گروه اقتصادي: خط لوله انتقال نفت آسياي مركزي و درياي خزر به اروپا تحت عنوان خط لوله باكو _ تفليس _ جيحان روز گذشته در مراسمي با حضور رؤساي جمهوري تركيه، گرجستان، قزاقستان، جمهوري آذربايجان و وزير انرژي آمريكا، نماينده ويژه آمريكا در امور خزر، رئيس شركت بي پي آموكو، و نمايندگان بيش از ۲۵ كشور خارجي در مراسمي در پايانه سنگه چال در حومه شهر باكو برگزار شد.
به گزارش خبرنگار ما به نقل از منابع خبري خارجي خط لوله باكو جيحان به طول هزار و ۷۷۰ كيلومتر درياي خزر را به درياي مديترانه متصل مي كند و هزينه اجراي آن معادل ۲/۲ ميليارد پوند (۴ ميليارد دلار) اعلام شده است. هدف اصلي اجراي اين طرح كاهش وابستگي مصرف كنندگان نفت جهان به منطقه خليج فارس اعلام شده است و آمارهاي منتشره به نقل از برخي تحليلگران تأكيد دارد كه بيش از يك درصد از نفت مورد نياز جهان از طريق اين خط لوله در يك سال آينده تأمين مي شود و در طول شش سال اين ميزان تا ۸ درصد قابل افزايش است.
۳۰ درصد اين خط لوله كه به صورت سهامي و با مشاركت كشورهاي منطقه احداث شده به شركت آمريكايي انگليسي بي پي آموكو تعلق دارد و اين شركت با توجه به مشاركت در حوزه نفتي قزاقستان كه ذخيره قابل برداشت آن ۲۲۰ ميليارد بشكه نفت خام تخمين زده مي شود نفت قابل انتقال از طريق خط لوله براي ۸ سال آينده را تأمين خواهد كرد.
ديگر سهامداران اين خط لوله، شركت نفت دولتي آذربايجان و شركت هاي نفتي اروپايي، آمريكايي و ژاپني، آردهس، كنگو فيليپس، اني، اينپكس، ايتوچر، استات اويل، توتال، يونوكال و... هستند.
در مراسم ديروز نخستين جريان نفت در اين خط لوله جاري شد كه به گفته مسئولان مربوطه ۵ ماه طول مي كشد تا مسير هزار كيلومتري تا درياي مديترانه را طي كند. به گفته اين منابع نخستين بارگيري نفت در بندر جيحان اواخر سال جاري ميلادي انجام خواهد شد. اين خط لوله اين خط لوله كه جايگزين مسير ايران شد ، به گفته كارشناسان هزينه احداث آن بيش از هزينه خط لوله انتقال نفت از طريق ايران است. اين كه چرا دولت هاي منطقه و اروپايي به رهبري آمريكا در احداث اين خط لوله پافشاري مي كرده اند شايد تنها با استدلال كاهش اتكا به نفت خاورميانه قابل توجيه باشد. مسير خط لوله نكا _ ري در ايران هزينه كمتري دارد و با امكان مبادله نفت از طريق ايران (سواپ) هزينه كمتري دارد و براي صادركنندگان نفت در آسياي مركزي به ويژه هنگامي كه نفت خود را به بازارهاي مصرف در جنوب شرق آسيا صادر كنند به صرفه تر است.
در مراسم آغاز كار اين خط لوله ساموئل بودمن وزير انرژي آمريكا از اين طرح به عنوان يك همكاري منطقه اي براي تأمين نفت جهان ياد كرد و گفت: اين خط لوله يك منبع جديد تأمين نفت در جهان ايجاد مي كند و ا يك قدم حياتي به سوي امنيت انرژي است.
الهام علي اف رئيس جمهوري آذربايجان نيز اعلام كرد، منطقه به اين خط لوله نيازمند بود. در اين خط لوله آذربايجان با كسب درآمد از طريق ماليات و بهره مالكانه و تركيه و گرجستان از طريق حق ترانزيت بهره مند مي شوند. برخي پيش بيني ها از ذخاير موجود نفت و گاز آسياي مركزي در غرب كه پايه و اساس آن مورد ترديد واقع شده است از وجود ذخاير كافي براي تأمين ۵۰ سال نفت مورد نياز غرب حكايت داشته است.
برخي گزارش ها ذخاير نفت اين منطقه را معادل نفت خاورميانه تخمين مي زد ولي امروز ميزان ذخاير آن تنها با آمريكاي شمالي برابر دانسته شده است.
برخي گزارش ها نيز ميزان ذخاير گاز اين منطقه را با عربستان سعودي برابر دانسته اند. طراحي و عمليات اجرايي اين خط لوله ۱۰ سال به طول انجاميد.