|
نگاهي به افزايش دانشجويان خارجي در چين
در ميان چشم بادامي ها
مترجم: رضا محتشم
منبع: ييل گلوبال
|
|
|
گشايش دروازه هاي چين كه از سال هاي پاياني دهه ۱۹۸۰ آغاز شد، وارد مرحله جديدي شده است. دانشگاه پكن قراردادي با دانشگاه آمريكايي ييل به امضا رسانده است كه براساس آن دانشجويان اين دانشگاه در كنار دانشجويان چيني در كلاس ها و خوابگاه هاي خاص قرار خواهند گرفت. اين ابتكار از جمله نخستين فرصت ها براي حضور دانشجويان آمريكايي در كنار همتايان چيني آنان است. تا به حال دانشجويان خارجي در دانشگاه هاي چين در كلاس ها و خوابگاه هاي جداگانه درس مي خواندند و زندگي مي كردند. صدها هزار نفر از دانشجويان چيني در خارج از اين كشور تحصيل كرده اند اما به علل سياسي، دانشگاه هاي چين دانشجويان خارجي را از بقيه جدا مي كنند. پكن اكنون با اعتماد به نفس بيشتر مي خواهد جايگاهي در عرصه آموزش جهان به دست آورد و در اين راستا نخستين گام ها را براي گشايش دانشگاه هايي براي حضور خارجي ها- به خصوص دانشجويان كشورهاي غربي- برداشته است.
همزمان با افزايش گستره اقتصادي، سياسي و فرهنگي چين در جهان كه با داشتن متحدان و شركاي جديد همراه است، تلاش هاي مختلف براي مشاركت بيشتر در بخش آموزش نيز افزايش يافته است. دانشجويان خارجي كه شهريه بيشتري مي پردازند، در خوابگاه هاي بهتري زندگي مي كنند و براي ورود به دانشگاه بايد شرايط كمتري را به نسبت متقاضيان چيني برآورده كنند، عامل تبليغاتي خوبي براي چين هستند. پذيرش اين دانشجويان طبعاً درآمد ارزي خوبي به همراه دارد. چين قصد دارد دانشگاه هايش را وارد جرگه دانشگاه هاي معتبر جهان كند و به اين منظور بايد فعاليت بيشتري براي جذب دانشجويان برجسته از خود نشان دهد.
دانشجويان چيني دومين گروه بزرگ دانشجويان خارجي در آمريكا هستند و از اين رو، همواره خروج جوانان مستعد چيني براي مقاصد ديگر در جست وجوي فرصت هاي بهتر عادي است. اما حالا كه فرصت هاي شغلي در چين افزايش يافته است، چه بسا دانشگاه هاي اين كشور شاهد روند معكوس باشند.
در واقع سنت آموزش عالي نوين در چين از زماني آغاز شد كه مدارس ناچار شدند دانش آموزان را براي ورود به دانشگاه هاي غربي آموزش دهند. نظام آموزش عالي نوين جايگزين امتحان سراسري قديمي «جين شي» شد كه براساس آموزش مفاهيم ادبي كلاسيك بود. قديمي ترين نهاد آموزش عالي چين كه اكنون دانشگاه پكن است، در ابتدا مدرسه زبان بود.
در اين اواخر، چين كوشيده است از كشورهاي سوسياليست سابق و كشورهاي در حال توسعه، دانشجوي خارجي جذب كند. در دهه هاي ۱۹۷۰ و ،۱۹۸۰ اين كشور برنامه اي را براي پذيرش دانشجويان آفريقايي اجرا كرد. اين ابتكار بدون جنجال نبود. در سال ،۱۹۸۸ در دانشگا ه هايي در نانجينگ، شورش رخ داد. علت اين حادثه همراهي دانشجويان دختر چيني با دانشجويان پسر آفريقايي در يك ميهماني بود كه باعث ناآرامي در شهر و در ميان دانشجويان شد. اين حادثه آخرين مورد از اين دست در دهه ۱۹۸۰ بود. تلاش هاي ديپلماتيك فشرده بين چين و كشورهاي آفريقايي صورت گرفت تا تنش هاي نژادي موجود خنثي شود. به رغم اين امر، چين امروز مشاركت آموزشي با آفريقا را به عنوان تعهد به توسعه بين المللي تبليغ مي كند. خبرگزاري «شين هوا» كه گزارش هاي آن در روزنامه انگليسي زبان «پيپل» (خلق) درج مي شود، به تفصيل در اين زمينه گزارش داده است. دولت چين بيش از ۱۰هزار بورس به خارجي ها و كمك هاي مالي ويژه اي به بخش آفريقا در يونسكو مي دهد.
اكنون كه روابط اقتصادي چين با غرب در حال گسترش است، تأكيد بر همكاري با كشورهاي در حال توسعه تدريجاً اهميت خود را از دست مي دهد.
همانطور كه شركت هاي غربي طالب فعاليت در چين بايد طرح هاي مشاركتي با شركت هاي چيني به اجرا درآورند، همكاري بين المللي به ويژگي برجسته اي در نظام آموزش چين بدل مي شود. طرح همكاري دانشگاه هاي پكن و ييل از اين جهت حائز اهميت است كه زبان آموزش در آن انگليسي و مقطع آموزشي آن كارشناسي است.
اما طرح هاي مشابه در سطح تحصيلات تكميلي، متداول تر است. مدرسه تجارت بين المللي در شانگهاي بيش از ۲۰ درصد، دانشجوي خارجي دارد و تأكيد دوره هاي آموزشي بر مهارت هاي سودمند براي شركت هاي چندمليتي است كه مي خواهند در چين فعاليت كنند. چين مي كوشد از مشاركت با نهادهاي آموزشي برجسته در سراسر جهان بهره مند شود؛ مانند مشاركت شركت هاي چيني با شركت هاي غربي. به عبارت ديگر، دانشگاه ها مي خواهند با يادگيري از همتايان خارجي خود، در درازمدت بهتر در عرصه بين المللي رقابت كنند. دانشگاه هاي چين مي كوشند با جذب دانشجويان بين المللي، اسم خود را در عرصه جهاني به مانند دانشگاه هاي آمريكايي از قبيل هاروارد و ييل معروف كنند.
دانشجويان خارجي، شهريه بيشتري از دانشجويان چيني مي پردازند. مثلا در دانشگاه تسينگ هوا، دانشجويان بين المللي بايد بين ۲۰هزار يوان(۲۴۸۰دلار) تا ۴۲هزار يوان(۵۲۰۰دلار) شهريه بپردازند؛ اين نرخ به رشته انتخابي بستگي دارد. دانشجويان چيني حدود ۵هزار يوان(۶۲۰دلار) مي پردازند.
دانشجويان خارجي ناچارند زبان چيني را در كلاس هاي ويژه در دانشگاه بياموزند. در عوض، دانشجويان خارجي در اماكن اقامتي بزرگ تر و گران تري زندگي مي كنند. اقامت جداگانه مي تواند امتيازي به دانشجويان خارجي يا تلاش هيأت رئيسه دانشگاه براي كسب درآمد بيشتر باشد. در كنار هزينه هاي بيشتر، خدماتي ارائه مي شود كه ايمني و مطلوبيت نظام آموزشي چيني را به دانشجويان خارجي نشان مي دهد؛ از قبيل بيمه بهداشتي و كمك دانشگاه به هنگام مواجهه با مقامات اداره مهاجرت و پليس.
دانشجويان ساير كشورهاي آسيايي علاقه فزاينده اي به ورود به دانشگاه هاي چيني نشان مي دهند. امكان يادگيري زبان چيني، به خصوص جاذبه زيادي دارد و دانشگاه ها آموزش زبان را بخش اصلي برنامه هاي خود براي دانشجويان خارجي كرده اند. مثلاً دانشگاه جيائوتونگ در شانگهاي كه يكي از معتبرترين نهادهاي آموزش عالي چين است، دانشكده آموزش بين الملل دارد كه در آن بر زبان و زبان شناسي چيني تأكيد مي شود.
آيا دانشجويان خارجي به اعتبار بين المللي دانشگاه هاي چين كمك مي كنند؟ در حال حاضر، دانشجويان خارجي در دانشگاه هاي برجسته چين به طور كلي از نظر علمي تمايز چنداني با همتايان چيني خود ندارند. دانشجويان خارجي ملزم نيستند امتحان سختگيرانه گائوكائو را بگذرانند. اين امتحان كه چند موضوع دارد، عمده عامل تعيين كننده براي ورود به دانشگاه است و همه متقاضيان ورود به دانشگاه بايد آن را بگذرانند. در عوض، دانشجويان خارجي بايد تسلط خود را به زبان چيني با امتحان جي اس كي نشان دهند كه معادل چيني تافل است. در نتيجه، دانشگاه هاي برجسته بدون شك دانشجويان برجسته چيني را رد مي كنند و دانشجوياني را مي پذيرند كه بيش از ساير رشته هاي راهبردي، به زبان چيني توجه كنند. طبعاً دانشگاه ها مي كوشند چين را به مقصد جذابي براي دانشجويان خارجي بدل كنند. به هر حال، صرف حضور دانشجويان بين المللي در دانشگاه هاي برجسته جهان اعتبار به همراه مي آورد. حضور دانشجويان از ساير كشورهاي آسيايي تقويت كننده طرح هاي بلندپروازانه چين براي تبديل شدن به يك كانون آموزش منطقه اي است. بسياري از دانشجويان مي گويند هدف آنان از تحصيل در چين كسب فرصت هاي شغلي مناسب در آينده است.
چين اكنون در مسير تبديل شدن به بزرگ ترين اقتصاد جهان قرار دارد.
به مدت ۱۵۰سال، چين دانشجويان خود را براي ادامه تحصيل به سراسر جهان مي فرستاد و اين امر بر محيط اجتماعي و سياسي كشور تأثير گذاشته است. يونگ وينگ اولين دانشجوي چيني در دانشگاه ييل بود كه در سال ۱۸۵۴ فارغ التحصيل شد. بازگشت وي به چين مقامات عالي رتبه كشور را واداشت در پي تسليح كشور با فناوري غربي برآيند. چند دهه بعد چندين چهره انقلابي مانند لوچون كه نويسنده بود، پس از تحصيل در ژاپن عقايد افراطي پيدا كردند.
|
