پنجشنبه ۱۴ ارديبهشت ۱۳۸۵
استقلال چگونه قهرمان شد؟
قهرمانان ليگ بر تر
004389.jpg
عكس: مجتبي جانبخش
امير توحيد فاضل
رقابت هاي فوتبال باشگاههاي برتر ايران در حالي به پايان رسيد كه هواداران و عاشقان فوتبال در ايران زمين تا روز آخر نمي توانستند قاطعانه تيم قهرمان را حدس بزنند. اين امر نيز به دليل تجربه اي است كه كارشناسان فوتبال از سالهاي گذشته دارند و در آخر و با ذكر اين تجربيات خواهيم گفت كه چگونه، تيم استقلال تهران توانست با استفاده از همين تجربيات قهرمان ليگ برتر شود.
اما هدف نوشتار فوق نه بيان رويدادهاي گذشته، بلكه تحليل محتوايي اتفاقات اين فصل از رقابت هاي فوتبال كشور است تا بتوان با استفاده از آن جهت حركتي فوتبال كشور را در عالي ترين سطح آن (ليگ برتر) مشخص كرده و به اميد خدا مورد استفاده تحليلگران فوتبال قرار گيرد.تيم فوتبال استقلال تهران به رهبري امير قلعه نويي فصل ۸۵ _ ۸۴ را در حالي با قهرماني به پايان رساند كه كارشناسان مشخصاً بر اين باور هستند كه آبي پوشان حداقل ۴ سال پيش بايد به اين عنوان (قهرماني مسابقات فوتبال باشگاههاي برتر ايران) دست مي يافتند.

در اولين فصل از ليگ برتر (۸۱ _ ۸۰) اكثر كارشناسان و حتي هواداران تيم هاي استقلال و پرسپوليس، لاجوردي پوشان پايتخت را به عنوان قهرمان مي شناختند؛ چرا كه تا هفته پاياني مسابقات فوق تيم فوتبال استقلال صدرنشين بود و حتي تزلزل آنها در هفته هاي پاياني مانع از اين نمي شد كه آنها نام ديگري را به عنوان قهرمان احتمالي بر سر زبان بياورند.در آن سال وقتي مسابقات رو به  پايان مي رفت، مسئولان استقلال آماده برگزاري جشن قهرماني شدند و حتي رايزني هايي نيز براي جذب يك مربي خارجي جهت حضوري پرقدرت در مسابقات آسيايي داشتند. اما چند اتفاق ساده از جمله غفلت كادر فني استقلال و تيزهوشي بابك  پورغلامي بازيكن باتجربه ملوان بندرانزلي، خواب هاي آنها را آشفته و در روز آخر تيم پرسپوليس را به جاي استقلالي ها به خانه بخت فرستاد. آري در آن فصل و در آخرين ديدار وقتي كه استقلال تنها به كسب يك تساوي در مقابل ملوان براي رسيدن به قهرماني نياز داشت، مقابل اين تيم شمالي شكست خورد و در عوض پرسپوليسي ها با تك گل ابراهيم اسدي، جوان جوياي نام خود توانستند با كسب ۴۹ امتياز جام قهرماني اولين دوره ليگ برتر را بالاي سر برند.
اما دومين فصل از رقابت هاي فوتبال باشگاههاي برتر كشور چنين حساسيتي را به خود نديد. در آن سال تيم فوتبال سپاهان اصفهان به رهبري فرهاد كاظمي آن قدر زود بار خود را براي قهرماني بست كه شكست هاي پي درپي اين تيم در روزها و هفته هاي پاياني، شاگردان كاظمي را به سرنوشت استقلالي ها دچار نكرد. بلكه تيم سپاهان چند هفته زودتر از پايان ليگ و با كسب تساوي در ورزشگاه آزادي، مقابل تيم پرسپوليس قهرماني خود را جشن گرفت و اين آرزو را براي پرسپوليسي ها گذاشت كه بتوانند بلاي فصل قبل را بر سر زردپوشان اصفهان بياورند.
قهرماني زردپوشان اصفهاني، در زمان خود به غير از هواداران پر و پا قرص استقلال و پرسپوليس، كارشناسان و تحليلگران و حتي دست اندركاران فوتبال را بسيار خوشحال كرد. چرا كه آنها گمان داشتند با خروج فوتبال ايران از حالت ۲ قطبي، موجبات پيشرفت اين رشته ورزشي در كشور فراهم خواهد شد. اين خيالي بود كه بعدها و با خالي شدن سكوهاي ورزشگاهها باطل بودن آن مشخص شد و زماني كه بيش از يك صد هزار نفر براي تماشاي قهرماني استقلال به ورزشگاه آمدند، رئيس فدراسيون فوتبال را مجبور كرد در مقابل همگان تاكيد كند؛ چون مردم خوشحال هستند او نيز خوشحال است.
به هر حال اين فصل بدون هيجان معمولي فوتبال در ايران به پايان رسيد و كار به سومين دور رقابت هاي ليگ برتر كشيد تا تب فوتبال دوباره به ايران بازگردد. آن هم به خاطر حضور استقلال و هواداران بي شمارش، به عنوان يكي از مدعيان قهرماني.
در سومين دور رقابت هاي فوتبال باشگاههاي برتر ايران، همچون دور اول تيم فوتبال استقلال تا هفته هاي پاياني صدرنشين بود و همگان بر اين باور بودند، اين تيم كه براي اولين بار قلعه نويي، كاپيتان سال هاي گذشته خود را بر صدر كادر فني نشانده است، مي تواند اولين مقام قهرماني خود را نيز در ليگ برتر كسب كند. اما اين پايان داستان نبود.
استقلالي ها كه تا دو هفته مانده به پايان فصل بر صدر جدول تكيه زده بودند، مي بايست در اين هفته ميهمان هم نام اهوازي خود باشند. در اين شرايط بود كه بازوي رسانه اي تيم پاس به كمك كادر فني اين تيم آمد و شايعاتي مربوط به ديدار حساس دو تيم استقلال مطرح شد. اين جنجال كه در آن زمان، روزها بر صدر محافل و اخبار ورزشي قرار داشت تا حد زيادي شيرازه تيم استقلال تهران را از هم پاشيد و از طرف ديگر مجموعه استقلال اهواز را بر آن داشت تا با حضور قدرتمند در مقابل هم نام تهراني خود، اتهامات وارده را خنثي كند.
اين گونه بود كه جنجال به اهواز كشيد و در نهايت استقلال با دو گل مغلوب اهوازي ها شد و در دو هفته مانده به پايان مسابقات، صدرنشيني تحويل پاسي هاي زيرك شد. در هفته آخر نيز، پيش بيني اصغر حاجيلو سرپرست وقت استقلال كه معتقد بود؛ اگر پاس كمتر از ۳ گل به استقلال اهواز در هفته آخر بزند، فوتبال را براي هميشه كنار مي گذارد، درست از آب درآمد و تيم پاس در آخرين ديدار خود به استقلال اهوازي كه دو هفته گذشته با دو گل صدرنشين را زير كشيده بود ۵ گل زد و قهرمان ليگ برتر شد.به عبارتي مجدداً قهرماني به تيمي به غير از دو قطب اصلي فوتبال ايران رسيد و باز هم جام به باشگاهي رفت كه ورزشگاهش همواره خالي از تماشاگر است.
چهارمين دوره ليگ برتر با شروع طوفاني فولاد خوزستان كه به جوان هاي با استعدادش مي باليد آغاز شد. در اين فصل دو تيم استقلال و پرسپوليس بر آن بودند كه مجدداً حكومت خود را بر فوتبال ايران برقرار سازند. از اين رو تلاش مي كردند تا صدرنشيني را از خوزستان به تهران بياورند. در اين جدال پرسپوليسي ها خيلي زود دست ها را بالا بردند، اما استقلالي ها دست بردار نبودند تا اين كه فولاد خوزستان در خانه و با ضربه ايستگاهي زيباي ايمان مبعلي آرزوهاي آنها را بر باد داد. تيم فولاد در اين فصل با ۶۴ امتياز مقتدرانه قهرمان شد.
با قهرماني فولاد، ديگر همگان به اين نتيجه رسيده بودند كه حكومت استقلال و پرسپوليس در فوتبال ايران به پايان رسيد و اين دو تيم از اين پس بايد با خاطرات گذشته خود، خوش باشند. اين اتفاقي بود كه خيلي ها سال ها به دنبال دسترسي به آن بودند، اما قهرماني فولاد، كسان ديگري را نگران كرده بود. همان هايي كه خالي شدن سكوها و عدم نتيجه گيري قهرمانان باشگاهي ايران در رقابت هاي آسيايي را نشان افول فوتبال ايران مي دانستند و شب ها را با روياي قدرت گيري دوباره استقلال و پيروزي به صبح مي رساندند.
004392.jpg
در چنين شرايطي كه بحث خالي شدن سكوها و عدم نتيجه گيري تيم هاي باشگاههاي كشور و در نهايت افول فوتبال ايران در محافل ورزشي و رسانه ها جاي خود را باز كرده بود پنجمين دوره ليگ برتر در دهمين روز آخرين ماه فصل گرماي سال ۸۵ خورشيدي آغاز شد. در اين روزها علاقه مندان به فوتبال آرزو مي كردند، مجدداً تيم هاي استقلال و پرسپوليس قدرت گرفته و فوتبال ايران را از غربتي كه دچارش شده بود رها سازد. لذا حمايت از استقلال و پرسپوليس به سرلوحه كاري بعضي از علاقه مندان و حتي مسئولان ورزشي و سياسي كشور تبديل شد. در اين زمان تيم پرسپوليس كه با بحران هاي فراوان مديريتي دست و پنجه نرم مي كرد، همگان را نااميد ساخت. اما اعتماد مديران وقت استقلال به امير قلعه نويي كه در دو سال پياپي آرزوي آنها را به واقعيت تبديل نكرده بود، شرايط را براي علاقه مندان اين نظريه محيا كرد.استقلال در اين فصل شروعي رويايي داشت و با ۴ گل، صبا باتري يكي از دو نماينده فوتبال ايران در مسابقات قهرماني باشگاههاي آسيا را در هم كوبيد. اما اين اقتدار چندان ثبات نداشت و استقلالي ها حركت زيگزاگ خود را تا پايان فصل ادامه داده و در نهايت در حالي به قهرماني رسيدند كه هفته ها صداي نفس هاي بازيكنان سايپا و بعدها پاسي ها را در پس گوش هاي خود مي شنيدند. اما همان طور كه در ابتداي اين نوشتار به آن اشاره كرديم، كادر فني استقلال با استفاده از تجربيات، بالاخره جام قهرماني را بالاي سر بردند.
استقلالي ها در اين فصل خيلي خوب ياد گرفته بودند كه چگونه صدرنشيني را تا روز آخر حفظ كنند، سخنان سرمربي اين تيم را در اواسط فصل كه گفته بود؛ مردم ايران نتيجه گرا هستند و كسي به بازي زيبا، جام قهرماني نمي دهد، براي اثبات اين مدعي كافي است. آنها ياد گرفته بودند كه اگر براي حفظ صدرنشيني نياز به يك تساوي دارند، مجبور نيستند به مانند ديدار با ملوان در فصل اول ليگ برتر مدام به دروازه حريف حمله كنند و مي توانند به مانند ديدار با ذوب آهن (هفته ۲۹ فصل جاري) از دقيقه ۱ زير توپ بزنند. همچنين آنها خيلي خوب مي دانستند جنجال هايي كه رقيبشان با استفاده از بازوي رسانه اي خود ايجاد و اين و آن را متهم به بي عدالتي و حمايت از استقلال مي كنند، واقعي نيست. از اين رو مي توان گفت، در فصل پنجم رقابت هاي فوتبال باشگاه هاي برتر ايران، تجربه به كمك استقلال آمد و اين تيم در نهايت به آرزوي ۵ ساله خود دست يافت و بالاخره قهرمان ليگ شد.و حالا مروري مي كنيم به عملكرد تيم فوتبال استقلال در فصل ۸۵-۸۴ رقابت هاي فوتبال باشگاه هاي برتر ايران تا ببينيم اين تيم چگونه به اين مقام دست يافته است.
004374.jpg
نمودار عملكرد تيم استقلال در ليگ برتر
استقلال در طول ۳۰ هفته از ليگ برتر توانست به ۱۶ پيروزي، ۱۱ تساوي و تنها ۳ شكست دست يافته و با ۴۴ گل زده و ۱۷ گل خورده و در نهايت ۵۹ امتياز قهرمان شود.
اين آمار نشان مي دهد، استقلال در كنار تيم پاس بيشترين برد را داشته و تنها تيمي است كه ۳ شكست (كمترين باخت) را دارد.
اما اگر به چگونگي عملكرد تيم استقلال كه با استفاده از نقطه گذاري نتايج كسب شده از سوي اين تيم بر روي نمودار پيش رو نگاهي بيندازيم متوجه مي شويم كه شاگردان قلعه نويي فصل پرفراز و نشيبي را پشت سر گذاشته اند. آنها تنها در اواسط نيم فصل دوم و در ميان هفته هاي بيستم تا بيست و سوم توانستند پيروزي هاي پي در پي را براي هواداران خود به ارمغان بياورند و در باقي هفته ها نوسان هايي را در كار خود تجربه كرده اند.
همين تزلزل در كار استقلال بود كه مديرعامل باشگاه پاس را متقاعد مي كرد كه تا روز آخر حرف از قهرماني تيمش بزند. البته سردار آجرلو مي دانست كه استقلالي ها نيز همچون او تجربيات زيادي از گذشته دارند. به هر حال نمودار حركتي استقلال با وجود اين فراز و نشيب ها، منفي نيست و حركت رو به صعود اگرچه خيلي خفيف، در آن نمايان است.
نمودار عملكرد تيم فوتبال پاس نايب قهرمان ليگ برتر
با نقطه  گذاري نتايج به دست آمده از سوي شاگردان مصطفي دنيزلي، سرمربي ترك تبار تيم پاس نتايج جالبي را به دست مي آوريم.
اگر سردار آجرلو مديرعامل باشگاه پاس به دنبال شناخت دلايل عدم قهرماني تيم فوتبالش است، بايد توجه داشته باشد كه در كنار دلايلي كه خود بيش از ما بر آنها واقف است، عملكرد ضعيف اين تيم در شش هفته آغازين ليگ برتر در وهله اول و كسب يك شكست و يك تساوي نااميد كننده در هفته هاي ۲۶ و ۲۷ به ترتيب مقابل ذوب آهن «۳ بر صفر» و سپاهان «۴ بر ۴» از جمله عوامل اصلي عدم قهرماني اين تيم است. چرا كه هرگز يك قهرمان شش هفته پشت سر هم را اين گونه زيگزاكي عمل نكرده و از آن مهم تر به هيچ وجه در هفته هاي پاياني چنين سخاوتمندانه دست ها را در مقابل حريفان بالا نمي برد. اگر قبول داشته باشيم كه در سومين دوره رقابت هاي فوتبال باشگاه هاي برتر ايران، تيم استقلال در يك هفته مانده به پايان مسابقات با شكست مقابل استقلال اهواز قهرماني را به پاس تقديم كرد، بايد بگويم اين بار سبزپوشان اكباتاني بودند كه در هفته هاي ۲۶ و ۲۷ جبران آن محبت استقلالي ها را با عدم نتيجه گيري مقابل دو تيم اصفهاني كرده و جام را به بچه هاي اميرقلعه نويي تقديم كردند.
نمودار عملكرد تيم فوتبال سايپا
شاگردان پيشين دكتر بيژن ذوالفقارنسب پس از آنكه ليگ چهارم را با وحشت سقوط به دسته اول پشت سر گذاشته و توانستند در ليگ برتر ماندگار شوند، اين بار چهره اي دگرگون شده از خود به نمايش گذاشتند. آنها به خوبي خاطرات بد فصل گذشته را فراموش كرده، حتي در روزهايي مدعي قهرماني هم شدند. اين گونه بود تيمي كه مديرانش از مربيان قول گرفته بودند به دسته پايين تري سقوط نكنند، ناگهان چهره قهرمان به خود گرفت. اما حيف كه شاگردان دكتر نتوانستند تا آخر صلابت خود را حفظ كنند.
نمودار حركتي اين تيم نشان از عملكردي مطلوب در هفته هاي آغازين مي دهد، به صورتي كه تا هفته ها سايپا بدون شكست پيش مي تاخت. اما درست زماني كه بايد مزد تلاش هاي خود را مي گرفت، دچار افت شده و با كسب نتايج ضعيف شانس قهرماني را از دست دادند.
از اين رو مديران سايپا به ادعاي بيژن ذوالفقار نسب كه مي گفت؛ من يك تيم در حال سقوط را جزو مدعيان كردم، توجه نكرد و او را تعويض كردند. البته سايپا بايد كسب مقام سومي خود را مديون احتياج مبرم پاس به كسب ۳ امتياز ديدار با صبا باتري بداند. چرا كه در صورت پيروزي صباباتري در آخرين ديدار، اين تيم الان در مكان چهارم جدول ايستاده بود.
004380.jpg
نمودار عملكرد تيم فوتبال صباباتري
چند عامل كوچك كه بيان آنها در حوصله اين نوشتار نيست، باعث شد كه صبا باتري نتواند مهم ترين حادثه تاريخ فوتبال ايران را رقم بزند. اين تيم كه درگير مسابقات آسيايي نيز بود دو سوم ليگ را در اواسط جدول سپري كرد و در طول ۱۹ هفته ۲۹ امتياز اندوخته داشت.
اما ناگهان ورق براي همبازيان علي دايي كاپيتان تيم ملي فوتبال كشورمان برگشت و همزمان با اوج گيري دايي، صباباتري نيز اوج گرفت و از ۸ ديدار مقابل تيم هاي راه آهن، سپاهان، فجر، سايپا، پيروزي، شموشك، شهيد قندي و فولاد موفق به كسب ۶ برد، ۱ تساوي و ۱ شكست و در مجموع ۱۹ امتياز شدند.
پس از اوج گيري علي دايي و يارانش صبا باتري نيز به جمع مدعيان كسب قهرماني ليگ برتر پيوست و اگر در اين فصل نيز عجايب دنياي توپ گرد به وقوع مي پيوست، آنها مي توانستند به كسب مقام قهرماني نايل آيند. اما همان گونه كه اوج گيري ستاره بخت شاگردان ضيايي، سريع و اتفاقي بود، اين ستاره با همان سرعت افول كرد و در نهايت با شكست سنگين ۴ بر ۲ مقابل پاس، ماشين ليگ برتر دوره پنجم براي صبا باتري به آخر خط خود رسيد.
نمودار عملكرد تيم فوتبال ابومسلم خراسان
فوتبال خراسان سالهاست كه با اكبر ميثاقيان عقد اخوت بسته و ديگر همگان به همراهي ابومسلم و ميثاقيان عادت كرده اند. به عبارتي در سالهاي اخير نام اين دو با هم بوده و به گونه اي جدايي ناپذير مي نمايد.
علاقه مندان به فوتبال از ابومسلم تيمي را در خاطره ها دارند كه همواره در ميانه هاي جدول قرار گرفته و در تاريكي مي ماند تا ناگهان بر سر راه قدرتمندي همچون سردار تاريخي، ابومسلم خراساني قرار گيرد.
نمودار تاريخي اين تيم نيز همين چهره را به ما نشان مي دهد. يك حركت زيگزاكي همراه با كسب نتايج متفاوت.
اما اين تمام عملكرد ابومسلم نيست، آنها كه در طول ۲۰ هفته اول ۲۴ امتياز جمع كرده بودند اما در ۱۰ هفته آخر موفق به كسب ۷ پيروزي، ۱ تساوي و ۲ شكست شده و ۲۲ امتياز ديگر به صندوق اندوخته اي خود افزودند. به عبارتي شاگردان ابومسلم نيمي از امتيازات خود را در طول يك سوم از مسابقات به دست آوردند و از اين رو بود كه سرمربي آنها اظهار مي داشت؛ اگر ۶ هفته ديگر زمان داشتيم قهرمان مي شديم. البته اكبر ميثاقيان قول قهرماني در جام حذفي را به خراساني ها داده است. حالا بايد ديد كه تا چه اندازه به وعده خود وفادار است.
همچنين ابومسلم بعد از پاس (۷-۱) و استقلال (۴-۱) سومين تيمي است كه در اين فصل فولاد را با شكستي سنگين بدرقه كرده است. اين تيم در آخرين هفته موفق به پيروزي پر گل ۵-۱ مقابل فولاد شد.
نمودار عملكرد تيم فوتبال ذوب آهن
بي تعارف مي توان گفت يكي از آرزوهاي مديران ذوب آهن، كسب مقام قهرماني در ليگ برتر است. چرا كه آنها مي خواهند از همشهري خود يعني سپاهان اصفهان در اين زمينه عقب تر نباشند. از اين رو ليگ پنجم را با توپ پر آغاز كردند. اما موفقيت آنها به طول نينجاميد و خيلي زود (در هفته دهم) روزهاي پريشاني اين تيم خوب اصفهاني فرا رسيد. البته ذوب آهني ها توانستند از مرداب شكست ها رهايي يابند، اما كسب تساوي ها آنها را در راه رسيدن به قهرماني ناكام گذاشت و اين آرزو را براي رسول كربكندي باقي گذاشت.
حساس ترين ديداري كه سبزپوشان اصفهاني در اين فصل تجربه كردند ديدار در هفته ۲۹ ليگ برتر مقابل استقلال بود، جايي كه آمده بودند با شكست دادن شاگردان قلعه نويي يكبار ديگر قهرماني را از دست آبي ها ربود و به پاسي ها هديه دهند. اما تجربه قلعه نويي و فرمان او به زير توپ زدن، همراه با بدشانسي هاي مهاجمان اين تيم، اجازه نداد تا ياد و خاطره ذوب آهن نيز همچون ملوان و استقلال اهواز به تاريخ پيوسته و همچون كابوسي رويايي آبي ها را تلخ كند. ذوب آهن اصفهان دفتر خاطرات ليگ پنجم را با قبول شكست ۳ بر ۱ مقابل ملوان بست.
نمودار عملكرد تيم فوتبال فولاد مباركه سپاهان
چند وقتي است كه فوتبال روي خوش به سپاهان نشان نمي دهد. آنها بعد از ناكامي در مسابقات جام باشگاه هاي آسيا ديگر موفق به كسب نتايج درخشان گذشته نشدند.
حضور در رده هفتم جدول رده بندي ليگ برتر قطعاً درخور نام قهرمان دو فصل قبل رقابت هاي فوتبال ايران نيست.
نمودار عملكرد اين تيم همه چيز در مورد سپاهان اصفهان را به ما نشان مي دهد.
با پايان رقابت هاي فوتبال ليگ برتر جا دارد كه مسئولان ورزش اصفهان نگاهي منتقدانه به عملكرد ذوب  آهن و سپاهان داشته و از خود سؤال كنند، چرا دو تيم خوب اصفهاني اين فصل به ميانه هاي جدول سقوط كرده اند؟
تيم فوتبال سپاهان كه اين فصل را با پيروزي آغاز و با پيروزي مقابل پرسپوليس به پايان رساند، مي بايست از تعطيلات استفاده كرده و به بازسازي خود بپردازد. چرا كه آنها پتانسيل و توانايي بازگشت به روزهاي خوش گذشته و توليد دهها محرم نويدكيا را دارند.
نمودار عملكرد تيم فوتبال فولاد خوزستان
نماينده فوتبال ايران در مسابقات قهرماني باشگاه هاي آسيا اين روز ها حال و روز خوبي ندارد. نوسان حركتي اين تيم در نمودار نشان مي دهد كه بچه هاي سرزمين نفت و آفتاب تا چه اندازه در اين فصل بد عمل كرده اند.
براي تيم فوتبال فولاد نبايد چندان قلم فرسايي كرد و تنها بايد به شكست هاي ۷ بر ۱ مقابل پاس، ۴ بر ۱ مقابل استقلال و در نهايت ۵ بر ۱ مقابل ابومسلم را به آنها گوشزد كرد و جنوبي ها را براي مدت كوتاهي هم كه شده با خود تنها گذاشت.
به راستي آيا ۴۱ گل خورده در مقابل ۳۰ گل زده كه تفاضل منفي ۹ را در پي دارد و همچنين كسب شكست براي تيمي كه بيشترين ملي پوش را در سال هاي اخير پرورش داده شايسته است؟
مديران فولاد خوزستان كه تا چند ماه قبل بعنوان موفق ترين مديران ورزشي كشور خطاب مي شدند، بايد از خود سؤال هاي زيادي را بپرسند.
مهمترين سؤال اين است كه چرا پس از دريافت ۴ گل از يك تيم، ناگهان هواداران آن تيم خاص فرياد مي زنند: «عاقبت تباني، همينه، همينه؟!»
آيا كسب اين نتايج و چنين متهم شدن در شأن فوتبال خوزستان است؟!
عملكرد تيم فوتبال ملوان بندرانزلي
حكايت تيم ملوان آن جمله معروف را به خاطر مي آورد كه مي گويد: [وقتي دير از خواب بيدار مي شوم]
در هفته هاي پاياني سقوط قوي سپيد انزلي به دسته اول چندان دور از ذهن نبود. اين تيم اگرچه جز معدود دوران اوج و شكوفايي بازيكنان انزلي چي همچون [مرحوم سيروس قايقران] و يا [غفور جهاني] چندان در فوتبال ايران چهره قهرماني از خود به يادگار نگذاشت، اما همچون امسال نيز در گير و دار وحشت سقوط نبوده است.
اگر نبود درخشش ملواني ها در هفته هاي پاياني بالاخص پيروزي خوب ۳ بر ۱ در هفته  سي ام مقابل ذوب آهن و همچنين پيروزي ۲ بر صفر مقابل شهيد قندي در هفته ،۲۸ امروز مكاني عقب تر از رده چهاردهم در جدول نداشتند.
004377.jpg
نمودار عملكرد تيم فوتبال پرسپوليس
براي بيان حال تيم فوتبال پرسپوليس در اين فصل از رقابت هاي فوتبال، تنها يك كلمه كافي است(فاجعه).
به راستي به جز فاجعه چه عبارت ديگري را مي توان براي اين تيم بكار برد؟
زماني كه تعداد شكست هاي پرسپوليس ۲ رقمي مي شود، (۱۰ باخت) و تساوي هاي اين تيم به ۱۱ مي رسد، تعداد پيروزي هاي پرسپوليس در عدد ۹ يعني بيشتر از ۳ تيم پاياني جدول متوقف مي شود، تفاضل گل آنها در پايان ليگ منفي ۱ مي شود و بالاخره زماني كه در حسرت تماشاي يك ديدار جذاب از اين تيم مي مانيم، آن وقت است كه مجموع تماشاگراني كه براي تماشاي ديدار اين تيم (به جز بازي سنتي مقابل استقلال) به ورزشگاه مي آيند كمتر از هشتاد هزار نفر مي شود.
يعني درست به اندازه يك ديدار پرسپوليس برابر پاس در سال هاي دور. در اين زمان به جز واژه فاجعه چه مي توان گفت.البته از پرسپوليس پس از حضور آري هان كه مربي موفقي نشان داده است، اخبار خوشي مي رسد، بايد به انتظار آينده ماند.
نمودار عملكرد فوتبال فجر شهيد سپاسي
پس از قهرماني تيم فوتبال پاس در سومين دوره ليگ برتر مجيد جلالي سرمربي تيم پاس به درخواست يك خبرگزاري براي انجام يك مصاحبه اين گونه پاسخ داد، چرا شما فقط با اعضاي تيم قهرمان مصاحبه مي كنيد، اگر مي خواهيد به واقعيت هاي فوتبال ايران پي ببريد، پاي درد دل هاي امثال غلام پيرواني بنشينيد تا متوجه شويد، بعضي ها چگونه با خون دل در ايران تيمداري مي كنند.
خبرنگاران بسياري مي توانند شهادت دهند كه چگونه غلام پيرواني در زمان نقل و انتقالات با بغض پاسخ تلفن همراهش را مي دهد و در حالي كه حرفي براي گفتن ندارد، مي گويد: بازيكني كه با خون دل تربيت كردم را از چنگم درآوردند. اين حكايت هر ساله فجر و غلام پيرواني است، او هر سال تعدادي جوان گمنام را از شهرستان هاي دور و نزديك به دور هم جمع كرده و با نام فجر راهي ميدان مي كند. اگر تشخيص شاه غلام قصه ها غلط از آب درآمده كه هيچ، اما اگردرست بود و آن بازيكن از خود استعدادي نشان مي داد بلافاصله با دستمزدهاي كلان به تيم هاي ديگري مي رود و در آخر علي مي ماند و حوضش.۸ برد، ۱۲ تساوي، ۱۰ شكست،  ۲۷ گل زده، ۳۳ گل خورده و در آخر ۳۶ امتياز كارنامه امسال فجر است. همين!
نمودار عملكرد تيم فوتبال استقلال اهواز
تيم فوتبال استقلال اهواز از معدن فوتبال ايران مي آيد و يكي از تيم ها پرطرفدار فوتبال ايران است. اما هيچگاه از ميانه هاي جدول بالا نمي رود.
مدير مسئولي بر رأس كار باشگاه تكيه زده كه فاش مي گويد: در كار مربيان دخالت مي كنم. شايع است كه شفيع زاده پس از تعويض زود به زود مربيان، علاقه وافري هم به دخالت در ارنج تيم دارد.
قصه هايي كه محمود ياوري از استقلال اهواز در سينه دارد، شنيدني است. ياوري را در اواسط اين فصل با سلام و صلوات به اهواز بردند. اما در دو هفته پاياني ليگ برتر و در حالي كه اين تيم در معرض سقوط بود و به كسب نتيجه احتياجي حياتي داشت، ناگهان شفيع زاده خبر از انعقاد قرارداد با فيروز كريمي براي فصل بعد داد. محمود خان ياوري با دوستان درد دل مي كرد و مي گفت: در بين نيمه يكي از ديدارها كه از حريف عقب بوديم، بر سر بازيكني به خاطر كم كاري هايش در ميدان فرياد كشيدم و او را به تنبيه كردن، تهديد كردم. اما بازيكن با خنده پاسخ داد كه سال بعد به جاي شما فيروز كريمي مي آيد!
متأسفانه سرنوشت استقلال اهواز را امروز مديري در اختيار دارد كه در عزل و نصب مربيان، همچون كلكسيون دارها عمل مي كند!
نمودار عملكرد تيم فوتبال راه آهن تهران
اولين فصل از حضور راه آهن در ليگ برتر اگر چه با سر و صداي فراوان و حتي حضور مسئولان قضايي همراه بود، اما چندان دلچسب نبود.
«كسب ۹ برد، ۷ تساوي، ۱۴ باخت، ۲۷ گل زده، ۴۳ گل خورده و در نهايت ۳۴ امتياز كارنامه عملكرد تيمي است كه مديرانش مي گويند اين فصل به دنبال كسب تجربه بوده اند.
عملكرد تيم فوتبال برق شيراز
كاكوهاي نارنجي پوش شيرازي در اين فصل عملكرد ضعيفي داشتند.
همراهي زلاتكو ايوانكوويچ برادر سرمربي تيم ملي كشورمان كه گفته مي شود در وطن خود، حرفه اي به غير از مربيگري فوتبال داشته، براي برق شيراز خوش يمن نبوده است.
برق شيراز حضورش در دوره ششم ليگ برتر را مديون عملكرد فوق العاده ضعيف شموشك و شهيد قندي يزد مي داند.
نمودار عملكرد تيم فوتبال شموشك نوشهر
همراهي بهمن فروتن، مربي اي كه مدعي است براي اولين بار چند سيستم بازي را در فوتبال آلمان پايه ريزي كرده است ، با تيم شموشك نوشهر موفق نبود. به همين دليل فوتبال مازندران تنها سهميه خود در ليگ برتر را كه با چنگ و دندان به دست آورده بود، به راحتي از دست داد.فروتن اين روزها مشغول سر و صدا كردن است.
نمودار عملكرد تيم فوتبال شهيد قندي يزد
بي صدا به ليگ برتر آمد و خيلي خاموش به دسته اول سقوط كرد. هيچگاه گريه هواداران فوتبال در يزد كه پس از سال ها يك نماينده در ليگ برتر داشته و حالا از دست رفته مي ديدند، به گوش ايرانيان نرسيد. آنها ۳۰ هزار تن بودند كه با هم گريه مي كردند.
در شرح عملكرد تيم فوتبال شهيد قندي يزد مي توان دراماتيك ترين قصه دنيا را نوشت. اين تيم كه متعلق به يك كارخانه توليد كابل هاي مخابراتي است و توسط هيأت مديره اي منصوب از طرف سهامداران اداره مي شود، مشكلات  فراواني داشته و دارد. چرا كه سهامداران آن علاقه اي به هزينه كردن در ورزش نداشته و ندارند. روزي رئيس هيأت مديره اين باشگاه در مقابل يك خبرنگاري تأييد كرده بود، بيشتر ترجيح مي دهم تا پولي كه مي خواهم براي اين تيم هزينه كنم را به يك سهامدار بپردازم كه شايد براي تأمين هزينه زندگي خود به آن چشم دوخته است. آري اين تمام حكايت شهيد قندي ما است.
البته در اين حكايت حرف هاي جالبي هم از خيانت مطرح مي شود. تعدادي از بازيكنان بومي شهيد قندي يزد معتقد هستند علت سقوط شان به دست اول، بازيكنان غير بومي بودند كه همراه با منصور پورحيدري به يزد آمده و تنها به فكر آرايش موي سر خود و سپس گردش در يزد بودند.
برخلاف مجيد جلالي كه در طول ۱۱ هفته نتوانست حتي يك پيروزي هم براي يزدي ها كسب كند و همچنان در يزد محبوب است، هادي طباطبايي اين روزها به سيبل مخالفان تبديل شده است و حالا نگاهي مي اندازيم به جدول تطبيقي عملكرد تيم هاي حاضر در پنجمين دور ليگ برتر.
جدول تطبيقي عملكرد تيم هاي ليگ برتر
اين نمودار ميله اي به روشني عملكرد ۱۶ تيم حاضر در اين دوره از رقابت هاي فوتبال باشگاه هاي برتر كشور را نشان مي دهد. با استفاده از اين نمودار به روشني حركت شانه به شانه تيم هاي استقلال و پاس، سايپا و صباباتري، ابومسلم و ذوب آهن و سپاهان ديده مي شود. همچنين اين نمودار به ما نشان مي دهد كه تيم هاي ميانه ميدان چگونه براي بالا كشيدن خود با يكديگر رقابت داشته و از آن طرف نيز تيم هاي ته جدولي نيز به چه صورت در افزايش تعداد شكست هاي خود با هم كورس گذاشته  بودند!
و حالا نگاهي مي اندازيم به عملكرد تيم هاي استقلال و پاس و اين كه اين دو تيم براي كسب مقام قهرماني اين دوره از مسابقات چه رقابت سخت و نفس گيري را با يكديگر داشتند.
جدول تطبيقي عملكرد تيم هاي استقلال و پاس در ليگ ۸۵-۸۴
براي اين كه بتوانيم به ميزان شانس و اقبال در كسب قهرماني استقلال پي ببريم، نگاهي گذرا به اين جدول كافيست.
در اين نمودار به ما نشان داده مي شود كه تيم هاي استقلال و پاس تا روز آخر دست از رقابت نكشيده و تا سر حد توانايي براي كسب مقام قهرماني تلاش كرده اند.
در جدول فوق و در آنجايي كه كمر منحني استقلال به سود اين تيم و رو به بالا مي شكند، به روشني نشان داده مي شود. جالب آنجا است كه بدانيم اين نشست و روبه بالاي منحني استقلال حاصل همان ۱ امتياز بيشتر اين تيم است.در اين فصل استقلال صاحب ۱۶پيروزي، ۱۱تساوي، ۳ باخت و ۵۹ امتياز شده و در مقابل پاسي ها به ۱۶ پيروزي، ۱۰ تساوي، ۴ شكست دست يافته اند.
اين نتايج نشان مي دهد كه تيم پاس تنها به دليل قبول يك شكست آن هم در حالي كه استقلالي ها آن يك ديدار را مساوي كرده، جام قهرماني را از دست داده است.
004395.jpg
جدول تطبيقي گل هاي خورده و زده استقلال و پاس
مهاجمان تيم فوتبال استقلال در اين فصل موفق به ثبت ۴۴ گل زده شدند. در عوض مهاجمان پاس ۱۰ گل بيشتر از رقيب خود يعني۵۴ گل زده اند.
در آن طرف خط دفاعي تيم استقلال ۱۷ بار به روي مهاجمان مرتب بازشده، ولي پاس ۲۹ گل، يعني ۱۲ گل بيشتر دريافت كرده است. اين جدول به ما نشان مي دهد، به همان اندازه اي كه يك تيم براي رسيدن به قهرماني نياز به خط حمله كوبنده اي دارد به همان ميزان نيز به داشتن مدافعاني توانمند نيازمند است.
از بحث تطبيق عملكرد تيم هاي استقلال و پاس گذشته و نگاهي آماري به عملكرد استقلال و تطبيق آن با ديگر رقيبان اين تيم مي اندازيم.
004398.jpg
جدول تطبيقي عملكرد قهرمانان ليگ برتر
تيم فوتبال استقلال تهران در حالي جام پنجمين دوره از رقابت هاي ليگ برتر را با ۵۹ امتياز به خانه برد كه جدول فوق به ما نشان مي  دهد، اين تيم از نظر جمع آوري امتياز ضعيف تر از فولاد خوزستان و بهتر از پاس،سپاهان و پرسپوليس، قهرمانان ادوار گذشته ليگ برتر عمل كرده است.
و اما كادر تيم فوتبال استقلال تهران در اين فصل از يك مهاجم طراز اول همچون سال هاي گذشته استفاده كرده است.
رضا عنايتي كه سال هاست از چشم مربيان تيم ملي فوتبال به دور مانده است، در اين فصل موفق به ثبت ۲۱ گل شد و ركورد دار گلزني در طول يك فصل از مسابقات باشگاهي كه در اختيار خودش بود (فصل قبل عنايتي ۲۰ گل به ثمر رساند) شد.
فوتبال ايراني مهاجمان توانمند زيادي به خود ديده است كه بارها آقاي گل شده اند. حسين كلاني (۲ بار در سال هاي ۴۹ و ۵۰)، عزيز اسپندار (۲ بار در سال هاي ۵۳ و ۵۶) ، فرشاد پيوس (۲ بار در سال هاي ۷۰ و ۷۳) از جمله اين مهاجمان هستند. اما رضا عنايتي با كسب آقاي گلي در سال هاي ۸۰- ۸۳- ،۸۴ در كنار غلامحسين مظلومي (۳ بار در سال هاي ۵۲-۵۳ و ۵۵) هر دو از تيم فوتبال استقلال، تنها مهاجماني هستند كه موفق به كسب ۳ بار آقاي گل شده اند.
رضا عنايتي ضمن شكستن ركورد گلزني، تنها مهاجمي است كه در طول يك فصل در ۳ مسابقه ۳ گل به ثمر رسانده است و همچنين عنايتي تنها مهاجمي است كه در طول ۵ دوره ليگ برتر ۳ بار آقاي گل شده است.
جدول زير عملكرد تطبيقي مهاجمان اين فصل از ليگ برتر را نشان مي دهد.
جدول تطبيقي عملكرد گلزنان ۸۵-۸۴ ليگ برتر «جدول شماره ۵»
برترين هاي ليگ پنجم
نگاهي به جدول رده بندي رقابت هاي ليگ برتر اين فصل نتايج جالبي را نشان مي دهد كه عبارتست از:
۱- بيشترين برد: استقلال و پاس با ۱۶ پيروزي
۲- كمترين باخت: استقلال با ۳ شكست
۳- بيشترين امتياز: استقلال با ۵۹ امتياز.
۴- كمترين امتياز: شهيد قندي يزد با ۱۹ امتياز.
۵- بيشترين تساوي: سايپا با ۱۳ تساوي
۶- كمترين تساوي: ملوان با ۶ تساوي.
۷- بيشترين گل زده: پاس با ۵۴ گل زده.
۸- كمترين گل خورده: استقلال با ۱۷ گل خورده.
۹- آقاي گل: رضا عنايتي با ۲۱ گل زده.
و در آخر نگاهي مي اندازيم به عناوين تيم فوتبال استقلال تهران: قهرمان اين دوره از مسابقات ليگ برتر.
تيم استقلال با كسب اين قهرماني پنجاه و دومين جام خود را به خانه خود برد. اين تيم تاكنون عناوين زيادي كسب كرده كه عبارتست از:
عناوين قهرماني تيم استقلال
تيم فوتبال استقلال تهران  يكي از دو تيم بزرگ و پرطرفدار فوتبال ايران به شمار مي آيد، از بدو تأسيس تا به امروز به بيش از ۵۰ عنوان قهرماني و نايب قهرماني در مسابقات داخلي و برون مرزي دست يافته است.
۱- نايب قهرماني جام تهران و جام حذفي ۱۳۲۵
۲- قهرماني جام حذفي تهران ۱۳۲۶
۳- نايب قهرماني جام حذفي تهران ۱۳۲۸
۴- قهرماني جام تهران ۱۳۲۹
۵- نايب قهرماني جام تهران ۱۳۳۰
۶- قهرماني جام تهران ۱۳۳۵
۷- نايب قهرماني جام تهران ۱۳۳۷
۸- قهرماني جام تهران و جام حذفي ۱۳۳۸
۹- قهرماني جام تهران ۱۳۴۰
۱۰- قهرماني جام تهران ۱۳۴۱
۱۱- قهرماني جام تهران ۱۳۴۷
۱۲- قهرماني جام تهران و جام حذفي ۱۳۴۸
۱۳- قهرماني جام حذفي ۱۳۴۹
۱۴- نايب قهرماني جام تهران ۱۳۴۹
۱۵- قهرماني جام باشگاه هاي آسيا ۱۳۴۹
۱۶- قهرماني جام دوستي هندوستان
۱۷- قهرماني جام تهران ۱۳۵۰
۱۸- قهرماني جام تهران ۱۳۵۱
۱۹- نايب قهرماني جام هندوستان ۱۳۵۱
۲۰- قهرماني جام اتحاد ۱۳۵۲
۲۱- نايب قهرماني جام تخت جمشيد ۱۳۵۲
۲۲- قهرماني جام تخت جمشيد ۱۳۵۳
۲۳- قهرماني جام حذفي ايران ۱۳۵۷
۲۴- نايب قهرماني جام تهران ۱۳۶۱
۲۵- قهرماني جام تهران ۱۳۶۲
۲۶- قهرماني جام تهران ۱۳۶۴
۲۷- قهرماني جام بردولوي هندوستان ۱۳۶۸
۲۸- نايب قهرماني جام تهران ۱۳۶۸
۲۹- قهرماني جام آزادگان ۱۳۶۹
۳۰- قهرماني جام تهران ۱۳۶۹
۳۱- قهرماني جام باشگاه هاي آسيا ۱۳۶۹
۳۲- قهرماني جام تهران ۱۳۶۹
۳۳- قهرماني جام آزادي قطر ۱۳۶۹
۳۴- نايب قهرماني جام آزادگان ۱۳۷۰
۳۵- نايب قهرماني جام حذفي ايران ۱۳۷۰
۳۶- نايب قهرماني جام باشگاه هاي آسيا ۱۳۷۱
۳۷- قهرماني ليگ سوم باشگاه هاي كشور ۱۳۷۲
۳۸- قهرماني جام برتر تهران ۱۳۷۳
۳۹- نايب قهرماني جام آزادگان ۱۳۷۳
۴۰- قهرماني جام حذفي ايران ۱۳۷۴
۴۱- قهرماني جام خزر ۱۳۷۴
۴۲- جام پرچم تركمنستان ۱۳۷۶
۴۳- قهرماني جام رمضان ۱۳۷۶
۴۴- قهرماني جام آزادگان ۱۳۷۷
۴۵- قهرماني جام رمضان ۱۳۷۷
۴۶- نايب قهرماني جام باشگاه هاي آسيا ۱۳۷۸
۴۷- قهرماني جام آزادگان ۱۳۷۸
۴۹- قهرماني جام حذفي ۱۳۷۸
۵۰- قهرماني جام آزادگان ۱۳۷۹
۵۱- قهرماني جام حذفي ايران ۱۳۸۰
۵۲- و بالاخره قهرماني رقابت هاي فوتبال باشگاه هاي برتر ايران ۱۳۸۵ .گفتني است، در بيان عناوين فوق، مقام هاي سومي لحاظ نشده است.

نگاه امروز
ليگ برتر از نگاهي ديگر
حسن حيدري
ارزش ليگ را زماني  فهميديم كه فوتبال آسيا را ازدست داديم. اوايل دهه پنجاه بود كه فوتبال ايران در سطح اول آسيا قرار داشت. پس از آزمون هاي بسيار، ليگ حرفه اي شكل گرفت كه ماهيت نيمه حرفه اي و نيمه آماتور داشت، اما در آسيا نمونه بود. از نامش كه بگذريم - جام تخت جمشيد _سكوي پرتابي بود بسوي فتح جامهاي آسيا كه باز تكرار مي كنيم تك بود و نمونه و مانندي نداشت، نه در غرب آسيا و نه در شرق كه آن اينچنين دسته بندي هايي هم نبود. اما آن ليگ در نيمه راه به بن بست رسيد و فوتبال ما نيز پله به پله پايين آمد و شد از تيم هاي درجه دوم آسيا و از دسته بندي قدرتهاي برتر اين قاره خارج گشت. راه هاي غلط بسيار آزمايش شد، فقط به بهانه اينكه ما مثل بقيه نيستيم، از طرح ۲۷ ساله ها تا نابودي ليگ و برگزاري مسابقات منطقه اي در قالب تيمهاي استاني كه مثلا فوتبال در سراسر كشور گسترده شود و افسوس كه نمي دانستند با ليگ مي توان به گستره جغرافيايي به پهناي ايران خدمات داد. اين كج سليقگي تا اواخر دهه شصت هم ادامه پيدا كرد كه بار ديگر ليگ ارزش خود را نشان داد. ابتدا مي بايست سهميه بنديها شكل مي گرفت و به ارزيابي توانايي و پتانسيل استانها پرداخته مي شد و فوتبال باشگاهي، جام آزادگان نام گرفت. با اشكال مختلف كه باز هم بدون ضابطه و براساس روابط جدول بندي و در دسته هاي مختلف مسابقاتي برگزار مي شد. اما فوتبالي كه ليگ آن در آسيا نمونه بود به روزي افتاد كه با اولتيماتوم فيفا و كنفدراسيون فوتبال آسيا مواجه گشت. اين هشدار كه در سال ۱۹۹۷ مانند تلنگري به فوتبال ما وارد شد، اين چنين بود: اگر در عرض ۳ سال ليگ حرفه اي در ايران اجرايي نشود، فوتبال ايران در سطح بين المللي دچار محروميت مي شود.
اينچنين بود كه ليگ حرفه اي حركت خود را آغاز كرد. با تمام كاستيها و موانعي كه امروز هم شاهدش هستيم اما حركت ليگ حرفه اي فوتبال ما را بسوي ابعاد بين المللي سوق داد و در سطح جهاني مطرح كرد. فوتبال ايران اگر امروز قدرت اول آسياست و اگر اينگونه آسان نماينده برتر اين قاره در جام جهاني لقب مي گيرد، به دليل بافت محكمي است كه با برپايي ليگ حرفه اي گره هايش محكم شده است.
ليگ آئينه تمام نماي فوتبال است و امروز در جايگاه اصلي اش قرار گرفته است، با ضعفها، مشكلات و خط قرمزهايي كه مختص ماست و گريزي از آن نيست.
برگزاري پنج دوره ليگ دستاوردهاي مثبتي را براي فوتبال ما به ارمغان آورد كه مهمترينش جذب سازمانهاي دولتي به سمت فوتبال بود.نقش دولت در نگرش تازه به فوتبال حرفه  اي را نيز نبايد ناديده گرفت. سازمان ورزش با پذيرش آگاهانه فوتبال حرفه اي زمينه را براي سرمايه گذاري در اين پديده كه امروزه در اقتصاد كشورها نيز تاثير گذاشته است فراهم نموده است.
ليگ برتر كه لباس حرفه اي به تن كرده است، جز درگير شدن با مسابقات و آزمون برگزاري، نمي توانست نقاط ضعف خود را پيدا كند. پنج دوره برگزاري تجارب ارزشمندي داشت كه در سيستم كلي برنامه ريزي مسابقات،  كمبودهايي را حس كرديم؛ كمبود ورزشگاه اختصاصي براي تيمهاي بزرگ، ضعف برگزاري مسابقات و ترويج فرهنگ فوتبال حرفه اي در بين تماشاگران از آن جمله بود. ليگ برتر در بعد تبليغاتي و به دست آوردن دستاوردهاي اقتصادي هنوز دوران آماتوري را پشت سر مي گذارد. نيمي از درآمد باشگاههاي حرفه اي جهان از راه پخش و فروش رايت تلويزيوني بازيها به دست مي آيد، اما در ليگ برتر ما هنوز اين مساله لاينحل باقي مانده است. در مطلب امروز به آمار و ارقام رجوع كرده ايم تا بتوانيم با استناد به آن موقعيت تيمها را ارزيابي كنيم. نگاه آماري به ليگ برتر، سندي است تا تيمهايي كه بدنبال دلايل قهرماني يا سقوط خود از ليگ برتر مي گردند، به آن برسند. از منظر ارقام و نمودارهاي ترسيم شده مي توان گفت چرا استقلال قهرمان شد يا پاس با وجود رقابت نزديك به اين مهم نرسيد و يا شموشك و قندي سقوط كردند.
براي دستيابي به اصول علمي فوتبال هر سازمان ليگي و هر تيمي به آمار صحيح نياز دارد تا بر اساس آن و استناد به ارقام درج شده در آن بتواند، اشكالات خود را براي دوره آينده و مرتفع گرداند و اصول علمي در فوتبال ياري رساننده مربيان و مسئولين نيز خواهد بود. ليگ پنجم هم با آمار و ارقام ارائه شده در نوع خود خاص بود.

ورزش
اقتصاد
اجتماعي
انديشه
سياست
علم
كتاب
|  اقتصاد  |   اجتماعي  |  انديشه  |  سياست  |  علم  |  كتاب  |  ورزش  |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   چاپ صفحه   |