يكشنبه ۲۳ بهمن ۱۳۸۴
شبح مذاكرات امسال داووس
تغيير الگوي برد - برد
مترجم: رضا محتشم-منبع: نيوزويك
001236.jpg
مجمع جهاني اقتصاد در داووس مهد پارادايم نوين جهاني شدن به شمار مي رود: يعني گزاره برد _ برد كه براساس آن توسعه كشورهاي فقير منفعت بزرگي براي كشورهاي ثروتمند دربردارد. اين اجماع غالباً در جريان اعتراض هاي خياباني در داووس به چالش كشيده مي شود و در اين اجلاس غالباً درباره اثر جهاني شدن بر اقتصاد كشورهاي ضعيف صحبت مي شود. اما اين بار وضع فرق مي كرد. شركت كنندگان در نشستهاي اين اجلاس از آنجلا مركل صدراعظم آلمان گرفته تا لوراتايسون مشاور ارشد اقتصادي سابق كلينتون سؤالهاي دشواري را در مورد مزاياي متصور جهاني شدن براي اقتصاد كشورهاي ثروتمند مطرح كردند.

اين تغيير بزرگي است، اما تعجب آور نيست. يكي از بردهاي برد _ برد جهاني شدن تحقق نيافته است.
اشتغال زايي و دستمزدهاي واقعي در كشورهاي صنعتي به شدت از هنجارهاي تاريخي عقب افتاده است. اين امر اكنون متداول شده است كه بهبود اقتصادي يا بدون اشتغال زايي است يا بدون دستمزد يا هر دو. اينكه اين امر در بحبوحه جهاني شدن رخ داده نگران كننده است.
رخداد اين وضع در اقتصاد كشورهاي اروپايي و ژاپن كه از نظر ساختاري دچار مشكل هستند، داستاني جداگانه است. اما حالا اين پديده در انعطاف پذيرترين اقتصاد دنيا يعني آمريكا رخ مي دهد. افزايش دستمزد كارگران در آمريكا كه مهمترين مولفه درآمد شخصي است، عقب مانده در حالي كه بهره وري بالا رفته است. همان طور كه چندين نفر از شركت كنندگان در نشستهاي داووس گفتند،  اين امر مغاير با يك گزاره اساسي اقتصاد است، يعني اينكه نيروي كار هميشه براساس بهره وري آن حقوق مي گيرد. اما در خلال ۴۸ ماه گذشته، دستمزد در بخش خصوصي آمريكا با احتساب تورم فقط ۱۲ درصد افزايش يافته است. در عوض، در طول چرخه اقتصادي چهار سال گذشته، افزايش واقعي در درآمدهاي بخش خصوصي به طور متوسط ۲۰ درصد بوده است.
اين رشته تحولات باعث شگفتي شركت كنندگان در داووس بوده است. اعلام بيكاري عده زيادي در صنايع خودروسازي جهاني به اين واقعيت تار دامن زده است. البته اشباع ظرفيت توليد در كشورهاي صنعتي بيش از ۳۰ سال است كه ديده مي شود اما در سالي كه مجمع جهاني اقتصاد ظهور چين و هند را جشن گرفت، اثر اين دو كشور بر بازار جهاني كار به كشورهاي صنعتي رسيده است. اگر رابطه هند با خدمات مانند رابطه چين با توليد شود، پس تكليف كارگران پرهزينه كشورهاي صنعتي چه مي شود؟
ممكن است اين مشكل راه حل آساني نداشته باشد. چون اينترنت قواعد جهاني شدن را برهم زده است. اينترنت وجه پشتيباني مديريت زنجيره عرضه را متحول و پخش چرخه توليد را تسريع كرده و باعث شده تا برخي صنايعي كه تا به حال غيرقابل انتقال بود، به نقاط ديگر برود. جهاني شدن خدمات اطلاع رساني به سرعت در زنجيره ارزش بالا مي رود. اين خدمات كه ۵ سال قبل و از مركز تلفن و پردازش  داده ها آغاز شد، اكنون به برنامه نويسي نرم افزاري، طراحي، پزشكي، حسابداري و ساير حرفه ها تسري پيدا كرده است.
سرعت اين دگرگوني الگوهاي برد- برد جهاني شدن را زير و رو كرده و باعث نگراني بيشتر اقتصاددانان طرفدار بازار آزاد شده است. سالها براين اعتقاد بوديم كه كشورهاي صنعتي بايد سهم خود را از بازار فعاليت هاي توليد فرو نهند، هرچند كه اين كار دشوار است. هرگز قرار نبود اين امر به تهديدي بدل شود چون كشورهاي توسعه يافته از تعداد زيادي كارگران تحصيل كرده و آشنا با اطلاع رساني برخوردار بودند كه در صنايع خدمات غيرقابل انتقال فعاليت مي كردند. كشورهاي ثروتمند مي توانستند اجناس را ارزانتر از كشورهاي فقير بخرند و به اين ترتيب قدرت خريد نيروي كار خود را بالا ببرند و همزمان با آن كه توليدكنندگان در كشورهاي در حال توسعه به مصرف كننده تبديل مي شدند، اين بازارهاي جديد فرصتي براي كشورهاي صنعتي محسوب مي شوند.
اين اميدها حالا از بين رفته است. بيم از بازي با مجموع صفر به مذاكرات داووس راه يافته بود. به سراشيبي بسيار لغزنده اي رسيده ايم يعني بازي مقصر دانستن. كارگران بخش متوسط و نمايندگان سياسي آنان دست به كار شده اند. آغاز حمله به چين را در كنگره آمريكا مشاهده كنيد. بعيد است سران جهان آنقدر ناآگاه باشند كه نبرد تمام عيار تعرفه ها را كه به دوره ركود بزرگ انجاميد، تكرار كنند.
خطر محتمل تر آن است كه بي اعتمادي فزاينده به چين و هندهاي آينده باعث شود تا كشورهاي صنعتي بزرگترين فرصت هاي جهاني شدن را از دست بدهند. مثلاً هرگونه اقدام آمريكا براي كاستن از تجارت با چين باعث كاهش قدرت خريد آمريكا خواهد شد چون تجارت به سوي شركاي تجاري پرهزينه تر مانند مكزيك سوق پيدا مي كند. چه بخواهيم چه نخواهيم، جهاني شدن به طور غيرمنتظره اي قواعد بازي را دستخوش تغيير كرده است. بازار كار در كشورهاي صنعتي به طور فزاينده اي توخالي مي نمايند، همان گونه كه مذاكرات امسال در داووس بود.

سايه روشن اقتصاد
گزارش مركز پژوهش  پيرامون مقايسه
لايحه بودجه ۱۳۸۵ با۱۳۸۴
گروه اقتصادي: مركز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي با تهيه ۱۰ گزارش جداگانه و مفصل، تبصره هاي لايحه بودجه سال ۱۳۸۵ را با قانون بودجه سال ۱۳۸۴ مقايسه و در ارتباط با هر يك از موضوعات مربوط به كميسيون هاي تخصصي مختلف مجلس شوراي اسلامي، تغييرات تبصره ها را تشريح كرد.
براساس اعلام واحد اطلاع رساني مركز پژوهش هاي مجلس شوراي اسلامي، دفتر مطالعات برنامه و بودجه اين مركز در اين گزارش ها كه اختصاصاً براي كميسيون هاي تخصصي مجلس و نمايندگان عضو آنها تهيه كرده، ضمن تنظيم جدول تطبيقي تبصره هاي لايحه بودجه سال هاي ۸۴ و ۸۵ به مقايسه ميزان بودجه و تغييرات آن در هر يك از زيربخش ها پرداخته است.
اين دفتر، هدف از تهيه تمامي اين گزارش ها را فراهم كردن زمينه مقايسه بهتر تبصره هاي لايحه بودجه سال ۱۳۸۵ با تبصره هاي قانوني بودجه سال ۱۳۸۴ ذكر كرده و البته در اين مرحله اظهارنظري پيرامون تغييرات بودجه نداشته و دفتر مطالعات برنامه و بودجه مركز پژوهش ها اعلام كرده است كه پيشنهادهاي خود را در مورد بخش هاي مختلف بودجه به زودي در قالب گزارش هاي جداگانه اي ارائه خواهد داد.
در اين گزارش، كليه اعداد، سال ها، برنامه ها و رديف هايي كه در لايحه بودجه سال ۱۳۸۵ نسبت به قانون بودجه سال ۱۳۸۴ تغيير يافته اند به صورت مستطيل هاي طوسي رنگ جهت مقايسه، مشخص شده اند.
همچنين كليه تبصره ها، بندها يا جملات و عباراتي كه در لايحه بودجه سال ۱۳۸۵ براي اولين بار ذكر شده و جديد است نيز به صورت مستطيل طوسي رنگ متمايز شده اند.
مركز پژوهش ها تمامي اين گزارش ها را به تقاضاي كميسيون برنامه و بودجه مجلس شوراي اسلامي تهيه كرده اما علاوه بر كميسيون يادشده، گزارش مربوطه بودجه بخش هاي مختلف را به كميسيون هاي ذي ربط نيز ارائه داده است.
دفتر برنامه و بودجه مركز پژوهش ها در گزارش مربوط به كميسيون آموزش و تحقيقات، ۲۷ بند و تبصره مربوط به اين مجموعه در بودجه سال آينده را با بندهاي مشابه در بودجه سال جاري مقايسه و تغييرات (اعم از كاهش يا افزايش بودجه) هر يك از زمينه هاي مربوط را دقيقاً مشخص كرده است.
در بخش امور مربوط به كميسيون امنيت ملي و سياست خارجي، ده ها بند و تبصره مربوطه از نظر نوسانات بودجه اي مورد مقايسه قرار گرفته اند.
در بخشي از لايحه بودجه سال ۱۳۸۵ بخش انرژي به دولت اجازه داده شده تا سقف معادل ارزي ۱۹۴۰ ميليارد ريال از محل منابع ذخيره ارزي برداشت و بابت تسويه بدهي هاي طرح تكميل نيروگاه اتمي بوشهر به بانك مركزي يا در جهت اجراي اهداف اين بند پرداخت كند.
دفتر مطالعات برنامه و بودجه مركز پژوهش ها همچنين مشابه چنين گزارش هايي را براي كميسيون هاي اجتماعي، بهداشت و درمان، صنايع و معادن، عمران، فرهنگي، قضايي و حقوقي، كشاورزي و آب و منابع طبيعي تهيه كرده و براي مقايسه تغييرات بودجه اي در اختيار كميسيون هاي يادشده قرار داده است.
گفتني است: مركز پژوهش ها در فصل بررسي بودجه، گزارش هاي متعددي منتشر مي كند كه جزئيات مربوط به هر يك از اين گزارش ها به زودي در اختيار رسانه ها و افكار عمومي جامعه قرار خواهد گرفت.
كار بررسي بودجه در مركز پژوهش ها يك روز پس از تقديم لايحه بودجه توسط رئيس جمهوري به مجلس آغاز شده و تا قبل از تصويب بودجه در مجلس ادامه خواهد يافت.

اقتصاد انرژي
سود بي سابقه شركت هاي نفتي
گروه اقتصادي: بر اساس گزارش مالي سال ۲۰۰۵ شركت انگليسي هلندي رويال داچ شل با هر ساعت ۵۰۰ هزار دلار سود، در اين سال ۲۳ ميليارد دلار سود خالص داشته است. اين سود بي سابقه در بازار سهام انگليس به عنوان يك ركورد ثبت شد.
در گزارش اين شركت نفتي تاكيد شده كه درصد عمده سود حاصل شده از فعاليت هاي بالادستي نفت بيش از ديگر فعاليت هاي شركت شل بوده است و ذخاير نفت و گاز اين شركت در سال ياد شده طبق برنامه افزايش يافته است.
قيمت نفت خام در دو سال گذشته به شدت افزايش يافته و اين روند موجب شده كه ضمن افزايش ارزش دارايي شركت هاي نفتي و رشد ارزش سهام اين شركت ها در بازارهاي بورس سرمايه گذاري آنان در اكتشاف و توليد نفت گسترش يابد و سود سرشاري عايد شركت هاي ياد شده و سهامداران آن شود.
در اين مدت تعداد اندكي از شركت هاي نفتي در جهان با رشد چشمگير سود روبه رو نبوده اند و اكثر فعالان و دست اندركاران اين بخش از اقتصاد جهان در بازار پررونق ايجاد شده سود قابل توجهي را كسب كرده اند.
هفته گذشته شركت آمريكايي اكسون موبيل نيز با انتشار گزارش مالي خود از كسب بالاترين سود تاريخ خود در سال گذشته ميلادي خبر داده بود.
اين رويداد اگرچه به رونق اقتصادي و كسب درآمد مالياتي بالا از سوي دولت هاي غربي منجر مي شود ولي افزايش قيمت انواع سوخت به نارضايتي عمومي و تورم در كشورهاي مصرف كننده منجر شده و فشارهاي اجتماعي و افكار عمومي دولت ها را به واكنش و تلاش براي تامين نظر افكار عمومي وادار كرده است.
در آمريكا برخي نمايندگان كنگره خواهان نظارت بيشتر بر فعاليت شركت هاي نفتي در اين كشور شده اند. در اروپا نيز اقدامات مشابهي پي گرفته شده است.
نفت ونزوئلا در هند
ايسنا: عرضه نفت ونزوئلا به هند براي نخستين بار انجام شد.
به گزارش خبرگزاري فرانسه، شركت نفت دولتي ونزوئلا PDVSA)) با صدور بيانيه اي از فرستادن محموله دو ميليون بشكه اي نفت به هند براي اولين بار در تاريخ دو كشور خبر داد.
شركت نفت دولتي ونزوئلا در بيانيه اي اعلام كرد: شركت PDVSA به عنوان بخشي از سياست تنوع بخشي به بازار خود، تحت برنامه تجاري ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ اين شركت، اولين محموله نفت ۲ ميليون بشكه اي خود را به هند فرستاد ه است.
براساس اين بيانيه، اولين محموله نفتي ونزوئلا به هند از طريق نفت كش بزرگ ونوس گلوري و از پايانه ذخيره و انتقال نفت خوزه ونزوئلا به بندر سيكا در هند منتقل شده است.
رشد قيمت نفت باعث افزايش قدرت ايران در رويارويي با آمريكا مي شود
فارس: روزنامه فايننشال تايمز به نقل از سازمان جاسوسي آمريكا نوشت: رشد قيمت جهاني نفت موجب افزايش بي سابقه قدرت دشمنان آمريكا در سطح جهان شده است و ايران، سوريه، سودان و ونزوئلا در حال حاضر از قدرت بيشتري براي رويارويي با آمريكا برخوردار هستند.
جان نگروپونت كارشناس عالي رتبه سيا در اين باره گفت: افزايش تقاضاي جهاني انرژي و گسترش بي ثباتي سياسي در برخي از كشورهاي بزرگ توليد كننده نفت، موجب ارتقاي جايگاه دشمنان آمريكا در عرصه بين المللي شده است.

اقتصاد
ادبيات
اجتماعي
انديشه
سياست
فرهنگ
ورزش
|  ادبيات  |  اقتصاد  |   اجتماعي  |  انديشه  |  سياست  |  فرهنگ   |  ورزش  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |