علي شاكري
شيوه برگزاري مسابقات بسكتبال انتخابي قهرماني باشگاههاي آسيا در فصل جاري در مناطق مختلف به خصوص در غرب قاره تغيير كرد. بازي ها ابتدا قرار بود به شكل ليگ و به صورت رفت و برگشت انجام شود، اما اتفاقات سياسي بوقوع پيوسته در دو كشور لبنان و سوريه پيش بيني اوليه را دچار دگرگوني ساخت و كنفدراسيون بسكتبال غرب آسيا ناچار شد تا مرحله اول اين بازي ها را در دو گروه به صورت متمركز در دمشق و تهران انجام دهد و در مراحل بعد به سراغ انجام بازي ها به شكل «پلي آف» برود. در مسابقات انتخابي سال جاري، ايران دو نماينده به نام هاي صنام و صبا باتري دارد، دو تيمي كه در چند فصل اخير همواره قهرماني ليگ برتر ايران بين اين دو تيم هم خانواده دست به دست گشته است.
در مرحله اول اين بازي ها صنام در تهران ميزبان است و صبا باتري سرنوشت صعود خود را در بازي هاي دمشق جست وجو مي كند. براي آشنايي بيشتر خوانندگان با موقعيت دو نماينده ايران در اين بازي ها با مربيان اين دو تيم به گفت وگو نشستيم. ماحصل صحبت هاي ما را با فرزاد كوهيان و مهران شاهين طبع ملي پوشان و مربيان سابق تيم ملي و سرمربيان كنوني دو تيم صنام و صباباتري مي خوانيد.
۲۵ سال سابقه
از شروع نخستين دوره مسابقات بسكتبال باشگاههاي آسيا نزديك به ۲۰ سال مي گذرد. بازي هايي كه هر روز وسعت بيشتري گرفت و كل قاره را تحت تأثير قرار داد.
تا اواخر دهه هشتاد خبري از حضور نمايندگان ساير مناطق آسيا به جز شرق دور نبود و تا سال ۱۹۹۷ هم هر تيمي بدون محدوديت و مانع مي توانست در مرحله نهايي حاضر باشد.
استقبال كشورها توأم با توسعه بسكتبال در قاره كهن دست اندركاران برگزاري بازي ها را به صرافت انداخت تا با ايجاد فيلتر (بازي هاي انتخابي) مانع از ورود تيم هاي ضعيف به اين مسابقات و تخصيص سهميه براي مناطق مختلف شوند. همراه با اين سخت گيري و قدرت گرفتن كشورهاي حوزه خليج فارس در بسكتبال باعث شد تا نمايندگان ايران در چند دوره به دليل بسر بردن كشورمان در اواخر دهه نود در فترت و ركود نتوانند در مرحله نهايي حاضر شوند. خوشبختانه غيبت تيم هاي ايراني چندان به طول نينجاميد و ليكن هيچ گاه طي اين مدت تيم هاي ايراني سهمي در معادلات و رفتن بر روي سكو پيدا نكردند. آرزويي كه مي شود به برآوردن آن در سالهاي آتي اميدوار بود. امسال ايران صاحب دو نماينده در بازي هاي مقدماتي است. صنام و صبا باتري، قطب هاي تازه شكل گرفته بسكتبال ايران، در روزهاي آينده در مصاف با قدرت هاي تازه برخاسته غرب آسيا و تيم هاي متمول حاشيه خليج فارس در راه رسيدن به مرحله نهايي پيكار خواهند كرد. از بين صنام و صبا باتري اولي به دليل ميزبان بودن بازي هاي مرحله نخست كاري به مراتب راحت تر از صبا باتري كه در دمشق به ميدان مي رود پيش رو دارد.
شناسنامه
- نام: فرزاد، نام خانوادگي: كوهيان
- تولد: ،۱۳۴۳ شروع بسكتبال: ۱۳۶۰
- باشگاهها به ترتيب: ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۷ ذوب آهن اصفهان، ۱۳۷۸ تا ۸۰ راه آهن تهران
تحصيلات: فوق ليسانس تربيت بدني و علوم ورزشي- عضو هيأت علمي دانشگاه آزاد
- عضو تيم ملي در سالهاي ۶۸ تا ۷۳
- حضور در بازي هاي آسيايي پكن
- عضو تيم منتخب ارتش ايران در مسابقات ارتش هاي جهان
- عضو تيم دانشجويان ايران در بازي هاي جهاني دانشجويان (چين)
- چهار دوره همراهي تيم ذوب آهن در باشگاههاي آسيا
- ۸ قهرماني باشگاههاي ايران با ذوب آهن
- مربي تيم دانشجويان ايران
- مربي تيم ملي در بازي هاي غرب آسيا
- سرمربي كنوني صنام
روي حمايت تماشاگران حساب باز كرده ايم
* موقعيت صنام براي حضور در غرب آسيا ايده آل است؟
- تيم ما در فصل جاري شرايط ويژه اي داشت، شرايط ما معمولي است ولي ايده آل نيست چه بسا تيم هاي ديگر از ما آماده تر نيز باشند. با تمرينات فشرده سعي كرديم تيم را به هماهنگي لازم برسانيم. با دگرگوني كه در فصل نقل و انتقالات صنام داشت، از وضعيت كنوني حاكم بر تيم راضي هستم.
* ديدگاه شما پيرامون تغيير در سيستم بازي ها از سوي كنفدراسيون غرب آسيا چيست؟
- جدول اوليه ترسيم شده منطقي تر بود و ليكن مسائل سياسي بوقوع پيوسته در منطقه خاورميانه مسئولان كنفدراسيون بسكتبال آسيا را وادار به تجديد نظر و برگزاري بازي هاي مرحله اول به شكل متمركز ساخت و بازي هاي رفت و برگشت به دوره هاي بعد كشيده شد.
* تفاوت بازي هاي متمركز با رفت و برگشت؟
- در بازي هاي متمركز، شانس نقشي پررنگ در صعود تيم ها ايفا مي كند ولي در بازي هاي رفت و برگشت هم تيم ها زمان و فرصت بيشتري براي آناليز حريفان خواهند داشت و هم توانايي تيم ها در كسب برتري تعيين كننده است. در شكل جديد، صرفه جويي و تسهيلات بهتر است، اما فشار و آسيب ديدگي تهديد جدي براي تيم ها به شمار مي رود.
* چه شناختي از حريفان همگروه تان داريد؟
- الرياضي و ساجس تيم هاي اول و دوم ليگ لبنان هستند؛ دو تيمي كه از بازيكنان دو مليتي استفاده مي كنند. الجيش تيم اول سوريه است. آرامكس اردن هم در زمره تيم هاي قدرتمند محسوب مي شود. ضمن آن كه با شرايطي كه (وابا) وضع كرده است، تيم ها تا قبل از شروع بازي ها مي توانند بازيكنان خارجي جديد به خدمت بگيرند و اين مسأله همه معادلات قبلي را بر هم مي ريزد.
* آخرين اطلاعاتي كه از حريفان داريد؟
- آخرين اطلاعات ما از حريفان به حضور آنان در جام شيخ راشد امارات بازمي گردد كه سعي كرديم با كمك مسئولان ذوب آهن و از پخش ماهواره اي بازي ها فيلم آنان را بدست آوريم. الرياضي لبنان تيمي قدرتمند است كه توني مديسن آمريكايي و «ووگل» با مليت لبناني و آمريكايي دو بال قوي اين تيم شاخص و مدعي را تشكيل مي دهند.
*ميزباني تهران تا چه اندازه در موفقيت تيم شما مؤثر است؟
- در كشور ما هميشه حمايت مردمي نقش مهمي در موفقيت تيم هاي ورزشي داشته است و هرگاه كه پاي مصالح ملي در ميان باشد آنان با تمام وجود به حمايت ورزش برمي خيزند. حمايت باشگاه را پشت سر خود كاملاً احساس مي كنيم و فدراسيون هم سعي دارد تا بهترين شرايط را براي صعود ما مهيا سازد.
صنام دستخوش تغييرات زيادي در اين فصل شده و با تركيب جديدي چشم به صعود دوخته ايم.
* آيا از بازيكنان خارجي خود راضي هستيد؟
- اگرچه قانون عدم استفاده همزمان از دو بازيكن خارجي براي تيم هايي كه سه بازيكن ملي پوش داشتند دست و پاي تيم ها را براي استفاده كامل از بازيكنان خارجي بست، اما از نحوه تمرين آنها كاملاً راضي هستم و ليكن با ميانگين استفاده ۱۵ دقيقه اي از جان كارتر و دني جانسون قادر به ايجاد هماهنگي مناسب بين آنها و بازيكنان داخلي نشديم.
* قانون، اجازه استفاده از بازيكنان كمكي برجسته داخلي را به شما مي دهد؟
- متأسفانه خير، تمامي تيم ها به اجبار بايد با همان شكل و شمايل رقابت هاي داخلي در اين بازي ها شركت كنند، در حالي كه در گذشته نه چندان دور تيم ها با اسكلت بندي اصلي تيم هاي ملي خود به اين مسابقات مي آمدند.
* چه برنامه ويژه ديگري براي اين بازي ها داريد؟
- آنچنان فرصت آزادي نداشتيم كه فارغ از مسابقات داخلي به آن فكر كنيم. تنها كار ويژه ما درحين تمرينات و مسابقات ليگ برتر بود كه با برداشت و شناختي كه از حريفانمان داشتيم سعي كرديم تاكتيك هاي مختلف را مرور كنيم. در حال حاضر تمركز بيشتر ما روي مسابقات داخلي است، چرا كه اين بازي ها براي ما از اهميت بسزايي برخوردار است. البته اعتقاد دارم كه بايد طوري برنامه ريزي شود كه تيم ها فرصت بيشتري براي تمركز داشته باشند و بتوانند در چند تورنمنت بين المللي هم در طول سال بدون خدشه به رقابت هاي داخلي شركت كنند.
* از تزلزل در كدام پست نگراني داري؟
- در بعد داخلي نسبتاً مشكل خاصي نداريم، اما از نظر جايگزيني در پست ها چندان غني نيستيم و اين نكته ها من را نگران كرده است.
* به بازي هاي داخلي برگرديم، ديدگاه شما در مورد بازي هاي (پلي آف) ليگ برتر چيست؟
- من فكر مي كنم جدول خوبي در دو گروه مرحله پلي آف ترسيم شده است. جدول فعلي از جدول سال پيش منطقي تر و سنجيده تر است و به نظر من بايد به شكلي برنامه ريزي شود كه تيم ها در طول سال ۳۰ تا ۳۵ بازي كنند.
انجام بيست بازي با اين پتانسيل و هزينه، ناكافي است و بايد مسابقات به نحوي طراحي شود كه تيم ها در كنار بازي هاي داخلي در تورنمنت هاي برون مرزي هم محك بخورند و به پختگي بيشتري برسند. رقباي غرب آسيايي ما شرايطي كاملاً متفاوت با تيم هاي ايراني دارند.
* چه پيشنهادي براي جذب مربيان خارجي داري؟
- چند روش را مي توان در جذب مربيان خارجي به كار گرفت با اين توضيح كه با استفاده مقطعي نمي توان نتيجه لازم را گرفت. در وهله نخست بايد به اين مسأله به شكل ريشه اي نگاه كنيم و با بررسي كامل به سراغ مربيان خارجي برويم. يا بايد بهترين مربيان خود را جمع كنيم تا آنها سه ماه زير نظر مربيان برجسته خارجي آموزش ببينند و در سال هاي بعد هم هر سال به مدت يك ماه اين كار تداوم پيدا كند تا صاحب مربيان آبديده اي شويم. روش دوم اين كه باشگاه ها را تشويق به جذب مربيان خارجي كارآمد سازيم و در كنار آنان مربيان جوان را به عنوان دستيار منصوب كنيم تا پس از چند سال كار، مربيان خوبي پرورش داده باشيم؛ كاري كه چيني ها مي كنند و هم اكنون بسكتبال اين كشور ارتقايش را مرهون چنين شيوه اي است.
* در اين چند سال كه پاي مربيان خارجي به بسكتبال باز شده است، كار كداميك را بيشتر پسنديدي؟
- من كار «نناد دترايكوويچ» را بيشتر پسنديدم. او يك مربي قوي و با دانش و تأثيرگذار بود. سعيد ارمغاني هم كه در مجارستان بسر مي برد در مدت همراهي اش با تيم ملي اثرات خوبي برجا گذاشت، ضمن آن كه اعتقاد دارم تيم ملي در هر رده سني نياز به مربيان خاص خودش را دارد.
شناسنامه
- نام: مهران، نام خانوادگي: شاهين طبع
تولد: ۱۳۴۵ كرمانشاه، تحصيلات: دانشجوي دكتراي تربيت بدني با گرايش رشد حركتي
- عضو تيم ملي از سال ۱۳۶۴ تا ۱۳۷۶
- عضو باشگاه هاي پاس، پرسپوليس، دانشگاه آزاد، راه آهن و پيكان
- كارنامه مربيگري: سرمربي تيم هاي نوجوانان و جوانان پاس، مربي پيكان ۲ سال و دو نايب قهرماني با اين تيم، سرمربي صنام از سال ۱۳۸۰ و كسب قهرماني و نايب قهرماني ليگ برتر با اين تيم
- مربي تيم ملي در سال هاي ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۳ در دوران سرمربيگري ترايكوويچ و ارمغاني
- كسب عنوان قهرماني نوجوانان و جوانان آسيا
- كسب عنوان مربي برتر كشور در سال ۱۳۸۳ به طور مشترك با ذوالقدر سرمربي تيم ملي تكواندوي ايران
حضور با توان كامل
* آقاي شاهين طبع، شما بارها سابقه شركت در بازي هاي غرب آسيا، جام باشگاه هاي قاره را داشته ايد، نظرتان راجع به ليگ باشگاه هاي غرب آسيا و نحوه برگزاري آن چيست؟
- شرايط بسكتبال در غرب آسيا با ساير رشته ها كاملاً متفاوت است. بعد از فوتبال كشورهاي اين منطقه علاقه عجيبي به بسكتبال و سرمايه گذاري روي آن دارند. لبنان، سوريه، اردن، امارات، عربستان و قطر برايشان كسب نتيجه و مقام بسيار حائز اهميت است. شيوه برگزاري بازي هاي ليگ غرب آسيا با مسائل اقتصادي گره خورده و به همين دليل كل بسكتبال اين منطقه در چند سال اخير ارتقاي قابل توجهي پيدا كرده است. در سايه چنين نگاهي كره اي ها مغلوب مي شوند و چين هم اگر ستاره بزرگي چون «يائومينگ» را نداشته باشد به راحتي از پاي در خواهد آمد. به همين نسبت اهميت دادن به باشگاه ها، تيم هاي پايه اي اين منطقه هم رشد خوبي داشته اند و بسكتبال ايران هم به دليل واقع شدن در اين منطقه و متأثر از اين پيشرفت جهش محسوسي يافته است.
جريان اقتصادي در ليگ غرب آسيا را لبناني ها راه انداختند. تجربه فوتبال باعث شد تا دست اندركاران بسكتبال غرب آسيا و شخص «خاجيريان» با بهره گيري از اسپانسرها و دادن جوائز نقدي و هزينه سفر تيم ها، باشگاه ها را به سرمايه گذاري بيشتر در بسكتبال راغب تر سازند. اگر مشكلات اخير سياسي در سوريه و لبنان نبود بازي هاي ليگ غرب آسيا مطمئناً از همان ابتدا به شكل رفت و برگشت انجام مي شد. در همين گروه بندي صورت گرفته در بازي هاي مرحله نخست هم مسايل اقتصادي و نقش اسپانسر شيب ها را به خوبي مي شود ديد.
* از حريفانتان چه اطلاعاتي داريد؟
- تمامي تيم هاي گروه ها از توانايي خوب برخوردارند. فيلم بازي هاي آنان را هم داريم. «بلواستار» و «فسلينگ» چهار تا پنج بازيكن خارجي در اين فصل عوض كردند و با توجه به آشنايي كامل با نقل و انتقالات دنيا NBA و اروپا به هنگام ريزش بازيكنان بهترين ها را به خدمت مي گيرند. هر كدام از تيم هاي منطقه وصل به اسپانسرهاي بزرگي هستند. به عنوان مثال «فسلينگ» اردن به يك شبكه مخابراتي (موبايل) متصل است و جديداً بازيكن پست ۵ تيم ملي مكزيك را استخدام كرده است كه در تورنمنت شيخ راشد قرار بود او را محك بزند. شرايط تيم «بلواستار» هم دايماً در حال تغيير است. از نماينده عراق اطلاعات چنداني نداريم، آنها هم همواره چند بازيكن آمريكايي مي گيرند و بازيكنان داخلي آنها از سطح چندان خوبي برخوردار نيستند. نماينده عراق بدون احتساب بازيكنان خارجي اش ضعيف ترين تيم شركت كننده خواهد بود. «الجلاي» سوريه هم در ليگ اين كشور با دو بازيكن آمريكايي به نام هاي «استفان هوارد» و «مايكل هوكينر» بدون باخت است. در مجموع «هندرسون» و «سامكينز» دو بازيكن خارجي «بلواستار» در زمره بازيكنان تعيين كننده خارجي محسوب مي شوند، ضمن آن كه نماينده لبنان «ساماهاي دوي» عضو تيم ملي لبنان را هم در تركيب خود دارد.
*موقعيت صبا باتري براي حضور در ليگ غرب آسيا؟
- سال گذشته تجربه خوبي داشتيم. ابتدا در غرب آسيا حاضر شديم، سپس در جام شيخ راشد و در حالي كه از «الرياضي» لبنان ۲۰ امتياز جلو بوديم باختيم و به مقام نايب قهرماني رسيديم. در جام باشگاه هاي آسيا در فيليپين بازيكنان خوبي داشتيم. از آن تيم قدرتمند «لورنزوهال» و «آندره پيتس» حامد سهراب نژاد، مهدي كامراني و عليرضا هنردوست را از دست داديم. امسال تيم جواني داريم. دو بازيكن خارجي ما «آندره ديوپ» و «گارس جوزف» تا الان خوب جواب داده اند. اگر احساس بكنيم آنها نمي توانند نيازهاي ما را برآورده بسازند، احتمال جذب بازيكن جديد خارجي نيز مي رود. بازيكنان جوان ما رشد و پيشرفت خوبي از خود به نمايش گذاشتند تا جايي كه در گروهي كه پگاه همدان و پيكان در گروه ما بودند بدون شكست دور مقدماتي رابه پايان برديم.
به تيمم اعتقاد خاصي دارم ،تنها نگراني ام آسيب ديدگي بازيكنان است كه اميدوارم گريبانگير تيم ما در مرحله اول نشود.
* برنامه ويژه شما براي حضور در اين بازي ها؟
- درگير بازي هاي ليگ هستيم، نتايج خوب در اين ليگ براي ما بسيار مهم است. برنامه آماده سازي و بدنسازي را طوري تنظيم كرده ايم كه بتوانيم از عهده مسابقات يك هفته اي و متمركز در سوريه سربلند بيرون بيائيم. جدا از توجه به مسايل روحي و رواني، مهارتي و فيزيولوژي تلاش داريم انگيزه را به طور مساوي بين همه نفرات حاضر در تيم تقسيم كنيم. البته در گروه بندي و بازي شرايط براي تيم ما ايده آل نيست. در گروه پنج تيمي هر تيم يك روز استراحت خواهد داشت كه قرعه استراحت ما روز آخر افتاد. اگر اين استراحت در ميانه بازي ها نصيب ما مي شد شرايط كاملاً تفاوت پيدا مي كرد.
ما روز اول بازي ها ۲۶ بهمن ماه با نماينده عراق بازي خواهيم كرد، بلافاصله در روزهاي دوم و سوم با «الجلاي» سوريه و «فسلينگ» اردن و روز چهارم هم با «بلواستار» و روز پاياني هم نظاره گر بازي رقبايمان خواهيم بود.
در حال مرور تاكتيك تيم با آرايش هاي مختلف هستيم تا از همه قابليت هاي موجود به درستي استفاده كنيم. خوشبختانه وجود بازيكناني كه در ۲ تا ۳ پست قادرند بازي كنند، دست ما را در به كارگيري تاكتيك هاي مختلف براساس شرايط بازي بازگذاشته است.
*شما راجع به جذب مربيان خارجي در بسكتبال ايران چه ديدگاهي داريد؟
- ما در وهله نخست بايد ببينيم به دنبال چه چيزي هستيم، از خود بپرسيم استراتژي صحيحي براي جذب مربي خارجي ترسيم مي كنيم و از استخدام مربي خارجي چه مي خواهيم؟ و پس از گرفتن جواب با بررسي كامل به دنبال گزينه مورد نظر راه بيفتيم. به ديد من بسكتبال ما نياز به يك برنامه ريز خوب خارجي دارد. پله هاي ترقي را بايد يك به يك طي كرد. الان در سطح ملي تيم بزرگسالان با بازيكناني چون روزبهاني و حامد حدادي و... نياز به مربي بزرگي دارد. مربي اي را بايد آورد كه بتواند آنان را ارتقاء دهد. در بسكتبال پايه هم بايد از مربياني سود جست كه كار با اين رده را به خوبي بدانند و ايجاد تحول كنند.
به مليت مربيان هم نبايد كاري داشت. بايد به كيفيت بهاء داد و صرفاً اسم خارجي داشتن دردي از بسكتبال درمان نخواهد كرد.
