هرچند بسياري از افرادي كه زير خط فقر بسر مي برند تحت پوشش نهادهاي حمايتي هستند كه تعداد آنها براحتي مشخص مي شود، اما تشخيص مابقي نيازمندان در استان هاي محروم، كار ساده اي به نظر نمي رسد
عاصفه اله وردي
اواخر دي ماه سال گذشته، اولين زمزمه ها مبني بر بيمه شدن روستاييان تا پايان سال 83 شكل گرفت و دكتر جهانبخش اميني عضو كميسيون بهداشت و درمان مجلس شوراي اسلامي اعلام كرد: با توجه به اينكه منابع لازم در خصوص اجراي اين امر در رديف بودجه سال 83 تعيين شده، پس هيچ بهانه اي براي عدم اجراي اين امر از سوي مسئولان وجود ندارد، اما تا پايان سال 83 هيچ از يك از روستاييان بيمه نشدند.
اين زمزمه ها تا زمان اعلام رسمي دكتر محمدحسين شريف زادگان در اواخر سال گذشته ادامه داشت. وي با اشاره به تاسيس صندوق بيمه روستاييان و عشاير اعلام كرد: همه روستاييان در سال آينده دفترچه بيمه خدمات درماني دريافت مي كنند. وزير رفاه و تامين اجتماعي همچنين در آغاز سال جاري ضمن بيان اينكه هيچگونه مشكل مالي در اين زمينه وجود نخواهد داشت گفت: اجراي طرح بيمه درماني روستاييان براساس سيستم ارجاع و مبتني بر وجود پزشك خانواده اجرا مي شود.
در حالي كه هنوز نحوه دقيق اجراي طرح بيمه روستايي به طور كامل مشخص نشده، حدس و گمان ها از جذب پزشكان جوان براي فعاليت در نقاط محروم و ايجاد جاذبه  براي آنها صحبت مي كنند و صحبت ها بر سر افزايش بودجه اين طرح بالا گرفته است. دكتر بيژن شهبازخاني عضو كميسيون بهداشت مجلس از فروردين ماه سال جاري از افزايش 325 ميلياردي اين بودجه خبر داد و گفت:«وقتي اين طرح به مرحله اجرا گذاشته شود، در طول تاريخ مجلس بي سابقه بوده است.» علاوه بر اين مبلغ 90 ميليارد تومان هم براي درمان و بستري آنان پيش بيني شده، اما هنوز هم تصور بر اين است كه اين طرح پشتوانه مالي كافي براي اجرا ندارد.
قرار است طرح بيمه روستايي براساس توافقي بين وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، وزارت رفاه و تامين اجتماعي بر مبناي نظام ارجاع و پزشك خانواده صورت بگيرد.
در ضمن معاون وزير رفاه اعلام كرده است: با اجراي طرح چتر ايمني رفاه اجتماعي، مشكلاتي مانند تغذيه، بهداشت و درمان، مسكن، اشتغال و... كه در حال حاضر افراد نيازمند و آسيب پذير جامعه با آن روبه رو هستند از بين خواهد رفت. قرار است بلافاصله بعد از تصويب طرح چتر ايمني رفاه توسط نمايندگان كميسيون اجتماعي، مراحل اجرايي آن هم آغاز شود و با اختصاص اعتباري كه امسال براي بيمه درمان افراد نيازمند ، بخصوص روستاييان در نظر گرفته شده، بسياري از مشكلات بيمه اي و درماني  آنها برطرف شود. گويا قرار است دولتمردان بعد از سالها تعلل در اين زمينه ها تمام طرح هاي انجام نشده را از گذشته تا حال قابل اجرا كنند.
پزشك خانواده
پزشك خانواده مسئول سلامت يك جمعيت تعريف شده از جامعه روستايي و موظف به تشكيل پرونده سلامت براي جمعيت تحت پوشش خود و پيگيري مشكلات و بيماري ها و مشاوره هاي درماني و دارويي آنهاست.
خدمتي كه قرار است از سوي سازمان بيمه خدمات درماني به بيمه شدگان ارائه شود، شامل ويزيت بيماران، تجويز دارو، انجام مشاوره ها، تزريقات، پانسمان، سرم تراپي و ساير خدمات سرپايي قابل انجام در مطب، تشكيل پرونده پزشكي براي بيماران، تكميل و ارائه فرم هاي مورد نياز به ادارات كل، آموزش بيماران برحسب مورد انجام آزمايش هاي اورژانسي قابل انجام، صدور گواهي ها مانند گواهي ولادت، ارجاع به سطوح بالاتر در صورت نياز و پيگيري درمان بيماران ارجاع شده، پيگيري درخواست هاي دارو و پاراكلينيك براي بيماران ارجاع شده براساس مراجع علمي است. در فاز دوم طرح قرار است دارو، پاراكلينيك و خدمات اورژانسي در محل اقامت روستاييان ايجاد و فراهم شود و در صورتي كه امكانات پاراكلينيك فراهم نبود يا نياز به خدمات تخصصي تر بود، بيمار به سطح  بالاتري از مراكز و بيمارستان ها ارجاع داده خواهد شد.
كارت بستري شهري براي شهروندان
دكتر محمدباقر هوشنگي، معاون بيمه و درمان سازمان خدمات درماني اعلام كرد كه براساس برنامه ريزي انجام شده تمامي دفترچه هاي بيمه روستاييان طي 6 ماهه اول سال جاري به آنها تحويل داده خواهد شد و 23 ميليون نفر روستايي خواهند توانست از تسهيلات اين نوع بيمه بهره مند شوند.
در اين بيمه قرار است براي 800 هزار نفر جمعيت شهري كه بدون هيچ بيمه اي هستند نيز كارت بستري شهري صادر شود.
سال گذشته طبق آمار، هر ماه 11 هزار نفر روستايي در بيمارستان هاي خصوصي و دولتي بستري شده اند كه نسبت به سال قبل تر هر ماه 5هزار نفر افزايش داشته است. در حالي كه به گفته ابوالقاسم مختاري، عضوكميسيون اجتماعي مجلس، 15 ميليون ايراني در حال حاضر زير خط فقر قرار دارند و تشخيص اين تعداد در سطح جامعه كارچندان آساني نيست. اقدامات انجام شده براي بيمه شدگان روستايي گامي در جهت كمك به نيازمندان شمرده شد. اين در حالي است كه صرف نظر از مشكلات تشخيص ميزان دقيق هموطنان زير خط فقر، پراكندگي جمعيت روستاييان در روستاها و بخش هاي مختلف، يكي از مشكلات عديده اي است كه در اين راه وجود دارد.
هرچند بسياري از افرادي كه زير خط فقر بسر مي برند تحت پوشش نهادهاي حمايتي مانند بهزيستي و كميته امداد هستند كه تعداد آنها براحتي مشخص مي شود، اما تشخيص مابقي نيازمندان كه تعدادشان كم هم نيست و در استان هاي محروم زندگي مي كنند ، كار ساده اي به نظر نمي رسد.
در نهايت به نظر مي رسد با وجود فقدان آمار و اطلاعات قابل قبول از روستاييان، توزيع ناهمگون جمعيت روستايي و روند افزايش مهاجرت روستاييان به شهرها، هنوز تا اجراي همه جانبه اين طرح فرسنگ ها فاصله خواهيم داشت!

عليرضا آشوري - مطالعات جديد محققان نشان مي دهد آزاد شدن آدرنالين در اثر خشم مي تواند در افرادي كه سابقه ضربان قلب نامنظم دارند باعث بروز حمله و ايست قلبي شود. محققان دانشگان ييل مي گويند: آريتمي (بي نظمي ضربان قلب) در اثر تنفر به مراتب خطرناكتر از ساير انواع احساسات خشونت آميز است.
دكتر ماتيو. ام . استاپر، محقق ارشد و متخصص بيماري هاي داخلي دانشكده پزشكي دانشگاه ييل مي گويد: شما نمي خواهيد دچار آريتمي شويد اما برخي افراد بشدت در معرض خطر آريتمي قرار دارند. آريتمي مرتبط با خشم كمتر تمايل به ثابت ماندن و آرام شدن دارد و اين بدين معناست كه چنين آريتمي هايي مرگبارتر هستند. ميليون  ها آمريكايي از هر سن و سالي مشكلات ريتم نامنظم قلبي را تجربه كرده اند، اما تمام آريتمي ها مشابه هم نيستند. در برخي موارد ضربان قلب نامنظم علامت يك ناراحتي قلبي نامشخص و كشف نشده است و مي تواند شانس مرگ در اثر حمله و ايست قلبي را بشدت افزايش دهد.
محققان دانشگاه ييل اطلاعات جمع آوري شده در خلال يك مطالعه اوليه 4 ساله را مورد بررسي قرار دادند. اين مطالعه 24 بيمار قلبي با سابقه آريتمي يا ضربان قلب نامنظم را در برمي گرفت. براي تمام اين بيماران مبتلا يك دفيبريلاتور كار گذاشته شده بود. اين وسيله به كنترل ضربان قلب كمك كرده و با دادن شوك الكتريك به قلب در زمان قطع ضربان قلب از ايست قلبي جلوگيري مي كند. از اين بيماران خواسته شد تا وضعيت روحي – رواني خود را هنگام بروز شوك توسط دستگاه يادداشت كنند. در مجموع دستگاه هاي دفيبر يلاتور 107 بار شوك دادند. برخي از بيماران موارد كمي از آريتمي داشتند در حالي كه بقيه به طور متناوب دچار آريتمي شده بودند. در مطالعه اوليه محققان نتيجه گرفتند كه بيماران عموما قبل از بروز آريتمي دچار حملات خشم شده بودند. براي مطالعه جديد، استاپر و همكارانش آناليز دقيق تري از فرم الكتريك آريتمي ثبت شده انجام دادند. مقايسه بين آريتمي هاي ناشي از خشم و آنهايي كه به خشم مرتبط نبودند، نشان داد كه آريتمي هاي ناشي از عصبانيت به طور معمول با حمله دست كم يك ضربه قلبي اضافه، ايجاد شده كه به آن انقباض پيش از موعد ونتيكولار مي گويند.
بر مبناي انقباض هاي اضافي و نقش موثر خشم محققان دانشگاه ييل نتيجه گرفتند كه آريتمي هاي مرتبط با خشم تمايل بيشتري براي بي ثباتي داشته و در نتيجه بشدت خطرناك تر هستند. استاير و تيمش برآورد كردند كه خشم ممكن است باعث ترشح و آزاد شدن مقدار بيشتري آدرنالين شود. اين هورمون هنگام استرس از غده آزاد مي  شود تا توان بدن را براي مقابله با خطر يا استرس و ايجاد عكس العمل هاي سريع افزايش دهد. در نتيجه ضربان قلب و فشار خون به تبع ترشح آدرنالين افزايش مي يابد. به همين دليل استرس و هيجان براي بيماران قلبي مطلوب نيست و ممكن است با صدماتي جبران ناپذير همراه باشد. از مجموع اين دلايل مي توان ارتباطي بين ايجاد آريتمي و ترشح آدرنالين يافت. چنين ارتباطي مي تواند شيوع بيشتر حمله و ايست قلبي در خلال استرس هاي مرتبط با مسائل بزرگي نظير جنگ يا ويراني را توضيح دهد.
استاپر معتقد است: «ما هنوز دليل قاطعي در دست نداريم كه آدرنالين مسئول اين اتفاقات است، اما فرضيه ما در حال حاضر همين است و براي اثبات آن به مطالعات بيشتري نياز داريم.»
دكتر هانتر چمپيون، متخصص قلب و استاديار دانشكده پزشكي جانزهاپكينز در بالتيمور مي گويد: «در اين مطالعه مدركي وجود ندارد كه آدرنالين باعث بروز اين آريتمي ها باشد اما فكر مي كنم اين ماده اصلي ترين متهم اين ماجراست. محققان معتقدند اين يك ارتباط روان  تني است.
مقدار كمي استرس چيزي است كه ما را تحريك كرده، وادار به پيش رفتن مي كند و به ما امكان مبارزه كردن مي دهد. اين نكته خوب و مثبتي است، اما وقتي شما در معرض مقدار فراواني استرس يا استرس ناگهاني قرار مي گيريد، اين مسئله مي تواند در نهايت اين چرخه را شكسته و كل سيستم را تخريب كند و تخريب شدن قلب باعث عوارض فاجعه باري خواهد شد.»
چمپيون مي گويد: اين يافته ها مي تواند دانشمندان را در مسيري صحيح براي درك تاثيرات آدرنالين روي قلب به حركت در آورد. او معتقد است كه تحقيقات ممكن است تركيب تغييرات زندگي براي پرهيز از استرس به اضافه كنترل دارويي آدرنالين را اثبات كرده و مي تواند زندگي بيماران زيادي را كه به خاطر آريتمي در معرض خطر قرار دارند، نجات دهد.

رئيس مركز مشاوره دانشگاه ياسوج گفت: 292 مورد خودكشي مشتمل بر اقدام به خودكشي و خودكشي كامل طي سالهاي 38 - 77 در ميان دانشجويان كشور رخ داده است كه از اين تعداد 25 نفر خودكشي كامل، 265 مورد اقدام به خودكشي و 2 مورد هم به صورت مبهم گزارش شده است.
دكترفيروزي، روانشناس و عضو هيات علمي دانشگاه ياسوج در گفت وگو با ايسنا، افزود: بر اساس تحقيقات انجام شده از اين تعداد خودكشي 9/48 درصد مربوط به پسران و 1/51 درصد مربوط به دختران بوده است. همچنين 198 مورد ساكن خوابگاه، 47 مورد غيرخوابگاهي و 16 مورد با محل سكونت نامشخص بوده است كه با توجه به اين آمار در حدود 8/67 درصد خودكشي مربوط به دانشجويان غيربومي است.
رئيس مركز مشاوره دانشگاه ياسوج همچنين گفت: در سال گذشته 31 مورد خودكشي دانشجويي گزارش شده كه نسبت به آمار سال 82 كه 42 مورد گزارش شده بود، كاهش را نشان مي دهد.
به گفته اين روانشناس، نتايج تحقيقاتي كه در سطح كشور در مورد افسردگي و خودكشي انجام شده نشان داد كه اقدام به خودكشي در ميان دختران بيش از پسران و انجام خودكشي در ميان پسران بيش از دختران است. دكترفيروزي افزود: اقدامات و تمايلات خودكشي در ميان دانشجويان غيربومي بيشتر است. وي عوامل فرهنگي،  اقتصادي، نوع سازگاري فرد، وجود استرس هاي محيطي و ارزيابي منفي از خود را از مشكلات عمده دانشجويان و علل اصلي افسردگي دانشجويان بيان كرد.
وي همچنين امكان ياس و نااميدي را مهمترين عامل افسردگي و افسردگي را نيز مهمترين عامل براي خطر خودكشي در دانشجويان بيان كرد.
دكتر فيروزي افزود: از ديگر پيامدهاي افسردگي، روي آوردن دانشجويان به سمت دخانيات و مصرف سيگار است كه بيش از 30 درصد دانشجوي پسر سيگاري در دانشگاه ياسوج وجود دارد و 2 مورد نيز براي دختران گزارش شده است.
استاد روانشناسي دانشگاه ياسوج با زيانبار خواندن افسردگي و خودكشي در ميان دانشجويان براي جامعه، در خصوص راهكارهاي جلوگيري از آن، گفت: دادن مشاوره در زمينه هاي عاطفي، رواني و شغلي، دادن آگاهي هاي مناسب به دانشجويان، فراهم آوردن زمينه هايي براي تخليه هيجان دانشجويان و انجام نوعي پالايش رواني و همچنين درك دانشجويان مي تواند ميزان صدماتي كه از افسردگي و نااميدي به دانشجويان مي رسد را كاهش دهد.
وي در پايان اظهار داشت: هميشه پيشگيري بهتر از درمان است در همين راستا طرح آموزش پيش از ازدواج با همكاري سازمان بهزيستي در دست اجراست.

بدون حضور پرستاران شكست طرح ارجاع قطعي است
ايسنا - غضنفر ميرزابيگي، رئيس سازمان نظام پرستاري، با بيان اينكه مشاركت پرستاران نه در تصميم گيري ها و نه در اجرا در طرح ارجاع ديده نشده است، اعلام كرد:   بدون حضور پرستاران، شكست طرح ارجاع قطعي است.
اگرچه وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي نظر مساعدي بر مجموعه پرستاري دارد، ولي متاسفانه درحوزه معاونت سلامت بشدت تفكر ضد پرستاري وجود دارد كه از وزير خواستار مساعدت بيشتر در اين زمينه هستيم.
وي همچنين افزود: چهارشنبه هفته گذشته با امضاي 58 نفر از نمايندگان مجلس طرح تعرفه خدمات پرستاري به هيات رئيسه مجلس تقديم شد كه اميدواريم قبل از روز پرستار اين طرح تصويب شود.
رئيس سازمان نظام پرستاري در ادامه گفت:  با تعرفه گذاري خدمات پرستاري، پرستاران از وابستگي شديد مالي به دولت رها شده و تا حدودي خودكفا خواهند شد.
ميرزابيگي در پايان هدف از طرح تعرفه گذاري خدمات پرستاري را جلوگيري از تضييع حقوق پرستاران دانست و خاطرنشان كرد: در سالهاي گذشته به علت قائل نشدن تعرفه براي خدمات پرستاري همواره حقوق آنها تضييع مي شد.
هنوز كمبود دارو
احمد قويدل، مديرعامل كانون هموفيلي ايران با اعلام اينكه كمبود فاكتور 8 كماكان وجود دارد،  اظهار كرد: متاسفانه به  رغم اطلاع رساني كامل به مراكز تامين داروي وزارت بهداشت، ليست انتظار بيماران براي اخذ دارو به طرز تاسف آوري رو به افزايش است و نبود هيچ نوع منطق براي تحمل اين انتظار و بي معني بودن نوبت براي اخذ دارو مشكلات زيادي را به بيماران تحميل مي كند.
وي با بيان اينكه كمبود فاكتور 8 در استان هاي كشور نيز قابل توجه بوده و مخاطرات جاني براي بيماران دارد، تصريح كرد: در مركز كشور نيز تنها بيمارستان محل مراجعه بيماران هموفيلي در ساعات عصر و شب، هيچ گونه پيش بيني در رابطه با مراجعات اورژانس بيماران وجود ندارد و مديران بيمارستان مذكور فارغ از وضعيت خاص اين بيماران و ضرورت درمان زنان در درمانگاه ويژه خودشان با پزشكان داراي تجربه در اين زمينه بيماران هموفيلي را به اورژانس بيمارستان مي سپارند.
مديرعامل كانون هموفيلي در ادامه به ايسنا گفت:  وضعيت اورژانس بيماران هموفيلي فاصله اساسي با تعريف اورژانس در كشور دارد و همه به خوبي مي دانند كه سيستم هاي اورژانس بيمارستان هاي آموزشي با مسيرهاي آموزشي خاص آن به هيچ وجه مكان هاي مناسبي براي رسيدگي به اين بيماران به صورت روزمره نيستند.
وي ادامه داد: كانون هموفيلي ايران معتقد است كه يك خونريزي زانو، در بيماران هموفيلي نيز اورژانس بوده و در صورت عدم رسيدگي سرنوشت اين بيماران را اساسا تغيير مي دهد.
احمد قويدل اظهار اميدواري كرد: مسئولان با توجه به هشدارهاي قبل از تكرار وقايع تلخ كه متاسفانه نتيجه عادت معمولي سيستم پزشكي شده است ساماندهي لازم را در اين رابطه كنند.
وي همچنين افزود: لغو غيررسمي رايگان بودن خدمات اين دانشگاه ها به بيماران هموفيلي و ديگر بيماران خاص از طرف هيچ مقامي تا كنون به مردم توضيح داده نشده است. اگر تصميمي در اين رابطه در سطوح بالاي كشور اتخاذ شده ضرورت دارد مسئوليت آن پذيرفته شده و به بيماران نيز اطلاع رساني شود.
احمد قويدل در پايان خاطرنشان كرد: كانون هموفيلي ايران چنانچه بارها اعلام كرده اين نوع تصميمات فارغ از انديشه سلامتي بيماران و خارج از اصول تاكيد شده قانون اساسي است.

اگرستون قبلي خرچنگ را خوانده باشيد، مي دانيد كه قرار است امروز درباره تشخيص و راه هاي درمان سرطان ريه صحبت كنيم. به هر حال اگر پزشك شما به سرطان ريه مشكوك باشد درباره سابقه پزشكي شما سوال مي كند، يك معاينه فيزيكي كامل انجام مي دهد و چند آزمايش خاص را درخواست مي كند. در تاريخچه پزشكي از شما درباره سيگار كشيدن در گذشته و حال ، شغل، قرارگيري در معرض مواد خطرناك و وجود سابقه خانوادگي سرطان ريه سوال خواهد كرد.
آزمايش هاي پاراكلينيك براي تشخيص سرطان ريه در درجه اول، راديوگرافي قفسه سينه است. مراحل بعدي سي تي اسكن، آزمايش خلط سينه زير ميكروسكوپ و در صورت لزوم نمونه برداري از بافت ريه و بافت سلول هاي سرطاني زير ميكروسكوپ است. پاتولوژيست در آزمايشگاه  مي تواند سلول هاي سرطان را زير ميكروسكوپ شناسايي كند. نمونه برداري يا بيوپسي قطعي ترين و مطمئن ترين راه تشخيص سرطان براي پزشك خواهد بود. اما در برخي موارد و به رغم تمام آزمايش ها هنوز هم نمي توان با قاطعيت بيماري را مشخص كرد. در اين حالت بايد با جراحي اكتشافي بافت ريه را بررسي كرده و وجود يا عدم وجود توده سرطاني را تشخيص داد.
درمان سرطان ريه
مثل هر سرطان ديگري درمان اين سرطان نيز به نوع و ميزان گسترش تومور بستگي دارد. پزشك براي درمان سرطان بايد نوع سرطان، ابعاد و ميزان رشد، محل دقيق تومور در ريه و ميزان گسترش آن را بداند. با دانستن اين موارد احتمال درمان بيماري و شانس عدم عود آن مشخص مي شود.
درمان سرطان ريه عمدتا تركيبي از چند درمان است چون اغلب نتايج بهتري دارد. اين درما ن ها شامل موارد زير است:
- شيمي درماني: داروهاي شيميايي سلول هاي سرطان زا را از بين مي برند. شيمي درماني براي درمان يك سرطان يا سلول هاي سرطاني باقيمانده بعد از جراحي استفاده مي شود.
- اشعه درماني ( راديوتراپي): دوزهاي بالاي اشعه x سلول هاي سرطاني را از بين مي برد يا رشد تومور را كند مي كند. راديوتراپي براي از بين بردن سلول هاي سرطاني باقيمانده بعد از جراحي به كار مي رود و مي توان آن را دقيقا براي درمان دست اندازي سرطان به نواحي مثل استخوان، مغز يا ستون فقرات مورد استفاده قرار داد.
- جراحي: بر مبناي ابعاد و ميزان رشد تومور تجويز مي شود. انواع مختلفي براي جراحي تومور وجود دارد كه از برداشتن ساده تومور و مقدار كمي از بافت هاي سالم اطراف تا برداشتن كامل ريه متفاوت خواهد بود. جراحي قديمي ترين و در بسياري از موارد تنها راه درمان سرطان است.
- درمان فوتوديناميك: در اين روش درماني جديد كه بعضا پزشكان از آن استفاده مي كنند از ليزر براي درمان سرطان استفاده مي شود. در اين روش بيمار قبل از درمان مواد خاصي را مي خورد، سپس با تابيدن ليزر اين مواد فعال شده و سلول هاي سرطاني را نابود مي كند.
متاسفانه درمان سرطان ريه در برخي موارد نمي تواند بيماري را درمان كند. در عين حال درمان اين سرطان عوارضي را براي بيمار به دنبال دارد كه برخي موقتي است، اما برخي تا پايان عمرباقي مي ماند. راديوتراپي استخوان و شيمي درماني هر دو ممكن است باعث بروز خستگي شود كه برشدت ضعف عمومي بدن يك بيمار سرطاني مي افزايد. براي مقابله با اين عارضه استراحت، ورزش و رژيم غذايي سالم ضروري است. در عين حال براي درمان سرطان ريه ترك دائمي سيگار الزامي است. بعد از درمان، پيگيري هاي مكرر توسط پزشك الزامي است. آزمايش هايي نظير راديوگرافي از قفسه سينه و آزمايش خون براي تعيين ميزان پاسخ به درمان به طور مرتب انجام خواهد شد. در عين حال بيمار بايد كوچكترين علائم حاكي ازعود سرطان را به پزشك خود گزارش دهد.
ريه مبتلا به سرطان بعد از درمان نياز به بازپروري دارد. متخصصان ريه و تيم هاي تخصصي با يك برنامه ريزي دقيق مي توانند براي برگشتن بخشي از قابليت هاي طبيعي ريه، بيمار را ياري  كنند.
يكي از بدترين عوارض سرطان ريه متاستازهاي استخواني  آن است. در اين حالت سلول هاي سرطاني از ريه ( يا هر بافت ديگري) خود را به بافتي ديگر رسانده شروع به تكثير و ايجاد تومور مي كنند.
در واقع متاستاز يك سرطان جديد نيست بلكه موقعيت اصلي اين سلول ها تغيير كرده است. اين متاستاز مي تواند استخوان را تضعيف و مستعد شكستگي و درد كند. درعين حال متاستاز مي تواند باعث آزاد شدن مقدار زيادي كلسيم از استخوان شده و يك اورژانس كامل پزشكي ايجاد كند. استخوان هاي كمر، لگن، دنده ها، استخوان ران، بازو و جمجمه شايعترين مناطق وقوع متاستاز هستند كه عمدتا با راديوتراپي درمان مي  شوند.