گروه دانش و فناوري- احسان لطفي: آزمايش هاي هسته اي انجام شده در دوران جنگ سرد مي توانند به درد تعيين سن جنازه ها بخورند. دقيق ترش را بخواهيد، مواد راديواكتيو باقي مانده از انفجارهاي هسته اي پر تعداد دهة 50 و۶۰ ميلادي در ميناي دندان آدم هاي سرتاسر جهان جا خوش كرده اند و به اين ترتيب آزمايشگرها مي توانند زمان شكل گيري دندان را با دقت خوبي تخمين بزنند.
اين روش كه ابداع محققان مؤسسه كارولينسكاي استكهلم است، تا به حال به پليس سوئد در تعيين هويت 6 نفر از قربانيان سوئدي سونامي پارسال آسيا كمك كرده و ممكن است به كار تشخيص جنازه هاي به جا مانده از طوفان كاترينا هم بيايد.
* * *
داستان به اوايل دهه 1950 ميلادي برمي گردد. زماني كه آمريكا و شوروي در راستاي رقابت ها و كركري هاي جنگ سرد، شروع به انجام آزمايش هاي هسته اي پرتعداد در روي زمين و زير دريا كردند. اين آزمايش ها، علاوه بر مواد راديو اكتيو ديگر، مقدار زيادي ايزوتوپ كربن۱۴ وارد جو كرد. مقدار اين ايزوتوپ در حالت طبيعي، تقريبا ثابت و بسيار كم است، اما آزمايش هاي هسته اي، اين ميزان را ناگهان تا حدود 2 برابر زياد كرد. كربن 14 مثل كربن معمولي (كربن 12) در واكنش هاي طبيعي جو شركت مي كند، به دي اكسيدكربن تبديل مي شود، در جريان فتوسنتز جذب گياهان مي شود و در نهايت وقتي ما گياهان را مي خــوريم به صورت بخشي از بافت سلولي بدن مــا در مــي آيد. وجود اين كربن در بدن، به علت غلظت فوق العاده كمش، اصلا خطرناك نيست، اما با استفاده از خواص راديواكتيو، مي شود ردش را گرفت و تغييراتش را تعقيب كرد.
از زمان امضاي پيمان منع آزمايش هاي هسته اي در سال 1963، كه فقط انجام آزمايش هاي زيرزميني را مجاز مي دانست، غلظت كربن ۱۴در جو، با آهنگ مشخصي رو به كاهش گذاشت.
بنابراين با توجه به اين كه ميناي دندان بعد از يك سن خاص، ديگر جايگزين نمي شود، كربن موجود در مينا، مي تواند معيار خوبي براي تعيين زمان ساخته شدنش باشد. براي مثال، مقدار كربن 14 موجود د رميناي دندان يك شخص ميانسال كه بافت دندانش در دهة 60 شكل گرفته، بيشتر از يك نوجوان است. اين تفاوت را با دانستن آهنگ كاهش غلظت و همين طور فـروپــــاشـــي كربن،۱۴ مي توان حساب كرد و با استفاده از آن سن يك نمونه دندان را با خطاي 6/1سال به دست آورد. خطاي ديگر روش هاي موجود، مثل بررسي بقاياي استخواني، بين 5 تا۱۰ سال است.
علاوه بر اين، اين روش ها فقط سن جنازه در زمان مرگ را تعيين مي كنند در حالي كه كربن سنجي، تاريخ تولد واقعي جنازه را به دست مي دهد.
اين طور كه يوناس فريزن، مدير پروژه مي گويد يك تخمين به نسبت دقيق از زمان تولد جسد، مي تواند در تعيين هويت قربانيان فجايعي مثل سونامي آسيا يا نسل كشي يوگسلاوي سابق، بسيار مفيد باشد.
چون مثلا روش DNA سنجي، به تحليل و بررسي مفصل نمونه هايي از بافت هاي سلولي احتياج دارد كه خيلي از آن ها ممكن است ديگر وجود نداشته باشند.
حالا اين روش ممكن است به كار مأمورين تعيين هويت جنازه هاي به جا مانده از طوفان كاترينا هم بيايد. تشخيص اجساد غرق شدگان معمولا به خاطر آسيب هاي ناشي از آب، كار دشواري است و سيلاب هم احتمالا بسياري از اسناد و مدارك سنتي تعيين هويت ـ مثل الگوي دندان ها ـ را از بين برده است.
* * *
هر چه از زمان انجام آزمايش هاي هسته اي مي گذرد، مقدار كربن 14 جو به تدريج كمتر مي شود و در نهايت وقتي به ميزان طبيعي و ثابتش برگردد اين روش ديگر كاربردي نخواهد داشت. اما فريزن مي گويد كه تا آن موقع چندين دهه فرصت باقي است.
منبع: نيچر

تحقيقات جديد نشان مي دهد عصاره انار روند تخريب غضروف را در بيماران مبتلا به استئوآرتريت كند مي كند. براساس گزارش مؤسسه ملي سلامت آمريكا، استئوآرتريت بيش از 20 ميليون آمريكايي را مبتلا كرده است. در اين بيماري غضروف ها تخريب مي شوند. غضروف تخريب شده منشأ دردهاي شديد است و درمان هاي متداول نيز تأثير كمي در بهبود بيماران دارد. با اين درمان ها سرعت تخريب غضروف تغيير چنداني نمي كند. ميزان اقبال بيماران مبتلا به استئوآرتريت از طب تكميلي و گياهي در درمان اين بيماري بسيار زياد است. استفاده دقيق از مكمل هاي دارويي و داروهاي گياهي در مراحل اوليه بيماري مي تواند پيشرفت بيماري را محدود كند. در اين مطالعه محققان نقش عصاره انار را در كاهش مولكول  پروتئيني اينترلوكين 1b بررسي كردند. اين پروتئين در تخريب غضروف در اين بيماري نقش اساسي دارد. به اين منظور عصاره انار به نمونه غضروفي انسان اضافه شد. عصاره انار، تخريب غضروف هاي انساني را كند كرد. اين ميوه با مهار آنزيم تخريب كننده غضروف ها از آسيب مفصلي و تخريب مفاصل پيشگيري مي كند. مصرف انار به حفظ غضروف ها و مهار اثر اينترلوكين 1b در مبتلايان به استئوآرتريت كمك مي كند.
منبع: ايرنا

گروه دانش و فناوري ـ شيدا عظيمي: باكتري هايي كه در حالت عادي مي توانند به صورت نرمال در بدن انسان زندگي كنند و تحت شرايط خاصي بيماري ايجاد كنند، بيماري زايي فرصت طلب خوانده مي شوند. باكتري هاي بيماري زايي فرصت طلب از نظر پزشكي بسيار مهم هستند. زيرا فراوان ترين عفونت هاي بيمارستاني ناشي از اين دسته از باكتري ها است. عفونت هاي بيمارستاني بسيار خطرناك اند. زيرا عامل بيماري به آنتي بيوتيك مقاوم است و از طرفي بيماري در افرادي ايجاد مي شود كه سيستم ايمني آن ها دچار نقص شده است.
كاركنان بيمارستان از عوامل انتشار اين عفونت ها هستند. عامل بيماري در پرستار، آشپز و ساير پرسنل بيمارستان وجود دارد و به اين ترتيب به افراد حساس منتقل مي شود و ايجاد عفونت مي كند. جايگاه اصلي عفونت هاي بيمارستاني در بدن، به ترتيب عبارتند از: دستگاه ادراري، نواحي جراحي شده، خون، بخش تحتاني دستگاه تنفس و سوختگي ها. در حال حاضر عامل اصلي ايجاد عفونت هاي بيمارستاني، از نظر فراواني باكتري بيماري زايي فرصت طلب، باكتري اشرشياكلي است. باكتري اشرشيا كلي (E.coli) به صورت عادي در دستگاه گوارش انسان زندگي مي كند و معمولا بيماري  زا نيست، ولي سويه هاي خاصي از اين باكتري تحت شرايط خاص مي توانند بيماري هاي مختلفي ايجاد كنند.
اين بيماري ها در دو دسته عفونت هاي روده اي و غيرروده اي قرار دارند. بيشتر موارد آلودگي به عفونت هاي غيرروده اي و به خصوص عفونت هاي ادراري در سالمندان ديده شده است. ميزان آلودگي به اين باكتري در دهه گذشته دو برابر شده است و ساليانه بيش از 17 هزار مورد ابتلا به اين باكتري در بيمارستان ها گزارش مي شود. عفونت هاي گوارشي ناشي از اين باكتري بسته به سويه خاص باكتري به صورت اسهال ساده تا اسهال همراه با خون است و با تأمين آب و الكتروليت هاي مورد نياز بدن درمان مي شود و نيازي به مصرف آنتي بيوتيك نيست. براي درمان ساير عفونت هاي ناشي از اين باكتري، معمولا از آنتي بيوتيك هايي مثل كلرامفنيكل و كوتريماكسازول و اصولا از آنتي بيوتيك هاي داراي حلقه بتالا كتام استفاده مي شود. مصرف بي رويه آنتي بيوتيك ها در ظهور باكتري هاي جديد مقاوم در برابر آنتي بيوتيك ها، در بيمارستان ها و جامعه نقش دارد. به تازگي، سازمان بهداشت انگليس اعلام كرده است كه سويه اي خاص از باكتري E.coli توانايي ساخت آنزيم جديدي را دارد كه بر انواع بتالاكتام ها مي تواند مؤثر باشد و اين آنزيم، بتالاكتاماز با طيف وسيع است. اين سويه از باكتري بيشتر از سايرين به انواع آنتي بيوتيك ها مقاوم است؛ به همين جهت بايد از آنتي بيوتيك ها در مواقع نياز و به مقدار مناسب استفاده شود. بر اساس شواهد موجود، باكتري داراي (E.S.B.L) مي تواند از طريق مواد غذايي آلوده به راحتي گسترش پيدا كند و باعث عفونت دستگاه گوارش شود. به اين دليل بايد اقدامات جدي تري نسبت به رعايت بهداشت در رستوران ها، آشپزخانه بيمارستان ها و اماكن عمومي صورت بگيرد.
منبع: رويترز

پس از سال ها تحقيق آزمايشگاهي، بالاخره كنيا شروع به انجام آزمايش هاي ميداني ذرت اصلاح شده ژنتيكي نمود. انستيتوي تحقيقاتي كشاورزي كنيا (KARI) و مركز توسعه گندم و ذرت بين الملل (CIMMYT) كشت ذرت اصلاح شده براي مقاومت در برابر كرم ساقه خوار را آغاز كردند.
اين آفت، ساليانه باعث از بين رفتن 20 درصد محصول ذرت مي شود. به اعتقاد دكتر استفان موگا از CIMMYT اگر اين آزمايش ها موفقيت آميز باشد، ارائه اين گياه اصلاح شده به افزايش درآمد كشاورزان كمك خواهد نمود و وابستگي به صادرات ذرت را كاهش خواهد داد. بر اساس آمارهاي دولتي، كنيا در سال گذشته 2142هزار تن ذرت توليد نموده است. علاوه بر آن با هزينه 60 ميليون دلار 241800 تن واردات اين محصول را داشته و 400 هزار تن از اين محصول را به علت كرم ساقه خوار از دست داده است.
منبع: مؤسسه اطلاع رساني توسعه فناوري زيستي

گروه دانش و فناوري ـ مريم جعفراقدمي: يك برنامه نويس ايتاليايي هنگام كار با نرم افزار Google Earth يك محوطه باستاني را كشف كرد. Google Earth سرويس نسبتا جديدي از گوگل است كه امكان ديدن عكس تمامي نقاط زمين را در اختيار كاربر قرار مي دهد. اين عكس ها را ماهواره  اي كه حدود يك سال از زمين عكسبرداري كرده، تهيه كرده است. لوكا موري وقتي سرگرم ديدن عكس هاي اطراف شهرش، سوبولو در نزديكي پارما بود، متوجه منطقه اي بيضي شكل در حدود 500 متر شد كه متمايز از اطراف است. آن منطقه شاخه اي از يك رودخانه قديمي بود كه به خاطر جذب رطوبت قابل مشاهده شده بود. لوكا موري در آن ناحيه سايه هايي از يك مستطيل غيرعادي مشاهده كرد كه با جست وجوهاي بيشتر حدس زد ممكن است سازه هايي ساخته بشر آن  جا مدفون باشد. وقتي لوكا موري كشف خود را در وبلاگش نوشت و موزه ملي باستان شناسي پارما از آن مطلع شد، با حفاري هايي اين كشف را تأييد كرد. ابتدا گمان مي كردند آن محوطه باستاني متعلق به عصر برنز است، اما با جست وجو و حفاري در آن جا و يافتن اشياي سراميك، آن را متعلق به دوران رومي ها تشخيص دادند. براي باستان شناسان اين كشف كه با كمك اينترنت انجام شده، بسيار جالب است.
منبع: نيچر

گروهي از محققان دانشگاه هاوايي با مطالعه روي شهاب سنگي كه از مريخ به زمين افتاده و بررسي تصاويري كه سفينه هاي مريخ پيما از سطح اين سياره سرخ فرستاده اند، مكان دقيق جدا شدن اين شهاب سنگ را روي سطح مريخ مشخص كردند. اين شهاب سنگ كه نامش را آلن هيلز گذاشته اند، از زمان سقوطش موضوع بحث هاي داغ علمي بوده است.
برخي از كارشناسان سازمان فضايي آمريكا (ناسا) مي گويند درون اين شهاب سنگ مي توان نمونه هايي فسيل شده از ارگانيزم هاي زنده يافت كه در اعماق مريخ زندگي مي كنند. در اين ميان ويكي هميلتن و همكارانش در دانشگاه هاوايي با بررسي تصاويري كه مريخ پيماي مارس گلوبال سروير و مريخ پيماي مارس اوديسه فرستاده اند تطابق دقيقي بين تركيبات معدني شهاب سنگ هيلز و منطقه اي روي مريخ كه دره هاي عميقي دارد پيدا كردند. اين دو مريخ پيما هم اكنون در مدار سياره بهرام هستند. دانشمندان احتمال مي دهند در اين ناحيه بقاياي موجودات زنده يافت شود، و بازديد از اين منطقه دره اي نيز در زمره برنامه هاي سفينه بعدي اي است كه به سمت مريخ روانه خواهد شد.
منبع: ايرنا