آزاده سيدين- فريبا ثابت
امروزه كمتر جوي آبي را درتهران مي توان يافت كه نشانه اي از ظروف يك بار مصرف و بطري هاي پلاستيكي در آن يافت نشود؛ بطري هاي كوچك و بزرگي كه تا از آب و دوغ و نوشابه پرهستند بهترين جايگاه را در يخچال مغازه ها و منازل دارند و وقتي خالي مي شوند، يا درجوي هاي آب روان هستند يا زيردرخت ها انباشته. در خوشبينانه ترين حالت هم حجم زيادي از پلاستيك هاي زباله سركوچه وخيابان را به خود اختصاص مي دهند. اما اين تنها يك روي سكه  است و فاجعه از آنجا خود را نشان مي دهد كه بدانيم اين مواد براي تجزيه شدن در طبيعت به 300 تا۴۰۰ سال زمان نياز دارند.
بازيافت محدود
حدود 10سال است كه استفاده از ظرف هاي يك بار مصرف در رستوران ها و سوپرماركت هاي زنجيره اي رايج شده است. اين ظرف ها به شكل هاي متنوعي ازجمله بطري هاي نوشابه، دوغ، آب معدني  و ... كاربرد دارند. سالانه در كشور ما بين 40 تا۴۵ هزار تن ظروف pet(پلي اتيل ترفنالات) كه از پليمرهاي رايج هستند، استفاده مي شود. اما طبق بررسي هاي انجام شده، شايد فقط حدود 20 تا۲۵ درصد آنها بازيافت مي شوند، اين درحالي ست كه كارشناسان اميدوارند در آينده اين مقدار به 60 تا۷۰ درصد برسد.
تجزيه اين ظرف ها كه از مواد پليمري ساخته مي شوند به دليل دارا بودن زنجيره طويل مولكولي شان، بحث برانگيز است.
دكتر مجتبي اردستاني -رئيس آموزشكده محيط زيست و مشاور بخش بازيافت ضايعات پليمري- مي گويد: پليمرها در بطري هاي نوشابه، آب معدني و ورقه هاي فيلم آنها در ساخت ظرف هاي يك بار مصرف كاربرد دارند و در اين چند ساله اخير استفاده از آنها بسيار رايج شده است.
اگرچه توليد مواد اوليه ظرف ها و كيسه هاي پلاستيكي يك بار مصرف، از جمله pet در دستور كار صنايع پتروشيمي قرار دارد، اما بخش اعظم اين مواد از كشورهاي اروپايي مانند ايتاليا، آلمان و... وارد مي شوند، چرا كه بحث توليد pet در صنايع پتروشيمي كمتر از 10سال و استفاده از آنها حدود چهار يا پنج سال است كه رايج شده است. البته از همان 10 سال پيش صنايع پتروشيمي براي تهيه اين نوع مواد شيميايي اقدام كرده است و امسال يا سال آينده در كشور توليد خواهند شد .
از آنجا كه ظرف هاي ساخته شده از pet داراي زنجيره طويل پليمري هستند، معمولا بين 300 تا۴۰۰سال زمان لازم دارند تا در طبيعت تجزيه شوند. درنتيجه در اين دوران آسيب هاي جدي به محيط زيست، بخصوص خاك وارد مي كنند. دكتر اردستاني معتقد است كه استاندارد بازيافت اين نوع مواد در كشورهاي اروپايي وجود دارد و مي افزايد: معمولا سه روش براي بازيافت ضايعات پليمري (pet ) وجود دارد كه مي توان به سوزاندن و تبديل آنها به انرژي، بازيافت به صورت مكانيكي و بازيافت از طريق شيميايي اشاره كرد. همه اين روش ها در اروپا استاندارد دارند و حتي به راه هاي بازيافت خوراكي آنها نيز انديشيده اند.
در اين كشورها روش بازيافت مكانيكي كه در آن مواد پليمري به گرانول و الياف تبديل مي شوند، بيشترين حد بازيافت و بازيافت شيميايي كمترين مقدار بازيافت را شامل مي شوند. در حال حاضردر كشور ما در مرحله هاي توليد و بازيافت، استانداردي وجودندارد. تهيه و تدوين اين استاندارد برعهده شركت ملي صنايع پتروشيمي و موسسه استاندارد است تا قوانين و مقررات لازم در اين باره را فراهم آورند .
تاثير در محيط
پيشرفت تكنولوژي با هدف مهيا شدن رفاه و آسايش مادي و معنوي بشر، بحث استفاده از پلاستيك ها را در دنيا رايج كرده است. پلاستيك ها به دليل ويژگي هاي خاصشان از جمله حمل ونقل راحت، استفاده آسان و قيمت مناسبي كه دارند رضايت بشر راحت طلب امروز را جلب مي كنند.
دكتر غلامرضا اميني رنجبر- عضو هيات علمي دانشگاه و وزارت جهادكشاورزي- مي گويد: از نيمه دوم قرن بيستم استفاده از ظروف پلاستيكي يك بار مصرف در دنيا رايج شد. اين نوع مواد كاربردهاي متنوعي در صنايع مختلف نيز دارند. پلاستيك ها انواع متفاوتي دارند؛ از جمله p.v.c(پلي ونيل كلرايد)، P.E(پلي اتيلن)، P.P (پلي پروپيلن)، pet(پلي اتيل ترفنالات)و.... اين مواد از نفت سنگين و سبك تهيه مي شوند و كاربرد وسيع شان به علت پاسخگويي به بخش وسيعي از نيازهاي بشر امروز است. بشر از سويي به پلاستيك ها نياز دارد و از سوي ديگر با پيامدهاي منفي آنها در محيط و سلامتي خودش مواجه شده است .
پلاستيك ها از كيسه هاي بسته بندي موادغذايي تا لوازم مورد استعمال در خودرو را شامل مي شوند، بنابراين پايداري آنها در طبيعت متفاوت است. كيسه هاي بسته بندي موادغذايي در تماس مستقيم با سلامت انسان هستند، در حالي كه پلاستيك هاي مورد استعمال در صنايع، به طبيعت آسيب مي رسانند. دكتر اميني تاثيرات پلاستيك ها را سه نوع مي داند: اين نوع موادشيميايي از سه ديدگاه تاثير بر منابع تجديد ناشونده، طبيعت و سلامتي انسان بررسي مي شوند. از همين روي در دنيا ساخت پلاستيك ها از منابع تجديد ناشونده مانند سوخت هاي فسيلي منسوخ و ساخت پلاستيك ها از منابع تجديدپذير از جمله گياهان با منشاء نشاسته و سلولز توصيه مي شوند. زيرا توليد پلاستيك هاي تجزيه پذير، آلودگي محيط را به حداقل مي رساند، مانند پلي لاكتيك اسيدها كه باكتري هاي خاك به طور بيولوژيك آنها را تجزيه مي كنند و حاصل تجزيه آنها نيز گاز دي اكسيدكربن، اكسيژن و آب است كه گياهان دي اكسيد كربن را جذب مي كنند و وارد اتمسفر نمي شود. از طرفي با جذب co2 در گياهان مشكل گازهاي گلخانه اي (green House gasses) كه منشا 70 درصد آن همين گاز است نيز تا حد زيادي حل مي شود. بايد توجه داشت كه استفاده مواد موجود در طبيعت بايد با ديدگاه تبديل آنها به انرژي هاي ديگر باشد تا بتوانيم برنامه توسعه پايدار را دنبال كنيم.
از سويي ميزان خطر آفريني ظرف هاي يك بار مصرف نيز بستگي به نوع وزن مولكولي پلي كربن هاي آروماتيكي دارد كه مي تواند تاثير زيادي بر سلامت انسان ها داشته باشد. به همين خاطر نوشيدن چاي يا هر نوشيدني داغ ديگر در اين ظرف ها توصيه نمي شود، زيرا حرارت سبب شكسته شدن زنجيره هاي طويل پلي كربني و تبديل آنها به زنجيرهاي كوتاه و درنهايت ايجاد بيماري و آسيب رساني به بينايي، سيستم تنفسي و خون در انسان خواهد شد .
او در ادامه با اعلام اينكه استفاده از پليمرهايي مثل p.v.c ها از سال 1978 ميلادي در جهان ممنوع شده است، از ماندگاري طولاني اين پليمرها در طبيعت خبر مي دهد: اگرچه P.V.C ها كاربرد وسيعي براي انسان دارند،  اما استفاده آنها به دليل پيامدهاي منفي شان براي انسان و طبيعت، منسوخ شده است. در ابتدا سوئد و سپس دانمارك، انگليس، آلمان و كشورهاي اروپايي ديگر با ايجاد قوانين و مقررات خاص، مانند دريافت ماليات هاي سنگين توليد P.V.C در اين راستا اقدام كردند.
البته امروز راه حل هاي مناسبي از جمله استانداردهاي ساخت پليمرهاي مختص سنين مختلف مطرح هستند .
قانون مديريت پسماند
ايران به عنوان يك كشور نفتي و صاحب سوخت هاي فسيلي به سرمايه گذاري عظيم براي توليد پليمرها اقدام كرده است و شايد قدمت توليد اين نوع پلاستيك ها در مجتمع هاي پتروشيمي  ما، از جمله بندر امام (ره)، اراك و تبريز به حدود 20 سال برسد كه روندي رو به رشد دارد، اما امروزه ما در مقايسه با كشورهاي ديگر نظير انگليس، با مصرف سالانه 7/1 ميليون تن، چين 16 و هند 5/4 ميليون تن پلاستيك در ابتداي مسير هستيم. بنابراين مي توانيم با سياستگذاري ها و راهبردهاي منطقي براي حفظ محيط و سلامت خودمان اقدام كنيم.
دكتر يوسف حجت - معاونت انساني سازمان حفاظت محيط زيست - از تدوين قانون مديريت پسماند به عنوان اقدامات انجام شده در اين راستا صحبت مي كند. مطابق با آئين نامه مديريت پسماند، كارخانه اي كه ظرف هاي يك بار مصرف توليد مي كند، ملزم است، نيم در هزار فروش خود را به صندوق محيط زيست بريزد يا سعي در جمع آوري و بازيافت ظرف هاي توليد شده اش داشته باشد. همچنين كارخانه ها ملزم هستند تا در توليد ظرف هاي يك بار مصرف از مواد خطرناك استفاده نكنند و موادي به كار گيرند كه بازيافتشان آسان باشد. پس از توليد آنها نيز بايد براي مديريت زباله هاي آنها اقدام شود، همانند بسياري از كشورها كه پس از سوزاندن ظرف هاي يك بار مصرف از آن در توليد برق استفاده مي كنند، چرا كه سوءمديريت دفع زباله ها به منابع انرژي و طبيعي ما از جمله خاك آسيب جدي وارد مي كند.
او در ادامه به توليد كيسه هاي نايلوني تحليل رونده به عنوان يكي از بهترين راه هاي مديريت پسماند اين نوع كيسه ها اشاره مي كند: اگر مردم از پلاستيك هاي تحليل پذير استقبال كنند، كارخانه ها نيز براي توليد آنها تشويق مي شوند. ارائه سوبسيد و كاهش ماليات و قيمت كيسه هاي تحليل پذير از وظايف دولت است تا مردم را به سمت خريد آنها سوق دهد .
دكتر حجت  با اعلام اين خبر كه هنوز آئين نامه مديريت پسماند به دليل شكل نگرفتن صندوق محيط زيست قابل اجرا نيست، مي گويد: با ارتقاي درآمد اقتصادي و كيفيت زندگي مردم جامعه استفاده از ظرف هاي يك بار مصرف رواج مي يابد و در كشور ما نيز اين اتفاق رخ داده است. البته نبايد فراموش كنيم اين نوع ظرف ها مزايايي هم دارند كه به بهبود و كيفيت بهداشت جامعه، صرفه جويي مصرف آب و حتي جلوگيري از ورود چربي ها به فاضلاب هاي شهري كمك مي كند .
اگر از امروز دقيق تر به اطرافتان، كوچه و خيابان، داخل پارك ها، كنار جاده ها و هر جا كه حضور رودخانه يا وجود چند درخت، مردم را براي گذران اوقات فراغتشان به آنجا كشانده، نگاه كنيد، متوجه مي شويد كه در جوي هاي پهن و زيباي شهر تهران به جاي آب، انواع و اقسام ظرف هاي يك بار مصرف روان است. براستي خوشا به حال توليد كننده هاي ظروف پلاستيكي. چه مصرف روزافزوني؛ با شتاب و بدون تفكر!

طلاي پلاستيكي
اين روزها كمتر زماني ست كه به گردش يا تفريح برويم و با ظروف پلاستيكي كه اين طرف و آن طرف پرت شده اند، روبه رو نشويم. بيشترين موارد آن نيز مربوط به بطري هاي نوشابه و آب است كه در سطح شهر و خارج از آن نمود بيشتري دارد. اما اين ظرف هايي كه براحتي اين سو و آن سو رها مي كنيم، سخت تر از هر زباله ديگري تجزيه مي شود و قابليت بازيافت دارد. اما آنچه بيش از آن اهميت دارد، عدم تمركز اين زباله ها و تفكيك آنهاست كه موضوع بازيافت آنها را دشوارتر كرده است.

نسرين نيكنام- هميشه عشق ديدن و بوييدن گلدان هاي شمعداني و گل شب بوي خانه مادربزرگ مرا تا آن سر تهران تا ده شميران مي كشاند.
مادربزرگ به تعداد تمام بچه ها، عروس و دامادها و نوه ها گلدان شمعداني داشت و مراقبت از هر كدام را به كسي داده بود و اگر هر كس از گلدان خودش بهتر مراقبت مي كرد، جايزه داشت و آن سهم بزرگي از درخت گردوي خانه مادربزرگ بود.
تمام اين كارها، بچه ها را سر ذوق مي آورد و هر كس براي اينكه زودتر به سهم گردويش برسد، سعي مي كرد هر روز براي آب دادن و مراقبت از گلدان هايش سري به خانه مادربزرگ بزند.
وقتي بزرگ شدم، تازه متوجه شدم كه سر و كار داشتن هر روز با گل و گياه چقدر در تلطيف روح ما موثر بود و از تاثير خشونت محيط بيرون، كم مي كرد.
بعد از فوت مادربزرگ، ديگر تا مدتي كسي حوصله سرزدن و نگهداري از گل ها و گلدان هاي مادربزرگ را نداشت. اما كم كم دوباره همه دست به كار شدند. گلدان هاي شمعداني گذشته جاي خود را به گلدان هاي جديد در خانه هاي خودمان داده بودند، چون خانه بزرگ و باصفاي مادربزرگ جاي خود را به يك برج داده بود.
نگهداري از گل و گلدان در خانه هاي آپارتماني تنها راه پيوند شهروندان با گل و گياه شده است. آنها كه در گذشته در خانه هاي حياط دار و پر از گل و درخت زندگي مي كردند، بعد از قرار گرفتن در فضاي بسته و كوچك آپارتمان ها، روحيه خود را از دست مي دهند و سعي مي كنند كه با نگهداري از چند گلدان، فضاي خانه را باطراوت كنند، اما برخي به دليل نداشتن تجربه كافي در اين كار موفق نشده و گلدان ها خيلي زود پژمرده مي شوند.
اهميت اين مسئله سبب شد كه فرهنگسراي طبيعت، نمايشگاه گل هاي آپارتماني را برپا كند تا مردم علاوه بر تشويق و نگهداري گلدان در آپارتمان با نحوه نگهداري صحيح آنها نيز آشنا شوند.
يك پرورش دهنده گل و گياه در اين زمينه مي گويد: تعداد گل هاي آپارتماني زياد است و در شرايط كم نور و پرنور قابل نگهداري هستند .
مجتبي خليل نژاد توضيح مي دهد: اكثر گياهاني كه زمينه قرمز و زردرنگ دارند به دليل انجام عمليات فتوسنتز نياز به نور بيشتر دارند، اما بعضي گياهان مانند سانسه بريا ، آكلنما ، دلنسابلدلي و... نيز با نور كم سازگارند و خراب نمي شوند.
وي ادامه مي دهد: گياهاني مانند ديفن باخيا يا كروتون ها به دليل داشتن برگ هاي پهن و براي تكثير، نياز به نور بيشتري دارند .
او مي گويد: گياهاني مثل ماراتو از دسته گياهاني هستند كه بيشتر نياز به سايه و آفتاب غيرمستقيم دارند .
به گفته خليل نژاد، گياه ليندا بايد در پشت پنجره قرارگيرد و عدم تابش نور به آن باعث كمرنگ شدن مغز گياه مي شود.اين پرورش دهنده گل و گياه اضافه مي كند: بنجامين داراي انواع مختلفي مانند آستر، سيلور، بلك، فوليمر، فر و... است، اما بيشتر مردم به دليل عدم آشنايي و شناخت اين گياه از نگهداري آن عاجز هستند.بعد از خريد اين گياه نبايد گلدان آن را عوض كرد، زيرا گياه به همان خاك و گلدان عادت مي كند.
او درخصوص گياه سرخس نيز معتقد است كه نبايد روي برگ هاي آن آب ريخت، زيرا باعث خراب شدن آن مي شود،  بلكه آبياري آن بايد از كنار گل انجام شود.وي بهترين گياه براي نگهداري در آپارتمان را آكلنما و سانسه بريا اظهار مي داد، آبياري مناسب و به اندازه و جلوگيري از رشد قارچ به وسيله استفاده از خاكستر، بهترين روش براي نگهداري از اين گياهان است.
يك كارشناس كشاورزي رشته باغباني نيز درخصوص گل هاي آپارتماني مي گويد: بيشتر گل هاي آپارتماني داراي برگ هستند و كمتر گل مي دهند و برخي از آنها مثل مارتا نياز به رطوبت زيادي دارند .
نجف زاده بهترين گل هاي آپارتماني براي نگهداري را كاكتوس ها مي داند و مي گويد: شرايط نگهداري آنها مناسب تر است، زيرا به آب زياد نياز ندارند .
مردم نبايد اسپري كردن را پس از خريد گلدان فراموش كنند، زيرا اين كار باعث شادابي برگ ها و مقاوم تر شدن آنها مي شود.او با اشاره به تاثير روحي و جسمي گل و گلدان در خانه و آپارتمان نيز مي گويد: اين كار از يك سو فضاي خانه را شاداب كرده و از سوي ديگر روحيه افراد خانه را در برابر خستگي ها و مشكلات مقاوم تر مي كند .
به گفته اين كارشناس، نگهداري از گلدان بويژه گلدان هايي كه داراي برگ هاي سبز هستند، تاثير بيشتري بر فضاي خانه ها مي گذارد.
كسي كه به گلدان ها رسيدگي مي كند و برگ هاي آن را تميز مي كند،  انگار خود را تميز و مرتب مي كند كه اين مسئله توام با آرامش روحي و جسمي براي او خواهد بود.
او مي گويد: اينكه ما بدانيم يك موجودديگري در كنارمان زندگي مي كند و محبت به آن بر رشد آن تاثير مي گذارد، فضاي سرد آپارتمان را به منبع احساس تبديل مي كند .آيا مي دانيد براي حفظ آرامش و تعادل رواني در منزل بايد از گلدان استفاده كرد.

پويا مهرآيين - چند هفته اي بود كه به دليل انتشار ويژه نامه هاي گوناگون در ايرانشهر روزهاي پنج شنبه، مجالي براي پرداختن به راپورت هاي ويژه نمي ماند، اما اين هفته طبق رسم مالوف به راپورت ويژه ديگري مي پردازيم. به رسم آن رند شيرازي كه گفت: از هر كرانه تير دعا كرده ام رها / باشد كزين ميانه يكي كارگر شود ، ما هم نكات فراموش شده را يادآوري مي كنيم، باشد كه يكي از مشكلات شهري كم رنگ تر يا برطرف شود.
اگر يادتان باشد، دو سه ماه پيش در گزارشي به محوطه  هاي بازي كودكان در محله ها و پارك هاي تهران پرداختيم؛ محوطه هايي كه در قياس با آنچه بايد باشند، از حداقل هاي استاندارد لازم نيز برخوردار نيستند و كماكان وضعيت اين محوطه ها هيچ تغييري نكرده است. اگر شما هم اهل بيرون زدن با خانواده و بردن بچه ها به پارك باشيد، احتمالا سري هم به منتهي اليه شمالي پارك ملت زده ايد؛ جايي كه يك محوطه بازي آرماني براي بچه ها در نظر گرفته شده كه هر چه مي خواهند اين طرف و آن طرف بدوند و بالا و پايين بروند و از شر هر گونه آسيبي هم درامان باشند. نورپردازي قابل قبول اين محوطه باعث شده كه خانواده ها تا آخرين ساعات شب و حتي اولين ساعات بامداد بتوانند بچه هايشان را با خيال راحت در اين محوطه، آزاد بگذارند. ديگر محوطه هاي بازي كه مثل محوطه بازي پارك ملت به كفپوش مجهز هستند را مي توان در جاهاي ديگري مثل پارك دانشجو نيز مشاهده كرد؛ محوطه هايي كه يا براي بازي كوچكترها مورد استفاده قرار مي گيرد، يا براي ورزش كردن بزرگترها و استفاده كنندگان از آن نيز نمي توانند بهانه اي براي ناسپاسي داشته باشند. اين محوطه ها معمولا در كنار سبزه  و چمن و در لابه لاي درخت هايي قرار دارند كه طراوت و سايه و شادابي را نيز به شهروندان ارزاني مي كنند. كافي ست محوطه اطراف آبپاشي هم شده باشد تا نور علي نور شود.
اما روي ديگر اين سكه جلوه بسيار بيشتري دارد؛ محوطه هاي متعددي كه متاسفانه از حداقل هاي لازم بهداشتي و ايمني بي بهره هستند و خانواده ها تنها از سرناچاري به فرزندانشان اجازه مي دهند كه از آن محوطه ها استفاده كنند.نمونه هاي اين روي سكه خيلي فراوان تر هستند. اگر حال و حوصله داشتيد، سري به محله هاي خوب شهر بزنيد تا متوجه ميزان تفاوت  اين محوطه ها شويد؛ مثلا اگر از در سمت چپ ايستگاه مترو شوش خارج شويد در ابتداي پاركي كه پيش روي شما پديدار مي شود، با يك محوطه بازي مواجه خواهيد شد كه از هيچ كدام از امكانات بايسته يك محوطه بازي سالم برخوردار نيست. كف سازي محوطه هيچ گونه توجيه بهداشتي و ايمني ندارد، وسايل بازي چندان قابل استفاده نيستند و اطراف محوطه نيز نه دار و درختي هست كه لكه كوچكي سايه روي محوطه بيندازد و نه طراوت و رنگ و آبي. از سوي ديگر امنيت پارك به گونه اي ست كه حتي آدم بزرگ ها هم با احتياط  مي روند و مي آيند، چه رسد به اينكه اجازه بدهند فرزاندانشان به آسودگي در پارك، ساعتي را به بازي بگذرانند. يادمان نرود كه شايد بچه هاي محله هاي مرفه نشين بتوانند به بركت رفتن به شهربازي يا استفاده از ديگر امكانات تفريحي از خير رفتن به اينگونه محوطه ها و بازي در آن بگذرند، ولي بچه هاي محله هاي پايين تر به لحاظ محدوديت هاي اقتصادي و اجتماعي مجبور هستند كه از همان حداقل ها استفاده كنند.
اوضاع در محله ها هم بهتر از اين نيست. در راپورت قبل نوشتم كه در بلوار پونك  (واقع در بزرگراه اشرافي اصفهاني) ملكه كوچولو و همبازي هايش در محوطه اي پوشيده از خاك (ظاهرا قبلا كف محوطه پوشيده از ماسه بوده كه به مرور و بر اثر اصطكاك و كنده شدن زمين به خاك تبديل شده) بازي مي كنند. هراز چند گاهي هم كه خاك كف محوطه سفت مي شود، تنها كار شهرداري منطقه اين است كه كف محوطه را بكند و زير و رو كند تا احتمالا كف محوطه نرم شود و موقعي كه بچه ها به زمين مي افتند، صدمه نبينند (!) اما اين همه ماجرا نيست؛ آسيب هاي تنفسي و چشمي كودكاني كه در اين محوطه  ها بازي مي كنند، براحتي قابل پيش بيني ست. والدين بچه ها مي گويند كه وقتي شما موضوع محوطه بازي بچه ها را در روزنامه مطرح كرديد، خيلي اميدوار شديم كه شايد اين مشكل به نحوي حل شود، ولي ظاهرا قرار نيست كسي اين نياز حداقل بچه ها را رفع كند. آنها مي گويند كه اصلا انتظار ندارند، كفپوش هايي كه در پارك ها در اين محوطه ها مورد استفاده واقع شده، براي محوطه هاي بازي محلي هم تامين شود، فقط اي كاش ترتيبي داده مي شد كه خاك و گرد و غبار وارد چشم و حلق بچه هايشان نشود، مثلا مي توان براي اين كار از شن هاي دانه درشت تزئيني استفاده كرد تا هر از گاهي نيز بتوان با يك آبپاشي مختصر، گرد و غبار موجود در محوطه را نيز از بين برد و سلامتي بچه ها را به ميزان حداقل تامين كرد. در روزهايي كه همه جا صحبت از گسترش عدالت اجتماعي ست، بهتر است كودكان كه طاقت كمتري دارند و آسيب پذيرتر هستند را در ابتداي صف قرار دهيم، باشد كه نسل آينده، مشكلات كمتري از نظر جسمي و روحي داشته باشند.

سيستم GPS در ايستگاه هاي اتوبوس
خيلي وقت ها كه در ترافيك گير مي كنيم،  دلمان مي خواهد اتوبوس با دكمه اي به هوا برمي خاست و از شر صف عريض و طويل ماشين ها خلاص مي شديم. اگر نخواهيم خيلي رويايي در اين مورد فكر كنيم، مي توانيم رهايي از ترافيك را اين طور تفسير كنيم كه تكنولوژي هاي پيشرفته با رانندگان اتوبوس از طريق سيستمي در ارتباط باشند و در صورت مسدود بودن راه، مسير مناسب تري را براي عبور انتخاب كنند.
سيستم GPS، روشي ست كه براي همين منظور مي توان از آن استفاده كرد. مديرعامل شركت كنترل ترافيك شهرداري تهران ازاجراي فاز اول اين پروژه و تجهيز ايستگاه هاي اتوبوس به سيستم GPS در مسير خيابان طالقاني خبر داده است.
دكتر كامران رحيم اف درخصوص مراحل پيشرفت پروژه تجهيز ايستگاه هاي اتوبوس به سيستم GPS گفت: توافقات لازم با شركت تاليا و يك شركت ديگر در حال انجام است و جلسات متعددي در شهرداري تهران با حضور مسئولان ذي ربط برگزار شده و از آنجا كه قرار است هزينه اجرايي اين طرح را شركت تاليا متقبل شود، نياز به مذاكرات بيشتري براي رسيدن به توافقات نهايي احساس مي شود .
وي افزود: البته بزودي شاهد اجراي فاز اول اين پروژه در ايستگاه هاي اتوبوس مسير خيابان طالقاني كه هم اكنون با طي تمام مراحل مقدماتي، آماده ورود به فاز اجرايي ست، خواهيم بود .
شبيه سازي طرح هاي عمراني پايتخت
بعد از انتقال مهندس علي آبادي از معاونت فني و عمراني شهرداري تهران به سازمان تربيت بدني و متعاقب آن نشستن مهندس احمد دنيامالي به كرسي خالي مانده او در شهرداري، همه منتظر بودند تا ببينند بازوي جديد عمراني پايتخت چه خوابي براي حل مشكلات شهر ديده است. اين انتظار خيلي طولاني نشد، چرا كه مهندس دنيامالي در همان جلسه معارفه، ديد خود نسبت به فعاليت هاي عمراني را تشريح كرد: فعاليت هاي عمراني بايد نقطه آرامش مردم باشد؛ نقطه اي كه مي تواند با كمك تركيبي از عوامل مختلف مانند هنر، هواي پاك، ايمني، منابع آبي، فرهنگ، زيباسازي، محله محوري، مسجد، بازار، امنيت، مدرنيسم و پست مدرنيسم حاصل شود .
معاون جديد فني و عمراني شهرداري تهران، فشردگي بافت شهري،  نبود هويت معماري، ناايمن بودن شهر در برابر حوادث غيرمترقبه بويژه زلزله، خالي بودن جاي رنگ در تهران، كمبود شديد فضاي سبز، آلودگي صوتي و آلودگي هوا را از جمله شاخصه هاي مهم كلانشهر تهران برشمرد و گفت: مهمترين ويژگي تهران حاكم شدن ماشين بر انسان يا سواره بر پياده است، به طوري كه بي توجهي زيادي به عناصر پياده بويژه معلولان، كودكان و سالمندان مي شود . 
مهندس دنيامالي به بهره گيري از منابع مجازي و سرمايه گذاري مردمي و استفاده از روش هاي علمي در كار تاكيد كرد و افزود: بايد طرح ها قبل از اجرايي شدن، شبيه سازي شود تا پس از اجرا به مشكلي برنخورد .

استفاده از كارت هاي الكترونيك به جاي بليت اتوبوس مدت هاست مطرح شده است تا ضمن بالا بردن سرعت حركت اتوبوس ها به كاهش زمان توقف در ايستگاه كمك كند. به هر حال قرار است اين اتفاق براي اولين بار در كشور از مشهد آغاز شود.
مديرعامل سازمان اتوبوسراني مشهد و حومه از جايگزين شدن كارت هاي الكترونيك به جاي بليت در سيستم ناوگان حمل و نقل اتوبوسراني مشهد خبر داده است.
حسين ضيايي با بيان اينكه مطالعات اين طرح انجام شده گفت: برگزاري مناقصه آن در كميسيون امور مشاركت هاي شهرداري مشهد در دست بررسي ست .
بر اساس بررسي هاي انجام شده، يك سوم بهره برداران از ناوگان اتوبوسراني درون شهري اين كلانشهر را دانش آموزان تشكيل مي دهند كه اين ميزان معادل 500 هزار نفر است.
به گفته او ناوگان اتوبوسراني مشهد در 60 نقطه شهري كار جا به جايي دانش آموزان را برعهده دارند.
ضيايي با اشاره به اينكه سازمان اتوبوسراني مشهد همزمان با آغاز سال تحصيلي، طرح ويژه اي را براي جا به جايي دانش آموزان آغاز كرده است، اضافه كرد: در اجراي اين طرح كار جا به جايي دانش آموزان به صورت ويژه از ساعت 6:30 آغاز شده و تا ساعت 9 صبح ادامه دارد .
مدير عامل سازمان اتوبوسراني مشهد و حومه، تعداد مسافران جا به جا شده توسط ناوگان اتوبوسراني مشهد را روزانه 5/1 ميليون نفر دانست و افزود: استفاده كنندگان تنها يك سوم هزينه هاي سفر خود را از طريق ارائه بليت مي پردازند و مابقي را شهرداري مشهد و دولت با اعطاي يارانه پرداخت مي كند.
ضيايي همچنين از راه اندازي نخستين هنرستان غيرانتفاعي اتوبوسراني كشور در مشهد خبر داد و افزود: در اين هنرستان رانندگان تحصيلات خود را تا ديپلم تكميل خواهند كرد .
مدير عامل سازمان اتوبوسراني مشهد و حومه گفت: متاسفانه برخي از بهره برداران از ناوگان اتوبوسراني به مبلمان داخلي اتوبوس، صندلي ها و ديوارها آسيب مي رسانند. اين افراد هر سال به دليل پاره كردن صندلي ها، تخريب كف، ديوار و پنجره ها، 10 ميليارد ريال خسارت وارد مي كنند .