همه چيز از دنياي چك
تار سبيل كاغذي
چك ازابزاري تسهيل كننده معاملات بازار است و تنها درصورتي كه براساس اصول وقوانين صادرنشود، به ديو كاغذي دهشتناكي تبديل مي شود
|
|
ايمان مهدي زاده
سوژه گزارش ما شكست اقتصادي نيست، بلكه يكي از اركان آن به نام چك است؛ تكه كاغذي كه ارزش هاي متفاوتي دارد و دارنده و صادركننده اش مي تواند به عواقب بدخيمي دچار شود. از سوي ديگر همين تكه كاغذ مي تواند به بهترين ابزار پيشرفت براي تصاحب مهمترين عامل موفقيت تبديل شود. اين عامل چيزي جز اعتبار در محيط كاري نيست.
بازار ي ها اعتبار را بهترين سرمايه مي دانند. خيل كثيري از تجار موفق وقتي از طي طريق پله هاي ترقي خود سخن مي رانند، جلب اعتماد اطرافيان به ويژه افراد مورد مراوده شان را بهترين سرمايه و برجسته ترين نقطه عطف پيشرفت خود مي دانند.
وقتي پاي صحبت افراد موفق در شغل هاي متفاوت مي نشينيم درمي يابيم آنها كارشان را با دست خالي و در نهايت يك دسته چك آغاز كردند. با خوش حسابي توانسته اند به ضرب المثل قديمي جامه عمل بپوشانند و شريك مال و اموال مردم شوند.
از سوي ديگر سراغ ورشكسته ها كه مي رويم، واژه چك نقش تابو يا كابوس در زندگي شان را بازي مي كند و از بردن نامش مي هراسند و به دوستان خود مي گويند؛ چك زندگي را به تباهي مي كشاند. ولي حقيقت ماجرا چيز ديگري است. چك از ابزاري تسهيل كننده معاملات بازار است و تنها در صورتي كه بر اساس اصول وقوانين صادر نشود، به ديو كاغذي دهشتناكي تبديل مي شود.
دريافت دسته چك
براي دريافت چند برگ كاغذ كه زندگي را سياه و سفيد مي كند، ارايه مداركي لازم است و شخص متقاضي بايد از شرايط ويژه اي برخوردار باشد. در گام نخست به يكي از شعب بانك ها مراجعه كرده و تقاضاي دسته چك مي كنيد. مسوولان مربوطه كاغذي حاوي چند پرسش و توضيح به شما تحويل مي دهند كه پس از پر كردن فرم مورد نظر، مشخصات كامل شما در آن درج خواهد شد. علاوه بر اينها داشتن كارت پايان خدمت مقدس سربازي يا معافيت براي آقايان لازم و ضروري است. اين مطلب خود به خود سبب مي شود، شخص متقاضي از مرز سني اوان جواني گذشته باشد.يعني وقتي كه بلندپروازي هاي مخيلانه به اتمام رسيده باشد و منطق و حساب و كتاب در زندگي نقش مهمي بازي كند. خانم ها به خودي خود كمتر از مردان اهل ريسك و خطرپذيري هستند. پس از آن نوبت به نوع شغل مي رسد. شما بايد جواز كسب يا گواهي اشتغال به كار در اداره يا موسسه اي معتبر و ثابت داشته باشيد. به اينها حضور يك يا دو ضامن را نيز اضافه كنيد، كساني كه در بانك همنام بانك مورد نظرتان حساب جاري داشته و بانك مربوطه نيز وضعيت خوش حسابي آنها را تاييد كرده باشد. ارايه اصل شناسنامه يا كارت ملي و تصوير آن نيز از ضروريات مدارك شمرده مي شود.
ليست سياه
پس از ارايه مدارك و مشخصات كامل تا آدرس و تلفن منزل و محل كسب، بايد چند روزي صبر كنيد تا نامتان و وضعيت حساب هاي مالي شما روشن شود. بانك ها تصوير شناسنامه شما را در اختيار دارند و با استعلام از بانك مركزي از بابت نبودن نامتان در ليست سياه اطمينان حاصل مي كنند. اين سازوكار اداري به صورت معمول حدود دو هفته به طول مي انجامد. البته برخي مشتريان بانكي كه سابقه سرگرداني و انتظار براي دريافت چك را تجربه كرده اند، تا مرز سه ماه انتظار را نيز پشت سر گذاشته و مدتي از بانك دلخور بوده اند كه پاسخ استعلام دير به دستشان رسيده و از اين بابت چند موقعيت مناسب مالي را از دست داده اند.
ليست سياه محل درج نام كساني است كه حتي براي يك بار بدحسابي كرده و چك بدون حضور مبلغ در حسابشان را صادر كرده اند. اين افراد ديگر نمي توانند از بانك ها دسته چك دريافت كنند مگر اينكه حساب هاي مشكل دار پيشين را تسويه كرده و رضايت بستانكاران را ضميمه برگه چك حاوي مهر برگشت بانك شعبه مربوطه بازگردانند.
وقتي نامتان در ليست سياه نباشد، كار ساده تر است و با واريز مبلغي حدود يك ميليون ريال به حساب جاري خود، مي توانيد دسته چك را دريافت كنيد. پشت فرم نخستين يكسري اطلاعات براي پيشگيري از پيامدهاي منفي حقوقي نوشته شده كه حفظ و نگهداري آن در حافظه بسيار ضروري است؛ به ويژه هنگام امضا كردن چك يا درج مبلغ و تاريخ.
شايد دشوارترين مرحله دريافت چك ،معرفي ضامني باشد كه در شعب ديگر همان بانك حساب جاري دارد. ما دوستي را مي شناسيم كه ماه هاست دنبال آدم مي گردد!
وقتي مي خواهيد چك صادر كنيد و تحويل مشتري بدهيد، از داشتن مقدار مبلغ مورد نظر در حسابتان اطمينان حاصل كنيد. يكي از دلايل برگشت خوردن چك ها به حساب و كتاب هاي سرانگشتي برمي گردد. قرار است طلبي وصول كنيد يا پولي به حسابتان واريز شود. ولي اگر با يك درصد احتمال اين كار به تعويق بيفتد، امكان دارد نامتان به ليست سياه بپيوندد يا با خوشبيني بيشتر روز موعود با زدن خود به درو ديوار و رفتن نزد دوستان و همكاران حساب را پر كرده و بدحساب نشويد. ولي اين روش كار فشار عصبي زيادي همراه دارد كه اصلا به سود حاصله از معامله نمي چربد. چون اصولا چك ابزار تسهيلي است و نبايد با سهل انگاري اجازه دهيد به كابوس و رنج تبديل شود.
داشتن دسته چك در بازار به دارنده اعتبار ويژه اي مي بخشد. بسياري از امور تجاري با رد و بدل شدن يك برگ كاغذ چك انجام مي شود و نيازي به حمل پول در كيف همراهتان نيست. برخي فروشندگان نيز اجناس خود را به شكل اقساط مي فروشندو دريافت پول در دراز مدت با احتساب سود برايشان بيشتر نفع دارد. برخورداري از دسته چك، معامله با آنان و خريد را براي شما آسان مي كند.
چك كارمندي
اينگونه دسته چك ها به كارمندان دولت تحويل مي شود. حقوق افراد را به حساب جاري واريز مي كنند. از اين رو معتبرترين چك براي خريد اقساط به حساب مي آيد. احتمال برگشت خوردن اين كاغذها بسيار كمتر است. اشخاص بستانكار حتي در صورت نبودن موجودي كافي در حساب چندان پريشان نمي شوند زيرا با مراجعه به دادگاه و اخذ دستور قاضي مي توانند موجودي مورد نظر را از حقوق صادركننده چك دريافت كنند.
به هر حال چك شما چه كارمندي باشد يا آزاد، سعي كنيد براي امضاي خود ارزش زيادي قايل شويد. همانطور كه دسته چك به شما و هويت تجاريتان اعتبار مي بخشد، توان بي اعتبار كردن را نيز دارد.
ابتدايي ترين دسته چكي كه تحويل مي گيريد داراي 10 برگ است كه پس از صدور و دريافت وجوه آن از بانك و با توجه به مبلغ گردش حسابتان مي توانيد تقاضاي دسته چك 25 برگ و سپس 50 برگ كنيد. بازاري ها به چك هاي بزرگ 50 برگي اعتماد بيشتري دارند. دسته چك كه حاوي برگه هاي بيشتري مي شود، كاغذهايش بزرگ تر مي شود.
مراقب باشيد
چك براي صادركننده و دريافت كننده خطرات همپايي دارد. وقتي كه مي خواهيد از مشتريان چك دريافت كنيد از خوش حسابي وي مطمئن شويد. بسياري از كلاهبرداري هاي رايج در بازار با همين برگه ها انجام مي شود. نكته ديگري كه اعتمادها را كم رنگ و جو پرتنشي در بازار ايجاد كرده، صدور چك توسط رابطه هاست. برخي افراد كه در بانك هايي از روابط دوستانه برخوردارند، اقدام به صدور دسته چك مي كنند. اين افراد حتي در نيازمندي هاي روزنامه ها نامشان را كنار مشاوران بانكي و مالي درج كرده و بايك كادر آگهي، دامگهي براي اقتصاد چيده اند. متقاضيان اين دفاتر را آدم هاي گوناگوني تشكيل مي دهند، كساني كه اجاره نامه يا سند مالكيت محل كسب ندارند، يعني اصلا سازوكار حساب شده اي ندارند و خواهان داشتن دسته چك هستند. آنان شايد قصد كلاهبرداري نداشته و هرگز به اين فعل اقدام نكنند ولي چون مدارك كافي براي ارايه به بانك ندارند، متقاضيان دفاتر مشاوره مي شوند. در اين دفترها نرخ متفاوت است. براي صدور دسته چك از 50 هزارتومان به بالا براي حل و فصل كمبودها از ايشان ستانده مي شود و در مقابل دسته چك تحويلشان مي دهند. برخي از آنها نيز افراد ليست سياه هستند كه با توجه به تعداد چك هاي برگشتي پول بيشتري براي دريافت دسته چك صادر مي كنند. مثلا كسي كه 40 برگه چك برگشتي دارد و به طور حتم از اين ابزار براي كلاهبرداري استفاده مي كند با پرداخت حدود 500 هزار تومان دسته چك ديگري دريافت كرده و شغل حرفه اي كلاهبرداري را استمرار مي بخشد.
روش كار رابطه ها شما بخوانيد واسطه ها دستكاري در تصوير شناسنامه است. با افزودن يك عدد يا كاستن آن روي تصوير و گرفتن يك كپي از روي آن، نام وي خارج از ليست سياه قرار مي گيرد. جواب استعلام مثبت مي شود و حتي احتمال دارد دوستان واسطه در بانك نيز از اين حقه بي خبر باشند و به حسب اعتماد به دوستشان يا دريافت مبلغي به صدور دسته چك اقدام كنند.
سختگيري در صدور چك مي تواند تا اندازه زيادي اعتبار اين كاغذ را احيا كند و تاكيد آخر نيز مبني بر عدم اشتباه است. اگر مي خواهيد در امور تجاري موفق و سرشناس شويد، بايد خيلي حساب شده عمل كنيد و به ياد داشته باشيد يك اشتباه براي ضربه زني به اعتبارتان كافي است.
|