سخني با خوانندگان
صفحه «سخنگاه آزاد» بار ديگر در اختيار شماست. در طول يك سال گذشته، شما با نامه ها و پيام هايتان خواستار راه اندازي دوباره اين صفحه شديد و در پاسخ به نياز گسترده خوانندگان عزيز همشهري، از اين پس و دستكم هفته اي يك روز- پنجشنبه ها- سخنگاه آزاد منعكس كننده نامه ها، پيشنهادها و پيام هاي شما خواهد بود. لطفاً براي آن كه بتوانيم از نامه شما استفاده كنيم، موارد زير را مراعات فرماييد:
۱- نامه ها و مطالب خود را در يك طرف كاغذ و با خط خوانا بنويسيد.
۲- در حد امكان سعي كنيد، مطالب ارسالي طولاني و حجيم نباشد تا فرصت براي درج حداكثر نامه ها و پيام هاي رسيده فراهم آيد.
۳- حتي المقدور نام و نشان و تلفن تماس خود را نيز بنويسيد، تا در صورت حك يا اصلاح مطلب ارسالي امكان برقراري تماس با شما باشد.
۴- در مواردي كه لازم است به هر دليل نام و نشان شما محفوظ بماند، مراتب را اعلام داريد و اطمينان داشته باشيد كه تقاضايتان اجابت خواهد شد.
۵- سخنگاه آزاد، عرصه اي براي معرفي ذوق و هنر شما در زمينه هاي عكاسي، طراحي و شعر و قصه هاي كوتاه نيز مي باشد و سعي مي كنيم، ماهي يك بار، مجموعه اي از اين قبيل مطالب را در سخنگاه ويژه، منتشر كنيم، علاوه بر اين عكس ها و طرح هاي ارسالي به روز نيز در صفحه سخنگاه آزاد و در ستون «از ميان آثار شما» مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
نظرات، پيشنهادها و انتقادات شما ما را در جهت تهيه و انتشار بهتر اين صفحه مردمي، ياري خواهد داد.
زنگ انشاء، غايب!
داشتن خط خوش و دانستن آداب نوشتن از ويژگي هاي مثبت ما ايرانيان بوده است. اين ميراث گرانقدر به يمن حضور مربيان و معلمان مستعد و فداكار در دوره هاي گوناگون، محفوظ مانده تا به نسل امروز رسيده است. يكي از رازهاي حفظ خط و نگارش خوب در جامعه ايراني، گنجاندن زمان مناسب براي آموزش مهارت ها و فنون اين دو هنر در برنامه هاي درسي مدارس مي باشد و استعدادهاي اوليه، بسياري از خطاطان بنام و نويسندگان معروف ايران، در ساعات درس خط و انشاء بروز كرد و موجبات تشويق و پيشرفت آنان را فراهم كرد. درس انشا به لحاظ اهميت آن در تقويت مباني نگارش و مناسبات اجتماعي، تا سال ششم دبيرستان قديم هم در برنامه هاي درس كلاسي وجود داشت و در امتحان نهايي هم جزو يكي از دروس اصلي بود. اما متأسفانه سالهاست كه زنگ و درس انشاء در دوره هاي تحصيلي راهنمايي و دبيرستاني كمرنگ يا به كلي محو شده است و عليرغم منظور كردن عناوين تازه اي مثل ادبيات فارسي و غيره... در برنامه هاي درسي، هرگز آن شور و حال و انگيزه و اشتياق معلمان و دبيران انشاء براي آموزش مهارت هاي نوشتاري به كودكان و نوجوانان ما ديده نمي شود، موارد استثنايي بستگي به علاقه و دلبستگي خود دبيران دارد. آنچه منظور نگارنده است، بي توجهي به مباني درس انشاء بخصوص در دوره هاي راهنمايي و متوسطه مي باشد. نتيجه اين سهل انگاري را مي توانيد در توان كارمندان و كاركنان سازمان هاي گوناگون و انبوه دانش آموختگان دانشگاهي ديد كه حتي از نوشتن يك متن ساده هم عاجز مي باشند. شايان ذكر است كه خوشنويسي در سالهاي بعد از انقلاب، بسيار رواج يافته و استعدادها را جذب كرده است، اما، درس مفيد و مهم انشاء، براثر، دگرگوني هاي پي درپي در نظام آموزشي كشور و كم لطفي برنامه ريزان، در غربت مانده است. نگارش خوب در رفتار و كلام خوب نيز تأثير گذار است. بنابراين تقويت درس انشاء و نگارش در مجموع باعث تقويت رفتارهاي مناسب اجتماعي و ارتقاء ادبيات در ميان مردم خواهد شد. اين مهم را دستكم نگيريم.
م- ق- دبير بازنشسته انشاء
درخت، ريه دوم تهراني ها
روز درختكاري سپري شد، اما با توجه به اهميت درخت براي كلان شهر تهران، براي عطف توجه بيشتر مردم و مسئولان محترم به چگونگي مراقبت و نگهداري درختان موجود شهر، نكاتي را در قالب نوشته كوتاهي مطرح مي كنم:
در شهر بزرگ و پرجمعيتي چون تهران، نقش درختان براي پالايش هواي شهر و تأمين اكسيژن و همچنين كاهش آلودگي هاي صوتي حياتي است، اما براساس تازه ترين بررسي ها، حدود ۲۰درصد درختان كنار جوي ها و پارك هاي شهر تهران يا خشك شده اند و يا در حال خشكيدن مي باشند. بنابراين هر نوع كوششي براي نجات اين تعداد از درختان شهر تهران، كمك به پالايش هواي شهر و حفظ سلامتي مردم است. تحقيقات همچنين نشان داده است كه روش هاي غيراصولي پرورش و نگاهداري درختان در شهر تهران عامل اصلي مرگ تعداد قابل توجهي از درختان اين شهر مي باشد. به عنوان مثال برخي بيماري هاي گياهي سبب خشك شدن تنه درختان مي شود، اما ريشه درخت هنوز سالم است. براي نجات چنين درختي، بايد آن را كف بر كرد، چون اگر تنها تاج درخت بريده شود، بيماري و آفت در تنه درخت باقي مي ماند و به مرور ريشه را نيز مي خشكاند. ريشه هر درختي از شيره پرورده همان درخت نيز تغذيه مي كند، به همين دليل، يك تنه بيمار مانع از رسيدن شيره پرورده به ريشه مي شود و ريشه مي ميرد. همچنين، سيمان اندود كردن اطراف درختان باعث خفگي و مرگ آنها مي شود. در بيشتر شهرهاي جهان براي حفظ زندگي درختان از شبكه هاي فلزي استفاده مي كنند تا اكسيژن كافي به درخت برسد. براي نجات درختان تهران كه در هواي آلوده شهر حكم ريه دوم شهروندان را دارند، بايد تلاش مؤثر جمعي به كار بنديم. حتي اگر انجمن حمايت از درختان هم در قالب يك تشكل مردمي (NGO) جديد، اعلام موجوديت كند و از طريق همياري و اطلاع رساني، زندگي درختان پايتخت را تداوم بخشد، خود گام بزرگي خواهد بود. اين نقد و نظر، با قدرداني از كساني كه تاكنون براي حفظ فضاي سبز و درختان شهر تهران زحمت كشيده اند، تباين ندارد و قدر هر خدمتي محفوظ است.
دكتر افراسياب دهلوي