|
آشنايي با باشگاه هاي بزرگ جهان
آژاكس مدرن
علي راد
|
|
|
باشگاه فوتبال آژاكس آمستردام هلند به عنوان يكي از ده باشگاه بزرگ دنيا محسوب مي شود و به همراه پي اس وي آيندهوون و فاينورد يكي از قدرت هاي بلامنازع فوتبال هلند است. آژاكس يكي از چهار باشگاهي است كه تمامي جام هاي مهم اروپايي را فتح كرده است كه اين جام ها شامل جام باشگاه هاي اروپا، جام برندگان جام اروپا و جام يوفاست.
دوران ما قبل تاريخ باشگاه ۱۹۰۰-۱۸۸۳
در سال ۱۸۸۳ گروهي از دوستان به نام هاي هان و يوهان داد، كارل ريسر و فلوريس استمپل باشگاه كوچك فوتبالي را تأسيس كردند. داد صاحب يك توپ فوتبال كاملاً چرم بود و رياست آن باشگاه را برعهده داشت. آنها نام «يونيون» را در ابتدا براي باشگاه انتخاب كرده بودند اما در سال ۱۸۹۴ نام باشگاه فوتبال آژاكس را براي آن برگزيدند. اندكي بعد يعني در سال ۱۹۰۰ ميلادي باشگاه آژاكس رسماً تأسيس شد و نخستين كسي كه رياست آن را برعهده داشت فلوريس استمپل نام داشت. در ابتدا تيم آژاكس در خارج از شهر آمستردام بازي مي كرد. در آن زمان كمتر كسي از نتيجه بازي هاي آنها مطلع مي شد و تنها عده معدودي از ساكنان حومه آمستردام به تماشاي بازي ها مي رفتند. لباس هاي سفيد و قرمز از زمان تأسيس باشگاه در اين تيم مورد استفاده قرار مي گرفت و بازي جوانمردانه از آن زمان براي تيم بسيار مهم بود. از جمله قوانيني كه در سال ۱۸۹۳ در اين باشگاه به كار گرفته شد اين بود كه بازيكنان بايد سلامت و تفريح را رواج دهند تا تماشاگران از بازي لذت ببرند.
تأسيس باشگاه فوتبال آژاكس ۱۹۰۷-۱۹۰۰
در پايان قرن نوزده پس از بازي هاي نه چندان جالبي كه آژاكس در سال هاي پاياني آن قرن انجام داده بود آنها به جرگه تيم هايي پيوستند كه دوست داشتند آغاز ديگري داشته باشند. بنابر اين استمپل، داد و ريسر تصميم گرفتند تأسيس باشگاه را براي اطلاع همگان اعلام كنند. در روز هجدهم مارس ۱۹۰۰ در كافه اوست انيدي در كالوراشترات آمستردام باشگاه فوتبالي تأسيس شد كه اين بار با تلفظ درست آن را باشگاه فوتبال آژاكس نام نهادند. آژاكس به اتحاديه فوتبال آمستردام پيوست و زميني در شمال شهر براي انجام بازي هاي خانگي اش اجاره كرد. نخستين سال هاي حضور رسمي در فوتبال چندان هم بد نبود. آنها دو بار به عنوان نايب قهرماني اتحاديه فوتبال رسيدند. نخستين افتخار باشگاه كسب عنوان بهترين تفاضل گل در ليگ بود. نتايج خوب در اولين سفر آنها به دست آمد. در هشتم آوريل ۱۹۰۱ آژاكس موفق شد با نتيجه چهار بر يك در ديداري دوستانه تيم ملي فوتبال هلند را شكست دهد. در سال ،۱۹۰۲ آژاكس به اتحاديه فوتبال هلند پيوست و در اولين سال حضورش مقام نايب قهرماني ليگ را به دست آورد.
موفقيت هاي نخستين ۱۹۱۰-۱۹۰۷
در فصل ۱۹۰۸- ۱۹۰۷ آژاكس موفق به كسب صليب طلايي شد و پس از آن، جام پس از جام به باشگاه سرازير شدند.
اتحاديه فوتبال آمستردام نخستين بار در سال ۱۹۰۲ از آژاكس دعوت كرد تا در جام صليب طلايي بازي كند. اين جام هم اكنون نيز در فوتبال آماتور آمستردام وجود دارد و تيم ها براي فتح آن تلاش مي كنند.
آژاكس در سال ۱۹۰۷ ورزشگاه جديدي براي خود در نظر گرفت و به ميدنونگ تغيير مكان داد. در آنجا اتاق رختكن، آب آشاميدني و حتي جايگاهي وجود نداشت اما در نقطه خوبي از شهر قرار داشت. آنها از كافه ميان راه به عنوان رختكن استفاده مي كردند. محل جديد موفقيت هاي تازه اي را براي آژاكس به ارمغان آورد. در جولاي ۱۹۰۸ نام آژاكس براي باشگاه ابقاء شد و رنگ پيراهن و باشگاه نيز همان باقي ماند.
سالهاي طلايي ۱۹۳۹ -۱۹۲۹
به جز اوايل دهه پرافتخار هفتاد، دهه سي پرافتخار ترين دوران باشگاه محسوب مي شود. در اين ده سال آژاكس هفت بار قهرمان ليگ شد و پنج بار نيز قهرمان ملي شد. نكته قابل ذكر ديگر در سالهاي طلايي اين تيم ساخت ورزشگاهي جديد به نام دمير در ميدنونگ بود. آژاكس به دليل ساخت و سازهايي كه قرار بود در آمستردام انجام شود مجبور به تغيير مكان شد. دليل ديگر اين بود كه تعداد تماشاگران با افزايش افتخارات آژاكس روزبه روز بيشتر مي شد و آنها به جايگاه بيشتري براي تماشاگران احتياج داشتند.
با وجود دوران ركود اقتصادي در دنيا، باشگاه موفق شد بيشتر مخارج احداث ورزشگاه را تقبل كند. در بازي افتتاحيه كه در نهم دسامبر ۱۹۳۴ برابر اشتات فرانسياز برگزار شد آژاكس موفق شد اين تيم فرانسوي را پنج بر يك شكست دهد. پيت فن رنين كه از سال ۱۹۴۲ تا۱۹۲۹ در اين تيم بازي مي كرد موفق شد در ۲۳۵ بازي ۲۷۲ گل به ثمر برساند. او به جز عنوان برترين گلزن تاريخ باشگاه ركورد دار به ثمر رساندن گل در يك بازي نيز هست.
فن رين در سال ۱۹۳۲ موفق شد برابر تيم فين رام، هفت گل به ثمر برساند. آژاكس در فصل ۳۱-۱۹۳۰ موفق شد پنج بر يك آيندهوون را شكست دهد و به مقام قهرماني دست پيدا كند. در آندوران فاينورد، رقيب آنها محسوب مي شد كه در همان فصل با سه بازي بيشتر پنج امتياز كمتر از آژاكس كسب كرده بود صحنه را كاملاً به اين تيم واگذار كرد.
پيش به سوي رقابتهاي اروپايي ۱۹۷۱-۱۹۶۵
رينوس ميشل ملقب به «مرد مرموز» زيرا او هرگز كلمه اضافه اي بر زبان نمي آورد و به معناي واقعي كلمه يك حرفه اي بود.
ميشل سيستم تهاجمي را همان گونه كه امروز وجود دارد، در تيم رواج داد و نيز بازيكنان با تجربه اي مثل هنك كروت و پرنيس را به تيم آورد. آژاكس با رينوس ميشل بسيار موفق بود و تحت نظر او در طول شش سال هفت عنوان قهرماني را تصاحب كرد. در فصل ۶۷-۱۹۶۶ آژاكس براي اولين بار هر دو جام معتبر هلند را فتح كرد. يوهان كرايف و پيت كايزر مجموعاً ۱۲۲ گل به ثمر رساندند. در سطح بين المللي نيز سطح آژاكس بين المللي شد و شهرتي دست و پا كرد. هم اكنون بسياري از مردم آن بازي به ياد ماندني برابر ليورپول را به ياد مي آورند. آژاكس در ورزشگاه المپيك آمستردام، پنج بر يك ليورپول را شكست داد. در بازي برگشت نيز آژاكس در آنفيلد با دو گل كرايف دو بر دو مساوي كرد و ليورپول از گردونه رقابتها حذف شد.
درخشش در اروپا ۱۹۷۳-۱۹۷۱
موفقيت هاي رينوس ميشل در اواخر دهه شصت كمك كرد تا پايه هاي درخشش اين تيم در رقابتهاي اروپايي مهيا شود. در اوايل دهه هفتاد ميلادي و سالهاي طلايي ۱۹۷۳ و ۱۹۷۲ و ،۱۹۷۱ باشگاه سه بار پياپي فاتح جام باشگاه هاي اروپا شد، كه به ترتيب دو بر صفر، دو بر صفر و يك بر صفر، تيم هاي پاناتينايكوس، اينترميلان و يوونتوس را در فينال رقابتها مغلوب كرد. در آن دوران ليگ هلند، كم و بيش براي آژاكس جنبه تشريفاتي داشت. آژاكس به رهبري استفان كواكس كه در سال ۱۹۷۲ جانشين ميشل شده بود، با ارائه بازيهاي شناور و زيبا رقبا را يكي پس از ديگري مغلوب مي كرد و آنها را بيش از پيش نااميد مي كرد.
در اين سيستم بازيكنان به سرعت توپ را به يكديگر پاس مي دادند و تمامي آنها در بازي درگير بودند و از سوي ديگر سيستم دفاع آژاكس نيز رخنه ناپذير مي نمود. در سال ۱۹۷۱ دروازه اين تيم به مدت ۱۰۸۲ دقيقه بسته ماند و ركوردي جالب به جا گذاشت. در سالهاي ۱۹۷۳ و ۱۹۷۲ آژاكس با به ثمر رساندن بيش از صد گل قهرمان هلند شد. در سال ،۱۹۷۳ كرايف به دليل بروز مشكلاتي در تيم و واگذاري كاپيتاني به پيت كايزر راهي بارسلونا شد. اين باشگاه كاتالان كه دو سال قبل رينوس ميشل را به خدمت گرفته بود، كرايف را به عنوان السالوادور (ناجي) نامگذاري كرد كه چندان هم بي ربط نبود. آنها پس از چهارده سال بار ديگر فاتح ليگ اسپانيا شدند. بسياري از مردم هنوز هم نام بازيكنان آن تيم طلايي آژاكس را به ياد مي آورند؛ آري هان، يوهان نيسكنس، پيت كايزر، ويم سوربير، بري هالشوف، آرنولدو جري موهرن، جاني رپ، رودي كرول، يوهان كرايف و ولي بور و اسوويچ.
دوره لوئيز ون گال ۱۹۹۷-۱۹۹۱
زماني كه او به سمت مربيگري آژاكس انتخاب شد، به هيچ عنوان نامي شناخته شده در فوتبال به شمار نمي رفت. او كه به عنوان دستيار مربي دوره اي موفق را پشت سر گذاشته بود، از سوي رسانه ها چندان حمايت نمي شد. با اين حال او با فتح جام يوفا در سال ۱۹۹۲ شايستگي هايش را ثابت كرد. آنها در بازي فينال با نتيجه دو بر صفر در مجموع بازي هاي رفت و برگشت تورينوي ايتاليا را شكست دادند و قهرمان شدند. با اين پيروزي آژاكس دومين تيمي شد كه پس از يوونتوس (بعدها بارسلونا و بايرن) تمامي جام هاي معتبر اروپايي را فتح كرده است. موفقيت آژاكس در دوره ون گال به همين جا ختم شد. آنها در فصل ۹۵-۱۹۹۴ به فينال جام باشگاه ها راه يافتند و در برابر تيم پرقدرت ميلان با تك گل بازيكن تعويضي و جوان خود پاتريك كلايورت براي چهارمين بار فاتح جام باشگاه هاي شدند. به جز اين موفقيت ها، آژاكس با ون گال سه بار قهرمان باشگاه هاي هلند، يك بار جام حذفي هلند، سه بار سوپر جام اروپا و يك بار فاتح جام بين قاره اي شدند.
شروع بازسازي ۲۰۰۱-۱۹۹۷
پس از دوره ون گال، آژاكس در سال ۱۹۹۷ مربي اش را عوض كرد و دان مورتن اولسن را به اين سمت برگزيد. بازيكناني مثل مايكل لادروپ، ساندي اوليسه و شوتا آرولازده به همراه اولسن به اين تيم ملحق شدند. در سال ۱۹۹۸ برادران دي بوئر، يعني فرانك و رونالد ديگر تمايلي براي بازي در آژاكس نداشتند، با وجود اين كه تا سال ۲۰۰۴ با اين تيم قرارداد داشتند. در دوازدهم دسامبر ۱۹۹۸ اولسن اخراج شد و مربي تيم دوم آژاكس، يان ووترز جاي او را گرفت. در پايان همان فصل آژاكس ششم شد و بدون جام فصل را سپري كرد. در طول دوره و ووترز، آژاكس تنها يك بار قهرمان هلند شد. در فصل ۲۰۰۱-۲۰۰۰ يك مربي جديد به نام آدريانزه جانشين ووترز شد. تنها بازيكني كه پس از روي كارآمدن او از تيم كناره گرفت برايان لادروپ دانماركي بود كه آن هم به دليل مصدوميت تاندون آشيل از فوتبال كناره گيري كرد. در همان سال ،۲۰۰۱ آدريانزه به دليل كسب نتايج ضعيف از كار بركنار شد و مربي ديگري جاي او را گرفت.
يك منجي به نام كومان ۲۰۰۵-۲۰۰۱
در عرض بيست و چهار ساعت پس از اخراج آدريانزه، آژاكس يك تيم دو نفره مربيگري را استخدام كرد كه رونالد كومان در سمت اصلي آن قرار گرفت.
او از وتيسه به آژاكس فراخوانده شد و نخستين بازي تيم تحت مربيگري او برابر فورتونا ستيارد انجام شد و اين تيم را چهار بر صفر شكست داد. چند روز بعد يعني چهارم دسامبر ۲۰۰۱ رودكرول به عنوان دست راست كومان انتخاب شد. در زمان هدايت كومان، آژاكس دو بار فاتح ليگ هلند، يك بار فاتح جام حذفي هلند، دو بار سوپر جام هلند و سه بار فاتح جام بين المللي آمستردام شد.
دني بليند سكان را در دست گرفت ۲۰۰۵
پس از كناره گير رونالد كومان و دستيارش رودكرول، دني بليند در تاريخ چهاردهم مارس ۲۰۰۵ مربيگري آژاكس را برعهده گرفت. در حال حاضر اين تيم در رده چهارم ليگ هلند قرار دارد و در مرحله يك هشتم نهايي جام قهرمانان اروپا بايد به مصاف اينترميلان ايتاليا برود. اگر اين تيم به عنواني قابل ذكر در اين فصل دست پيدا كند، بليند مي تواند به ادامه حضورش در اين تيم اميدوار باشد.
|
