گروه دانش و فناوري ـ محمدتقي رسولي: تاريخ، درس هاي گرانبهايي به ما مي دهد كه در صورت استفاده از آن ها مشكلات جوامع بشري به حداقل خواهد رسيد. اما گذشتة بيماري آنفلوانزا به ما اطلاعات زيادي نمي دهد تا متوجه شديم كه بيماري آنفلوانزاي پرندگان كه در حال گسترش در تمام كره زمين است، در حال تبديل شدن به يك قتل عام كننده انسان ها ست يا اين كه قصد دارد كه به دانشمندان و سياستمداران بفهماند كه به پرندگان اهميت بيشتري دهند.
ويروس آنفلوانزا تاكنون سه بار در سال هاي 1918، 1957 و 1968 شيوع پيدا كرده كه ويروس ابر آنفلوانزا (Super-Flu) هنگامي كه شيوع پيدا كرد در مدت كوتاهي جان 18 ميليون نفر را گرفت كه تعداد آن ها از تلفات ساليانه آنفلوانزاهاي ديگري نيز بيشتر بود.
قبل از آن هيچ سيستم مدرن و مدوني وجود نداشته كه شيوع ويروس ها مشخص و ثبت گردد و به همين دليل دانشمندان قادر نيستند كه اعلام كنند پيشترها ويروس آنفلوانزاي پرندگان وجود داشته، شيوع پيدا كرده و يا جان چه تعدادي را گرفته است. آن چيزي كه اكنون در انديشه دانشمندان است و جاي اميدواري دارد اين است كه اين بيماري مانند دوره هاي گذشته آنفلوانزاها در طي يك دوران معين شيوع پيدا مي كند و پس از پايان سر رسيدش از بين خواهد رفت.
دانشمندان هنوز به نتيجه مشتركي در مورد پيشرفت اين ويروس و مشكلات ناشي از آن نرسيده اند و بعضي اعتقاد دارند كه اين ويروس محدود به پرندگان است و بعضي اعتقاد دارند كه اين ويروس حتما به انسان انتقال پيدا مي كند.
هنگامي كه طي سال هاي 1957، 1968 و 1976 (كه در آخري آنفلوانزاي خوكي) شيوع پيدا كرد دانشمندان عقيده داشتند كه هر ده سال يكبار ويروس آنفلوانزا به شكل هاي مخلتف شيوع پيدا خواهد كرد. اما آنفلوانزاي خوكي بسيار ضعيف بود و در نقاط كمي از جهان شيوع پيدا كرد و پس از آن نيز تقريبا در سه دهه ويروس بازنگشت. اولين نشانه هاي آنفلوانزاي پرندگان در سال 1997 و در هنگ كنگ مشاهده شد كه 6 نفر جان خود را از دست دادند و بالغ بر 5/1 ميليون پرنده تلف شدند. ويروسي كه در هنگ كنگ مشاهده شد H5N1 بود و تا سال 2003 بالغ بر 60 نفر را در آسيا از بين برد و 150 ميليون پرنده را تلف نمود. تاكنون در تمام مواردي كه اين ويروس به انسان انتقال پيدا كرده. در اثر تماس مستقيم انسان با پرنده بوده است. ولي آن چه كه بيش از همه موجب نگراني است انتقال اين ويروس از انسان به انسان است كه در صورت تحقق آن مي بايست منتظر يك فاجعه عظيم بشري بود.
آن چه كه اكنون از نظر دانشمندان مهم است اين است كه اطلاعات دقيقي از تغييرات ژنتيكي اين ويروس ندارند و نمي دانند كه آيا اين ويروس امكان تبديل شدن به يك ويروس خطرناك براي انسان را دارد يا نه؟
دانشمندان قصد دارند ليستي از تغييرات ژنتيكي مهم آن را به دست آورند و از بين آن ها، مهم ترين ها و آن هايي كه بيشتر انسان را تهديد مي كنند بيابند. سپس با استفاده از واكسن ها و داروهاي خاص اين قسمت هاي ميكروب را خشك يا از بين ببرند.
اطلاعات و سابقه اين ويروس چندان مفيد نبوده ولي تنها مسأله مهمي كه از گذشته به دانشمندان مي رسد دو مسير است كه مي بايست بررسي شود. اولي اين كه اين ويروس تغييرات ژنتيك را بر روي خود انجام مي دهد و دوم اين كه اين تغييرات را بر روي يك ويروس آنفلوانزاي معمولي انجام مي دهد و آن را تبديل به يك ويروس خطرناك مي نمايد.
به هر صورت به نظر مي رسد كه پيش از شيوع جهاني اين ويروس، يك اجماع عمومي توسط تمامي كشورهاي جهان جهت جلوگيري و ريشه كردن آن ضروري به نظر مي رسد.
منبع: Nature.com

يك گروه فيزيك دان از رژيم اشغالگر، روبات شناگر ريزي طراحي كرده اند كه شايد به يافتن پاسخ براي پرسش هاي بنيادي در زيست شناسي كمك كند و كاربردهايي هم در نانوفناوري پزشكي داشته باشد. اين ميكروشناگر، در نظريه از ديگر شناگرهاي مصنوعي و نيز موجودات زنده كوچك بهتر كار مي كند.
جوزف آورون از مؤسسه فناوري تخنيون اسرائيل در حيفا مي گويد: در نانوفناوري، ايده اي هست كه روبات هاي ريز خونگرد در بدن انسان از جايي به جايي ديگر بروند و مشكلات را برطرف كنند. يك چالش مهم اين است كه اگر جسم  كوچك باشد، اين كار چطور ممكن است. همه راه هاي حركتي كه براي جسم هاي بزرگ كارا هستند، براي جسم هاي كوچك كارايي شان را از دست مي دهند. اين شناگر جديد شامل دو ظرف كروي است كه طي شنا با هم ماده مبادله مي كنند. آورون و دو همكارش (اودد كنت و داوود اواكنين) پيش بيني مي كنند روباتشان كاراتر از باكتري ها و ديگر موجودات زنده اي باشد كه با حركت دادن تاژك جابه جا مي شوند. به علاوه، اين شناگر سريع تر از شناگرهاي مصنوعي ديگر (مثلا شناگر سه كره متصل به هم) حركت مي كند. حركت اين ميكروشناگر شبيه وول خوردن بعضي تك ياخته اي ها است. بعضي زيست شناس ها فكر مي كنند اين حركت (كه به آن متابولي مي گويند) به تغذيه مربوط است. در حالي كه ديگران حدس مي زنند اين حركت براي شنا كردن به كار مي رود. از كار آورون و همكارانش برمي آيد متابولي، روش سريعي براي شناكردن است.
اين گروه دارد روي روبات هاي نانوي مقياسي پژوهش مي كند كه بتوانند درون كانال هاي بدن (مثلا نخاع، قلب يا شش ها) شنا كنند و عكس بگيرند يا به نقطه تزريق دارو برسانند. آورون مي گويد: ضمنا داريم شناگرهايي را بررسي مي كنيم كه آن قدر كوچك اند كه پديده هاي كوانتمي هم برايشان مهم مي شود. البته او مي گويد فعلا اين كار تا كاربردهاي بالقوه خيلي فاصله دارد.
منبع: Staff.alzahra.ac.ir/mamwad

گروه دانش و فناوري: به گفته عضو كميته علمي پنجمين كنگره پروستودونتيست هاي ايران (جراحان فك و دهان و دندان) تكنيك جديد سفيد كردن دندان به كمك ليزر در اين كنگره كه از 9 تا 11 آذر ماه امسال در تهران برپا مي شود، اراية خواهد شد. دكتر كاوه سيدان متخصص پروتزهاي دنداني و ايمپلنت، با اعلام اين خبر افزود: در حال حاضر براي سفيد كردن دندان ها از داروهاي مختلفي استفاده مي شود و مزاياي تكنيك نوين ليزر در سفيد كردن دندان ها در پنجمين كنگره بين المللي سالانه انجمن پرستودونتيست هاي ايران ارائه مي شود. همچنين ارائه جديدترين سراميك هاي به كار رفته در ساخت پروتز دندان، از ديگر برنامه هاي اين كنگره سه روزه است. سراميك هايي كه در گذشته در ساخت پروتز دندان به كار مي رفته، دچار شكستگي مي شده اند، اما سراميك هاي جديد كه با مواد ويژه اي تقويت مي شوند، از نظر زيبايي و مقاومت در برابر شكستگي، نسبت به سراميك هاي قديمي تر برتري دارند. در گذشته براي افزايش مقاومت دندان هاي روت كانال شده، از ميله هاي فلزي استفاده مي شد. اما در حال حاضر از فيبرها به جاي ميله بهره گرفته مي شود كه اين امر سبب مي شود به دليل همرنگ بودن، دندان ها زيباتر و سفيدتر به نظر برسند و امكان شكستگي ريشه دندان نيز كاهش مي يابد. به گفته دكتر سيدان، امروزه ايمپلنت هاي دنداني تقريبا بعد از گذشت نيم قرن، به روش درماني مطمئني تبديل شده، تا جايي كه علم دندان پزشكي را متحول ساخته است. همچنين پروتزهاي پرسلن فلز كه به صورت بريج (پل) به دندان هاي مجاور ناحيه بي دندان تكيه دار است، از ديگر روش هاي درمان بي دنداني تلقي مي شود. مطالعات درازمدت روي تعداد زيادي از افرادي كه تحت درمان هاي فوق قرار گرفته اند، نشان مي دهد يكي از عوارض چنين درمان هايي از دست رفتن دندان هاي مجاور است. اين امر مي تواند به علت رعايت نكردن بهداشت توسط بيمار و يا مشكلات ساخت و يا طرح درمان نامناسب باشد. با قرار دادن ايمپلنت به ازاي دندان از دست رفته، دندان هاي مجاور، سالم مي مانند. از طرف ديگر طرح درمان ها ساده تر و در نتيجه در درازمدت موفقيت آميز بوده. در ضمن سلامت استخوان فك نيز كاملا تأمين مي شود. تشخيص و طرح درمان صحيح و نيز انتخاب و آموزش بيماران، از عوامل حياتي در موفقيت درمان با ايمپلنت به شمار مي رود. موانع استفاده همه گير از ايمپلنت ها هزينه آن هاست. اما چنانچه بيماران به تعويض بريج و پروتز در سال هاي بعدي توجه كنند و هزينه هاي مربوط به درمان هاي اضافي از دست دادن دندان هاي مجاور را با قرار دادن ايمپلنت مقايسه كنند، متوجه خواهند شد كه هزينه درمان با ايمپلنت چندان بيشتر نيست. پنجمين كنگره بين المللي سالانه انجمن پروستودونتيست هاي ايران با حضور استادان داخلي و خارجي 9 تا 11 آذر ماه امسال در مركز همايش هاي رازي تهران برپا مي شود.

گروه دانش و فناوري ـ ذوالفقار دانشي: دو جشن تولد در يك ماه، اتفاق بي نظيري است كه فقط براي مريخ نورد هاي اسپريت و آپورچونيتي مي تواند روي دهد. اسپريت هفته پيش، يك سالگي خود را در مريخ جشن گرفته و ماه آينده، دومين سالگرد فرودش را در زمين جشن خواهد گرفت. اين اتفاق براي آپورچونيتي با شانزده روز اختلاف اتفاق مي افتد. اسپريت تابستان 1382 كه مقارن با نزديك ترين ملاقات زمين و مريخ در چند ده سال اخير بود، به سوي سياره سرخ رهسپار شد و در ماه همان سال به مقصد رسيد. اين مريخ نورد قرار بود فقط 90 روز كار كند، اما طراحي فوق العاده و ساخت بي نظيرش سبب شد بتواند زمستان مريخ را نيز پشت سر بگذارد و هفت برابر بيشتر عمر كند. سال مريخي نزديك به دو برابر سال زمين به طول مي انجامد و از آن جا كه فاصله مريخ تا خورشيد بسيار بيشتر از فاصله زمين تا خورشيد است، زمستان آن جا بسيار سخت تر و طولاني تر است. اسپريت در طول اين يك سال مريخي توانسته هفتصد هزار تصوير به زمين مخابره كند، پنج هزار متر مسير سنگلاخ را طي كند و بسياري از سنگ ها و صخره هاي سر راه را سوراخ سوراخ كند و مورد آزمايش قرار دهد، شواهدي قاطع بر حضور آب جاري در گذشته مريخ به دست آورد، نشانه هاي بسيار زيادي در مورد فعاليت هاي شديد درون مريخ پيدا كند، از تپه هايي كه رسيدن به آن ها رؤيايي بيش نبود، صعود كند و بسياري ديگر از واقعيت هاي سطح مريخ را نمايان سازد. البته اطلاعات مشابهي كه مريخ نورد دوم (آپورچونيتي) از آن سوي مريخ ارسال كرد، نشان داد اين نشانه ها در همه جاي مريخ وجود دارد و منحصر به يك منطقه خاص نيست. به منظور گرامي داشت يك سالگي مريخي فعاليت اسپريت، ناسا چند تصوير جديد از اين مريخ نورد را منتشر كرده است. اين تصاوير كه اسپريت را روي مريخ و در حال فعاليت  نشان مي دهد، به صورت تركيبي ساخته شده اند. ابتدا تصاوير ارسالي اسپريت از مريخ، مورد بررسي قرار گرفت و با توجه به ردچرخ هاي اين مريخ نورد، ابعاد اجسام درون تصوير مشخص شد. سپس با استفاده از فناوري VPS (حضور مجازي در فضا)، مدلي واقعي از اسپريت با ابعاد متناسب تصوير تهيه شد و در نهايت آن تصوير ساخته شد. VPS، فناوري جديدي است كه از تلفيق جلوه هاي ويژه هاليوودي با ابزارهاي تحليل تصاوير به دست آمده و نمايي را توليد مي كند كه گويي شما در آن جا ايستاده ايد و اين منظره را نگاه مي كنيد. اين فناوري به دانشمندان امكان مي دهد محل عمليات مريخ نورد  را بهتر بشناسند و نسبت به برنامه ريزي مأموريت آن بهتر عمل كنند.
مريخ نورد ها تا كي به فعاليت خود ادامه مي دهند؟
مريخ نورد هاي اسپريت  و آپورچونيتي قرار بود 90 روز كار كنند، ولي الان هفتصد روز است مشغول كار هستند و هنوز مثل روز اول مي توانند به فعاليت خود ادامه دهند. در طول اين دو سال اتفاق هاي زيادي روي داد كه نزديك بود آخر كار آن ها را رقم بزند. يك بار يك تكه سنگ درون يك بازو گير كرده بود و دانشمندان هر كاري كردند نتوانستند آن را خارج كنند، تا اين كه به طور اتفاقي سنگ قل خورد و از بازو خارج شد. سلول هاي خورشيدي كه تنها منبع تأمين انرژي اين مريخ نورد ها هستند، به مرور غبارآلود مي شوند و انرژي توليدي شان كاهش مي يابد. اما در تابستان امسال به شكلي اتفاقي، چند گرد باد به هنگام ظهر پديد آمدند و غبارها را جارو كردند. در حال حاضر، هر دو مريخ نورد در كمال صحت و با انرژي كامل به كار خود ادامه مي دهند. با توجه به اين كه اين دو مريخ نورد، زمستان طولاني مريخ را نيز پشت سرگذاشته اند، به نظر مي رسد حالا حالاها با مشكلي مواجه نشوند. اما اين مأموريت كه 20 ماه بيشتر از زمان پيش بيني شده به طول انجاميده، انرژي و بودجه بسيار زيادي را در دفتر مطالعات مريخ ناسا به خود جذب كرده و برنامه هاي بعدي مريخ را با تعويق مواجه كرده است. هنوز مشخص نيست آينده اين مأموريت و ديگر برنامه هاي در دست مطالعه به كجا مي انجامد.
منبع: jpl.nasa.gov- SpaceFlightNow.com

ايسنا: استفاده از لباس هاي دست دوم موسوم به تاناكورا تقريبا 15 سال است كه در كشور ما باب شده و هنوز شاهد خريد و فروش اين لباس ها هستيم و مشتري هاي پر و پا قرص خود را دارند. مشتري هايي كه نه فقط به خاطر مشكلات اقتصادي به سمت اين لباس ها كشيده شده اند، بلكه عده زيادي از آن ها معتقدند به دليل تنوع و جنس خوب آن ها كه در مقايسه با قيمت شان واقعا مي ارزند اقدام به خريد اين لباس ها مي كنند. با توجه به حجم زياد بازارچه هايي كه براي آن ها تشكيل شده، نمي توان فرض كرد كه به صورت غيرقانوني و بدون مجوز وارد كشور مي شوند.
يكي از كساني كه زماني در يكي از مناطق مرزي كشور زندگي كرده و مصرف كننده اين لباس ها بوده، مي گويد: لباس هاي تاناكورا از زمان جنگ وارد شهر ما شد و چون اوضاع اقتصادي مردم در آن زمان خيلي نابه سامان بود، وجود لباس هايي كه هم جنس و دوام خوبي دارند و هم بسيار ارزانند، يك موقعيت استثنايي بود. البته بعد از مدتي به حدي در بين مردم خريد اين لباس ها عادي شده بود كه هيچ كس خريدش را پنهان نمي كرد و حتي كساني كه به عنوان مهمان به شهر ما مي آمدند، از تاناكورا استقبال مي كردند. هيچ وقت نشنيديم كه براي كسي به خاطر پوشيدن اين لباس ها مشكل بهداشتي خاصي پيش آيد.
دكتر حميد عمادي، متخصص بيماري هاي عفوني در اين باره مي گويد: شايد لباس هاي تاناكورا بعد از جوشاندن، شستن و اتو كردن مشكل جدي پزشكي نداشته باشد، ولي هيچ گاه نمي توان توصيه به پوشيدن آن ها كرد. زيرا بسياري از ميكروب ها حتي بعد از شستن هم از بين نمي روند و تا زمان زيادي دوام مي آورند؛ مثلا قارچ ها مي توانند عامل خطرزايي براي افرادي كه از اين لباس ها استفاده مي كنند، باشند و اگر به بدن افراد منتقل شوند ابتدا با خارش و مشكلات پوستي و بعد با خطرات جدي عفوني همراهند. در واقع نمي توان به مصرف كنندگان اين لباس ها اطمينان داد كه پوشيدن تاناكورا اگر تا به حال برايشان مشكلي ايجاد نكرده، هميشه همين طور خواهد بود. چون خيلي از ويروس هاي اين بيماري بعد از مدت طولاني خود را نشان مي دهند.
دكتر داوري، متخصص پوست، احتمال انتقال هرگونه بيماري از طريق پوشيدن اين لباس ها را كم مي داند و مي گويد: اگر اين لباس ها با شستن،  جوشاندن و يا اتو كردن، ضدعفوني شوند، هيچ مشكلي پيش نخواهد آمد. همچنين يكي از فروشندگان تاناكورا در مورد انواع آن توضيح مي دهد: لباس ها دو دسته اند؛ لباس هايي مثل كاپشن، كت و شلوار كمتر ممكن است موجب بروز مشكل شوند و لباس هاي زير چون در تماس مستقيم بدن هستند، در انتقال بيماري ها مؤثرند. وي اعتقاد دارد: اگر از نظر بهداشتي مشكلي باشد، مربوط به گروه دوم است. من و خانواده ام كه سال هاست از اين لباس ها استفاده مي كنيم، با هيچ مشكل پزشكي مواجه نشديم. اما ابوالقاسم شيرازي، رئيس اتحاديه پوشاك و لباس دوخته شهرستان تهران، پوشاك تاناكورا و استوك اروپايي را حامل انواع بيماري هاي واگيردار پوستي مي داند و تصريح مي كند: وزارت بهداشت بر واردات پوشاك قاچاق هيچ نظارتي ندارد. او واردكنندگان بي نام و نشان و فاقد صلاحيت را مسؤول واردات پوشاك تاناكورا و استوك اروپايي مي داند و اظهار مي كند: اين عده با واردات قاچاق و پخش پوشاك وارداتي در مناطق جنوبي شهر، اقدام به توزيع در بازار مي كنند.
رئيس اتحاديه پوشاك و لباس دوخته شهرستان تهران با تأكيد بر اين كه در صورت آگاهي از عرضه پوشاك تاناكورا و استوك با فروشندگان برخورد قانوني مي كنيمژ، مي گويد: برخورد اتحاديه دردي را دوا نمي كند، چرا كه اين طيف، قارچ گونه به سودآوري خود ادامه مي دهند، پس زمينه ها بايد برطرف شود. در عين حال يكي از مصرف كنندگان تاناكورا دليل خريد خود را مشكل اقتصادي بيان و خاطرنشان مي كند: من 4 تا بچه دارم كه هر كدامشان در سنين مختلف  و با سليقه هاي خاص هستند و براي تأمين نيازشان نمي توانم از لباس هاي نو كه گران اند و دوام پاييني دارند، استفاده كنم. همچنين دكتر سودبخش، متخصص بيماري هاي عفوني در مورد علائم بيماري هاي عفوني ناشي از استفاده از اين لباس ها مي گويد: با توجه به نوع بيماري، علائم آن نيز متفاوت است. بعضي از بيماري هاي  غير عفوني به صورت آلرژي، حساسيت پوستي و خارش ظاهر مي شوند. همچنين ويروس هايي به دستگاه تنفسي حمله مي كنند و بر روي آن اثر مي گذارند و نوع حادتر اين بيماري ها سياه زخم است كه هم مشكلات ريوي و هم پوستي حاد ايجاد مي كنند. البته بايد توجه كرد كه علائم اين بيماري ها بعد از چند هفته ظاهر مي شوند. دكتر سيد مؤيد علويان، معاون سلامت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي نيز هشدار داد اكثر لباس هاي دست دوم خارجي به صورت قاچاق و غيرقانوني وارد كشور مي شوند. اين لباس ها نمي توانند عامل انتقال بيماري باشند، ولي وزارت بهداشت در صورت مشاهده چنين مواردي قطعا با آن برخورد خواهد كرد.

گروه دانش و فناوري ـ ذوالفقار دانشي: غلظت گازهاي گلخانه اي در جو زمين به بيشترين مقدار خود طي ششصد و پنجاه هزار سال گذشته رسيده است. دانشمنداني كه به تازگي كار تحليل حباب هاي هواي محبوس در يخ هاي قديمي قطب جنوب را به پايان برده اند، مي گويند در پنجاه سال اخير، غلظت دي اكسيدكربن موجود در جو، دويست بار سريع تر از هر دوره زماني ديگري رشد كرده است. توماس استوكر، استاد دانشگاه برن سوئيس و همكارانش، براي بررسي وضعيت آب و هواي گذشته زمين، پروژه EPICA را آغاز كردند. در اين پروژه، آن ها يخ هاي قطب جنوب را سوراخ مي كردند تا به لايه هاي زيرين و بسيار قديمي يخ، دست پيدا كنند. در اين توده هاي يخ، حباب هاي هوايي محبوس است كه اطلاعات آب و هواي زمين را در هزاران سال پيش ثبت كرده اند و از آن زمان بدون تغيير باقي مانده اند. قديمي ترين آن ها مربوط به ششصد و پنجاه هزارسال قبل است و هشت دوره يخبندان را پوشش مي دهد. اين روش مي تواند به دويست و ده هزار سال قبل تر از روش هاي امروزي دست پيدا كند.
در بررسي توده هاي يخ متناظر با 390 تا 650 هزار سال پيش، استوكر و همكارانش متوجه شدند غلظت دي اكسيدكربن حداكثر 290 واحد در ميليون و غلظت متان 600 واحد در ميليون بوده است. در حالي كه امروزه غلظت دي اكسيدكربن به 375 واحد در ميليون و غلظت متان به بيش از 1700 واحد در ميليون رسيده است. آن ها همچنين متوجه شده اند بعضي دوره هاي يخبندان، دوره هاي گرم طولاني تري را نسبت به حالت معمولي به دنبال داشته اند، بدون آن كه تغييري در دماي زمين يا غلظت گازهاي گلخانه اي به وجود آمده باشد.
فعاليت هاي انسان در دوره صنعتي موجب شده است مقادير بسياري زيادي سوخت فسيلي از زندان هاي زيرزميني آزاد شوند و گازهاي گلخانه اي بسيار زيادي خارج از چرخه طبيعي وارد جو شوند. از اين رو دانشمندان نگران اند آيا اين افزايش شديد و ناگهاني غلظت دي اكسيدكربن مي تواند منجر به يك فاجعه آب و هوايي شود؟
منبع: Nature.com