دوشنبه ۳۰ شهريور ۱۳۸۳ - سال دوازدهم - شماره - شماره۳۵۰۱
درمان جديد براي ديابت
بنا بر گزارش پزشكان آمريكايي و كانادايي، حدود۶۰ درصد از بيماران ديابتي كه يك سال قبل به طور تجربي سلول هاي كلون شده پانكراس را دريافت كرده اند، به طور قطعي درمان شده و ديگر نيازي به تزريق انسولين نخواهند داشت.
اين نتايج بر مبناي تحقيقاتي در 12 مركز پزشكي در آمريكا و كانادا روي 86 بيمار مبتلا به ديابت وابسته به انسولين صورت گرفت.
افراد مبتلا به ديابت وابسته به انسولين عموما ناچارند براي جلوگيري از بالارفتن قند خون و بروز عوارضي چون كوري، آسيب هاي عصبي منجر به قطع اعضا و كما و مرگ تا پايان عمر انسولين تزريق كنند.

بلعيدن حشره
016488.jpg
سيد حسين غضنفري - پيش آمده كه وقت دوچرخه سواري حشره ميل كنيد. اگر شما از آن دسته افرادي باشيد كه با مشكل گرفتگي بيني رو به روييد امكان بلعيدن حشره براي شما وجود دارد. اگر حشره را ببلعيد و وارد مجاري تنفسي و شش هاي خود كنيد، ممكن است نگران شويد كه چه بر سر شش هاي شما خواهد آمد و آيا شش هاي شما محل امني براي حشره خواهد شد يا خير؟ خوب است بدانيد موهاي ذره بيني ناي شما حشرات ميكروسكوپي را به سمت بالا سوق مي دهند تا با سرفه هاي شما از بدنتان خارج شود. ولي اگر حشره از ناي شما هم رد و وارد شش هاي شما شد- كه احتمال آن ضعيف است - سيستم دفع خطر در شش ها به طور اتوماتيك به كار خواهد افتاد تا تجاوز به شش ها را نابود كند. ابتدا شش ها با پخش ماده اي مخاطي حشره را مي پوشاند و سپس پروتئين هاي به جا مانده به كمك واكنش شيميايي تجزيه مي شود. اين واكنش به دفع حشره، آماسي در شش پديد مي آورد كه بي خطر است. اگر از ابتدا حشره وارد شكم شما شود كه بهتر مي دانيد چه بلايي بر سرحشره موذي خواهد آمد. نتيجه آنكه اگر حشره اي را تصادفي بلعيديد، مضطرب نشويد چون جاي نگراني وجود ندارد ولي اگر فكر مي كنيد كه باز هم نگران هستيد، مي توانيد با پزشك خود مشورت كنيد، ضمنا حساب حشرات گزنده فرق مي كند. چون گزيدن آنها خطرناك است و آنقدر اذيتتان مي كند كه خودتان مستقيم به پزشك مراجعه كنيد.

چپ دستي عيب نيست
016437.jpg
در اكثر انسان ها يك دست قويتر و ورزيده تر از دست ديگر است و اين موضوع از همان اوان كودكي در طفل تا حدودي مشهود است، به طوري كه وقتي خوراكي يا پستانك را در اختيار طفلي چند ماهه قرار دهيد به طور خودكار البته بدون دخالت ديگرانبا دست برتر خود آن را به دهان مي برد و اگر مجبورش كنيد كه با دست ديگرش اين كار را ا نجام دهد، حركت ناشيانه كودك را كاملا متوجه خواهيد شد. به طوري كه حتي احساس مي كنيد دهانش را نمي تواند پيدا كند وخوراكي را در آغاز به اطراف دهانش مي مالد.
اين موضوع وقتي نمايانتر مي شود كه كودك قلم به دست گرفته و نقاشي كردن را آغاز كند. شايد در آغاز كودك بين استفاده از دست راست و چپ مردد باشد ولي بعد از مدتي كوتاه بدون كمك كسي دست برتر خود را مي يابد و درنهايت در حدود 2 تا۳ سالگي دستي كه كودك مي خواهد به طور مستمر استفاده كند، مشخص مي شود.
چرا بعضي مردم چپ دست هستند؟
در جواب اين سوال چندين نظريه وجود دارد كه به بررسي اختصاصي اين نظريات مي پردازيم.
نظريه جنگي:
1- طبق اين نظريه چون بشر در جنگ ها مجبور بود از قلب خود محافظت كند لذا شمشير را با دست راست گرفته و با دست چپش سپر را نگه مي داشته و كم كم به همين دليل دست راست قويتر شده و استفاده از آن عموميت پيداكرده است. اين نظريه به كلي از اعتبار ساقط است اولا قلب كاملا در طرف چپ قرار نگرفته، دوم ،ضربه به كبد هم به همان اندازه كشنده است، سوم،معلوم نيست چرا بعضي از افراد باز هم لجبازي كرده و چپ دست شده اند؟!
2- نظريه گرانيگاهي: بر اساس اين نظريه گرانيگاه بدن انسان در طرف چپ بدن قرار دارد. بنابراين انسان روي پاي چپش بهتر مي ايستد و در نتيجه پاي راست آزاد مي ماند و فعاليت بيشتر پاي راست موجب مي شود طرف راست بدن ازجمله دست راستقويتر شود. اين نظريه هم اعتبار ندارد زيرا مبناي علمي ندارد و نيز معلوم نيست چرا گرانيگاه بعضي افراد چپ دستاندر جاي خود قرار ندارد؟
۳- نظريه چشم برتر: اين نظريه مبني بر اين است كه مركز حس بينايي در مغز در نيمكره اي قرار دارد كه سرنوشت دست برتر را مشخص مي كند. يعني كسي كه چشم راستش برتر است، راست دست مي شود و بر عكس. اين نظريه هم مبناي علمي ندارد زيرا اولا كساني هستند كه چشم راستشان برتر است ولي چپ دستند و برعكس، دوم در ميان نابينايان مادرزاد هم نسبت راست دستي و چپ دستي مانند بينايان است.
۴- نظريه تربيتي : بنا براين نظريه، دست چپ و راست در آغاز براي افراد هيچ فرقي ندارد وچون ما در جامعه راست دستان زندگي مي كنيم بر اثر تمرين و تربيت راست دست مي شويم و آنهايي كه هم كه چپ دست شده اند به دليل عدم مراقبت والدين و مربيانشان بوده است. بي پايه و اساس بودن اين نظريه هم كاملا مشخص است. اولا چه كسي سند دنيا را به نام راست دستان زده است؟!! دوم، پس چرا عده اي با توجه به عدم رضايت والدين و مربيانشان باز هم چپ دست مي شوند؟
5- نظريه لجبازي: بنا براين نظريه، راست دستي امري طبيعي است و چپ دستان افراد لجبازي هستند كه از عرف و عادت سرپيچي كرده اند و دليل شان هم اين است كه در ميان مجرمان و افراد ضد اجتماعي چپ دستان زيادتر هستند. اين نظريه هم پايه علمي ندارد زيرا در ميان چپ دستان هم نوابغي مثل لئوناردوداوينچي نقاش ايتالياييو افراد برجسته مثل لوئيس كارل روانشناس و محقق آمريكاييوجود دارند.
6- نظريه كاركردهاي مغزي: چپ دستي و راست دستي جنبه فطري دانسته و به عملكرد نيمكره هاي مغز بستگي دارد به طوري كه در فرد چپ دست نيمكره راست مغز قويتر و در فرد راست دست نيمكره چپ قويتر است. اين نظريه جديدترين و در عين حال عاقلانه ترين دليل براي چپ دستي و راست دستي است.
در اين كه چپ دستي و راست دستي جنبه ارثي نيز دارد شكي نيست زيرا اگر به شجره نامه كودك چپ دست توجه كنيم يكي از والدين يا مادربزرگ و پدر بزرگ يا خاله و دايي و... چپ دست در خانواده وجود دارد، البته چپ دستي افراد پير خانواده كه سواد نوشتن هم ندارند را مي توان از كارهاي ديگر آنها متوجه شد. مثلا سوزن نخ كردنآن دستي كه نخ را كنترل مي كند دست برتر است، قيچي كردن، اره كردن و... در اعضاي ديگر بدن هم عضو برتر وجود دارد، مثلا در ورزش فوتبال بازيكن هاي چپ پا داريم يا بعضي ها وقتي مي خواهند با دوربين عكس بيندازند از چشم چپ و بعضي ها از چشم راست استفاده مي كنند يا ا گر بخواهند متوجه شوند كه ساعتشان كار مي كند يا نه، معمولا آن را به گوش برتر خود نزديك مي كنند. البته تمام اين موارد را بدون آنكه طرف مقابل متوجه شود و زماني كه به طور ناخودآگاه اين اعمال را انجام مي دهد بايد كنترل كنيد.
ارتباط تغيير دست برتر و لكنت زبان
در اين شكي نيست كه مركز حركت هاي ارادي دست و پا در قسمتي از نيمكره مقابل مغز قرار دارد يعني مركز حركت هاي ارادي دست و پاي چپ در قسمتي از نيمكره راست مغز قرار گرفته و بالعكس. بنابراين اگر آسيبي به نيمكره چپ مغز وارد شود، موجب اختلال در حركات نيمه راست بدن مي شود وبالعكس و همچنين يكي از نيمكره هاي مغز در سخن گفتن فعالتر است و اين نيمكره  همان است كه مركز حركت هاي دست برتر مي باشد. با اين تفاسير چون عمل حرف زدن و انتخاب دست برتر هردو نتيجه عملكرد برتر يكي ازنيمكره هاي مغز است و نيز رشد هر دو زبان آموزي و انتخاب دست برترتقريبا همزمان تا حدود۲ سالگيصورت مي گيرد، اگر تغيير دست برتر در اين سنين انجام گيرد احتمال ابتلاي كودك به لكنت زبان را افزايش مي دهد. البته شيوه تغيير دست برتر نيز مهم است.
با توجه به تحقيقات فوق از آنجا كه كودك راست دست در تمام زمينه ها مثل طرز دست گرفتن قلم و كاغذ و كشش خطوط براي نوشتن الگو دارد و به حركت دست معلم مي تواند استناد كند، لذا كودك راست دست در اين زمينه ها واعمال مشابه سريعتر پيشرفت مي كند. حتي برشي كه براي قلم ني جهت خوشنويسي زده مي شود مناسب چپ دست ها نيست.
هيچ اجباري در تغيير چپ دستي وجود ندارد و كودك چپ دست تنها بايد همانند كودك راست دست الگوي عملي جهت پيشرفت داشته باشد و اگر چنانچه مشكلاتي در زمينه يادگيري مسايل عاطفي اين كودكان مشاهده مي شود، متوجه نحوه تدريس و آموزش و رفتار والدين و مربيان كودك است نه خود كودك.
گرد آورنده: مژده ناظم

ترك اعتياد
استاد خيمه شب بازي 
خلا  رواني، مهمترين دليل بازگشت مجدد به سوي مواد مخدر است 
016491.jpg
عليرضا آشوري 
ترك اعتياد اصولا كار دشواري است. فرد معتاد به دليل وابستگي رواني و فيزيكي به سختي قادر به كنارگذاشتن ماده مخدر است. حتي اگر مشكلات فيزيكي قابل درمان باشند وابستگي رواني اصلي ترين سد در مسير ترك اعتياد خواهد بود
راجع به اعتياد و عوارض و علل و معضلات و مسايل مرتبط و نامرتبط با آن آنقدر صحبت شده كه هر حرفي از هر جنبه اي قديمي و كهنه جلوه خواهد كرد. ولي با نهايت تاسف آمار بالاي اعتياد به انواع و اقسام مواد مخدر، پايين  آمدن ترسناك سن اعتياد و رسوخ اعتياد در تمام اقشار سطح بالا و پايين اجتماع نشان مي  دهد كه اين حرف هاي كهنه و توصيه هاي نخ نماو البته عمدتا درست و صحيح نتوانسته اند حتي درابعاد كوچك، مرهمي بر زخم عميق اعتياد باشند.
يكي از اصلي ترين ابعاد معضل اعتياد را مساله  ترك اعتياد تشكيل مي  دهد. اول ببينيم بنا برتعاريف علمي چه كسي معتاد است. بنا براظهار نظر محققان مركز ترك اعتياد مونترال كانادا، يك معتاد به لحاظ رفتاري سه ويژگي بارز دارد؛ اول كاهش كنترل: مصرف كننده مواد مخدر وقتي از اين مواد استفاده مي   كند قادر به پيش بيني وقايع بعدي نخواهد بود. يك روز با مصرف يك دوز كوكائين، مصرف آن را متوقف مي   كند ولي روز ديگر بايد چند دوز را يك جا مصرف كند. دوم اشتغال ذهني اجباري: معتاد زمان زيادي را صرف فكر كردن به مواد مخدر مي  كند. سوم تداوم استفاده به رغم نتيجه گيري منفي: اگر مصرف مواد مخدر باعث بروز مشكلاتي شود فرد معتاد همچنان به مصرف آن ادامه خواهد داد. به عبارت ديگر شخص كنترل و تسلط اختياري خود در استفاده از يك ماده را از دست مي  دهد.
نرخ ابتلا به مواد مخدر از يك ماده به ماده ديگر متفاوت است. مثلا كرك كوكائين به مراتب اعتياد آورتر از ساير مواد مخدر است. به طور تخميني از هر 10 نفر كه يك بار از مواد مخدر استفاده مي  كنند يك نفر قطعا معتاد مي  شود و قادر به ترك اين مواد نخواهد بود. 9 نفر يا 90 درصد بقيهگرچه شايد معتاد نشوند ولي براي خود و جامعه دوروبرشان تبديل به افراد خطرناكي خواهند شد. حتي يك بار مصرف مواد مخدر مي  تواند خطر  اوردوز، از دست دادن كنترل، اعمال خشونت و... را به دنبال داشته باشد. نوع نگرش به مواد مخدر هم متفاوت است ولي ماهيت اعتيادآور تمامي آنها يكسان است. وابستگي توام فيزيكي و رواني به دارو باعث اعتياد مي  شود و همين وابستگي ترك اعتياد را به كاري سخت و دشوار بدل كرده است.
ترك اعتياد از جنبه علمي يعني سم زدايي از بدن فرد معتاد. به عبارت ديگر هدف از ترك اعتياد، سم زدايي از بدن فرد معتاد است به نحوي كه او در كوتاه ترين مدت زماني و باحداكثر ايمني ممكن استفاده از مواد اعتيادآور را متوقف كند. اين ترك كردن روش هاي گوناگوني دارد و از فردي به فرد ديگر تفاوت خواهد داشت.
ترك اعتياد اصولا كار دشواري است. فرد معتاد به دليل وابستگي رواني و فيزيكي به سختي قادر به كنارگذاشتن ماده مخدر است. حتي اگر مشكلات فيزيكي قابل درمان باشند وابستگي رواني اصلي ترين سد در مسير ترك اعتياد خواهد بود. حتما در فيلم هاي سينمايي زياد ديده ايد كه يك نفر معتاد يك مرتبه متحول مي  شود و چند روز خود را در جايي حبس مي  كند و بعد هم احتمالا راه مي  افتد تا از تمام دنيا انتقام بگيرد.
متاسفانه اين تحول و غيرت و... صرفا در همان عالم سينما معنا دارد. بنابر اظهار نظر بسياري از محققان برجسته دنيا در زمينه ترك اعتياد، چنين ترك اعتيادي بسيار بسيار كار دشواري خواهد بود. چون ماده اي آنقدر خرد كننده و غيرقابل مقاومت يكباره از بدن خارج مي  شود و بعد از مدت كوتاهي خلا آن به شدت روح و ذهن فرد سابقا معتاد را آزار خواهد داد. اين همان نكته اي است كه تمام مشاوران امور ترك اعتياد بر آن تاكيد مي  كنند يعني جايگزيني مواد مخدر با چيزي كه از لحاظ رواني توان برابري با آن را داشته باشد، ساده تر بگوييم انگيزه  قوي.
به هر حال شايد بنابر همين دليل، محققان بيشتر بر روش هاي ترك اعتياد مبتني بر دارو درماني تاكيد مي كنند. در ترك اعتياد با كمك دارو با قطع مواد مخدر و جايگزيني آن با يك داروي ديگر كم كم از بدن بيمار سم زدايي مي شود. تا زماني كه وابستگي بدني نسبت به ماده قبلي از بين برود ولي مشكل اينجاست كه داروي جديد هم به نوعي ديگر فرد را به خود وابسته مي كند ولي به هر حال كنار گذاشتن آن مثل قطع كردن بسياري از داروهاي رايج علم پزشكي خواهد بود. متادون معروف ترين دارويي است كه در اين موارد به كار مي رود. اين دارو حتي در موارد اعتياد شديد  به هروئين هم موثر است و به سرعت وابستگي فيزيكي و رواني به هروئين را از بين برده خود جانشين هروئين مي شود بدون اينكه عوارض وحشتناك هروئين را با خود داشته باشد. متادون مثل هروئين از خانواده اپيوئيدها و عمده مصرف آن همين ترك كردن اعتياد است. ولي درمان با متادون ممكن است ماه ها به طول بينجامد ولي تاثير مثبت آن اثبات شده است. غير از متادون داروهاي ديگري مثل بوپرونورفين و نالتركسون هم به همين منظور قابل استفاده هستند ولي نسبت به متادون تاثير كمتري دارند.
جدا از درمان با متادون و داروهاي مشابه، روش هاي درماني موازي پزشكي نيز طرفداران فراواني دارند. طب سوزني، هوميوپاتي، حجامت و غيره روش هايي هستند كه گفته مي شود در ترك اعتياد موثر اند.
ولي حال از هر راه و روشي، به هر ترتيب بيمار اعتياد خود را ترك مي  كند يعني دست كم وابستگي فيزيكي  او به مواد مخدر از بين مي  رود.آيا اين كافي است؟
اصلي ترين و حياتي ترين مرحله ترك اعتياد تازه از اينجا آغاز مي شود؛ بارها و بارها شنيده ايد كه معتادي بعد از چندين بار ترك كردن دوباره سراغ مواد مخدر رفته  است. واقعا دليل اين مساله چيست؟ مهم ترين دليل همان خلا رواني است. زندگي يك معتاد در مواد مخدر خلاصه مي شود؛ چيزي كه او را مي فرسايد و تحليل مي برد و در عين حال تنها چيزي است كه باعث زنده ماندنش مي شود. مثل قضيه معروف داستان ارباب حلقه ها نوشته جاويدان جي آر. آر. تالكين كه حلقه قدرت همه چيز گولوم را نابود مي كند ولي گولوم بدون حلقه نمي تواند زندگي كند. حالا اگر اين مايه مرگ و زندگي از يك معتاد گرفته شود، بايد چيز ديگري باشد تا اين حفره عميق را پر كند و متاسفانه اين انگيزه ثانوي وجود ندارد. معتادان حتي پس از ترك اعتياد اغلب جايي در جامعه و خانواده خود ندارند و به هيچ  وجه مورد پذيرش قرار نمي    گيرند. امكان فعاليت شغلي برايشان فراهم نيست چون سوء سابقه دارند و هيچ كس عملا آنها را به كار نمي گيرد. سرخوردگي  ناشي از اين شكست هاي اجتماعي وعاطفي فرد را دوباره به سوي اعتياد سوق مي   دهد، مثل همان حلقه كذايي  كه ذكرش رفت. مواد مخدر قرباني مي  گيرند ولي قربانيان آنها با رنج و سرمستي ترسناكي اين هلاكت را پذيرفته اند چون براي آنها جايگزين ديگري براي اين استاد خيمه شب بازي وجود ندارد.

مسموميت با مونوكسيد كربن
016440.jpg
واژه مونوكسيدكربن را حتما بارها و بارها در برنامه هاي معروف آقاي گاز شنيده ايد. اين گاز بي  رنگ و بي  بو در اثر سوختن ناقص كربن ايجاد مي  شود. اگر كربن به طور كامل و در اكسيژن كافي بسوزد، اكسيد شده و گاز دي اكسيد كربن آزاد خواهد شد. اين گاز همان مقوله معروف آلوده كننده هواست ولي اصولا گاز مرگباري نيست. اما حكايت مونوكسيد كربن به شدت متفاوت است. هر ساله بيش از 500 نفر آمريكايي در اثر مسموميت ناآگاهانه و تصادفي ناشي از مونوكسيدكربن جان خود را از دست مي  دهند. جالب اينكه به طور متوسط سالانه دو هزار نفر نيز با اين گاز خودكشي مي  كنند. مركز كنترل و پيشگيري از بيماري هاي آمريكا اعلام كرده است، گاز مونوكسيدكربن از اگزوز خودروها و كاميون ها، موتورهاي گازوئيلي كوچك، اجاق ها، فانوس ها، سوختن چوب و زغال وسيستم هاي حرارتي و گازسوز توليد مي  شود. مونوكسيدكربن حاصل از اين منابع در محيط هاي بسته و نيمه بسته جمع مي  شوند. حتما شنيده ايد كه آن قديم ها، خانواده اي كه در زمستان كنار كرسي هاي زغالي خوابيده  بودند، در اثر خفگي جان خود را از دست داده اند.
علايم حاصل از مسموميت با اين گاز شامل سردرد، سرگيجه، ضعف، تهوع، گيجي و استفراغ است. مقادير بالاتر اين گاز مي  تواند منجر به بي  هوشي شود و اگر ميزان تنفس اين گاز از اين حد فراتر رود، مرگبار خواهد بود. در گذشته كه استفاده از بخاري هاي زغالي، كرسي و لوازم حرارتي مشابه گسترش بيشتري داشت آمار خفگي در اثر اين گاز در ايران بالاتر بود. ولي متاسفانه اين لوازم حرارتي همچنان در بسياري از مناطق كشور مورد استفاده قرار مي  گيرند، بدون اينكه خطر گاز مونوكسيدكربن مورد توجه استفاده كنندگان قرار گرفته باشد.
كارشناسان آمريكايي چند توصيه مهم براي جلوگيري از مسموميت با اين گاز خطرناك ارايه كرده اند:
۱- نصب، تنظيم و راه اندازي صحيح تمامي دستگاه هاي سوختي.
۲- كنترل سالانه كوره ها، گرم كننده هاي آبي و خشك كننده هاي گازي توسط يك تكنسين خدماتي ماهر.
۳- كنترل و پاكسازي هر ساله دودكش بخاري و تنوره ها.
۴- استفاده از گرم كننده هاي سوختي بدون دودكش فقط در مواقعي كه شخص بيدار است و آنها را كنترل مي  كند.
۵- بازرسي منظم سيستم هاي اگزوز اتومبيل ها از لحاظ وجود نقص فني.
با رعايت اين اصول مي  توان تا حد زيادي از بروز مسموميت هاي گازي جلوگيري كرد.

خطرات مصرف الكل
مضرات نوشيدن مشروبات الكلي نيازي به بحث و اثبات ندارد. ولي با اين وجود تحقيقات در مورد مضرات الكل همچنان درصدر تحقيقات موسسات پزشكي و بهداشتي است.
مطالعات اخير دانشمندان دانشگاه كاليفرنيا نشان داده است كه مصرف الكل بلافاصله قبل از خواب مي  تواند منجر به بروز بي  خوابي كامل در طول شب شود. در اين حالت فرد به شدت تمايل به خواب دارد ولي قادر نيست بخوابد. چنين وضعيتي عوارض جسمي وعصبي بدي را براي فرد به جاي خواهد گذاشت.
همچنين مصرف الكل چند ساعت قبل از خواب نيز ممكن است باعث گرفتگي شديد راه هاي تنفسي كوچك ريه در هنگام خواب شود.

تب غرب رود نيل
دكتر جان واتسون استاد بخش سلامت عمومي دانشگاه شيكاگو عوارض و شدت بيماري ويروسي تب غرب رود نيل را بسيار فراتر از آن چيزي كه انتظار مي  رفت، برآورد كرده است.
او گفته است:ما انتظار داشتيم اين يك بيماري با دوره حدودا 3 تا 6 روزه باشد ولي گزارش ها نشان مي  دهد مبتلايان به اين بيماري تا حدود 60 روز هنوز برخي از علايم و عوارض بيماري را همراه خود داشته اند.
تحقيقات در مورد اين بيماري بعد از همه گيري سال 2002 در ايالت ايلينويز آمريكا شكلي جدي به خود گرفت. اين بيماري مي  تواند عوارض خطرناكي چون عفونت مغز و نخاع را به دنبال داشته باشد.

درمانگاه
تهرانشهر
خبرسازان
دخل و خرج
در شهر
طهرانشهر
|  تهرانشهر  |  خبرسازان   |  دخل و خرج  |  در شهر  |  درمانگاه  |  طهرانشهر  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |