزمايشگاهي با تلقيح ميكرب يا ويروس به حيوانات و يا جداسازي آنتي كورها Interfron براي درمان انسان ها براي درست كردن انواع واكسن ها در مقابل ميكرب ها و يا ويروس ها در بخش تحقيقات صورت مي گيرد. مثال ديگر كشف داروهاي جديد و يا بررسي پيوندها از جمله پيوند نسج پانكراس روي كبد و يا جداسازي سلول هاي پانكراس سلول هاي بتا و تزريق اين سلول ها در وريد پورت حيوان سگ گيرنده از جمله كارهاي مقدماتي اوليه است كه نياز به بررسي هاي گوناگون دارد و ابتدا بايد حيوان را مبتلا به ديابت كرده و سپس سلول هاي بتا سگ ديگر را از پانكراس حيوان جدا كرده و در وريد پورت حيوان گيرنده تزريق كرد يا نسج پانكراس سگ حيوان دهنده را روي كبد حيوان گيرنده كه مبتلا به ديابت شده است پيوند زد و پس از انجام اين نوع اعمال جراحي، پيوند داروهاي ايمنوساپرسيو جلوگيري از رد پيوند را به سگ گيرنده داد. داروها بايستي بسيار منظم و دقيق به ميزان كامل و كافي بوده، از داروهاي جديد بدون عوارض انتخاب شده و در ساعت مشخص و معيني به حيوان گيرنده طبق جدول تهيه شده داده شود تا از رد پيوند سگ گيرنده جلوگيري شود. اينگونه كارهاي مقدماتي واوليه و بسيار مهم بايستي ابتدا روي حيوانات در بخش تحقيقات انجام شود.
حسن انجام اين كار يعني تحقيقات روي حيوانات در دسترس بودن تعداد زيادي از حيوانات گوناگون براي انجام اينگونه كارها است و ايجاد بيماري هاي مشابه و مختلف با انسان را مي توان در اين بخش اجرا كرد. وليكن نقص آن اين است كه مكانيسم ايجاد بيماري به طور مصنوعي ممكن است با ابتلاي طبيعي حيوان به بيماري تفاوت داشته باشد و نتيجه تحقيق را نتوان مستقيما به طور صد درصد براي انسان به كار برد ليكن شيوه و روش آن كاملا يكي است و ضريب درصد خطا شايد بيش از 10 تا 15 درصد نباشد.
۲- تحقيق روي حيواناتي كه به طور طبيعي بيمار شده اند نياز به ارجاع حيوانات بيمار شده جهت بررسي ودرمان به مراكز درماني دامپزشكي دارد كه براي اين منظور بايد يك كلينيك دامپزشكي دام هاي كوچك با يك متخصص دامپزشك در بخش تحقيقات ايجاد شود كه از ضروريات اوليه است. زيرا مي توان با ارجاع حيوانات بيمار به اين مراكز و بررسي هاي گوناگون و مقايسه آنها با بيماري هاي مشابه آنها با انسان، كارهاي علمي درمان را آغاز كرد.
در كشورهاي اروپايي و آمريكايي در مراكز دانشگاهي تحقيقات و آزمايشات گوناگون و درمان اعمال جراحي مختلف توسط استادان و جراحان قلب انجام مي شود و در اينگونه كشورها در مراكز دانشگاهي وجود چنين بخش هايي از ضروريات اوليه پيوند اعضا است. مثلا: در كاليفرنيا، مركزي به اسم Lina Linda تا به حال 2 هزار و 500 كيس اعمال جراحي قلب از جمله نوع Heterotopic روي سگ فقط به منظور به دست آوردن روش علمي جراحي پيوند قلب صورت گرفته است و پس از عمل جراحي حيوان را با تزريق محلول كلرور پتاسيم در رگ از بين مي برد. هدف آنها فقط روش و به دست آوردن تجربيات عمل جراحي است.
در بخش تحقيقات پزشكي بيمارستان رامتين تهران نيز، فعاليت هاي گسترده اي در اين زمينه انجام شده است. در اين بخش، تيم پيوند اعضا متشكل از دو جراح قلب، دو كمك جراح، دو پرستار ورزيده جهت همكاري با جراحان، دو پزشك بيهوشي با دو تكنسين بيهوشي، يك مهندس ژنتيك، يك مهندس پزشكي، يك سايكولوژيست، يك فارماكولوژيست، يك هماتولوژيست، يك ايمنولوژيست، يك كارديولوژيست و يك حقوقدان و يك دامپزشك فعاليت مي كنند.
در اين مركز بر خلاف مراكز تحقيقات ساير كشورها تا هر زمان كه رد پيوند در حيوان عمل شده ظاهر نشود حيوان را زنده نگه داشته و عوارض اينگونه اعمال را در حيوان مورد بررسي و درمان قرار داده و نيز عوارض مختلف كه جهت جلوگيري از رد عضو پيوند در حيوان مشاهده شده و ثبت مي شود.
اعمالي كه تا به حال از آغاز فعاليت بخش تحقيقات در بيمارستان رامتين صورت گرفته به شرح ذيل است:
تعداد كل اعمال جراحي مختلف 69 مورد و حيوانات گوناگوني كه تا به حال به منظور اينگونه فعاليت هاي تحقيقاتي و علمي استفاده شده شامل گوسفند و سگ بوده كه اعمال انجام شده به شرح ذيل است:
پيوند قلب از نوع۲ Heterotopic5مورد، پيوند كبد 4 مورد، پيوند كليه 2 مورد؛ اولي 30 روز دومي 60 روز، پيوند تراشه در گوسفند در يك زمان 2 مورد، اسپلنكتومي يك مورد، و توراكوتومي 8 مورد كه در انجام عمل جراحي توراكوتومي اعمال جراحي گوناگون از قبيل لوبكتومي Lobectomie 3مورد، پنومونكتومي 5Pnumectomie مورد و مدت زنده ماندن حيوان سگ در عمل جراحي پيوند قلب به ترتيب 10 روز، 13 روز، 17 روز و آخري 25 روز با قلب پيوندي گزارش مي شود و اين نشان دهنده اين مساله است كه وضعيت پيوند اعضا در بخش تحقيقات مربوطه روز به روز روبه بهبودي بوده و ثمرات آن رفته رفته مشخص و بارز مي شود و نتايج تحقيقات پيوند اعضا در اين مركز به صورت يك جلد كتاب علمي- تحقيقاتي با هزاران نكته مثبت بوده كه بسياري از گره هاي كور تحقيقات را جهت بهبودي وضع پيوند اعضا مي گشايد و جلد اول كتاب پيوند اعضا قلب در حال نشر بوده كه جايگاه بزرگي در جراحي هاي قلب در آينده خواهد داشت و بسياري از مسايل مختلف را در درمان پيونداعضا و مسايل پيچيده اين نوع جراحي را با تكنولوژي بهتر و نهايتا درمان بيماران قلبي حل خواهد كرد و اميدواريم استادان و جراحان قلب در آينده با انجام اينگونه اعمال جراحي گوناگون روي حيوانات تجربيات زيادي جهت پيوند ارگان ها در انسان به دست بياورند.
|