الهام صادقي
شيخ محمدتقي بهلول گنابادي در سال ۱۲۷۹ هجري شمسي در روستاي بيلند شهرستان گناباد چشم به جهان گشود. در كودكي به مكتب رفت و به فراگيري قرآن كريم مشغول شد. هشت ساله بود كه حافظ كل قرآن كريم شد. خواندن و نوشتن را در مكتب پدر آموخت و سپس به تحصيل در رشته علوم قديمه پرداخت. در ۲۷ سالگي به مشهد رفت پس از واقعه مسجد گوهرشاد به علت اين كه از سوي حكومت پهلوي تحت تعقيب قرار گرفته بود به افغانستان گريخت. اما در آنجا دستگير شد و سالهاي زيادي از عمر خود را در زندانهاي مختلف افغانستان گذراند. سپس به ايران بازگشت و تا پايان عمر بي هيچ پاداش و توقعي به هدايت ديني مردم پرداخت.
همه ما بارها و بارها نام هايي چون ميرزارضاي كرماني، ميرزا كوچك خان جنگلي، شيخ فضل الله نوري، نواب صفوي و... را شنيده ايم و يا در كتابهاي تاريخ خوانده ايم، اما چند نفر از ما شيخ محمدتقي بهلول گنابادي را به خوبي مي شناسيم و از مبارزات وي در حدود يك قرن زندگي، آگاهي كامل داريم. شايد بسياري از ما تا تاريخ هفت مرداد ۸۴ روز فوت اين عالم پارسا با نام وي ناآشنا بوده ايم، اما مطمئناً  از واقعه كشف حجاب و قيام مسجد گوهرشاد تا حدي اطلاع داريم. تاريخ نشان مي دهد رضا خان كه در ابتدا پايبندي خود را نسبت به نمادهاي ديني در هر كوي و برزن به نمايش مي گذاشت پس از مدتي با همان شيوه نظامي و سركوبگر به محدوده فرهنگي جامعه كه داراي ريشه هاي عميق مذهبي بود وارد شد و رودرروي باورها و اعتقادات مذهبي جامعه قرار گرفت كه اوج اين خيزش را در واقعه مسجد گوهرشاد مي توان مشاهده كرد.
چنان كه در سال ۱۳۱۳ در جشني كه با حضور وزير معارف وقت- ميرزا علي اصغر حكمت- در شيراز برپا شد، گروهي از دختران به روي صحنه نمايش آمده، نقاب از چهره برگرفتند و به رقص و پايكوبي پرداختند.
فرداي آن روز سيد حسام الدين فالي، يكي از علماي بانفوذ شيراز در مسجد وكيل نسبت به اين اقدام به شدت اعتراض كرد. اما وي از سوي دولت دستگير و راهي زندان شد.
پس از آن، آيت الله ميرصادق آقا و آيت الله ابوالحسن انگجي در تبريز نسبت به فرمان تغيير لباس و گذاشتن كلاه شاپو، كه با رخداد دستگيري سيد فالي، همزمان شده بود، اعتراض كردند و دولت در پاسخ، اين دو مجتهد را دستگير و به سمنان تبعيد كرد. رويدادهايي چون دستگيري علماي شيراز و تبريز، نگراني مجتهدين مشهد از مسأله تغيير لباس و كشف حجاب باعث شد تا علماي اين شهر پس از تجمع در منزل آيت الله سيد يونس اردبيلي تصميم بگيرند نماينده اي از سوي حوزه علميه مشهد براي مذاكره نزد رضا خان به تهران بفرستند. اما اين نماينده (آيت الله حاج آقا حسين قمي) در توقفگاهش، باغ سراج الملك شهر ري، دستگير شده و به عتبات تبعيد شد.
با رسيدن خبر دستگيري آيت الله قمي به مشهد گروههايي از مردم در منزل آيت الله سيد يونس اردبيلي متحصن شده و سپس به سوي مسجد گوهر شاد حركت كردند. در اين جا بود كه شيخ محمدتقي بهلول به خواست حاضرين به روي منبري معروف به منبر امام زمان رفته و با وجود اين كه چندي قبل به علت سخنراني بر ضد حكومت رضاخان در مسجد شاه تهران، دستگير و زنداني شده بود به سخنراني پرداخت و خواستار آزادي آيت الله حاج آقا حسين قمي از زندان و اجراي احكام اسلامي شد.
مردم پس از شنيدن سخنان پرشور شيخ بهلول سر به شورش برداشته و در پاسخ به تصميمات ضد مذهبي رضاخان كلاه هاي شاپو را پاره كردند. عمال نظامي رضاخان نيز براي سركوب اين قيام مردمي، در نيمه شب ۲۱ تير ماه ۱۳۱۴ مردم متحصن در مسجد را به گلوله بستند و توپ  هاي سنگين حرم امام هشتم(ع) را هدف قرار دادند. عمال رضاخان در اين حمله وحشيانه علاوه بر تخريب بخشي از حرم، قريب به دو هزار نفر از مردم پناهنده به حرم را به خاك و خون كشيدند. سپس به كمك ۵۶ كاميون جنازه ها و اجساد نيمه جان را در گودالي در محله خشت مال ها و باغ خوني مشهد ريختند. همچنين بيش از هزار و پانصد تن از روحانيون و مردم را بازداشت كرده و به زندان انداختند. تعداد زيادي نيز متواري شده و به نجف اشرف و يا ساير نقاط گريختند.
با اين وجود شيخ بهلول توانست به همراه چهار تن از همراهانش از مهلكه بگريزد و به افغانستان برود، اما در افغانستان به درخواست دولت ايران دستگير و زنداني شد و مدت ۲۵ سال از عمر خود را در زندان هاي مختلف اين كشور سپري كرد.
البته اين اولين باري نبود كه وي در صحنه مبارزات عليه دولت دست نشانده رضاخان حضور يافته بود. بلكه نخستين حضور شيخ بهلول در صحنه مبارزات سياسي را مي توان، سخنراني در مجلس بزمي دانست كه به دستور رضاخان و به مناسبت ورود امان الله خان، پادشاه افغانستان و همسرش به ايران در شهرهاي مختلف برپا مي شد، دانست. رضاخان در راستاي اجراي سياست هاي ضدمذهبي خود از امان الله خان دعوت كرد تا به همراه همسر بي حجاب خود به ايران بيايد و از شهرهاي تبريز، زنجان، قزوين، تهران، سمنان، دامغان، شاهرود، سبزوار، مشهد و تربت جام ديدن كند.
به دستور رضاخان در طول اين مسير باغ ملي هر شهر را آذين بسته و مقدمات جشن و پايكوبي را مهيا مي كردند. از قضا ورود امان الله خان به سبزوار مصادف با شب اول محرم بود. اما به دستور رضاخان باغ ملي شهر را چراغان كرده و مقدمات جشن را آماده كردند. شيخ بهلول كه در آن زمان طلبه اي بيش نبود و به همراه مادر و پدر خود در سبزوار سكونت داشت با ناراحتي به باغ ملي مي رود. حضور وي در آن جا باعث تعجب مردم مي شود. اما وقتي مردم از علت حضور وي آگاه مي شوند از او مي خواهند تا رهبري اعتراض را برعهده بگيرد. بنابراين شيخ از شهردار سبزوار مي خواهد تا مانع برگزاري اين جشن شود. او به آنها پانزده دقيقه فرصت مي دهد تا آذين بندي ها را جمع كنند. شهردار با مشاهده جمعيت زياد مردم خواسته شيخ بهلول و همراهانش را اجابت كرده و در مدتي كه شيخ و ساير افراد همراه او سرگرم خواندن نماز مغرب و عشاء در مسجد سبزوار بودند، بساط جشن و سرور را برمي چيند. اين اعتراض اولين حضور شيخ بهلول در صحنه مبارزات سياسي عليه حكومت دست نشانده پهلوي بود.
بعد از اين اتفاق شيخ با شنيدن شايعه اي در خصوص برخورد رضا خان با علماي قم پياده راهي اين شهر مي شود. زيرا بر طبق قانوني كه رضا خان وضع كرده بود هر فردي براي سفر، حتي در داخل كشور، بايد از شهرباني محل سكونت خود مجوز سفر دريافت مي كرد و براي اين كار ضمن معرفي دو ضامن بايد تعهد مي كرد كه اقدامي عليه دولت انجام ندهد.
اين سفر مدت يك ماه و نيم طول كشيد. وي پس از رسيدن به قم مدت يك سال و نيم در آنجا به تحصيل پرداخت و مدتي نيز به دليل تصميم شهرباني به اخراج وي از قم به صورت مخفيانه در اين شهر زندگي كرد.
شيخ محمدتقي بهلول گنابادي علاوه بر حضور در صحنه مبارزات سياسي اهل شعر نيز بود. به طوري كه از وي بيش از چند ده هزار بيت شعر به يادگار مانده است. اشعاري چون:
دار دنيا منزلي پست و خس است
نيست منزل در حقيقت محبس است
مردمي كه اندر جهاني  فاني اند
چون به دقت بنگري زنداني اند
كس در اين زندان زغم آزاد نيست
يك دلي در دار دنيا شاد نيست
روح انسان تا كه در بند تن است
هست زنداني و حبسش مسكن است
همچنين وي هزاران بيت از اشعار شاعران ديگر را از بر بود. علاوه بر اينها مجتهد، حافظ كل قرآن كريم مسلط به فقه اهل سنت، ادبيات عرب و تاريخ انبياي اسلام بود و سابقه تدريس در دانشگاه الازهر مصر، فعاليت علمي و فرهنگي در راديو شرق الاوسط مصر و راديو بغداد داشته است. وي پس از آزادي از زندان افغانستان به دمشق مي رود و در مدت يك سال ونيم اقامت در آن كشور از طرف جمال عبدالناصر به سمت رئيس بخش فارسي صدا و سيماي مصر منسوب شد. سرانجام اين شاهد زنده تاريخ يك صد ساله اخير ايران و جهان پس از سه ماه به سر بردن در حالت كما در حالي كه از كما خارج شده بود دار فاني را وداع گفت و به جمع شهداي واقعه مسجد گوهرشاد پيوست. رهبر معظم انقلاب اسلامي، آيت الله سيد علي خامنه اي، در پيامي درگذشت اين روحاني وارسته و پارسا را تسليت گفتند و او را يكي از شگفتي هاي قرن حاضر دانستند و زهد و وارستگي، تحرك، تلاش بي وقفه، ذهن روشن و فعال، حافظه بي نظير، منش فقيرانه، شجاعت، فصاحت و... را از جمله خصوصيات منحصر به فردي ذكر كردند كه از وي انساني استثنايي ساخته بود.
پيكر شيخ محمدتقي بهلول گنابادي، محور قيام مسجد گوهرشاد، كه سالهاي زيادي از عمر خود را به مبارزه با اختناق رضاخاني و سلسله پهلوي، خدمت به مردم و عبادت گذراند روز دهم مرداد از مدرسه عالي شهيد مطهري تشييع و به خاك سپرده شد.

نويسنده: سيد عبدالرسول حجازي/ ناشر: پگاه/ چاپ اول، ۱۳۸۴/ ۵۳۰ صفحه، وزيري/ با جلد گالينگور و روكش/ دوره دو جلدي، ۷۵۰۰ تومان.
اثر حاضر كه در دو مجلد منتشر شده داراي يك مقدمه و سه فصل تحت عنوان امام علي(ع) با ويژگي ها، رفتارها و سرگذشت ها، طليعه اول؛ خواست مردم، پايان خودكامگي و طليعه دوم؛ پايان انتظار و طنين اصلاحات است.
در بخشي از فصل نخست كتاب آ مده است: حضرت محمد(ص) پيامبر عاليمقدار اسلام سي سال تمام از ايام را پشت سر داشت و اينك در كنار كعبه در تفكري بس عميق فرو رفته بود كه ناگهان ابوطالب عموي خود كه حق كفالت و سرپرستي دوران كودكي را بر او داشت، در چند قدمي او ايستاده و رنج و اندوه بي سابقه، چهره و سيماي اين پسر بزرگ عرب و سيد بني هاشم را فرا گرفته بود.
حضرت محمد(ص) اين افسردگي و درهم ريختگي را در مرد بزرگي همچون ابوطالب نتوانست تحمل كند و خطاب به او فرمود: انگيزه اين همه افسردگي و حزن و اندوه شما از چيست؟
ابوطالب گفت: فاطمه همسرم به شدت درد زايمان دارد؛ به نوعي كه قابل تحمل براي او نيست. حضرت محمد(ص) دست ابوطالب را گرفت و فاطمه همسر او را نيز با خود به طرف كعبه حركت داد و رسول خدا(ص) شخصاً اين بانوي بزرگ در حال زايمان را وارد كعبه كرد و به او فرمود: در وسط كعبه بنشين و به نام خدا و به «اسم الله» جلوس كن.
از اين رهگذر مي توان به آسودگي فهميد كه شخص پيامبر(ص) لحظه به لحظه هاي ميلاد امام علي(ع) را پي مي گيرند و مادر ايشان را به حريم امن كبريايي مي برند و بعد از آن از سوي خداوند مورد عنايت هاي خاص و ويژه اي قرار مي گيرد.
علي(ع) در آغوش پيامبر
زمان به هم پيوست و ساعتي را پديد آورد كه سرنوشت آحاد بشريت را رقم مي زند و اينك علي در آغوش مادر از كعبه برون آمد و در آغوش حضرت محمد(ص) جاي گرفته و در اين لحظه از كعبه تا خانه ابوطالب علي(ع) بر سينه پيامبر(ص) تكيه زده تا آن كه او را در خانه عموي خود در گاهواره نهاد.
روز تولد
در سيزده رجب اين اتفاق شگفت انگيز و شگفتي آفرين به وقوع پيوست و علي(ع) قدم در جهان نهاد و چشم به گيتي گشود.
سال تولد هنگامه خير و بركات ناميده شد
سي سال از حادثه عام الفيل سپري شده بود و حديث طير ابابيل بر سر زبان ها بود و اينك محمد رسول خدا در آغاز حركت هاي معنوي و «تبتل» و «انقطاع» و بريدن از خلق و «عزلت» و گوشه  نشيني در كوه «حرا» قرار گرفته است و همواره در حالات ارزشمند معنوي روزگار مي گذراند تا لحظه اي كه بر او رسالت مكشوف شد و نزول وحي آغاز گرديد.
و اينك با اين فضاي بسيار دل انگيز معنوي كه بر او پيش آمده است، خود را فارغ از ميلاد امام علي(ع) نمي كند و اجازه داد كه رشته حالات معنوي او موقتاً قطع گردد و كودك ابوطالب را در سينه بنشاند كه اين خود اوج حال عبادت و تقرب به خداوند بود. گويي محمد(ص) انتظار ميلاد علي را داشت و چشم به راه بود و به مجرد وقوع حادثه فرخنده و مبارك تولد او به لحظه ها و ثانيه هاي اين سال تيمن و تبرك مي جست و مي فرمود تمام اين سال خير و خوبي است و رسماً سال خير و بركت نامگذاري فرمود و در شب ولادت علي(ع) همواره به خانواده خود نويد و وعده مي داد كه كرامات عجيبي از پرتو قدرت الهي ظاهر گشت كه تا آن زمان مشاهده نشده بود و هميشه به اطرافيان مي گفت: «لقد ولدلنا الليله مولود يفتح الله علينا به ابوابا كثيره من النعمه والرحمه» ، در اين خانواده و عشيره، امشب مولودي قدم به عرصه وجود مي گذارد كه خداوند توسط او درهاي فراواني را براي ما مي گشايد و نعمت و رحمت فرومي ريزد. يكي از مهم ترين شخصيت هاي برجسته و از اطرافيان رسول اكرم(ص) به نام جابر انصاري گزارش مي دهد كه از پيامبر پيرامون ميلاد اميرالمؤمنين علي بن ابيطالب جويا شدم، او گويي شادي و نشاط فراواني را در خود احساس كرد و فرمود: وه، جاي شگفتي است. پرسيدي از بهترين مولودي كه متولد شده است؛ بعد از روش و سنت مسيح(ع).
خداوند، من و علي را از يك نور و روشنايي آفريد، سپس از صلب آدم در ديگر صلب ها جابه جا قرار داد. آن گاه در ارحام طيبه اي به طور مداوم نقل كرد تا آن گاه كه خداوند تبارك و تعالي مرا از پشت و صلب طاهر و پاك عبدالله بن عبدالمطلب طلوع داد و لحظه تولد، اين نور ساطع شد و علي را همچنان از پشت و صلب طاهر ابوطالب طلوع داد تا لحظه تولد او فرا رسيد و ساطع شد.
در كشف اليقين مطالبي  به رشته تحرير درآمده كه موجبات شگفتي را فراهم مي آورد. محمد رسول  خدا در سن نوجواني و در آغاز آماده شدن براي يك رسالت بسيار بسيار بي نظير و ختم نبوت، اينك در جوار طفل نورسيده ابوطالب، علي نشسته است و گاه به مادر او فاطمه مي فرمود: گاهواره او را در كنار بستر خواب من قرار دهيد و پيامبر(ص) او را به هنگام شستشو و تغسيل طاهر مي ساخت و او را همواره كمك مي كرد كه شير بنوشد.
و محمد(ص) شخصاً گاهواره او را به هنگام خواب حركت مي داد.
و هرگاه نخفته بود و مقدمات خواب او بود، بر او آواي دلنشين و شادي بخش و سرور سر مي داد.
و همواره او را به سينه خود مي چسبانيد.
امام علي(ع) در خطبه «القاصمه» پيرامون همين ارزش ها و نظارت هاي مستقيم عملكردهاي بسيار مهم مقام نبوت در رابطه با دوران طفوليت خود مي فرمايد: محققاً اي مردم، همه شما به خوبي مي دانيد و شناخت كافي داريد كه موضع محمد(ص) رسول خدا در مورد دوران كودكي من چگونه بوده است و نزديكي تنگاتنگ من و ايشان را خوب و شفاف فهم كرده ايد... در ادامه اين فصل به قدر و منزلت حضرت علي(ع) اشاره شده است. همچنين مهم ترين عناوين بخش هاي مختلف فصل نخست بدين شرح است: اي علي(ع) از دو جهان قدر تو افزون تر، اي علي در تو زيادت نظري كرده اند، ابوطالب، مردي از تبار ايمان و توحيد، ابوطالب سپيده سحري دين، نزديك شدن خطر، نژاد توحيدي، عقايد پنهاني،  استدلال امام علي بن الحسين(ع، ابوطالب، سرافرازي فقير، انقلاب دروني ابوطالب، انقلاب دروني ابوطالب در مقابل تطميع و تهديد، علي(ع) يكي مثل هيچ كس، تفاوت دو مادر، منزلت مادر امام علي(ع) فاطمه بنت اسد، مثل علي(ع) هيچ كس، مسئله مقام و عنوان، نسخ شريعت و تحريم، در مقام برادري با شخص رسول خدا، به امر خدا درب خانه علي(ع) باز است، به امر خدا تزويج صورت گرفت، دگرگوني در حال نماز، حضور قلب، اهتمام به نماز در اولين وقت، اقرار ديگران، علي(ع) مرد انتقام نبود، علي(ع) مثل همه كس، موضع امام علي(ع) در مقابل پرخاش، فداكاري امام در شب بدر،...» پيش گويي هاي سياسي امام علي(ع).
در فصل دوم تحت عنوان طليعه اول: خواست مردم، پايان خودكامگي، اين مطالب به چشم مي خورد: بي تو به سر نمي شود، نوري در تاريكي، وضعيت ناهنجار اجتماعي و اولين خطيب افراطي، صداهاي شكسته در گلو، دريغا! شكنجه و آزار به دست خودي ها، نامه سرگشاده به خليفه، امام علي(ع) ضامن خليفه شد، كنار كشيدن بسياري از رجال سياسي، ... امتي از هم گسيخته و عبرت از تاريخ گذشته. طليعه دوم، پايان انتظار و طنين اصلاحات، عنوان فصل پاياني اين اثر است كه شامل مطالب زير است: شرايط اجتماعي قبل از بيعت با امام علي(ع)، نيت امام علي(ع) در آستانه قبول مسئوليت، روز باشكوه مدينه، امام علي(ع) و رقباي سياسي، هويت و شناسايي هريك از رقباي امام، عجز نثر و ظهور شعر، امام در مطالبه كليدهاي خزانه، اظهار نظر مردم پس از بيعت،... مردم محرم حكومت امام علي(ع) و اصلاحات و تغيير فرمانداران.

نقش دانش رجال در تفسير و علوم قرآني
نويسنده: علي اكبر كلانتري ارسنجاني/ تهيه: مركز فرهنگ و معارف قرآن/ ناشر: بوستان كتاب قم/ چاپ اول، ۱۳۸۴/ ۲۷۱ صفحه، وزيري/ ۲۵۰۰ تومان.
نشاني خانه باران
نويسنده: محبوبه زارع/ ناشر: بوستان كتاب قم/ چاپ اول، ۱۳۸۴/ ۲۵۰ صفحه، رقعي.
به شوق يافتن خانه باران، تو به توي كوچه هاي صدر اسلام از بعثت پيامبر(ص) تا رحلت آن بزرگ را مي گرديم و همه نشاني ها را به ذهن مي سپاريم. اين مرور، ذهن ما را با نشاني پيوند مي زند. شماره پلاك ها را از يك- نزول وحي- مي خوانيم و سرانجام با عبور از ۷۸ پلاك، به سوي گسترده ترين خانه اي كه بانويش حضرت كوثر است رهنمون مي شويم.
پيكر تراشي و نگارگري در فقه
نويسنده: عليرضا فرحناك/ تهيه: معاونت فرهنگي- هنري دفتر تبليغات اسلامي قم/ ناشر: بوستان كتاب قم/ چاپ اول، ۱۳۸۴/ ۳۳۵ صفحه، وزيري/ ۲۷۰۰ تومان.
پيكر تراشي و نگارگري، از رشته هاي هنري بوده و هست. از روزگاران كهن، آدميان پيكرهايي مي تراشيدند و در منظر ديگران مي نهادند.اكنون سؤال اين است كه اسلام با اين مقوله چگونه برخورد كرده است؟ كتاب حاضر با طرح اين سؤال در سه بخش، به بررسي معناي واژگان صورت و تمثال، صورتگري در فقه و ديدگاه حرمت اجمالي صورتگري پرداخته است.
ائمه و علم اصول
نويسنده: سيد احمد ميرعمادي/ تهيه: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي، پژوهشكده فقه و حقوق/ ناشر: بوستان كتاب قم/ چاپ اول، ۱۳۸۴/ ۴۰۰ صفحه، وزيري/ ۳۰۰۰ تومان.
دانش اصول، يكي از ابزارهاي كارآمد براي استنباط احكام است كه تاكنون آثار فراواني درباره آن نگارش شده و بحث هاي گوناگون و پردامنه اي در خصوص آن، صورت گرفته است. يكي از مباحث در فلسفه علم اصول اين است كه: در روزگار امامان معصوم(ع) علم اصول چگونه بوده است.
كتاب حاضر با طرح اين سؤال، برآن است كه اولين انديشه هاي اصولي را در ميان امامان معصوم(ع) و اصحابشان مي توان ديد: از امام علي(ع) گرفته تا امامان بعدي به ويژه امام باقر(ع) و امام صادق (ع) كه در فضايي مدرسه اي و علمي به انديشه ها و قاعده هاي اصولي پرداختند. اين پژوهش- در جهت اثبات و تبيين نقش امامان(ع) در زمينه اصول فقه؛ در سه فصل، شرح و توضيح داده شده است.
گلچين حكمت
(برگزيده اي از كتاب روضه بحارالانوار)
ترجمه و تحقيق: سيدهاشم رسولي محلاتي/ ناشر: بوستان كتاب قم/ چاپ دوم (اول اين ناشر)، ۱۳۸۴/ ۳۵۹ صفحه، وزيري/ ۳۳۰۰ تومان.
گلچين حكمت، مجموعه اي از سخنان پيشوايان معصوم(ع) است كه از كتاب گرانسنگ بحارالانوار جلدهاي ۷۷ و ۷۸ انتخاب و به فارسي روان ترجمه شده است.
اين احاديث كه مشتمل بر مواعظ و اندرزهاي اخلاقي است براي هر قشري به اندازه سطح فهم و دركش مي تواند مفيد باشد. فهرست هاي موضوعي آخر كتاب نيز مسير خواننده را سهل تر و هموارتر كرده است.
درآمدي بر ورود تكنولوژي ارتباط جمعي به ايران و تحولات ناشي از آن
تأليف: فاطمه بابايي/ ناشر: الياس/ چاپ اول، ۱۳۸۳/ ۱۶۵ صفحه، وزيري/ ۱۴۰۰ تومان.
بدون شك مطالعات تاريخي ارتباطات جمعي در ايران از تاريخ تمدني آن جدا نيست، بدين لحاظ مدارك و مستندات بسياري وجود دارند كه موضوع مورد بحث را نه از منظر تحولات اجتماعي، بلكه از نگاه تاريخي مورد توجه خود قرار داده اند و به توصيف جنبه هاي اختلاف و تعارضات گذشته پرداخته اند. در اين قبيل مطالعات، اختلاف فراواني ميان شرق و غرب در دستيابي به مظاهر فكري و فيزيكي تمدن جديد هويدا است، به گونه اي كه تاريخ نويسان آورده اند، طي قروني كه كشورهاي غربي به واسطه تحولاتي چون رنسانس و انقلابات علمي تكنولوژيكي، تصوير جديدي از انسان غربي عرضه مي داشتند و اين دو اسباب، پيدايش جامعه اي نوين را پايه گذاري مي كرد، در ايران كمترين اثري از چنين تحولاتي ديده نمي شد. گرچه ايران تنها كشور شرقي نبود كه تا قرن نوزدهم نسبت به علم و تكنولوژي بيگانه باشد. اما نقطه افتراق آنچه كه ايران را از ساير ممالك ممتاز مي كند و شگفت انگيز  نشان مي دهد آن است كه در مقاطعي از تاريخ، ايران خود پرچمدار و پيشگام دانش و علم در جهان بوده است. بدين ترتيب، سال ها بعد در قرن نوزدهم ميلادي به واسطه تلاش هاي دو بزرگ مرد تاريخ ايران، عباس ميرزا و اميركبير در دوران سلطنت قاجار، ايرانيان براي نخستين بار با علوم جديد، محصول غرب متجدد، آشنا شدند و زمينه انتقال دانش و تكنولوژي ارتباطي با ورود دستگاه چاپ به ايران فراهم شد.
مطالعه تاريخي ورود تكنولوژي هاي ارتباطي به عنوان وجهي مهم از تحولات ارتباطي در ايران به شمار مي رود كه در پژوهش هاي ارتباطي نيز كمتر بدان پرداخته شده است. اگرچه تاريخ ورود تكنولوژي هاي ارتباطي در ايران، تاريخ ديرينه اي به حساب نمي آيد اما ابعاد و آثار اجتماعي و فرهنگي آن به ويژه در ۱۵۰ سال گذشته شگرف و در خور تأمل است.
پاره اي از نظريه پردازان حوزه ارتباطات، سرعت ورود تكنولوژي ارتباطي را همانند ساير صنايع مدرن مديون بركت وجود نفت در ايران مي دانند. بدون ترديد، تكنولوژي هاي ارتباطي در تحولات زندگي اجتماعي و سياسي جامعه ايراني، تأثير مستقيمي داشته است كه تا به حال به شيوه اي مستقل بدان پرداخته نشده است.
كتاب حاضر مي كوشد تا با ارايه تصويري از وضعيت ايران و جهان، زمينه هاي اجتماعي و سياسي ورود رسانه هاي ارتباط جمعي را بازگو كند.

معلمان ماه اول آزادي بيشتري به كلاس اولي ها بدهند
مديركل دفتر پيش دبستاني و ابتدايي آموزش و پرورش خبر داد: يك ميليون و ۱۵۰ هزار شكوفه ۳۱ شهريور به مدرسه مي روند.
حسين احمدي در گفت وگو با ايسنا با اشاره به اين كه جشن شكوفه ها ۸ صبح ۳۱ شهريور در مدارس كشور برگزار مي شود، تصريح كرد: پيش بيني شده است كه يك ميليون و ۱۵۰ هزار نوآموز در سال تحصيلي ۸۵-۸۴ به كلاس اول راه يابند.
وي ادامه داد: بر اين اساس با توجه به اين كه نوآموزان آشنايي چنداني با محيط مدارس ندارند، پيش بيني شده است تا معلمان در روز اول سال تحصيلي دانش آموزان را به مدت طولاني در مدرسه نگه ندارند، بلكه تنها در حد دو ساعت برنامه هاي خود را در مدارس برگزار كنند.
مديركل دفتر پيش دبستاني و ابتدايي آموزش و پرورش با اشاره به اينكه اختيار چگونگي برگزاري جشن شكوفه ها در مدارس به استانها، مناطق و واحدهاي آموزشي داده شده است، خاطرنشان كرد: بر اين اساس پيشنهاد شده است تا كليه مدارسي كه در سال تحصيلي جديد دانش آموز پايه اول دبستان مي پذيرند، جشن شكوفه ها را برگزار كنند.
احمدي به ايسنا گفت: به علاوه به مديران و معلمان اختيار داده شده است تا در صورت تشخيص در يك ماه اول سال تحصيلي انعطاف بيشتري در روش هاي برخورد خود با دانش آموزان داشته باشند. لذا چنانچه دانش آموزي در سر كلاس با مشكلاتي نظير نياز به خروج از كلاس، تغذيه و... رو به رو شد، معلمان مي توانند فضا را آسانتر و راحت تر در نظر گرفته و منعطف تر برخورد كنند تا از اين طريق بتدريج به سمت برقراري نظم و انضباط در سر كلاس پيش روند.
وي تأكيد كرد: در اين زمينه اختيار به رئيس سازمان و مدير مدرسه سپرده شده است تا آزادي بيشتري به دانش آموزان بدهند.
مديركل دفتر پيش دبستاني و ابتدايي آموزش و پرورش ادامه داد: انتظار داريم تا در روز ۳۱ شهريور دانش آموزان به اتفاق والدين در مدرسه حضور يافته تا از نظر روحي و رواني بيشتر با محيط مدرسه عجين شوند.
برگزاري سمينار علمي ميرزا حسن رشديه و آموزش نوين
سمينار علمي ميرزا حسن رشديه و آموزش نوين، آذرماه امسال در تهران برگزار مي شود.
به گزارش خبرنگار ما، در اين سمينار علمي كه توسط تشكل غيردولتي خانه فرزندان آذربايجان برگزار مي شود، موضوعاتي همچون: زندگي، آثار و افكار ميرزا حسن رشديه، بررسي تاريخ شيوه هاي آموزشي قبل و بعد از ميرزا حسن رشديه، ميرزا حسن رشديه و آموزش ابتدايي، ميرزا حسن رشديه و مدارس نوين، ميرزا حسن رشديه و مدرنيزاسيون در آذربايجان و تأثير آن در كل ايران، بررسي زمينه هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي پذيرش آموزش مدرن و ميرزا حسن رشديه، زبان مادري و تأثير آن در يادگيري زبان هاي ديگر به بحث و تبادل نظر گذاشته مي شود. علاقه مندان و صاحب نظران مي توانند مقالات خود در موضوعات مشخص شده را تا پايان مهرماه ۱۳۸۴ به نشاني تهران، صندوق پستي ۱۶۴۵-۱۳۱۴۵ و يا نشاني الكترونيكي rushdiye_seminar@yahoo.com ارسال كنند.
سوادآموزي رايانه اي جوانان تا پايان برنامه چهارم ۲۴ درصد افزايش مي يابد
روند رو به گسترش دسترسي جوانان به فناوري هاي نوين اطلاع رساني طي سال هاي اخير، شكل گيري پديده وبلاگ نويسي در ميان جوانان، جلب اعتماد اينترنت به عنوان دومين رسانه مورد اعتماد جوانان كشور بعد از صدا و سيما، شكل گيري جامعه اطلاعاتي در جامعه ما و جهان و ضرورتهاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و مديريتي نقش و اهميت فراوان اين فناوري را در ميان جوانان و حتي توسعه كشور نشان مي دهد.
به گزارش ايسنا، جوانان امروزه به عنوان بزرگترين توليدكنندگان دانايي و اطلاعات در جامعه و هم بيشترين مصرف كنندگان آن هستند؛ اين در حاليست كه جوانان ايراني از احساس عقب ماندگي در رنج بوده و به دنبال پيشرفت و توسعه از طريق تحصيل هستند، بنابراين دسترسي به فناوري اطلاعات مهمترين بستر براي برخورداري از دانايي است.
تحقيقات سازمان ملي جوانان در قالب ارائه «برنامه ارتقا و توانمندسازي جوانان در حوزه فناوري اطلاعات» با تبيين وضع موجود، شناسايي مشكلات و ارائه راهكارهاي عملي دراين زمينه نشان مي دهد كه ۵/۹۶ درصد جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال كشور باسواد هستند و نرخ پوشش تحصيلي متوسطه در كشور برابر با ۲/۵۸ درصد و نرخ پوشش آموزش عالي برابر با ۳/۱۹ درصد است.
همچنين بر اساس آمارموجود دراين برنامه تعداد كاربران اينترنت در كشور ۴/۶ ميليون كاربراست كه حدود ۸۰ درصد آنها را جوانان تشكيل مي دهند. اين در حاليست كه ضريب نفوذ اينترنت در كشور ۹/۹ درصد و براي كاربران جوان اينترنت ۳/۱۹ درصد است، بنابراين پيش بيني  شده كه اين ضريب نفوذ در سال ۸۴ به ۲۶درصد و تا پايان سال ۸۸ به ۵۷ درصد افزايش يابد.
بر اساس برنامه ارتقاء و توانمندسازي جوانان در حوزه فناوري اطلاعات تعداد رايانه ها به ازاي هر ۱۰۰ نفر جوان در كشور در سال ۸۳ تعداد ۲۷ رايانه بوده كه اين تعداد در سال جاري به ۳۲ و در سال ۸۸ به ۶۰ رايانه افزايش خواهد يافت.
تعداد رايانه هاي موجود دركشور تا پايان سال ۸۳ ،
۷ ميليون كامپيوتر برآورد شده كه به ازاي هر ۱۰۰ نفر
۴/۱۰ عدد كامپيوتر وجود داشته است، همچنين در سال ۲۰۰۳ حدود ۵/۲۷ ميليون نفر و در همين سال در سراسر دنيا ۱۳۷ ميليون نفر به «دوركاري» اشتغال داشتند، در فنلاند ۱۷ درصد و در آمريكا ۹ درصد از نيروي كار فعال را «دوركاران» تشكيل مي دادند، اما پيش بيني مي شود در سال ۲۰۲۰ ، ۶۴ درصد نيروي كار آمريكا را «دوركاران» تشكيل  دهند.