دكتر مسعود اصغري
آيا شما كه خانم هستيد تاكنون به مشكلات قلبي توجه كرديد؟ آيا مشكلات قلبي را يك بيماري مردانه مي دانيد؟
لطفا به چند آمار جالب توجه كنيد:
-مطالعه قند و چربي در تهران در سال 1381 نشان داد كه 7/12 درصد از زنان سابقه دردهاي قلبي دارند در حالي كه اين مشكل تنها در 8/8درصد مردان مشاهده شده است.
-مطالعه مشابه در بوشهر نشان داد كه سابقه سكته قلبي در مردان 4/17 درصد و زنان 8/19 درصد بوده است.
-38 درصد از زنان در يك سال بعد از يك حمله قلبي خواهند مرد.
-دوم سوم زناني كه حمله قلبي داشتند، بهبودي كامل پيدا نمي كنند و حدود 46 درصد از زنان طي 6 سال از حمله قلبي ناتوان مي شوند.
واقعيت اين است كه اگر شما قلب داريد پس بيماري قلبي يك واقعيت اجتناب ناپذير است. تلاش ما اين است كه با داشتن يك زندگي سالم مانع از به وجود آمدن عوامل خطرزا شويم.
يك هشتم از زنان بين سنين 64-45 سال دچار انواعي از بيماري هاي قلبي مي شوند و اين مقدار در زنان بالاي 64 سال تا يك دوم افزايش مي يابد. پس بايد به دقت عوامل خطرزا را بشناسيد و با ايجاد تغييرات در زندگي خود، سلامت خود را تضمين كنيد.
بيماري قلبي چيست؟
يك حمله قلبي زماني اتفاق مي افتد كه يكي از شرائين تغذيه كننده قلب مسدود شود و مانع از رسيدن اكسيژن و مواد غذايي به قلب شود و غالبا اصطلاح بيماري قلبي در اين مورد به كار مي رود. البته فشار خون بالا و درد قفسه سينه و بيماري هاي روماتيسمي قلب و دريچه اي قلب هم در اين گروه جاي مي گيرند. برخي از بيماري هاي قلبي با اعمال جراحي باي پس عروق و آنژيوبلاستي تا حدي بهبود مي يابند، ولي بايد توجه كرد شريان ها همچنان آسيب ديده هستند و اين به معني در معرض خطر حمله بعدي بودن است.
چه زناني در معرض خطر بيماري هاي قلبي هستند؟
ريسك فاكتورها عوامل يا عاداتي هستند كه احتمال ابتلا به بيماري هاي قلبي را افزايش مي دهند و به 2 دسته تقسيم مي شوند:
۱-قابل تغيير، مانند: سيگار، فشار خون بالا، كلسترول خون بالا، افزايش وزن، عدم تحرك فيزيكي و ديابت
۲-غير قابل تغيير، مانند: سن، سابقه فاميلي و يائسگي.
هيچ عامل خطري را نبايد دست كم گرفت.
-سيگار: تقريبا هر روز چيز تازه اي در مورد خطرات آن مي شنويم و در اكثر بيماري هايي كه بشر با آن دست به گريبان است، تاثير مستقيم يا غير مستقيم دارد.
فقط ذكر اين مطلب ضروري است؛ زناني كه سيگار مي كشند تا 6 برابر بيشتر از زنان ديگر دچار حمله قلبي مي شوند.
-فشار خون: قاتل خاموش، نامي است كه براي اين ديسك فاكتور انتخاب شده است.
يكي از عوامل مهمي است كه به طور مستقيم قلب و عروق و به طور غير مستقيم از طريق اثر روي كليه سبب ايجاد بيماري هاي قلبي مي شود.
خبر ناراحت كننده اين است كه 20 درصد جمعيت بالاي 20 سال تهران فشار خون بالا دارند و اين با مصرف روزافزون چيپس و پفك در ميان كودكان، در آينده بيشتر هم خواهد شد.
چگونه با فشار خون مقابله كنيم؟
۱-اصلاح شيوه زندگي: مي توان با يك رژيم غذايي خوب و غني از ميوه و سبزي، حبوبات، غلات و محصولات كم چربي كمك شاياني به افت فشار خون كرد.
۲-استفاده كمتر از نمك در غذا
۳-كاهش وزن
۴-استفاده از دارو تحت نظر پزشك
-كلسترول خون بالا: از عوامل مهم ايجاد بيماري قلبي است كه شانس پيشرفت اين بيماري را زياد مي كند. اگر قبلا سابقه ناراحتي قلبي داشته ايد، مي توانيد با كاهش كلسترول ريسك ابتلاي مجدد را كاهش دهيد. 2 نوع كلسترول در خون است:
۱-كلسترول خوب HDL
۲-كلسترول بدLDL
شما مي توانيد با آزمايش هاي مستمر، ميزان كلسترول خون خود را اندازه گيري كنيد. حالت مطلوب LDL كمتر از 100 ميلي گرم در دسي ليتر و HDL بيشتر از 60 ميلي گرم در دسي ليتر است.
جدول زير رابطه شاخص توده بدنيBMI قد و وزن را نشان مي دهد
چگونه با كلسترول بالا مقابله كنيم؟
۱-اصلاح شيوه زندگي و تغذيه مناسب
۲-فعاليت بدني
۳-كاهش وزن
۴-استفاده از دارو تحت نظر پزشك
-اضافه وزن: مطالعات نشان مي دهد كه 6/57 درصد از زنان تهراني بالاي 20 سال اضافه وزن دارند و 5/29 درصد از آنها چاق هستند و اين ارقام رو به افزايش است. اضافه وزن به طور مستقيم باعث ايجاد حملات قلبي شده و همچنين باعث افزايش ميزان كلسترول و همچنين فشار خون نيز مي شود.
شما بايد ابتدا شاخص توده بدني BMI خود را بشناسيد كه به اين ترتيب است:
۹/۲۴ - 4/18 نرمال
۹/۲۹ - 25 اضافه وزن
۳۰ به بالا چاق
اندازه گيري دور كمر:
اندازه دور كمر بيشتر از 5/87 سانتيمتر خطر بيماري هاي قلبي را زياد مي كند.
براي اندازه گيري صحيح بايد بايستيد و با يك نوار دور كمرتان را درست بالاي استخوان لگن اندازه بگيريد. اين كار را بعد از اينكه نفستان را بيرون داديد، انجام دهيد.
بهترين راه براي كاهش وزن، كاهش تدريجي آن است كه با يك رژيم غذايي متعادل و همراه با فعاليت هاي بدني امكانپذير است.
-ديابت: يك عامل خطرزاي مهم است. حدود 65 درصد از افرادي كه ديابت دارند به علت انواع مختلفي از بيماري هاي قلبي - عروقي مي ميرند و اين ريسك در زنان ديابتي خيلي بيشتر است.
مهمترين عاملي كه به بيماران ديابتي كمك مي كند، رژيم غذايي مناسب و كاهش وزن است. با توجه به مطالب ذكر شده، به اهميت تغذيه سالم در كاهش بيماري هاي قلبي پي مي بريم و اين مساله در ميان زنان از اهميت خاصي برخوردار است.
