ديشب باباتو ديدم آيدا تا ساخته شود مسيري طولاني را پشت سر گذاشت. ماجراي ساخته شدن فيلم با عباس كيارستمي شروع شد و او بود كه به رسول صدرعاملي پيشنهاد كرد تا براساس داستان باباي نورا از مجموعه بعد از آن شب نوشته مرجان شيرمحمدي (كه بازيگر هم هست) فيلمي بسازد.
صدرعاملي هم از اين پيشنهاد استقبال كرد و مرحله طولاني نوشته شدن فيلمنامه شروع شد. ابتدا خودش با كمك چند نويسنده ديگر شروع به نوشتن فيلمنامه كرد. سپس به سراغ حبيب رضايي رفت و پس از آن دست به دامن پيمان قاسم خاني شد، اما پس از اينكه هيچكدام از آن متن ها صدرعاملي را راضي نكرد، توانست با فيلمنامه كامبوزيا پرتوي كنار بيايد و پيش توليد فيلم را شروع كند.
اما همين پيش توليد هم چيزي نزديك به شش - هفت ماه وقت او و هانيه توسلي (كه مسئووليت انتخاب بازيگر را بر عهده داشت) را گرفت چون صدرعاملي در اين فيلم هم مثل دو فيلم قبلي اش مي خواست نقش اصلي را به يك بازيگر تازه كار بسپارد و در اين مدت دنبال يك دختر نوجوان مي گشت تا براي نقش آيدا مناسب باشد. اين مرحله هم سرانجام با انتخاب سوفي كياني تمام شد و فيلمبرداري پروژه آغاز شد.
داستان فيلم كه درواقع سومين قسمت از تريلوژي سازنده اش درباره مشكلات دختران نوجوان است، درباره دختري به نام آيداست كه يك روز از دوست صميمي اش مي شنود پدرش را با زني در خيابان ديده. آيدا كه مي داند آن زن نمي تواند مادرش باشد تصميم مي گيرد از ماجرا
سر در بياورد و با آن زن ملاقات كند.
اما هرقدر كه دختري با كفش هاي كتاني و من، ترانه، 15 سال دارم (دو قسمت اول اين تريلوژي) با استقبال منتقدان روبه رو شده بود، اين فيلم نتوانست دل آنها را به دست آورد و در روزهاي پس از جشنواره نقدهاي تندي عليه آن نوشته شد. مهم ترين مشكل فيلم هم به گفته مخالفان آن به ريتم و داستانش كه توانايي نگهداشتن مخاطب را روي صندلي ندارد، برمي گردد.
درواقع پيرنگ داستان و فيلمنامه ـ به رغم بازنويسي هاي متعدد آن ـ كشش لازم براي يك فيلم بلند را ندارد و از نيمه هاي فيلم دست كارگردان براي تماشاگر باز مي شود و داستان، جذابيت كافي براي سرگرم كردن مخاطب را ندارد. از طرفي بزرگترين حسن دو فيلم قبلي صدرعاملي در اين بود كه توانسته بود مشكلات و معضلات اجتماع را با هنرمندي به تصوير بكشد، اما فضاي آيدا بيش از اينكه اجتماعي باشد حالتي كودكانه به خود گرفته است.
البته در اين مشكل، بازي نقش اول فيلم هم بي تاثير نيست؛ بازيگر نقش آيدا نتوانسته در حد و اندازه هاي كشف هاي قبلي صدرعاملي (پگاه آهنگراني و ترانه عليدوستي) بدرخشد. ولي با همه اين كاستي ها نمي توان كتمان كرد كه آيدا يكي از مهمترين فيلم هاي سال گذشته سينماي ايران است و به جرياني تعلق دارد كه به شعور مخاطب احترام مي گذارد، مخصوصا كه در ميان كمدي هاي ريز و درشت تجاري و بي ارزش امسال، غنيمتي ست.
در ديشب باباتو ديدم آيدا علاوه بر سوفي كياني، شاهرخ فروتنيان، شراره دولت آبادي، الهام پاوه نژاد و خاطره اسدي هم حضور دارند. فيلم در گروه سينمايي قدس اكران شده و چند روزي هم بيشتر از اكرانش نمي گذرد و احتمالا تا اواخر آبان ماه براي تماشايش زمان داريد. اين فيلم در ميان فيلم هاي اين دوره اكران، جزو معدود پيشنهاد هاي
قابل دفاع است.

قرار است فردا شب از برنامه سينما چهار فيلم تحسين شده آمريكايي آرام نمايش داده شود. آمريكايي آرام بر اساس رمان تحسين شده اي به همين نام از گراهام گرين ساخته شده و داستان آن درباره روزنامه نگاري انگليسي  به نام فاولر است كه وقتي ويتنام در اوايل دهه 50 درگير يك جنگ داخلي ست به آنجا سفر مي كند و براي روزنامه اش از اوضاع و احوال جنگ گزارش مي نويسد. در همين حين با يك جوان آمريكايي به نام پايل آشنا مي شود كه خودش را عضو يك سازمان خيريه معرفي مي كند و هدفش كمك به مردم جنگ زده ويتنامي ست. ضلع سوم مثلث شخصيت هاي داستان را دختركي ويتنامي تشكيل مي دهد به نام پونگ كه پيش از ورود پايل به ماجرا، با فاولر رابطه عاطفي داشته است. از طرفي پونگ راهنماي پايل و فاولر مي شود تا بتوانند به مكان هاي مختلف شهر سفر كنند و از اوضاع با خبر شوند. همين مسئله باعث مي شود تا پايل و پونگ آرام آرام به هم علاقه مند شوند، اما داستان وقتي جذاب تر مي شود كه فاولر به هويت واقعي پايل پي مي برد.
كتاب (و فيلم) علاوه بر اينكه يك داستان عاشقانه را در خلال وقايع مستند تاريخي روايت مي كند، يك وجه ديگر هم دارد و آن هم درونمايه اعتراض آميزش به دخالت غربي ها در سرنوشت ويتنام است. درواقع در جاي جاي داستان مي توان حس ضد جنگ مستتر در آن و نفرت نويسنده نسبت به اين پديده شوم را احساس كرد. در واقع اوج هنر گراهام گرين هم در تلفيق اين دو داستان و پيش بردن همزمان سرنوشت قهرمان هايش و روايت شرايط سياسي و اجتماعي آن دوره از تاريخ ويتنام است و همين مسئله است كه آمريكايي آرام را از ديگر نمونه هاي مشابه اش متمايز كرده.
فيلم را فيليپ نويس، كارگردان مطرح استراليايي در سال 2002 ساخته و نقش اصلي آن را سر مايكل كين برعهده دارد. برندان فريزر هم در فيلم ايفاگر نقش پايل است. بزرگترين حسن فيلم هم در اين است كه توانسته بخوبي فضاي كتاب را  روي پرده منتقل كند، اما ريتم كند روايت داستان (كه از خصوصيات فيلم هاي نويس است) تا حدودي از جذابيت آن كاسته است. ولي با اين حال فيلمبرداري و طراحي فضاهاي آمريكايي آرام آنقدر جذاب هست كه تا انتهاي داستان، شما را با خود همراه كند. علاوه بر اين زمان نسخه دوبله شده حدود 30 دقيقه نسبت به نسخه اصلي فيلم كمتر است و اين ريتم كند را كمتر احساس خواهيد كرد. ساعت نمايش آن هم 20:30 فردا شب از شبكه چهارم است.
اما فردا شب مي توانيد برداشت سينمايي يك اثر كلاسيك ادبي ديگر را هم از شبكه سوم تماشا كنيد. فيلم موبي ديك ساخته جان هيوستون براساس كتاب معروفي به همين نام از هرمان ملويل قرار است فردا ساعت 22:30 در قالب برنامه صد فيلم از شبكه سوم به نمايش درآيد. داستان موبي ديك درباره كاپيتان يك كشتي ست كه سالها پيش در جدال با يك نهنگ پاي خود را از دست داده و حالا تمام فكر و ذكرش گرفتن انتقام و كشتن نهنگ است. اين حس آنقدر در وجود كاپيتان آهب ريشه دوانده كه حتي او امنيت و جان كارگران كشتي را براي رسيدن به هدف، قرباني مي كند. درواقع تمام فيلم و داستان، يك مقدمه براي نبرد و دوئل اين دو برابر يكديگر است.
جان هيوستون در اين اثر يكي از بهترين كارگرداني هاي عمرش را انجام داده و فصل نهايي مبارزه دو دشمن قديمي (با توجه به محدوديت هاي فني زمان ساخت آن) درخشان ترين و ماندگارترين قسمت فيلم است. مرحوم گريگوري پك هم در نقش كاپيتان آهب يكي از درخشان ترين نقاط فيلم است. فيلم محصول سال 1956 آمريكاست و فرداشب از شبكه 3 نمايش داده خواهد شد.

هيچ وقت يادم نمي رود، بار اولي را كه كنار دست مادربزرگم در آشپزخانه بودم و پختن تاس كباب را مرحله به مرحله مي ديدم. برايم وجود ميوه  اي مثل به در غذا، خيلي جالب بود، البته بعدها با خوردن خورش سيب و آلبالو، اين تعجب دوچندان شد. به هر حال تاس كباب از دسته غذاهايي ست كه خوراك نام گرفته اند. غذاهايي كه آب دار هستند و با نان صرف مي شوند فرض كنيد اين نان، سنگك داغ دورو كنجد باشد يا بربري براي آنهايي كه تاس كباب را نديده اند، بايد بگويم رنگ غالب غذا قرمز است، چون مثل بيشتر خوراك ها با گوجه فرنگي تازه يا رب گوجه فرنگي پخته مي شود. اگر بخواهيد براي 6 نفر تاس كباب بپذيد، نياز به 2 كيلو پياز داريد بله، چون قرار است گوشت در اين غذا به كار ببريد، بايد پياز فراوان بريزيد تا خوش طعم و خوش بو شود 750 گرم گوشت سردست يا ران بدون استخوان، سيب زميني پشندي به ميزان نيم كيلو، نيم كيلو هم به ، 250 گرم آلو بخاراي خشك اگر تاس كباب را ترش مزه مي پسنديد، مقدار آلو را بيشتر كنيد 150 گرم روغن هم بايد كنار بگذاريد و از گرد غوره، نمك و فلفل و ادويه هم بنا بر سليقه خود استفاده كنيد. رب گوجه فرنگي هم فراموش نشود، البته ترجيحا از گوجه فرنگي له شده استفاده كنيد.
طرز پخت تاس كباب آسان است. آلو را خيس مي كنيم، پياز را به شكل حلقه هاي نازك مي بريم، سيب زميني را هم پوست مي كنيم و حلقه حلقه مي كنيم. گوشت را نيز تكه تكه مي كنيم، (تكه هايش نبايد خيلي ريز باشد). ته قابلمه روغن مي ريزيم، يك رديف پياز و سيب زميني مي چينيم، كمي آلو و گوشت و به روي آن مي گذاريم، كمي روغن مي ريزيم، به همين ترتيب رديف هاي پياز و گوشت و ساير مواد را در قابلمه
قرار مي دهيم. نصف ليوان آب روي مواد مي ريزيم و در قابلمه را مي گذاريم تا آرام پخته شود. بايد حواسمان باشد كه مواد له نشوند. بعد از پخته شدن، تاس كباب نبايد آب زيادي داشته باشد. بعد از كشيدن غذا در ديس، مي توانيد كنارش را با سبزي تزئين كنيد. حالا كه خطر وبا هم رفع شده، حتما سبزي خوردن با تاس كباب پيشنهاد مي شود.

مسئولان اتحاديه ناشران چند روز پيش با وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي ديدار كردند. به گفته آنان، وزير در اغلب موارد با طرح ها و مسائل مختلف مطرح شده، موافقت كرده و قول همكاري داده است.
جلال فهيم هاشمي، معاون هيات مديره اتحاديه ناشران تهران درخصوص اين جلسه گفت: ما مسائل مختلف اتحاديه و تعاوني را جداگانه مطرح كرديم. در اين جلسه، وزير غير از يكي - دو مورد، از ديگر بحث هاي مطرح شده استقبال كرد. جلسه بسيار خوبي بود و ما را به آينده نشر كتاب اميدوار كرد. از جمله موارد مهم مطرح شده در اين جلسه، رعايت قانون كپي رايت بوده است. هرندي در اين زمينه طرحي را مطرح كرده است كه در آن ناشران ايراني ملزم به رعايت حق چاپ ناشران ايراني مي شوند.فهيم هاشمي در اين باره گفت: وزير ارشاد قانون كپي رايت را از بحث هاي كلي و در دست بررسي دولت دانست، اما در اين زمينه از طرحي براي رعايت قانون كپي رايت براي ناشران داخلي سخن گفت. در اين طرح براي جلوگيري از تداخل نشر و متضرر شدن ناشران، آنها از چاپ هر اثري كه امتيازش در اختيار ناشر ديگري است، منع مي شوند. با موافقت وزير ارشاد و فرهنگ اسلامي مشكل طرح معافيت كتاب فروشان از پرداخت ماليات نيز حل مي شود. چهار سال است كه اتحاديه ناشران، متولي برگزاري نمايشگاه بين المللي تهران شده است، اما به گفته مسئولان اتحاديه، تاخيرها در مشخص شدن موارد مختلف اداري، اين اتحاديه را دچار مشكل كرده است. اين مسئله از ديگر موارد مطرح شده بوده است كه هرندي در اين خصوص نيز پيشنهادات اتحاديه را پذيرفته است.
نحوه تخصيص يارانه ها از موارد هميشه بحث برانگيز عرصه نشر، اين بار در ديدار با وزير تازه مورد بررسي قرار گرفت، با اين تفاوت كه گويا اين بار وزير ارشاد و فرهنگ اسلامي نيز با تغيير رويه تخصيص اين يارانه ها موافقت كرده است. او در اين زمينه با تاكيد بر مثمر ثمر بودن اين يارانه ها، به مسئولان اتحاديه قول داده است تغيير روند در اين باره را در جلساتي با حضور نمايندگان اتحاديه مورد بررسي قرار دهد.طرح حمايت از توزيع كتاب كه از مشكلات عمده نشر كشور در سالهاي گذشته بوده است و درخواست اتحاديه براي حضور نماينده اين تشكل در جلسات مشاوره اي و فرهنگي وزارت ارشاد از ديگر مطرح شده در اين جلسه بوده است.
و اما سوژه هميشه بحث برانگيز اتحاديه شركت تعاوني ناشران كشور ؛ مدير مسئول انتشارات روزبهان گفت: ما از نام اين شركت كه با نام اتحاديه اغلب اشتباه گرفته مي شود تا كليت حركت هاي آن اعتراض داشتيم. اين مسائل را با وزير در ميان گذاشتيم. او در پاسخ گفت كه اصولا تاسيس تعاوني كه خلاف قانون نيست .

در زندگي شهرنشيني اين روزها، داشتن خواب آرام، رويا شده است. از سر و صداي ساخت وساز شبانه گرفته تا هواي آلوده، همه باعث مي شوند شب ها خواب راحت نداشته باشيم، اما با ترفندهايي مي شود كمي اين وضعيت بد را تغيير داد، چون خواب مانند هوا، آب و غذا، ضرورت زندگي ست.
متخصصان مي گويند يك بزرگسال به 7 تا۸ ساعت خواب در شبانه روز نياز دارد و بعضي ها مي گويند با احتساب بدخوابي ها، اين ميزان بايد 10ساعت در شبانه روز باشد؛ البته سر اين موضوع اختلاف نظر جدي وجود دارد. بعضي از متخصصان مي گويند نياز هر فرد به خواب با ديگري متفاوت است. اما به هر حال اصلي كه همه روي آن اتفاق نظر دارند، اين است كه كم خوابي روي مغز، يعني روي حافظه و تفكر تاثير سوء مي گذارد و عكس العمل هاي عاطفي فرد را تغيير مي دهد.
اما سئوال اساسي اين است كه چه كنيم خواب آرامي داشته باشيم؟ چندتوصيه زير را جدي بگيريد؛ پيش از خوابيدن سيگار نكشيد. از چهارساعت پيش از خوابيدن قهوه،چاي و نوشابه ننوشيد. هرشب در ساعت معيني به رختخواب برويد و در وقت مشخصي بيدار شويد. در اتاق ساكت و كاملا تاريك با حرارتي ملايم بخوابيد. سه ساعت پيش از خوابيدن شام بخوريد و سعي كنيد غذاي سنگين نخوريد. شب ها پيش از خواب دوش بگيريد. اگر عادت به ورزش سبك داريد، دو ساعت پيش از خوابيدن اين كار را بكنيد. بعضي از بيماري ها مخصوصا بيماري هاي عصبي، آسم، سوزش مري، ترش كردن معده، يائسگي و... باعث بدخوابي مي شوند كه با مراجعه به دكتر رفع خواهند شد.
تغيير ساعت كار يا مسافرت در شب، نظم ساعت داخلي بدن را مختل مي كند. اگر حواستان باشد، مي توانيد زمان كارتان را طوري تنظيم كنيد كه آسيب زيادي به خوابتان نزند.
آدم هاي كم خواب گرفتار بيماري هاي متعدد مي شوند، چون به ضعف هاي جسماني دچارند. نيمي از خستگي هاي مفرط نتيجه كم خوابي هاست؛ كم خوابي هايي كه به كار زياد، شب زنده داري يا تاثير داروها برمي گردد.

براساس يك نظرسنجي بين المللي، نوام چامسكي، استاديهودي زبان شناسي و مبدع تئوري گرامر گشتاري در حالي كه در دهه 70 عمر خود به سر مي برد، مشهورترين و پرآوازه ترين روشنفكر از نظر عموم مردم در سطح جهان است.
روزنامه گاردين نوشته است: چامسكي كه از منتقدان مهم سياست خارجي آمريكا بوده است، توانست در نظرسنجي بين المللي نسبت به افرادي چون امبرتو اكو ، ريچارد اوكينز ، اسلاو هال و كريستوفر هيتچنز بيشترين آرا و نظرات موافق را از آن خود كند.
بيش از 20 هزار نفر از سراسر جهان براي انتخاب يك روشنفكر از ميان يك ليست 100 نفره، در اين نظرسنجي شركت داشتند. از مهمترين نكاتي كه در اين ليست جلب توجه مي كند، كم بودن اسامي روشنفكران جوان، زن و فرانسوي است. فقط دو نفر از 10 نفري كه بيشترين آرا را به خود اختصاص دادند، پس از جنگ جهاني دوم متولد شده اند و نائومي كلين، از روشنفكران زني كه نامش در اين ليست بود، توانسته است رتبه يازدهم را به خود اختصاص دهد. در ميان 40 روشنفكر برتر، فقط نام يك روشنفكر فرانسوي ست.
در اين نظرسنجي، چامسكي توانست 4 هزار و 800 راي را از آن خود كند و پس از او امبرتو اكو با 2 هزار و 500 راي قرار دارد. راي دهندگان بيشتر از آمريكا و انگليس بودند. حضور بسيار كمرنگ اسم روشنفكران جوان، يكي از مهمترين انتقادها به اين ليست است، به طوري كه فقط دو نفر از 20 روشنفكري كه توانسته اند اكثريت آرا را به خود اختصاص دهند، زير 50 سال سن دارند.
پنج روشنفكري كه در اين نظرسنجي توانستند بيشترين نظرهاي مثبت را از آن خود كنند، عبارتند از: 1- نوام چامسكي، استاد زبان شناسي و منتقد برجسته سياست خارجي آمريكا 2- امبرتو اكو، نويسنده و استاد دانشگاه 3- ريچارد داوكينز، استاد استنباط عمومي از علوم در دانشگاه آكسفورد 4- واسلاو هال، رهبر انقلاب و رئيس جمهور پيشين جمهوري ‍ چك 5- كريستوفر هيتچنز، روزنامه نگار و نويسنده جنجالي طرفدار جنگ عراق.
در ميان صد روشنفكر ياد شده همچنين نام عبدالكريم سروش از ايران نيز به چشم مي خورد.

بالاخره سرماي پاييز دارد از راه مي رسد. آن طور كه ديروز گفته بوديم ابرهاي باران زا از غرب كشور وارد شدند و امروز بسياري از نقاط غرب، شمال غرب، شمال و دامنه هاي البرز، هوايي نيمه ابري همراه با بارش دارند، البته ابرها هنوز به مركز و شرق ايران نرسيده اند.تهران ظرف امروز و فردا با كاهش دما، بخصوص در شب رو به روست. در روز جمعه اين كاهش دما به روز نيز تسري پيدا خواهد كرد. هفته پيش گفتيم تا هوا سرد نشده از شب هاي تهران استفاده كنيد و بعد از افطار سري به پارك ها و گردشگاه ها بزنيد. هنوز هم دير نشده، اندكي بارش باران هواي آلوده پايتخت را تلطيف مي كند، اگر عادت داريد پياده روي كنيد و در طول روز نمي توانيد اين كار را بكنيد، بعد از افطار سري به خيابان ها بزنيد. قدم زدن زير نم نم باران هم لذت دارد، البته حتما لباس گرم فراموش نشود. هواي رشت و تبريز و سنندج هم نيمه ابري و همراه با بارش است. در تمام اين شهرها بخصوص در روز جمعه با كاهش شديد دما مواجه هستيم. شب هاي اصفهان كماكان مانند روزهاي قبل بشدت سرد است؛ آنقدر سرد كه شايد نتوانيد شب به كنار زاينده رود برويد! اما از باران و ابر خبري نيست.

از روي ساعتي در تهران، 7 صبح حركت مي كنيم و با مرور يك روز از زندگي چندين آدم كه در آن ساعت، از يك چراغ قرمز مي گذرند، فيلم را به پايان مي رسانيم. آنچه كه در اين 24 ساعت بر اين آدم ها مي گذرد، آن قدر متفاوت هست كه خوراك دو فيلم ديگر را هم تامين كند، اما وصل كردن اين پاره داستان ها در يك زنجير، با استفاده از بازي هايي جذاب، چيزي ست كه به تهران، ساعت 7 صبح جان داده است.
پاره هاي تهران، ساعت 7 صبح ، سرشار از تنهايي و در نقطه مقابل، عشق اند، سرشار از تكرار در معاني هستند و پر از برخوردهايي كه مي تواند روايت را شبيه زندگي كند. اصلا مي توان نام فيلم را فيلمي درباره تنهايي گذاشت. ما در هر اپيزود ـ كه آگاهانه از هم جدا نشده اند ـ به آدم هايي در گوشه و كنار تصاوير برمي خوريم كه يا پيشتر آنها را ديده ايم يا بعدتر مي بينيم شان. گويي همه اين آدم ها كه صبح را در كنار هم گذرانده اند، مهره هاي تسبيحي هستند كه نمي توانند جدا از هم باشند و در طول روز هم، قرار است به نوعي زندگي همديگر را پر كنند.
فيلمنامه دقيق مجيد اسلامي و فرزاد پورخوشبخت، آنقدر درست نوشته شده است كه در بسياري از دقايق، پارگي هاي خطوط داستاني را مي تواني فراموش كني و ديالوگ هايي را مرور كني كه باز، در دقايق ديگر و به نحوي ديگر شنيده اي. اپيزود ديدار پسرك كارگر افغاني با زن جوان كه بازي فوق العاده نازنين فراهاني را دارد، اوج كار فيلمنامه نويسان در ديالوگ نويسي و تنها فصلي است كه رضويان جدا از تصويري كردن فيلمنامه، بر حال و هواي فيلم نيز تسلط داشته است. شايد اگر رضويان كمي بر كارگرداني كار هم تاكيد داشت و فارغ از نگاهي خشك، سعي مي كرد فيلم را در اصطلاح عام كارگرداني كند، تهران، ساعت ۷ صبح مي توانست يكي از بهترين فيلم هاي مستقل اين سال ها باشد.
تهران، ساعت۷ صبح ، آينه اي با حداكثر شباهت ها به تهران امروز است؛ فيلمي كه بايد با آن سفر مردان خاكستري اميرشهاب رضويان را فراموش  كنيم و خطي روي حافظه تاريخي مان بكشيم، اگر البته تجربه اين دومين فيلم، يك اتفاق حاصل از يك فيلمنامه خوب نبوده باشد.

به انتخاب جواد هاشمي
چون نيست مرا در دو جهان غير تو كس
از روي كرم دو كار كن با من و بس
عذر گنهي كه پيش از اين شد، بپذير
توفيق اطاعتم ببخشا، زين پس
صفايي جندقي

سياوش بختياري
شهر رنگارنگي داريم؛ هر گوشه اش يك اتفاق مي افتد كه در گوشه ديگر نه خبري از آن هست و نه كسي مي داند. هفته گذشته وقتي بخشي از خيابان شريعتي بسته شد، بسياري از مردم شهرمان تا 48 ساعت بعد خبردار نشده بودند. اين شهر بزرگ كه مساحت و جمعيتش از برخي كشورها بيشتر است، آنقدر چهره گوناگون دارد كه اگر به عنوان يك ناظر بيروني از بالا به آن نگاه كنيم حتما انگشت حيرت خواهيم گزيد. يكي از اين جلوه هاي متفاوت، وضعيت ترافيكي شهر است.
سالهاست كه پيش از افطار، ترافيك شهر قفل مي شود و حجم انبوهي از ماشين ها و تعداد زيادي از آدم ها، يك ساعت مانده به اذان مغرب به خيابان هجوم مي آورند. همه مي خواهند افطار جايي باشند؛ برخي افطاري دعوتند و برخي ديگر به خانه شان مي روند. از حدود يك ساعت پيش از افطار ديگر نمي شود در شهر تردد كرد. از هر خياباني كه بروي با سيل ماشين ها روبه رو مي شوي. سر زدن به كوچه ها هم سودي ندارد. آنجا هم راه بندان بدتري دارد. در نهايت تا حدود نيم ساعت پس از افطار، شهر جاي سوزن انداختن ندارد. يك ساعت پس از اذان مغرب خيابان ها خلوت تر از حد معمول، حالتي مرموز به خود مي گيرند. كسي توقع ندارد ساعت 7 شب ميادين بزرگ شهر خالي از تردد باشند، مغازه ها به حالت نيمه تعطيل درآيند و همه جا سوت و كور باشد، اما اين طور مي شود.
درست هنگامي كه مردم روزه شان را افطار كرده اند و پس از يك روز امساك، دوباره انرژي به دست آورده اند و طبيعتا بايد به كار بپردازند، همه جا نيمه تعطيل مي شود. آرامش شهر پس از افطار بسيار دل انگيز و دوست داشتني ست. شايد پياده روي هم لذتبخش باشد، اما چندان منطقي نيست كه تمام شهر از ساعت 6 به بعد تعطيل شود، آن هم در نيمه دوم سال كه شب هايي بلند و روزهايي كوتاه دارد.
در بسياري از شهرهاي كويري و گرم، قسمت اعظم كارهاي غيراداري مردم پس از غروب آفتاب انجام مي شود. شب ها در آنجا شلوغ تر از روز است. آنچه در اين شهرها در طول سال رخ مي دهد، در برخي از كشورهاي عربي به شكل جامع تري در ماه رمضان اتفاق مي افتد. روزه داري در هواي گرم كشورهاي عربي باعث مي شود كسي مايل نباشد در طول روز از خانه خارج شود و طبيعتا پس از افطار و غروب خورشيد به انجام كارهاي روزمره مي پردازند. در اين ماه، ساعت كار اداري هم تغيير مي كند. اين اتفاق مي تواند در ايران و بخصوص تهران كه مهمترين شهر كشور است نيز رخ دهد و با يك برنامه ريزي دقيق و منظم، كاري كرد كه ماه رمضان باعث كاهش بهره وري در كشور نشود. از سوي ديگر مشاغل غيردولتي كه توسط مردم اداره مي شوند نيز مي توانند در اقدامي هماهنگ پس از افطار به مردم خدمات بدهند. اتحاديه هاي هر صنف مي توانند در اين مسير بسيار تاثيرگذار باشند.

حميد رضا پور نصيري
پنج شنبه ها، حدود ساعت 12:30 برنامه جذابي از شبكه اول پخش مي شود با عنوان ايران، بهشتي دگر كه اگر اندكي عشق سفر داشته باشيد حسابي از آن لذت مي بريد. سازندگان اين برنامه كه در قالب برنامه خانواده نمايش داده مي شود، هر بار به نقاط ديدني و كمتر شناخته شده ايران سفر مي كنند و به معرفي جاذبه هاي گردشگري آن مناطق مي پردازند. تا همين چند هفته پيش هم كه هنوز وارد فصل پاييز نشده بوديم و فصل، فصل سفر بود، قالب برنامه به اين شكل بود كه مجري آن در يك مسير مشخص حركت مي كرد و به هر نقطه ديدني كه مي رسيد توقف مي كرد و از منطقه و بوميان آنجا گزارش مي گرفت. اما يكي- دو هفته اي مي شود كه رويه برنامه تغيير كرده و در هر قسمت مي توان نشاني از چهارگوشه كشور را ديد. خلاصه اينكه برنامه جذابي ست؛ چه اهل سفر باشيد و چه نباشيد، هم فال است و هم تماشا.اگر از طرفداران سريال هاي تلويزيوني باشيد، به غير از مجموعه هاي مناسبتي اين ماه، امشب مي توانيد مجموعه پرده عشق را تماشا كنيد كه آن هم مضموني مذهبي دارد و جمال شورجه كارگرداني اش را برعهده داشته است. اگر هم از طرفداران سينما باشيد و هفته گذشته نتوانسته ايد سينما چهار را ببينيد، مي توانيد ساعت 13:30 امروز تكرار فيلم زيستن (ساخته ژانگ ييمو) را از طريق اين برنامه تماشا كنيد. از سينما يك هم امشب خبري نيست، عوضش اگر هنوز به مسابقات تلويزيوني علاقه داريد و نمك پراكني هاي سيد محمد حسيني جذبتان مي كند، مي توانيد حوالي ساعت 23 يك سراغي از شبكه۳ بگيريد و مسابقه سيمرغ را تماشا كنيد. اگر هم نخواستيد، مي توانيد از شبكه تهران بازگشت به حيفا را ببينيد كه حدود ساعت 23:10 پخش مي شود. ساعت 1:15 هم زمان نمايش قسمت ديگري از مجموعه گمگشته است.
اما فردا صبح، حدود ساعت۹:30- 9، همچون جمعه هاي گذشته برنامه اي پخش مي شود با عنوان نماي نزديك كه اختصاص دارد به نمايش قسمت هايي از انيميشن هاي برگزيده و ديدني اين سالها. نكته جالب توجه آن هم در اين است كه دوبله و آماده سازي اين انيميشن ها براي پخش برعهده انجمن گويندگان جوان بوده كه هنوز زمان زيادي از اعتراضات دوبلورهاي قديمي به تاسيس اين انجمن نمي گذرد؛ انجمني كه تاسيس  آن اعتراضي بود به شرايط دوبله و نحوه برخورد قديمي هاي اين رشته با تازه واردها. اين برنامه را هم كه تماشا كرديد و به ياد روزهاي كودكي، يك كارتون درست و حسابي ديديد، مي توانيد ساعت 13:15 از شبكه دوم شعله هاي نفوذ را تماشا كنيد يا تا ساعت 21 صبر كنيد و باز از طريق همين شبكه به تماشاي كميسر شهر بنشينيد. بعد از پايان اين مجموعه، در ساعت 21:50هم همچون جمعه هاي گذشته صندلي داغ پخش خواهد شد. از افسانه عقاب هاي مبارز هم مثل هفته گذشته خبري نيست و بهتر است آخر شب  جمعه تان را با يكي از فيلم هاي موبي ديك يا آمريكايي آرام بگذرانيد كه پيشنهاد من، سينما چهار و آمريكايي آرام است. در ضمن اگر هم از حواشي ورزش لذت مي بريد حواستان به ورزش دو باشد كه ساعت 23 از شبكه 2 پخش مي شود.