صف آرايي در لبنان
موج حاصل از ترور حريري فراتر از لبنان تمام منطقه خاورميانه را دربر گرفته و حتي به يكي از اصلي ترين مسائل مورد بحث در سطح جهان تبديل شده است. در داخل لبنان مخالفان و موافقان سوريه در برابر يكديگر صف آرايي كرده اند. مطبوعات و ديگر رسانه ها در كشورهاي عربي با گذشت ۸ روز از اين حادثه همچنان همه مقالات و بررسي هاي خود را به آن اختصاص داده و اكثرا بر اين باورند كه اين ترور توسط اسرائيل طراحي شده است تا ثبات، امنيت و آرامش لبنان را بر هم ريزد؛ اندكند كساني كه در برابر سوريه موضع گيري مي كنند.
فراتر از منطقه، آمريكا و فرانسه مي كوشند تا با استفاده از اين فرصت، فضاي سياسي شديدي را عليه سوريه شكل دهند. رسانه هاي غربي گرچه موضوع ترور حريري را دستمايه قرار مي دهند و در مورد متهمان اين حادثه سخن مي گويند، ليكن شاه بيت همه اين مقالات و اخبار، مطرح كردن ضرورت خروج نيروهاي سوريه از لبنان است.
در اين ميان، دو كشور مصر و عربستان سعودي نقش ديگري را بر عهده گرفته اند. هر دو كشور مي كوشند تا از شدت حرارت ناشي از حذف حريري از صحنه سياسي لبنان بكاهند. وزير خارجه مصر در ديدار از چند كشور اروپايي اعلام كرد بهتر است تا روشن شدن نتيجه نهايي تحقيق، از صدور حكم نهايي در مورد قاتلان حريري پرهيز شود. سعودالفيصل وزير خارجه عربستان سعودي نيز كه از لندن ديدار مي كند در برابر روزنامه نگاران عرب اعلام كرد با دبير كل اتحاديه عرب تماس داشته است.او ضمن تأكيد بر حاكميت و استقلال لبنان خواستار آن شد كه پيش از پايان تحقيقات هيچ طرفي به ترور حريري متهم نشود.
عمرو موسي دبير كل اتحاديه عرب نيز در چارچوب مجموعه تلاشهاي خود جهت كنترل بحران از دمشق ديدار كرد و از احتمال خارج شدن نيروهاي سوري از لبنان خبر داد.
به نظر مي رسد كه موضوع ترور حريري فراتر از يك شخص و حذف وي از صحنه سياسي لبنان به بهانه اي براي پرداختن به مسائل ريشه اي در منطقه خاورميانه تبديل شده است . در اين شرايط مخالفان سوريه در لبنان برآنند كه با شعله ور تر كردن آتش اين فتنه پاي نيروهاي خارجي را به آن كشور بگشايند تا شايد بتوانند با كمك آنان معادله داخلي را تغيير داده و در شكل گيري جديد آن سهم خود را تضمين كنند. با حذف حريري به عنوان اصلي ترين ستون توافقنامه طائف كه اينك به عنوان قانون اساسي جديد لبنان عمل مي كند، مي توان گفت كه اين توافقنامه بيش از هر زمان ديگري متزلزل گرديده است. از اين رو، صف بندي هاي موجود در لبنان شايد كه حركت به سمت يك درگيري داخلي جديد در آن كشور را تسريع كند. بيم از بازگشت جنگ داخلي به لبنان وقتي افزايش مي يابد كه اوضاع آشفته منطقه از عراق تا فلسطين در نظر قرار گيرد.
يقينا دولت آمريكا پيش از هر اقدامي در اعزام نيروهاي چند مليتي به لبنان و يا تلاش براي فراهم آوردن زمينه آن از طريق صدور قطعنامه در شوراي امنيت، احتمال از سرگيري جنگ داخلي در لبنان را در نظر خواهد گرفت. لذا به نظر مي رسد هدف آمريكا و فرانسه از دامن زدن به جو متشنج كنوني، فراهم آوردن فشار سياسي هر چه بيشتر به سوريه وكسب امتيازات از آن به ويژه در بحث انتخابات آتي پارلمان لبنان در ماه آوريل باشد.ناگفته نماند كه اصلي ترين برنامه آمريكا در لبنان خلع سلاح حزب الله است كه اينك به عنوان يك مانع جدي در برابر سياست خاورميانه اي آن عمل مي كند. اعمال فشار به سوريه با عنوان كردن خروج نيروهاي آن از لبنان نيز بيشتر با اين هدف صورت مي گيرد كه سوريه را به همراهي در خلع سلاح حزب الله راضي كنند. در اين حالت آمريكا و فرانسه با ساماندهي نيروهاي مخالف سوريه در لبنان و ايجاد انسجام در ميان آنها مي كوشند تا در مرحله نخست اوضاع را در انتخابات تغيير دهند ، و با به دست آوردن اكثريت اعضاي پارلمان، زمينه اعمال فشار بيشتر به سوريه را فراهم آورند. در صورتي كه اكثر اعضاي پارلمان طرفداران آمريكا و فرانسه باشند آنگاه امكان اعمال فشار بيشتر به حزب الله و حركت در مسير خلع سلاح آن نيز برايشان ميسر خواهد بود. در نتيجه مي توان گفت كه تا چند ماه آينده حداقل تا هنگام برگزاري انتخابات ماه آوريل هيچ اقدام عملي تندي عليه سوريه به عمل نخواهد آمد و درگيري شديد در سطح سياسي همچنان ادامه خواهد يافت؛ البته تجربه نشان داده است كه سوريه همواره در چنين شرايطي توان استفاده بهينه از اندك برگ هاي خود را داشته است. بازي شديد تا آوريل آينده همچنان ادامه خواهد داشت.
|