نگاهي به فازهاي ۴ و ۵ پارس جنوبي و افتتاح رسمي آن
ميداني ديگر براي نمايش توان نيروهاي ايراني
|
|
آغاز به كار رسمي فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي به دليل اشتغالات زياد رئيس جمهوري و سفر وي به منطقه زلزله زده زرند كرمان مطابق با برنامه پيش بيني شده انجام نگرفت و اين برنامه به ارديبهشت ماه موكول شد. اين در حالي است كه اين دو فاز هم اكنون با حداكثر توان در مدار توليد قرار دارند.
فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي كه اكنون در مدار توليد قرار دارند، تحولي شگرف را در عرصه هاي اقتصادي، مديريتي و صنعتي در كشور نويد مي دهند.
فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي با هدف استحصال گاز طبيعي به ميزان روزانه ۵۰ ميليون متر مكعب، مايعات گازي به ميزان روزانه ۸۰ هزار بشكه و گاز مايع به ميزان سالانه يك ميليون و پنجاه هزار تن، اتاق به ميزان سالانه يك ميليون تن و گوگرد به ميزان ۴۰۰ تن در روز اجرا شد.
اجراي اين طرح را با شرايط بيع متقابل در تاريخ مرداد ماه ،۱۳۷۹ وزارت نفت به كنسرسيومي متشكل از شركت ايتاليايي آجيپ (زير مجموعه شركت اني) و شركت پتروپارس محول كرد.
ايجاد تأسيسات گاز مايع و اتان همچنين يك رشته خط لوله به قطر ۴۲ اينچ و به طول ۸۰ كيلومتر از عسلويه تا كنگان، وجود تأسيسات اضافي استحصال گاز مايع، اين امكان را فراهم آورده است كه بازپرداخت سرمايه گذاري طرح صرفاً از محل مايعات گازي و گاز مايع توليدي خود ميدان صورت گيرد. اين در حالي است كه در فازهاي ۲ و ۳ به دليل محدود بودن مايعات گازي بازپرداخت از محل نفت خام سيري هم پيش بيني شده بود.
سقف هزينه هاي سرمايه اي طرح يك ميليارد و ۸۶۹ ميليون دلار، حق الزحمه پيمانكار يك ميليارد و ۷۴ ميليون و هزينه هاي بانكي آن ۸۵۲ ميليون دلار برآورد شده است.
پيش از اين اعلام شده بود كه هر فاز طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي كه به بهره برداري مي رسد سبب مي شود كه توليد ناخالص ملي كشور يك درصد افزايش يابد و از مهندس تركان مدير نفت و گاز پارس نقل شده است كه درآمد هر فاز طرح توسعه پارس جنوبي يك ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار در سال است. با اين حساب مي توان به راحتي دريافت كه ۵ فاز اين طرح چيزي در حدود ۷ ميليارد و ۵۰۰ ميليون دلار در سال به درآمد كشور مي افزايد و اين در حالي است كه هم اكنون فازهاي ۶ تا ۸ پارس جنوبي هم كمابيش در مدار توليد قرار گرفته اند.
برداشت گاز از اين ميدان اكنون بيش از يك صد ميليون متر مكعب در روز رسيده و پيش بيني شده است كه اين ميزان تا پايان سال جاري به ۱۴۰ ميليون متر مكعب در روز برسد.
موضوع بهره برداري از فازهاي مختلف طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي، از ابعادي مختلف قابل بررسي است. ذخائر تعريف شده اين ميدان عظيم چنان است كه به تنهايي قادر است مصرف ده سال جهان را تأمين كند. حدود ده درصد گاز جهان در اين ميدان عظيم نهفته است كه وجود آن سبب شده است ايران در رديف دومين كشور برخوردار از گاز جهان قرار گيرد. بديهي است كه با توجه به سرمايه گذاري اندك- به نسبت سود- مي توان بهره برداري از اين ميدان را عامل جهشي عظيم در اقتصاد ايران دانست.
افتتاح فازهاي مختلف اين طرح در كنار منافع سرشار اقتصادي، منافع وسيعي نيز در عرصه هاي اجتماعي و تكنولوژيك براي كشور به ارمغان آورده است، به گونه اي كه در فازهاي مختلف، اكنون سهم ايراني در هر فاز از مرزهاي تعيين شده بسيار فراتر رفته است و توانسته ايم با نگاهي جدي تر به عرصه هاي پيمانكاري عمومي و ديگر عرصه هاي پيمانكاري بنگريم.
افزون بر اينها كشور اكنون اين توان را يافته است كه در عرصه هايي نظير تبديل سوخت مصرفي كشور به گاز، حرفهاي زيادي براي گفتن داشته باشد. هم اكنون حدود ۴۵ ميليون نفر در كشور خانه هاي خود را با گاز گرم مي كنند و بخش اعظم اين گاز از فازهاي مختلف طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي تأمين مي شود. اين فارغ از گازي است كه در امور صنعتي و نيروگاهي در كشور به كار گرفته مي شود و سبب شده است كه توان صادرات نفت ايران بالاتر رود. يكي ديگر از دستاوردهاي اين طرح راه اندازي صنعت پتروشيمي بر مبناي گاز است كه به عنوان يك مزيت عمده، توليد فرآورده هاي پتروشيمي را در كشور داراي توان رقابتي بالايي كرده است.
آنچه گفتيم بيشتر ترسيم سيمايي عمومي از اين طرح بود. به طور خاص مي توان فازهاي ۴ و ۵ را در كنار رسيدن به يك ركورد كم نظير سرعت عملياتي كه با تمهيد شوراي اقتصاد و همت وزارت نفت عملي شد، از نظر نوع بازپرداخت هزينه ها و محصولات، يك استثنا تلقي كرد. اين فازها روزانه ۵۰ ميليون متر مكعب گاز تصفيه شده را براي انتقال به شبكه گاز كشور فراهم مي آورند كه با احتساب قيمت فرضي هر متر مكعب ۴ سنت معادل ۷۰۰ ميليون دلار در سال خواهد بود. همچنين روزانه ۸۰ هزار بشكه مايعات گازي از اين فازها حاصل مي شود كه با احتساب قيمت تخميني هر بشكه ۲۰ دلار معادل سالي ۵۴۸ ميليون لار خواهد شد. افزون بر اينها در عرصه توليد گاز مايع يا LPG ، ايران به توليد سالانه يك ميليون و پنجاه هزار تن LPG از اين دو فاز دست مي يابد كه با احتساب قيمت هر تن ۲۰۰ دلار معادل سالي ۲۱۰ ميليون دلار خواهد بود. توليد روزانه ۴۰۰ تن گوگرد نيز موجب ۴ ميليون دلار عايدي ديگر مي شود و آنچه به طور خاص از اين طرح عايد كشور مي شود توليد سالانه يك ميليون تن اتان است كه خوراك اصلي صنعت پتروشيمي به حساب مي آِيد و سالانه ۳۰ ميليون دلار نيز از اين رهگذر نصيب كشور خواهد شد.از نكات مهم اين طرح آن است كه بازپرداخت هزينه هاي طرح از محل فروش مايعات گازي و LPG توليدي ميدان تأمين مي شود. در اجراي اين فازها شركت آجيپ ايتاليا با آن كه به ميزان ۶۰ درصد در طرح مشاركت داشت، اين امر را پذيرفت كه اولويت را در به كارگيري نيروها و امكانات داخلي قرار دهد و از اين نظر سهم ايراني در اين پروژه بسيار بالاست كه خود دستاوردي به حساب مي آيد.
پروژه فازهاي ۴ و ۵ با در نظر گرفتن نكاتي كه گفته شد تحولي سترگ در صنعت نفت كشور به حساب مي آيد و مي تواند آغازي بر شكل گيري تمدن جديد صنعتي در پايتخت آينده اقتصادي كشور باشد.اهميت اين دو فاز به نظر مهندس تركان در آن است كه براي نخستين بار در پروژه هاي ميدان گازي پارس جنوبي، امكان جدا كردن اتان و LPG از گاز طبيعي در فازهاي ۴ و ۵ اين ميدان فراهم شده است.
مدير عامل شركت نفت و گاز پارس در آستانه آغاز بهره برداري رسمي از فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي گفت: با توجه به اين كه اتان حدود ۶ درصد از هر متر مكعب گاز طبيعي را تشكيل مي دهد، امكانات و تجهيزات فازهاي ۴ و ۵ اين ميدان، امكان جداسازي اتان را از گاز طبيعي فراهم كرده است. مهندس اكبر تركان با بيان اين كه اتان به دست آمده از اين فازها به مجتمع هاي پتروشيمي كه در مجاورت اين فازها قرار دارد منتقل و در آنجا به اتيلن و پلي اتيلن تبديل مي شود افزود: صادرات اين محصولات براي كشور سالانه ۷۰ ميليون دلار درآمد زايي خواهد داشت. وي توليد LPG را از گاز طبيعي يكي ديگر از ويژگي هاي فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي در مقايسه با ديگر فازها عنوان كرد و گفت: LPG توليد شده در مخازن ويژه نگهداري و پس از آن صادر مي شود. وي گفت: سالانه يك ميليون تن LPG از فازهاي ۴ و ۵ توليد مي شود كه اين ميزان سالانه ۳۵۰ ميليون دلار درآمدزايي براي كشور دارد همچنين توليد روزانه ۸۰ هزار بشكه ميعانات گازي و ۵۶ ميليون متر مكعب گاز شيرين به دست مي آِيد كه به شبكه گاز سراسري تزريق خواهد شد.
مهندس تركان خاطر نشان كرد: توليدات فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي سالانه حدود ۳ ميليارد و ۳۰۰ ميليون دلار درآمد ايجاد مي كند كه ناشي از فروش اتان، پروپان، بوتان، ميعانات گازي و گاز طبيعي است. وي با اين توضيح كه توسعه اين فازها نزديك به ۲ ميليارد دلار سرمايه گذاري هزينه اي داشته است گفت: اين ميزان سود بهره بانكي، هزينه هاي Non Capex ، گمرك و بيمه موارد مشابه را شامل نمي شود.
وي، با تأكيد بر اين كه بيش از ۴۰ درصد از فعاليت هاي پروژه فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي را شركت هاي ايراني برعهده داشتند گفت: با اجراي پروژه هاي متعدد ميدان گازي پارس جنوبي پيمانكاران، سازندگان، مشاوران و مهندسان ايراني پيشرفت قابل توجهي پيدا كرده اند تا آنجا كه كار تحويل پروژه ها بيش از گذشته در زمان مقرر انجام مي دهند.
مدير عامل شركت نفت و گاز پارس، با بيان اين كه به دليل مشكلات كمبود گاز كشور در فصل سرما قراردادي با عنوان كار فوق العاده با پيمانكار توسعه فازهاي ۴ و ۵ اين ميدان منعقد شد افزود: براساس اين قرارداد هر چه ميزان بهره برداري از اين فازها سرعت يابد و توليد از اين ميدان اضافه تر شود، بالغ بر يك سوم از ارزش توليدات اضافي اين ميدان ها كه به دليل جلو انداختن زمان بهره برداري حاصل شده است به عنوان پاداش به پيمانكار داده مي شود.
وي تصريح كرد: سقف اين پاداش ۱۱۵ ميليون دلار است كه بعد از محاسبه ميزان توليد اضافي از اين ميدان و برخي از مقوله ها در اين زمينه پاداش تعيين شده به پيمانكار پرداخت مي شود.
مدير عامل شركت نفت و گاز پارس با بيان اين كه در روزهاي سرد زمستان امسال روزانه ۳۰ تا ۴۰ ميليون متر مكعب گاز از فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي توليد شده است تصريح كرد: اين امر تنها به دليل فعاليت قابل توجه پيمانكار بوده است.وي گفت: در حال حاضر تأسيسات خشكي و پالايشگاه خشكي فازهاي ۴ و ۵ طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي كامل شده و تنها حفاري تعدادي از چاه ها در دريا باقي مانده است كه با تكميل آنها توليدات اين دو فاز به ۵۶ ميليون مترمكعب در روز خواهد رسيد.
مهندس تركان افزود: در اجراي فعاليت هاي توسعه دو فاز ۴ و ۵ براي بيش از ۱۸ هزار نفر اشتغال ايجاد شده و در حال حاضر نيز بالغ بر ۱۰ هزار نفر در اين فازها مشغول به كار هستند. وي همچنين با بيان اين كه در حال حاضر ۲۰ فاز طرح توسعه ميدان گازي پارس جنوبي در دست عقد قرار داده است، افزود: مناقصه توسعه فازهاي ۱۵ و ۱۶ برگزار شده است كه برنده آن به زودي مشخص مي شود.
مهندس تركان گفت: در حال حاضر توليد روزانه ايران از ميدان مشترك پارس جنوبي با كشور قطر برابر شده و پيش بيني مي شود در سال ۲۰۱۲ ايران در زمينه توليد از اين ميدان گازي جنوبي پيشي بگيرد.
|