اشاره: روابط عمومي ها قبل از آنكه در سازما هاي دولتي يا خصوصي انعكاس دهنده واقعيت هاي عيني وضعيت سازمان باشند بيشتر مدافع رفتارها و عملكردهاي مثبت و منفي مديران هستند، درحالي كه افكار عمومي جامعه انتظار دارد كه روابط عمومي ها برآيند روشني را از كاستي ها و قوت هاي موجود در آن سامانه به طور شفاف ارايه دهند.
چندي پيش برخي از كارشناسان ارتباطات در چارچوب يك نشست تخصصي، موانع توسعه روابط عمومي در ايران را مورد بررسي قرار دادند، از آنجايي كه اين سامانه اطلاع رساني هنوز در ايران نوپاست و مديران و كاركنان آن نيز از يك جايگاه حرفه اي برخوردار نيستند از اين رو پرداختن به اين معبر اطلاع رساني در صفحه رسانه يكي از ضرورت هاي ارتباطي است، گزارشي در اين زمينه توسط ثريا اميني از نشست تخصصي روابط عمومي سازمان هاي دولتي تهيه شده كه مي خوانيد.
چندي قبل نشست تخصصي در توسعه روابط عمومي «پژوهشگاه فرهنگ» هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي برگزار شد.
اين ميزگرد با حضور دكتر عليرضا دهقان مدير گروه پژوهشي نشست، دكتر رحمان سعيدي استاد دانشگاه علامه طباطبايي، عليرضا تابش مديركل روابط عمومي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي،  ميرزابابا مطهرزاده مدير مسئول مجله تخصصي روابط عمومي،  علي اكبر حاج مؤمني عضو هيأت علمي وزارت علوم تحقيقات و فناوري و هوشمند سفيدي عضو انجمن متخصصان روابط عمومي برگزار شد.
هدف از برگزاري اين نشست ها بررسي اولويت هاي پژوهشي در زمينه موضوعات مختلف فرهنگي،  هنري و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است.
در ابتداي اين ميزگرد دكتر دهقان با اشاره به فعاليتهاي پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات گفت: اين پژوهشگاه گروههايي را براي فعال كردن تحقيقات در حوزه روابط عمومي و همچنين براي گسترش NGO (انجمن هاي تخصصي) تشكيل داده است تا به توسعه هرچه سريعتر روابط عمومي ها بيانجامد.
وي افزود: به همين منظور افراد متخصص براي پوشش حوزه هاي مختلف جمع آوري شده اند تا عواملي كه به توسعه همه جانبه روابط عمومي كمك مي كنند مورد بررسي قرار گيرد.
دهقان يكي از ويژگي هاي سازمان روابط عمومي را سازماني باز و در حال تعامل و رابطه دوسويه توصيف كرد.
وي با اشاره به سطح آموزش در آمريكا و در مقايسه آن با ايران تصريح كرد: در آمريكا ۵۰۰ گروه كارشناسي بر روي بخش روابط عمومي كار مي كنند اما در ايران فقط يك دانشگاه دولتي در سطح كارشناسي فعاليت دارد. وي همچنين تحقيقات در اين زمينه را ضعيف دانست.
اين محقق با اشاره به اينكه نشريات تخصصي در زمينه روابط عمومي ضعيف عمل مي كنند،  اظهار داشت: نشريات مربوط به روابط عمومي چند سالي است كه شكل گرفته است كه آن هم با تلاش روابط عمومي ها عملي شده است.
وي عنصر مهم روابط عمومي كشورهاي غربي را در وجود NGOهاي قوي دانست و آن را كمك مؤثري در تقويت بنيه كار روابط عمومي توصيف كرد و افزود: وجود اين NGOها باعث مي شود كه افراد داراي صلاحيت وارد كار روابط عمومي شوند چون هر كسي را به اين حرفه راه نمي دهند.
دهقان وجود انجمن هاي علمي را براي انتخاب افراد با صلاحيت ضروري توصيف كرد و گفت: بهترين مرجع و منبع ارزيابي از كار روابط عمومي، انجمن هاي علمي است.
در ادامه دكتر رحمان سعيدي استاد دانشگاه علامه طباطبايي در خصوص دانشگاه و توسعه روابط عمومي دولتي صحبت كرد. وي با اشاره به تحقيقي كه بر روي ۵۰ سازمان دولتي كرده بود گفت: در اين تحقيق سطح تخصصهاي رؤساي روابط عمومي را مورد بررسي قرار داديم و به آمارهاي جالبي رسيديم. براساس نتايج اين تحقيق ۶/۱۵ درصد مسئوليت روابط عمومي ليسانس و پائين تر بودند.
همچنين ۲۵/۵۶ درصد افرادي كه در ساير رشته ها تحصيل كرده بودند و متخصص روابط عمومي نبودند و ۵/۱۲ درصد ليسانس ارتباطات داشتند و تنها ۷/۱۵ درصد افراد، تخصص روابط عمومي داشتند.
وي با بيان اينكه نداشتن تخصص براي اداره كنندگان نهادهاي روابط عمومي تبعاتي زيانبار دارد تصريح كرد: نداشتن درك مشترك با افرادي كه در زيرمجموعه  روابط عمومي كار مي كنند، عدم تخصيص بودجه به اين مجموعه و همين امر موجب نابساماني اين نهاد مي شود و باعث مي شود كه افرادي كه داراي علاقه هستند بعد از طرح برنامه و ارائه آن با بي توجهي مواجه مي شوند و اين امر موجب دلسردي آنها مي شود. سعيدي به ضرورت و اهميت آموزش تخصصي و آكادميك در زمينه روابط عمومي اشاره كرد و آن را از چند جنبه حائز اهميت دانست و افزود:  با توجه به سابقه ارتباطات در دنيا كشور ما از نظر كمي جايگاه بالايي ندارد و نكته ديگر مسأله كيفيت در آموخته ها و مواد درسي و سرفصل هاي مورد نياز است كه پاسخگوي نياز جامعه نيست.
وي افزود: حتي اگر به لحاظ كمي پيشرفت كنيم تا زماني كه كيفيت را تقويت نكنيم و ارتباطي بين سرفصل هاي دانشگاهي و موارد مورد نياز جامعه ايجاد نكنيم مؤثر نخواهد بود. اين استاد دانشگاه با اشاره به روابط عمومي به عنوان يك رشته مستقل از ارتباطات گفت: در اين زمينه اقداماتي صورت گرفته است تا اين گزينش به صورت يك رشته واحد در دانشگاه تدريس شود و اين امر در دست اقدام است و بعد از حل مشكلات مالي و انتقال مكاني، اين رشته به صورت مستقل تدريس خواهد شد.
وي همچنين توجه به مسايل كمي و كيفي را كافي ندانست و يكپارچگي مراكز آموزشي در مواد درسي و هماهنگي بين نهادهايي كه در اين زمينه فعاليت مي كنند را از ديگر عوامل توسعه روابط عمومي ها دانست.
سعيدي با اشاره به پيشنهادي كه براي بالا بردن كيفيت آموزش در دو سطح فعاليت مديران و زير مجموعه آنها وجود دارد، گفت: اولين شرطي كه براي استخدام مدير روابط عمومي بايد گذاشت تخصص در اين زمينه است و براي افرادي كه در حال حاضر مشغول فعاليت هستند نيز بايد با دادن بورس تحصيلي و دوره هاي تكميلي به پيشرفت آنها كمك كنند.
وي افزود: در خصوص زير مجموعه و افراد مجري روابط عمومي ها نيز اين مسأله حائز اهميت است. وي با عنوان تنگناهايي در زمينه آموزش تصريح كرد: تنگناي نخست، نحوه گزينش دانشجو است كه در اين زمينه دچار مشكل هستيم چون بعضي از افراد با علاقه به اين رشته گرايش نمي آورند و فقط دانشگاه رفتن را ملاك قرار مي دهند. بنابر اين بايد كنكور را دو مرحله اي كرد و با مصاحبه افراد با علاقه را انتخاب كرد.
سعيدي تنگناي ديگر را انگيزه و آينده شغلي مطرح كرد و گفت: اطمينان نداشتن به آينده شغلي موجب دلسردي فرد مي شود.
سعيدي كمبود ديگر را عدم هماهنگي ناشي از عدم شناخت مديران از ساير قسمت ها و نهادهايي كه در ارتباط با روابط عمومي ها هستند عنوان كرد و راهكار را يك برنامه ريزي درازمدت توسط وزارت علوم، تحقيقات و فناوري و وزارت فرهنگ ارشاد و NCOها دانست.
وي عدم ارتباط سازنده بين دانشگاه و مراجع اجرايي مختلف و كمبود تحقيقات در اين خصوص را از موانع توسعه روابط عمومي ها دانست و افزود:  بايد براساس تحقيقات مخاطب و خواسته هايش را شناخت تا بدانيم كه چه پيام هايي چه تأثيراتي بر مخاطب مي گذارند.
وي يكي ديگر از تنگناها را نگرش غلط به روابط عمومي ها دانست و گفت:  نبايد روابط عمومي را فقط به عنوان توجيه گر يا تبيين گر و مبلغ در نظر گرفت،  بلكه روابط عمومي ها براي ايجاد تفاهم، مآل  انديشي و رسيدن به اهداف بهتر سازمان ها ايجاد شده اند.
در ادامه عليرضا تابش به نتايج يك پژوهش كه به آسيب شناسي وضعيت موجود در روابط عمومي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي است اشاره كرد و گفت: تحولات روابط عمومي دچار فراز و فرودهاي گوناگوني است و اين بحث با موضوع توسعه كمي و كيفي قابل بررسي است. وي افزود: توسعه كمي با منابع مادي، ظرفيت فيزيكي سخت افزارها و رسانه هاي همگاني قابل مطالعه هستند. توسعه كيفي نيز شامل منابع انساني برنامه ها و آموزش و تحقيق است و در كنار اين موارد جهاني شدن عاملي است كه باعث مي شود روابط عمومي ها پويا مي شوند. تابش به نقاط ضعف و قوت ۵۶ واحد روابط عمومي در كل وزارت فرهنگ و ارشاد اشاره كرد و گفت: اداره اطلاعات و اخبار، اداره انتشار و مراسم، اداره پژوهش و مطالعات، واحد ارتباطات مردمي و واحد اينترنت، واحدهاي هماهنگ كننده روابط عمومي هايند كه ارتباط با واحد روابط عمومي ها در سطح وزارتخانه را پيگيري مي كنند.
مطهرزاده در خصوص چگونگي استفاده از NGOها گفت: بخشي به نام شوراي اقتصادي و اجتماعي در سازمان ملل متحد به شناسايي دو هزار سازمان غيردولتي اقدام كرده و از اين طريق اهداف و مأموريت هاي خود را به انجام رسانده است.
وي مشكلات روابط عمومي هاي داخلي را استفاده از منابع درسي قديمي و كمبود افراد متخصص دانست و اظهار داشت: در حال حاضر دگرگوني هايي در دانشگاه ها ايجاد شده است ولي هنوز به نقطه مطلوب نرسيده است.
وي با اشاره به اين كه توسعه روابط عمومي از نوع توسعه اجتماعي است كه براي رسيدن به آن بايد چند گام برداشت، افزود: نخستين مرحله پيدايش تكثر است به اين معني كه ابتدا بايد ديدگاه هاي مختلف به وجود آيد و اگر تكثري وجود نداشته باشد بحث توسعه مفهومي ندارد نكته ديگر به رسميت شناختن تكثر است و يعني كسي براي بيان انديشه خود از هيچ كداميك از حقوق اجتماعي محروم شود.
مطهري زاده در ادامه اظهار داشت: با بيان انديشه هاي مختلف اين انديشه ها سرباز مي كنند و مورد جذب قرارمي گيرند كه يكي از مهمترين دستاوردهاي توسعه است. وي مورد ديگر را شكل گيري NGO يا نهاد مدني دانست كه سعي شده است ۷۰ درصد فعاليت ها و به صورت NGO و ۳۰ درصد به شكل علمي و تخصصي انجام شود، چون انجمن ها تأثير فراواني در تحول و توسعه روابط عمومي دارند اما درحال حاضر در مسير واقعي خود حركت نكرده است. در ادامه نشست علي اكبر حاج مؤمني به بررسي تجربه روابط عمومي ها پرداخت و گفت: در ايران روابط عمومي ها در دو بخش دولتي و غيردولتي فعال هستند. وي افزود: روابط عمومي هاي دولتي عهده دار تبليغات براي مديران هستند و اين امر به بهينه سازي و رسيدن به هدف آن سازمان نمي تواند كمك كند. حاج مؤمني نقش روابط عمومي هاي شركت هاي خصوصي را مشخص تر توصيف كرد و گفت: مهم ترين عامل پيشرفت روابط عمومي در اين بخش نبودن بخش هاي موازي و سازمان است.
در پايان هوشمند سفيدي عضو انجمن متخصصان روابط عمومي به ارايه فعاليت هاي اين انجمن پرداخت و هدف اين انجمن را توسعه علم روابط عمومي در ايران عنوان كرد. وي از جمله فعاليت هاي اين انجمن را كمك به تدوين الگوي بومي روابط عمومي، تدوين نظامنانه روابط عمومي و چاپ كتاب هاي روابط عمومي عنوان كرد.
سفيدي با اشاره به نقش دولت در اين خصوص تصريح كرد: عدم حمايت دولت از روابط عمومي ها مانع توسعه اين واحد شده است و براي به سامان رسيدن اين بخش نيازمند توجه بيشتر دولت هستيم و همچنين افزود: براي شكل گيري هرچه بهتر اين انجمن ها علاوه بر حمايت دولت بايد از افراد متخصص و با تجربه استفاده شود.

مهر: مجموعه تلويزيوني غريبانه به كارگرداني قاسم جعفري تصويري از وجود و حضور صفات انساني و آرماني در زندگي روزمره و عادي ما است.
قاسم جعفري از جمله كارگردان هايي است كه آرام آرام به سمتي حركت مي كند كه در توليد مجموعه هاي تلويزيوني با مفاهيم خاص و اعتقادي به سبك و سياق خاص خودش برسد. اين كارگردان توليد مجموعه هايي مانند خط قرمز يا ماجراهاي گلي را هم در كارنامه فعاليت هاي خود دارد.
مجموعه تلويزيوني غريبانه هر چند كه از مضمون و داستاني متفاوت برخوردار است، اما در عمل بايد ادامه همان مجموعه كمكم كن دانست. جعفري در اين مجموعه سعي كرده است مقادير قابل توجهي از مفاهيم اعتقادي و مذهبي را در قالب داستاني بگنجاند. اين فرآيند تبديل معاني بلند ديني در قالب داستان و تصوير، هر چند از پيچيدگي هاي خاصي برخوردار است، اما به نوبه خود جاي بررسي دارد.
داستان اين مجموعه درباره يك قاضي است كه فرزندش دچار بيماري بسيار سختي مي شود و دكترها از درمان او قطع اميد مي كنند. در ابتدا اين پسر از شدت بيماري خود اطلاع ندارد...
سازنده «غريبانه» برخلاف كار قبلي خود اين بار به داستان توجه بيشتري نشان داده است و با طرح دو خط موازي درباره سرنوشت و زندگي خانواده اي كه محور اصلي اثر قرار دارد، به وقايع داستان گستردگي و عمق بيشتري بخشيده است.
پيچيدگي داستان موجب مي شود كه مجموعه  تلويزيوني از تحرك و تعليق برخوردار شود و شرايطي را به وجود بياورد كه بيننده آن را با علاقه بيشتري دنبال كند. اما عليرغم اين مسئله اصولاً ريتم داستان و آدم ها بسيار كند است. اين موضوع گاهي در داستان چنان رخ مي نمايد كه انگار آدم ها از اتفاقات عقب مي مانند. يعني داستان التهاب و تنش دارد و هر لحظه احتمال وقوع هر حادثه اي وجود دارد. اما شخصيت ها انگار قرار نيست از جاي خود تكان بخورند و اگر گاهي واكنش هايي نسبت به محرك هاي بيروني نشان مي دهند، اما به پيشبرد طرح داستاني كمكي نمي كنند. نكته بسيار مهم ديگر به محتوا و مضمون اثر بر مي گردد. همه داستان پردازي ها و ارايه شخصيت هاي داستاني مقدمه اي براي انتقال مفاهيم مورد نظر كارگردان است. شخصيت اصلي داستان در شرايط امتحان الهي قرار مي گيرد و سازنده از اين طريق سعي دارد نقبي به امتحان بزرگ الهي بزند كه براي امام حسين (ع) و ياران با وفايش به وجود آمده بود. با توجه به اينكه مجموعه «غريبانه» به مناسبت ايام محرم ساخته مي شود، اين رويكرد مي تواند اشاره خوبي به مضمون و انگيزه اصلي ساخت مجموعه باشد.
استفاده جعفري از بازيگران، طراحي صحنه و لباس، موسيقي و حتي ميزانسن، بسيار خوب و قابل توجه است و حتي در مقايسه با بسياري از مجموعه هايي كه در طول سال ساخته مي شود و زمان بيشتري براي توليد در اختيار دارند، از كيفيت بسيار بهتري بهره مند است.حقيقت اينجاست كه تلويزيون ما در توليد آثار مذهبي هنوز با مشكلات بسياري مواجه است. چون در حال حاضر كارگردان هاي ما ساختار و قالب را پيدا كرده اند و به درستي هم مي دانند كه چه نوع مفاهيمي را بايد در آثار خود بگنجانند. اما مشكل اصلي در اينجاست كه هنوز به اين نكته بسيار مهم دست پيدا نكرده اند كه هر مفهومي در قالب داستاني نمي گنجد و براي انتقال مفاهيم بلند به وسيله يك سريال بايد راه هاي مناسب تري را جستجو كرد.