امير بهادري نژاد
بسياري از مربيان فوتبال جهان، القاب بسيار زشتي به واسطه ها و يا همان دلالان بازيكن، نسبت مي دهند. به همين دليل باور عمومي بر اين است كه دلالان بازيكن، افراد راحت طلبي هستند كه كنار گود مي نشينند و تنها پول مي شمارند. اما در زندگي اين واسطه ها جنبه ديگري نيز وجود دارد كه از چشم مربيان و يا افراد عادي جامعه پنهان است. در آخرين روز فصل نقل و انتقالات استرس اين واسطه ها به اوج مي رسد و آنها مجبور هستند براي عملي كردن انتقال بازيكنان مورد نظر خود دست به هر كاري بزنند و حتي ۲۴ ساعت بيخوابي بكشند. به دليل همين فشارهاي روحي و رواني كه به واسطه ها وارد مي شود، بسياري از آنها معتقدند، پولي كه بابت تغيير وضعيت بازيكنان نصيبشان مي شود كاملا حق آنهاست و هيچ كس نبايد آنها را زالوهاي فوتبال حرفه اي معرفي بكند. دفاعيه برخي از واسطه هاي بازيكن و آژانس هاي بزرگ نقل و انتقالات بازيكنان فوتبال جهان را با هم مي خوانيم.
همواره ساعات پاياني آخرين روز فصل نقل و انتقالات براي واسطه هاي بازيكن و آژانس هايي كه آنها در آن عضويت دارند بسيار طاقت فرسا مي باشد. به عنوان مثال اريك والترز، واسطه يكي از شركت هاي نقل و انتقال بازيكن در كشور انگليس خاطرات تلخي از ساعات پاياني فصل نقل و انتقالات دارد. در حالي كه تنها چند دقيقه به پايان فصل نقل و انتقالات فوتبال انگليس باقي ماند بود وي به همراه بازيكن مورد نظر تيم چارلتون در ساعت ۲۳:۴۵ دقيقه يك شب تابستاني به خانه دبير كل باشگاه رفت و قرارداد اين بازيكن را به ثبت رساند.
بسياري از مردم و همچنين اهالي فوتبال تصور مي كنند كه تنها هدف دلالان فوتبال، بالا بردن قيمت بازيكنان است تا از اين راه سود و يا همان پورسانت بيشتري نصيبشان شود. اما به گفته مدير يكي از شركت هاي نقل و انتقال بازيكن در انگليس، اين موضوع در تمام موارد صحت ندارد. فرنك تريمبولي در اين رابطه مي گويد: در حال حاضر واسطه ها يكي از اجزاي تفكيك ناپذير فوتبال در جهان هستند كه بايد اهالي فوتبال اين واقعيت را بپذيرند. هم اكنون اينگونه تصور مي شود كه واسطه ها همواره براي دريافت پول بيشتر در جدال با باشگاهها هستند در حالي كه اينچنين نيست بلكه در اغلب موارد، واسطه ها نمايندگان باشگاهها هستند و در جريان انتقال بازيكنان، از باشگاه دفاع مي كنند. به عنوان مثال چندي پيش هنگامي كه اورتون خواهان استخدام متيو فراري شد، مدير اين باشگاه بودجه محدودي را براي اين انتقال تعيين كرد و از ما خواست كه فراتر از اين بودجه عمل نكنيم. باور كنيد كه كارمندان ما بسيار تلاش كردند و در نهايت موفق شدند رضايت اين بازيكن را با رقم كمتري نسبت به رقم مورد نظر باشگاه اورتون جذب كنند. اينگونه پول زيادي براي اورتون صرفه جويي كرديم در حاليكه اگر بازيكن مورد نظر با قيمت بالاتري انتقال مي يافت، سهم ما بيشتر مي شد. با آنكه فراري به عنوان بازيكن قرضي به اورتون پيوست اما واسطه ها براي انجام اين انتقال مجبور شدند ۶هفته تلاش و چندين بار به كشور ايتاليا كه محل اقامت فراري بود سفر كنند. نكته جالب اينكه باشگاه اورتون براي شركت نقل و انتقال طرف حساب خود ضرب العجل جهت استخدام فراري تعيين كرده بود تا اينكه وي بتواند در اولين بازي فصل حضور داشته باشد. اما با توجه به اينكه باشگاه رم به دليل انتقال غير قانوني فيليپ مكزس با محروميتهايي در زمينه نقل و انتقال بازيكن مواجه بود، فرايند انتقال فراري دو چندان دشوار شده بود. در روزي كه قرار بود با فراري قرارداد امضا شود، رئيس باشگاه اورتون براي شركت در مراسم قرعه كشي يوفا به موناكو سفر كرده بود، به همين دليل قرار شد كه امضاي قرارداد با فراري از طريق اي ميل انجام شود و در هر لحظه نماينده شركت نقل و انتقال بازيكن كه به ايتاليا سفر كرده بود و در كنار فراري حضور داشت با رئيس باشگاه در تماس باشد. متاسفانه رئيس باشگاه لپ تاپ خود را در هتل فراموش كرده بود به همين دليل مجبور شد كامپيوتر دستي يكي از مديران باشگاههاي اروپايي را قرض بگيرد تا از اين طريق با ايتاليا ارتباط برقرار كند.
اما اين پايان ماجرا نبود، چون مقامات فدراسيون فوتبال ايتاليا اعلام كردند كه ITC بازيكن مورد نظر را در اختيار واسطه نقل و انتقال قرار نخواهند داد و حتما بايد نماينده رسمي باشگاه حضور داشته باشد. علاوه بر اين چون قرارداد بازيكن به زبان ايتاليايي تنظيم نشده به همين دليل فاقد اعتبار مي باشد. در همين زمان مقامات ارشد باشگاه اورتون در حال ترك موناكو و بازگشت به انگليس بودند و از سوي ديگر مسئولان باشگاه رم ايتاليا نيز آخرين ساعات كاري خود را سپري مي كردند و سپس به تعطيلات آخر هفته مي رفتند كه اگر چنين اتفاقي رخ مي داد به كلي انتقال اين بازيكن منتفي مي شد. به هر حال پس از ۴۵ دقيقه پر استرس قرار شد كه مديران اورتون با يك پرواز خود را از موناكو به رم برسانند و پاي قرارداد فراري را در باشگاه رم امضا كنند و در اين فاصله نيز قرارداد مورد نظر به زبان ايتاليايي ترجمه بشود.
اين روزها بسياري از واسطه هاي بازيكن علاقمند هستند تا آنها را به عنوان نمايندگان بازيكنان معرفي كنند، چون شغل دلالي و واسطه گري در محافل فوتبال بسيار بدنام شده است.
يك آژانس نقل و انتقال بازيكن در انگليس كه دامنه فعاليتش بسيار محدود مي باشد خبر از فعاليت غير قانوني زالوهاي فوتبال مي دهد. زالوها در حقيقت دلالهايي هستند كه هدفشان كساد كردن كار شركت هاي نقل و انتقال بازيكنان فوتبال است. به عنوان مثال هنگامي كه يك شركت به يك بازيكن جوان قول مي دهد كه قراردادي به ارزش ۱۲هزار پوند در هفته برايش مهيا كند ناگهان يكي از اين زالوها وارد عمل شده و به والدين و يا خود اين بازيكن پيشنهاد بهتري (مثلا ۲۰هزار پوند در هفته) ارائه مي دهد و اينگونه ضرر هنگفتي به شركت هاي معتبر كه كار سالم انجام مي دهند وارد مي شود.
با آنكه فصل نقل و انتقالات اوليه در فوتبال انگليس و بسياري از كشورهاي اروپايي به پايان رسيده اما شركت تريمبولي، كه در لندن واقع است، از هم اكنون مشغول برنامه ريزي براي فاز دوم فصل نقل و انتقالات است. روي ديوار اين دفتر يك تخته سفيد بسيار بزرگ نصب شده كه در قسمت راست آن نام بازيكناني كه در فاز دوم فصل نقل و انتقالات آزاد خواهند بود و در فهرست فروش قرار دارند و در سمت چپ تخته نام بازيكناني كه مورد نظر باشگاهها است، قراردارد. به گفته مدير اين شركت، اين فهرست ممكن است پس از آغاز فصل نقل و انتقالات هر نيم ساعت يكبار دچار تغيير بشود.
هم اكنون اينگونه تصور مي شود كه اين شركتها بلافاصله پس از دريافت پيشنهاد اقدام به انتقال بازيكنان موجود روي تخته سفيد مي كنند، در حالي كه سياست بسياري از شركت ها غير از اين است و هرگز به صورت شتابزده وارد عمل نمي شوند. تريمبولي در اين رابطه مي گويد: ما از منافع بازيكنان و باشگاههايي كه طرف قرارداد ما هستند محافظت مي كنيم. به عنوان مثال هنگامي كه اسلاون بيليچ در انگليس بازي مي كرد متوجه شديم كه تمام بخش هاي خدماتي جامعه در حال اجحاف كردن به او مي باشند. به عنوان مثال نظافتچي منزل او چون مي دانست كه بيليچ فوتباليست است بجاي ۵/۳ پوند براي هر ساعت كار، ۵/۹ پوند از وي مي گرفت و يا اداره برق كه هر بار ۲۰۰پوند به صورتحساب برق منزل اين بازيكن مي افزود. به همين دليل، موضوع را به وي اطلاع داديم و از اين سوءاستفاده ها جلوگيري كرديم.
در مجموع بازيكناني كه از كشورهاي خارجي براي بازي وارد كشور جديد مي شوند با مشكلات متعددي مواجه مي گردند و بيشتر آسيب پذير هستند به همين دليل سعي ما بر اين است تا از مشتريان خارجي خود بيشتر حمايت كنيم. به عنوان مثال هنگامي كه خوان پابلو آنخل به انگليس آمد همسرش بلافاصله دچار بيماري شد و چون كاملا در اين كشور غريبه بود و نمي توانست به زبان انگليسي صحبت كند، مجبور شده بود پول زيادي به افراد سودجو بپردازد. به هرحال وي خسته و افسرده به دفتر ما آمد و ما از او حمايت كرديم. در ابتدا وي نسبت به همه چيز و همه كس بي اعتماد بود اما هم اكنون به يكي از بهترين دوستان ما تبديل شده است.
امسال بزرگترين پرونده اين شركت، پرونده انتقال پاتريك و يه  را به يوونتوس بود. تريمبولي در اين رابطه مي گويد: مقامات باشگاه يوونتوس براي استخدام ويه را بي تابي مي كردند چون معتقد بودند كه با وي قادر خواهند بود قهرمان اروپا بشوند كه خوشبختانه خواسته آنان را اجرا كرديم. اما وضعيت همواره به اين صورت نيست چون ممكن است شما به مدت ۶ماه براي انتقال بازيكني تلاش كنيد اما در نهايت اين انتقال صورت نگيرد. تنها به دليل اينكه بازيكن مورد نظر شما تغيير عقيده داده است. به هر حال بايد در چنين شرايطي واقع بين بود و تمام شرايط را پذيرفت.
بايد باور كرد كه انتقال يك بازيكن كار بسيار دشوار و پر خطري است. دو سال قبل هنگامي كه تريمبولي در آخرين روز فصل نقل و انتقالات با سرعت در يك بزرگراه مشغول رانندگي بود ناگهان دچار سانحه شد و در ساعت ۵ صبح در بيمارستان بستري شد. اما چون بستري شدن وي مصادف با آخرين روز فصل نقل و انتقالات شده بود به همين دليل بعد از ظهر همانروز بيمارستان را ترك كرد تا با بازيكني كه قرار بود به يك تيم جديد بپيوندد در آزمون پزشكي تيم مورد نظر شركت كند.
به دليل همين تلاش هاي خستگي ناپذير است كه واسطه ها پس از پايان مدت زمان نقل و انتقالات خسته و فرسوده، بيهوش مي شوند و چند روزي را به استراحت مطلق مي پردازند.
زندگي يك واسطه عراقي
حالا كه واسطه هاي بازيكن به ويژه واسطه هاي انگليسي از شغل خود اظهار خستگي و نارصايتي مي كنند به آنها توصيه مي شود تا زندگي روزمره يك واسطه بازيكن در عراق را بررسي نمايند. نجم محمد در واقع تنها واسطه بازيكن در عراق است كه داراي مجوز رسمي فيفا براي نقل و انتقال بازيكن مي باشد. با توجه به اوضاع ناامن كشور عراق اين واسطه در دوبي به فعاليت مي پردازد. شرايط كار براي اين واسطه به حدي دشوار است كه وي حتي به انجام سه نقل و انتقال در طول يك فصل هم راضي است. وي مي گويد: واسطه گري در قاره آسيا بسيار دشوار است چون مانند قاره اروپا قراردادهاي ۲۰ ميليون پوندي در كار نيست و در اينجا بايد از محل فروش يك بازيكن درآمد كسب كرد. در قاره آسيا رفتار واسطه ها بسيار غير حرفه اي است و قانون مشخصي براي فعاليت آنها وجود ندارد. به همين دليل هر كسي به ميل خود به انتقال بازيكن مي پردازد و در يك كلام وضعيت انتقال بازيكنان بسيار آشفته است.
آرزوي وي انتقال يك بازيكن عراقي به فوتبال اروپا است اما بخوبي واقف است كه مشكلات سياسي بزرگترين مانع در برابر تحقق آرزويش به شمار مي آيد. او در اين رابطه مي گويد: در عراق فدراسيون فوتبال اقدامي در جهت سامان بخشيدن به بازار نقل و انتقالات انجام نمي دهد و ليگ اين كشور نيز آشفته است. همچنين با توجه به اينكه در اغلب مواقع ارتباط تلفني قطع مي شود به همين دليل نمي توان از طريق تلفن به رايزني پرداخت و از سوي ديگر، تروريست ها اجازه نمي دهند كه مردم شاد باشند و به زندگي سالم بپردازند.
اين واسطه در پايان مي گويد: هدف من راه يافتن به بازارهاي اروپايي است چون بازيكنان بسيار خوبي در فوتبال عراق حضور دارند كه مي توانند به راحتي به عضويت تيم هاي اروپايي در بيايند. اما مشكل اصلي اين است كه باشگاههاي اروپايي از استخدام بازيكنان عراقي هراس دارند چون تصور مي كنند كه اين بازيكنان نتوانند خود را با شرايط فرهنگي كشورهاي غربي وفق بدهند و براي بازگشت به خانه دلتنگي كنند.
قانونمند كردن فعاليت دلالها
با توجه به اينكه فعاليت دلالهاي بازيكن در اغلب نقاط جهان لجام گسيخته مي باشد و مديران، مربيان و بازيكنان از نحوه فعاليت اين واسطه ها گله مند هستند، به همين دليل پيشنهادهاي مختلفي براي قانونمند كردن فعاليت آنها ارائه شده است كه متاسفانه قانون مشخص و واحدي در سراسر جهان براي جلوگيري از گسترش اين معضل وجود ندارد. طبق قوانين فيفا افرادي مجاز به نقل و انتقال بازيكن هستند كه از اين فدراسيون مجوز دريافت كرده باشند. به عبارتي ديگر اين افراد با شركت در آزمونهاي مختلف فيفا و كسب نمره قبولي مجوز لازم را دريافت مي كنند و هر سال فهرست واسطه هاي مجاز و رسمي فيفا منتشر مي شود. در كشورهاي توسعه يافته بيشتر تيم ها براي جذب بازيكنان مورد نظر خود تنها از اين واسطه هاي مجاز بهره مي گيرند و كمتر پيش مي آيد كه آنها به دلالان بدون مجوز اعتماد كنند. به همين دليل بازار فعاليت واسطه هاي بدون مجوز در فوتبال اروپا كاملا كساد است. همين موضوع باعث شده تا اين دلالان جذب كشورهاي در حال توسعه و كشورهايي بشوند كه قوانين محدود كننده اي براي فعاليت آنها وجود ندارد. البته اين دلالان نمي توانند حضور پررنگي در نقل و انتقالات بين المللي داشته باشند و به فعاليت هاي داخلي بسنده مي كنند. بر اساس عرف دنياي فوتبال يك واسطه تنها بايد از يك طرف معامله پورسانت دريافت كند اما در حال حاضر اين دلالهاي غير قانوني هم از بازيكن پول مي گيرند و هم از باشگاه.
علاوه بر اين تعدادي از آنها به دليل ناآشنا بودن بازيكنان با قوانين حقوقي قراردادهاي يكطرفه و يك جانبه با بازيكنان امضا مي كنند و از اين راه سود بسيار كلاني نصيبشان مي شود به گونه اي كه در برخي مواقع بيش از ۵۰ درصد مبلغ قرارداد جديد يك بازيكن به جيب دلالها مي رود.
به همين دليل برخي از كارشناسان حقوقي پيشنهاد داده اند تا به جاي واسطه ها از وكيل براي انجام امور مربوط به نقل و انتقال بازيكنان استفاده بشود، چون يك وكيل رسمي هرگز قراردادي تنظيم نخواهد كرد كه بعدها موكلش دچار مشكل بشود.
پيشنهاد ديگر، يك جانبه كردن فعاليت اين دلالها است. به عبارتي ديگر هر واسطه در جريان يك نقل و انتقال تنها مي تواند نماينده باشگاه و يا بازيكن باشد. بر اساس اين طرح واسطه نمي تواند هم از باشگاه و هم از بازيكن پورسانت دريافت بكند.
به هرحال اين روزها كه فوتبال جهان از گردش مالي بسيار بالايي برخوردار است واسطه ها با ايجاد شكاف در بدنه فوتبال حرفه اي رقم قابل توجهي را از اين چرخه خارج مي كنند كه اين موضوع باعث نگراني مقامات فوتبال در سراسر جهان شده است.