بانك جهاني در تازه ترين گزارش خود از روند تخريب جنگل هاي ايران اعلام كرد: سالانه ۱۲۵ هزار هكتار جنگل در ايران نابود مي شود.
انتشار آمار نگران كننده بانك جهاني از تخريب جنگل ها در ايران در حالي صورت مي گيرد كه سازمان جهاني خواربار و كشاورزي نيز ديروز گزارش داد: ايران با توليد يك ميليون متر مكعب چوب صنعتي از جنگل هاي رو به زوال خود در سال ۲۰۰۴ عنوان شانزدهمين توليدكننده چوب در سطح آسيا را كسب كرده است.
بر اين اساس علاوه بر توليد يك ميليون متر مكعب چوب صنعتي از مناطق جنگلي محدود و در حال زوال ايران در سال ۲۰۰۴ بيش از ۱۰۶ هزار متر مكعب چوب اره شده و ۲۵۷ هزار متر مكعب چوب سوخت از جنگل هاي ايران در اين سال برداشت شده است.
اين در حالي است كه جنگل هاي شمال ايران تنها جنگل هاي باقي مانده مربوط به دوران سوم زمين شناسي بر روي زمين هستند
كه به گفته كارشناسان بين المللي در اكثر نقاط جهان اين جنگل ها نابود شده و تنها در نوار جنوبي ايران باقي مانده است با اين حال به گفته انوشيروان نجفي معاون محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست تنها ۱۰۰ هزار هكتار از مجموع كل جنگل هاي شمال كشور بكر و دست نخورده باقي مانده و برداشت صنعتي از گونه هاي مرغوب تنوع درختان اين جنگل ها را در سال هاي اخير از بين برده است.
اما به رغم تمامي اين هشدارها، در ميزگردي كه به منظور بررسي اهداف توسعه هزاره با موضوع پايداري محيط زيست بعدازظهر ديروز در دفتر سازمان ملل برگزار شد، وضعيت جنگل هاي ايران مثبت ارزيابي شد. به گزارش خبرنگار همشهري اولين گزارش اهداف توسعه هزاره ايران كه با ۴ سال تأخير منتشر شده است (!) نسبت پوشش جنگلي در ايران به عنوان يكي از شاخص هاي توسعه پايدار در سال ،۶۹ به ميزان ۵/۴ درصد از مساحت كشور و در سال ۸۰ نيز مجدداً همان ۵/۴ درصد عنوان كرده است. اما وقتي شاخص بين اين آمار با آمارهاي جهاني توسط خبرنگار همشهري مورد سئوال واقع شد مدير طرح هاي توسعه گروه انرژي و محيط زيست مانع از ادامه بحث و پاسخگويي نماينده سازمان جنگل ها، مراتع و آبخيزداري در ميزگرد نشد.در اين نشست همچنين گزارش اهداف توسعه هزاره ايران در بخش محيط زيست به دليل فقر آمار و اطلاعات، نامطلوب ارزيابي شد در حاليكه ۵ شاخص از جمله نسبت پوشش جنگلي، نسبت سطح مناطق تحت حفاظت زيست محيطي، انرژي مصرفي، سرانه انتشار دي اكسيد كربن و نسبت جمعيتي كه همچنان سوخت جامد مصرف مي كنند به عنوان اولين هدف تضمين پايداري محيط زيست در جهت تحقق اصول توسعه پايدار در سياست ها و برنامه هاي كشور لحاظ شده است.
در بخش ديگري از اين ميزگرد، معاون محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست شاخص هاي تخريب سرزمين در كشور را بسيار نگران كننده اعلام كرد و با اشاره به تلاش هاي صورت گرفته براي بالا بردن سطح مناطق حفاظت شده، سرعت توسعه كيفي را كندتر از توسعه كمي مناطق عنوان كرد و افزود: كمبود سوخت هاي فسيلي، سالانه ۸۰۰ هزار هكتار از مراتع كشور را از بين مي برد و از طرف ديگر با وجود ۷۵ هزار خانوار ساكن در جنگل هاي شمال، هر ساله ۱۳ هزار هكتار جنگل قطع يكسره مي شود. همچنين هر سال ۱۰۰ هزار هكتار جنگل در زاگرس به دليل عدم دسترسي مردم به سوخت نابود مي شود.در عين حال بانك جهاني خسارات ناشي از قطع درختان جنگلي در منطقه شمال كشور را سالانه ۹۰۶ ميليون دلار آمريكا برابر با ۷ ميليارد و ۲۱۲ ميليون ريال و ۰/۸درصد از توليد ناخالص داخلي است.
اين در حاليست كه آخرين مطالعات صورت گرفته توسط سازمان جنگلها و
مراتع و آبخيزداري كشور براي تعيين ارزش اقتصادي كاركردهاي عمده جنگل حداقل ارزش غير تجاري جنگل ها واقع در كشور در هر سال معادل ۴۲ هزار و ۷۵۲ ميليارد تومان برآورد شده است كه اين مقدار معادل ۴۳ درصد كل توليد ناخالص ملي كشور است اما چون اين خدمات به طور كامل در بازارهاي تجاري جذب نمي شوند و يا به نحو شايسته اي برحسب اعداد وارقام قابل مقايسه با ساير خدمات نظام اقتصادي و سرمايه هاي مصنوعي بيان نمي شوند در تصميم گيري هاي كلان كشور اهميتي به آن داده نمي شود. از عمده ترين كاركرد غيرتجاري جنگل ها، كنترل سيل توسط نواحي جنگلي است كه براساس آخرين برآوردهاي صورت گرفته در سال ۱۳۸۰ خسارات مالي و جاني ناشي از وقوع سيل در هر سال ۴۹۴ ميليارد ريال تخمين زده شده است.
گزارش ها حاكي است تنها ۷۴ درصد از ۴۲۱ سيل اتفاق افتاده در سه دهه اخير مربوط به ۲۰ سال گذشته بوده است به طوري كه وقوع سيل در شمال كشور در مقايسه با ۴ دهه قبل ۷برابر افزايش يافته است كه گواه آن سيل هاي مرگبار گلستان از سال ۸۰ تاكنون است و وسعت تخريب و خسارات آن هر سال بيش از سال قبل است.با اين اوصاف حجم واردات انواع چوب در ايران طبق گزارش فائو ۱۳۵ هزار متر مكعب در سال ۲۰۰۴ بوده است در حاليكه كشوري همچون ژاپن كه ۶۷ درصد از خاك كشورش را جنگل پوشانده، ۸۰ درصد چوب مورد نياز خود را از طريق واردات تأمين مي كند.در حال حاضر فائو سطح كل عرصه هاي جنگلي ايران را ۳/۷ ميليون هكتار برآورد كرده است كه اين رقم براساس اعلام همين سازمان در سال ۱۳۵۶ معادل ۲۱ ميليون هكتار بوده است.