مهدي طاهباز
با اين كه آخرين روزهاي پاييز ۸۳ را پشت سر مي گذاريم و به روزهاي سرد سال نزديك مي شويم اما استقبال نسبي از آثار روي پرده همچنان ادامه دارد و گهگاه شاهد تشكيل صف مقابل سينماها هستيم. سينماروها طي چند هفته اخير با همه نوع خوراك مواجه بوده اند. از اكشن چند ميلياردي گرفته تا كمدي لاله زاري. هم فرصت ترسيدن در سالن تاريك سينما مهيا بوده و هم حسرت خنديدن به حركاتي كه بايد خنده را بر لبان مي نشاندند.
جدا از گروه مخاطب خاص (آسمان باز) كه قرار است به طور مرتب تعدادي فيلم تا پايان سال در آن به نمايش درآيند، تقريباً تا آغاز جشنواره فجر هر هفته يك فيلم جديد اكران خواهد شد.
دوئل يك طرفه
ابر و باد و مه و خورشيد و تلويزيون و... دست به دست هم داده اند تا «دوئل» بفروشد. بالاخره پرهزينه ترين فيلم تاريخ سينماي ايران كه به  قول سازندگانش تمام هزينه آن را بخش خصوصي تامين كرده بايد به نوعي خرج خودش را در بياورد.
دوئل در مدت يك ماه نمايش در حدود ۲۰ سينما، ۳۵۰ ميليون تومان فروش كرده است. اگر تبليغات گسترده تلويزيوني، مطبوعاتي، شهري و... اين فيلم را در نظر نگيريم، دوئل در اين مدت به فروش بسيار خوبي دست يافته است. البته با توجه به اين مقدار تبليغ و تاكيدات فراواني كه تماشاگر را به سمت سينماها
فرا مي خواند، چنين فروشي كه سير نزولي را هم آغاز كرده، نمي تواند قابل قبول باشد.
اما يك نكته را هم نبايد فراموش كرد. دوئل يك فيلم جنگي و كاملاً جدي است. طي سال هاي اخير يا فيلم هاي طنز با اقبال عمومي مواجه شده اند و يا آثار تين ايجري و جوان پسند كه فيلم در هيچ كدام از اين دو رده طبقه بندي نمي شود.
به هرحال بايد به فروش يك پروداكشن وطني باليد و از توجه كم سابقه تلويزيون به عنوان يك رسانه ملي، به يك اثر سينمايي خرسند شد. البته به شرطي كه اين توجه همواره وجود داشته باشد و در مورد بقيه آثار نيز صدق كند. در چنين شرايطي تنها مي توان خوشبين و اميدوار بود.
گفته مي شود اكران دوئل تا پايان سال ۸۳ ادامه خواهد داشت.
به نظر مي رسد با توجه به افت فروش و كم شدن تعداد سينماها، دوئل در مجموع به فروشي در حدود ۶۰۰ ميليون تومان دست يابد؛  فروشي كه اين فيلم را بعد از مارمولك و كما قرار مي دهد فيلم هايي كه با حداقل تبليغات روي پرده رفتند.
وحشت در تاريكي
تماشاگران معولاً ترسيدن در سالن سينما را دوست دارند. كمي احساس وحشت در سالن تاريك سينما مي تواند براي هر سينما دوستي خوشايند باشد. «خوابگاه دختران» با اين كه بيشتر تماشاگر را مي خنداند تا بتراسند، ولي به مذاق تماشاگر ايراني خوش آمده است و هر روز بر مخاطبان اين فيلم افزوده مي شود.
باز هم تركيب ايرج طهماسب و محمدحسين لطيفي جواب داده و براي بار سوم پس از «عينك دودي» و «دختر ايروني» تعداد قابل توجهي از مخاطبان به ديدن دستپخت اين دو نفر رفته اند.
خوابگاه دختران از آن دسته آثاري است كه تبليغاتش از نوع دهان به دهان انجام مي شود و عمده بار تبليغاتي فيلم بر دوش مخاطبان است. اين فيلم پس از حدود يك ماه نمايش ۲۰۰ ميليون تومان فروخته كه البته پتانسيل دستيابي به ارقام بالاتري نيز وجود دارد.
گفته مي شود از پنجم دي ماه اكران خوابگاه دختران به پايان خواهد رسيد و سينماهاي گروه عصرجديد فيلم ديگري را به نمايش خواهند گذاشت. پس فرصت را از دست ندهيد.
در حسرت خنده
فقط براي خنديدن به تماشاي «بله برون» مي رويد، كاملاً پشيمان خواهيد شد. چون اين اتفاق به سختي رخ خواهد داد و شما در حسرت خنديدن باقي خواهيد ماند.
بله برون كه به قول سازندگانش كم خرج ترين فيلم تاريخ سينماي ايران است از ابتدايي ترين،
كليشه  اي ترين، منسوخ شده ترين و دم دستي ترين شوخي ها و صحنه هاي به اصطلاح كمدي استفاده مي كند تا شما را فقط بخنداند.
از بالارفتن يك موش از شلوار بازيگر فيلم گرفته تا بالارفتن بازيگران از نردبان و پرت شدن آن در استخر.
بله برون را حتي نمي شود با آثار كمدي دهه ۶۰ نيز مقايسه كرد. به هرحال اين فيلم با توجه به خط اصلي قصه اش (پيرزني كه در سن ۶۰ سالگي سه قلو باردار مي شود!) كه براي تماشاگر عام سينما جذابيت دارد، توانسته پس از يك ماه نمايش حدود ۱۷۰ ميليون تومان بفروشد كه البته كمي زياد به نظر مي رسد!
فيلمي ديگر
بايد به «جايي ديگر» به نوعي لقب مهجورترين فيلم روي پرده را داد. تعداد كم سينماهاي نمايش  دهنده و عدم برخورداري از تبليغات تلويزيوني باعث شد تا اين فيلم نتواند آنچنان كه بايد به جذب مخاطب بپردازد.
جايي ديگر پس از يك ماه نمايش حدود ۵۰ ميليون تومان فروش كرد كه با توجه به فضاي خاص فيلم و مواردي كه ذكر شد، رقم چندان بدي به نظر نمي رسد.
آسمان باز دو هفته اي
بالاخره گروه مخاطب خاص و يا همان آسمان باز با نمايش فيلم «چند تار مو» ساخته ايرج كريمي آغاز به كار كرد.
سينماهاي فرهنگ دو، فلسطين دو و ايران دو به نمايش آثار اين گروه مي پردازند و هزينه تبليغات فيلم ها را نيز دولت پرداخت خواهد كرد. فيلم هاي گروه آسمان باز حداقل براي دو هفته به نمايش درخواهند آمد و سپس در صورت فروش مناسب، زمان اكران تمديد خواهد شد.
بعد از چند تار مو به ترتيب «قدمگاه»، «سيماي زني در دوردست»، «خاموشي دريا» و... روي پرده خواهد رفت.
با اين كه عده اي معتقدند اينگونه آثار خاص به زمان بيشتري براي ارتباط با مخاطب و به قولي جاافتادن نياز دارند، اما در شرايط فعلي همين دو هفته هم غنيمت است!
برنامه آينده
از روز چهارشنبه فيلم «تارا و تب توت فرنگي» ساخته سعيد سهيلي به نمايش درآمده است. طي هفته هاي آينده هم «رسم عاشق كشي» ساخته خسرو معصومي، «وعده ديدار» به كارگرداني جمال شورجه و «شكلات» ساخته افشين شركت به نمايش در مي آيند كه به نظر نمي رسد اتفاق پيش بيني نشده اي در مورد آنها بيفتد و فروش متوسطي براي آنها پيش بيني مي شود.

آرتا پورملك
در حالي كه بازبيني نمايش هاي جشنواره فجر  آغاز شده و اهالي تئاتر (البته به غير از تعداد قابل توجهي كه انصراف داده اند) در تب و تاب حضور در جشنواره فجر به سر مي برند، استقبال مناسبي از نمايش هاي روي صحنه صورت مي گيرد.
هم اكنون پري صابري با نمايش «من از كجا، عشق از كجا» پيشتاز فروش و جذب مخاطب در تئاترشهر است.
من از كجا، عشق از كجا نوشته و كار پري صابري بعد از ۲۳ اجرا در تالار اصلي در حدود ۱۹ ميليون تومان فروخته است. اين نمايش ميزبان ۸۷۴۳ تماشاگر بوده كه در حدود ۲۲۵۱ نفر آنها با كارت مهمان شركت كردند.
«سه گانه و اينك» به كارگرداني سهراب سليمي، بعد از پنج اجرا، در تالار چهارسو و ۱۱۴ تماشاگر كه ۵۹ نفر آنها با كارت مهمان آمده بودند در حدود ۱۵۰ هزار تومان فروش داشته است.
زمزمه مردگان به كارگرداني سيامك احصايي نيز هفت اجرا در تالار قشقايي داشته و ميزبان ۵۵۵ تماشاگر بوده است. اين نمايش نيز با وجود ۱۵۳ كارت مهمان در حدود ۸۰۰ هزار تومان فروش داشت.
اما «ميتينگ» به كارگرداني محسن ابراهيمي با ۱۵ اجرا در تالار سايه در حدود ۴۷۲ تماشاگر داشته كه ۲۴۷ نفر با كارت مهمان به ديدنش رفته اند. اين نمايش در حدود ۴۵۰ هزار تومان فروخته است.
«شرق بوسه» نيز به كارگرداني مصطفي عبداللهي با شش اجرا در تالار كوچك در حدود ۱۵۹ تماشاگر داشت و در حدود ۱۵۰ هزار تومان فروخته است. در اين ميان ۹۰ نفر اين كار را با كارت مهمان ديده اند.
محمد علي رحيمي و علي اوليايي با ۹ اجرا از نمايش «در» تاكنون ميزبان ۲۴۷ تماشاگر بوده اند و در حدود ۲۵۰ هزار تومان فروش داشتند.
«انگشتري ژنرال ماسياس» به كارگرداني مهدي پاشايي بعد از ۱۱۳ اجرا در خانه خورشيد در حدود ۳۵۰ هزار تومان فروش داشت و ۲۴۷ نفر نيز به تماشاي اين نمايش آمدند. اين نمايش به كار خود پايان داد و از اين هفته نمايش «تا به حال شده شب امتحان ...» اجرا مي شود.
«زمين صفر» به كارگرداني آتيلا پسياني نيز بعد از ۲۶ اجرا و با حضور ۱۷۲۰ تماشاگر در كارگاه نمايش به كار خود پايان داد. اين اجرا در پايان در حدود دو ميليون تومان فروش داشت.
اما در بخش نمايشنامه خواني عصري با نمايش «بانوي سياه پوش غزل ها» به كارگرداني فرانك ترابي با يك اجرا در كافه ترياي اصلي در حدود ۱۹ تماشاگر و در حدود سه هزار تومان فروش داشت.
«در مه بخوان» نيز به كارگرداني معصومه كاظمي با يك اجرا در كافه ترياي اصلي در حدود ۴۵ تماشاگر داشت و ۱۰ هزارتومان فروخت.
«مرگ در پاييز» نيز به كارگرداني ناصر سهرابي با يك اجرا در كافه ترياي اصلي در حدود ۴۲ تماشاگر داشت و حدود ۱۰ هزار تومان فروخت.
هفته گذشته اجراي نمايش هاي زمين صفر، ميتينگ و انگشتري ژنرال ماسياس به پايان رسيدند. مجموع فروش هفته گذشته تئاترشهر رقمي در حدود ۲۴ ميليون تومان بوده كه اين رقم با احتساب ۱۲۳۴۷ نفر تماشاگر و ۸۶۸۶ مهمان حاصل گرديده است.
اما قرار است نمايش «حرفه اي ها» از دي ماه امسال مجدداً در سالن قشقايي مجموعه تئاترشهر روي صحنه رود.
اين نمايش نوشته كوباچويچ است و كارگرداني آن را بابك محمدي برعهده دارد. حرفه اي ها تابستان امسال در تالار گوشه فرهنگسراي نياوران به روي صحنه رفته بود و مورد استقبال چشمگير تماشاگران قرار گرفت. اما گروه اجرايي علاقه مند بودند تا نمايش را در تئاترشهر نيز اجرا كنند و اين فرصت در دي ماه براي  آنان پيدا شد تا حرفه اي ها را همزمان با نمايش« تياتر اجباري »نوشته و كار حسين كياني در تالار قشقايي اجرا كنند.
حرفه اي ها درباره يك نويسنده و يك پليس است كه در جريان برخي از مسايل هر دو به اين نتيجه مي رسند كه زندگي خود را باخته اند.
در اين نمايش رضا كيانيان، مريم سعادت و احمد ساعتچيان نيز به عنوان بازيگر حضور دارند.
نمايش« گردونه» كار تازه اي از مريم كاظمي نيز در خانه نمايش اجرا خواهد شد. اين نمايش كه نوشته فرامرز طالبي است درباره هما و ريحان خاتون است كه بعد از زلزله رودبار با هم زندگي مي كنند. آنها علي رغم دردي كه از رفتن عزيزانشان دارند مي دانند زندگي و تلاش براي ماندن در وجودشان زنده است با اين  حال...
طراحي صحنه اين نمايش را شهناز بارفروش انجام داده است و در  آن سوسن مقصودلو و ژاله شعاري بازي مي كنند. گردونه در چهارمين جشنواره سراسري بانوان موفق به دريافت جايزه اول نويسندگي، بازيگري و سوم كارگرداني شده است.

جواد قادري
۱
كمتر از يك ماه و نيم به آغاز بيست و سومين جشنواره فيلم فجر باقي مانده است. در هفته ها و روزهاي نزديك به جشنواره فيلم فجر تقريباً تمام توان سينماي ايران براي آماده كردن و رساندن آثار به جشنواره بسيج مي شود. با اين كه مدت هاست حضور در جشنواره پيش شرط دريافت پروانه نمايش نيست اما باز هم همان عجله ها و شتاب ها براي حاضركردن فيلم ها وجود دارد.
جشنواره فجر تبديل به ويترين سينماي ايران شده است و تقريباً همگان علاقه مندند تا آثارشان در اين جشنواره ۱۰ روزه ديده شود و مورد ارزيابي قرار گيرد. تا چند روز ديگر بازي هميشگي حدس زدن فيلم هاي شركت كننده در بخش هاي مختلف به خصوص بخش مسابقه سينماي ايران آغاز مي شود. به هرحال يك سينماست، يك جشنواره فجر و هزاران خاطره...
۲
طبق اعلام معاون سينمايي ارشاد امسال فقط ۲۰ فيلم بلند در بخش مسابقه سينماي ايران نمايش داده خواهد شد. با اين كه اعلام نظر محمد مهدي حيدريان به عنوان معاون سينمايي وزارت ارشاد در يك گفت و گو نمي تواند به عنوان حكم قطعي در نظر گرفته شود، اما در صورتي  كه اين اتفاق رخ دهد تعداد قابل توجهي از آثار توليد شده در سال ۸۳ از حضور در جشنواره محروم خواهند شد. البته اگر انتخاب ها درست انجام شود از اين بابت نگراني وجود نخواهد داشت اما متاسفانه گاهي اوقات برخي آثاري كه از شركت در مسابقه محروم مي شوند يك سر و گردن از برخي ديگر فيلم هاي مسابقه بالاترند. به هرحال بايد كمي منتظر ماند. همه چيز مشخص خواهد شد.
۳
با اين كه در زمان جشنواره فيلم ها معمولاً مراحل فني را سپري مي كنند و تمام توان سينماي ايران معطوف مراحل بعد از فيلمبرداري مي شود اما امسال تعداد قابل توجهي فيلم در اين برهه زماني در آستانه فيلمبرداري قرار دارند و يا مراحل ابتدايي توليد را سپري مي كنند. ديدن صحنه هاي زمستاني در سينماي ايران مدت ها تبديل به يك آرزو شده بود. عمده آثار در ماههاي گرم جلوي دوربين مي رفتند و در فصل زمستان كمتر فيلمي ساخته مي شد. اما خوشبختانه چندي است كه توليد در ماههاي مختلف تقسيم شده و در تمامي فصول سال شاهد فيلمبرداري آثار هستيم. به هرحال تماشاي يك فيلم زمستاني در گرماي تابستان جذاب خواهد بود!
۴
مهدي صباغ زاده هفته گذشته تازه ترين فيلمش را در تهران كليد زد. «نيلوفرهاي آبي» جديدترين اثر صباغ زاده پس از فيلم به نمايش درنيامده و ناموفق «صبحانه اي براي دو نفر» است. فيلم جديد صباغ زاده داستان پسر و دختر جواني است كه يك هنرپيشه مشهور را گروگان مي گيرند و...
خسرو شكيبايي، شهاب حسيني، ماهايا پطروسيان و... بازيگران فيلم جديد صباغ زاده هستند. صباغ زاده سال هاست كه نمي تواند فيلم دلخواهش را بسازد. فيلمي كه هم خودش را راضي كند و هم ديگران را. نيلوفرهاي آبي ۱۸ آذر در تهران كليد خورده اما صباغ زاده در تلاش است تا فيلم را به جشنواره فجر برساند. هرچند كه زمان كمي باقي است اما در سينماي ايران همه چيز شدني است. شايد اين بار صباغ زاده به مرادش برسد.
۵
امسال و پس از مدت ها اسامي افراد هيات انتخاب فيلم هاي خارجي بخش مسابقه بين الملل اعلام شد. تقريباً پس از دوره اي كه سردبيران نشريات سينمايي عهده دار انتخاب بودند، ديگر در هيچ دوره اي اسامي افراد انتخاب كننده فيلم هاي بخش مسابقه بين الملل اعلام نشد. خدا كند كه امسال حداقل و با توجه به مشخص و علني بودن هيات انتخاب يك تعادل ميان آثار خارجي بخش مسابقه بين الملل برقرار شود.
۶
از بحث جشنواره كه بگذريم در هفته گذشته يك اتفاق عجيب افتاد و آن آغاز به كار گروه طلسم شده مخاطب خاص يا همان آسمان باز بود. بالاخره فيلم «چند تار مو»ي ايرج كريمي به نمايش درآمد تا تعداد قابل توجهي فيلم پشت خط اكران مانده، اميدوار به نمايش عمومي شوند. برچشم بد لعنت!
۷
اكران فيلم هاي خارجي به بي خاصيت ترين وضعيت ممكن رسيده است. هر دو ماه يك بار يك فيلم بي بو و بي خاصيت در يكي دو سينما اكران مي شود و...
اوايل هر سال نام ۵۰ ـ۴۰ فيلم پشت سر هم رديف مي شود و گفته مي شود كه اين آثار خارجي قرار است امسال در سينماها اكران شود. در چند ماهه اول سال  فيلم ها مرتب اكران مي شوند و...
ديگر عادت كرده ايم.

سينماي ايران
فروش فيلم ها در سينماهاي تهران تا تاريخ ۲۳ آذر
توضيح: دوئل و خوابگاه دختران بيشترين تعداد سينما را در اختيار دارند. از روز چهارشنبه اكران «جايي ديگر» ساخته مهدي كرم پور به پايان رسيد و به جايش «تارا و تب توت فرنگي» به كارگرداني سعيد سهيلي در گروه سينمايي استقلال به نمايش در آمد.
اكران فيلم «روز كارنامه» ساخته مسعود كرامتي نيز در گروه سينماهاي كودك و نوجوان آغاز شد.
سينماي جهان
فروش فيلم ها در سينماهاي ايالات متحده تا تاريخ ۱۲ دسامبر
توضيح: دوازده ياراوشن در هفته اكران توانستند به موفقيتي بزرگ دست يابد و با ۳۹ ميليون دلار فروش در صدر جدول فروش سينماهاي آمريكاي شمالي بايستند.فيلم جديد استيون سودربرگ كه دنباله اي برفيلم موفق يازده ياراوشن است، يكي از اميدهاي اصلي اكران قبل از كريسمس به شمار مي رود.ماجراي اين فيلم سه سال پس از داستان يازده ياراوشن اتفاق مي افتد و در اين ميان دني اوشن تلاش مي كند كه گروهش را جمع آوري كرده و براي سرقت هاي بعدي آماده كند. گروه پس از مدتي در نيويورك در كنار هم جمع مي شوند و سپس راهشان را به سوي آمستردام، رم و پاريس در پيش مي گيرند تا در سه سرقت بزرگ شركت كنند.اين در شرايطي است كه آنها در تمام اين مدت بايد با فشاري كه از سوي تري بنديكت و يك وكيل كاركشته اعمال مي شود، كنار بيايند.
جورج كلوني،جوليا رابرتز، براد پيت، كاترين زتا جونز، اندي گارسيا و مت ديمون از جمله بازيگران دوازده يار اوشن هستند.موفقيت اين فيلم در هفته اول اكران به گونه اي بوده است كه كارشناسان از هم اينك پيش بيني كرده اند كه اين فيلم پرفروش ترين فيلم ماه دسامبرخواهد شد و ركورد فيلم ارباب حلقه ها را خواهد شكست.از ديگر فيلم هايي كه اين هفته به نمايش در آمدند مي توان به فيلم تيغ : سه گانه اشاره كرد كه ۱۶ ميليون و۱۰۰ هزار دلار بليت فروخت.
فروش نمايش هاي تالارهاي تهران تا تاريخ ۲۱ آذر
توضيح: هفته گذشته اجراي نمايش هاي زمين صفر، ميتينگ و انگشتري ژنرال ماسياس به پايان رسيد.
نمايش هاي بانوي سياه پوش غزل ها به كارگرداني فرانك ترابي، در مه بخوان به كارگرداني معصومه كاظمي و مرگ در پاييز نيز به كارگرداني ناصر سهرابي در بخش نمايشنامه خواني اجرا شدند.