|
مرغداري، شغلي كه علاوه بر سرمايه، دانش و تجربه نياز اصلي آن است
چند دست در كار مرغ دوپا
|
|
|
حميدرضا عسگري نژاد
اگر 150ميليون پول در دستتان داريد و مي خواهيد كاري شروع كنيد اين گزارش را بخوانيد. شايد شما هم يكي از مرغداران موفق شديد، اما به ياد داشته باشيد كه مرغداران موفق دليل موفقيتشان را در دو چيز مي دانند؛ دانش كافي در اين زمينه و اينكه خود مرغدار مدام بر سر كار باشد و مجموعه اش را به اميد كارگر رها نكند.
باورش سخت بود؛ ديدن جواني۲۰ ساله با معلوماتي كافي و موفقيتي بزرگ در يكي از مرغداري هاي ايران بزرگ. سعيد كشاورز افشار، مهندسي كشاورزي مي خواند و ترم پيش را به خاطر كارهاي مرغداري مرخصي گرفته و حالا روبه روي ما ايستاده و تك تك سالن ها را نشانمان مي دهد و توضيحات را با معلوماتي كافي ارائه مي دهد.
اين جوان كه براي نخستين دوره است از ابتدا تا پايان يك دوره كاري به طور مستقل مرغداري را اداره كرده است، فقط 5 مرغ را در دفتر تلفاتش ثبت كرده و اين براي مرغدار يعني يك موفقيت بزرگ.
سعيد شغلش را دوست دارد و حتي با آن رابطه عاطفي دارد: وقتي دوره تمام مي شود و مرغ ها را براي حمل به كشتارگاه بار مي زنيم چنان له له مي كنند كه دلم برايشان تنگ مي شود.
براي احداث مرغداري حداقل 150 ميليون نياز است كه بخشي از اين هزينه توسط دولت به صورت وام به مرغدار اختصاص داده مي شود.
اگر در مناطقي هستيد كه بيشتر اوقات سرد يا گرم نيست اين شغل برايتان به صرفه تر است تا مناطقي كه بيشتر اوقات هواي سرد يا هواي گرم دارند. كشاورز در اين مورد مي گويد: در مناطقي كه بيشتر اوقات هواي سرد يا گرم دارند در فصول خاصي مي توان مرغ پرورش داد، اما در مناطقي كه اين گونه نيستند در تمام فصول سال مي توان از مرغداري بهره برداري كرد.
در هر سال مي توان چهار دوره مرغ را به فروش رساند كه البته اين امر به خاطر مساوي نبودن استانداردهاي ايران با كشورهاي اروپايي است. جوان مرغدار در همين رابطه مي گويد: در اروپا اگر مرغي بيش از 2 كيلو و 200 گرم وزن داشته باشد قابل فروش نيست در حالي كه در ايران اگر وزن مرغ كمتر از 2كيلو و 500 گرم باشد قابل فروش نيست.
كشاورز با اين حساب يادآور مي شود كه در همين دوره گذشته مرغ هايشان در 50 روز اول به حد نصاب وزن استاندارد اروپا رسيده بودند اما چون در ايران مرغ را با وزن بالايي مي خرند مجبور شدند كه 20 روز ديگر صبر كنند تا مرغ ها به وزن 3 تا 5/3 كيلو برسند.
طبق گفته اين جوان مرغدار در اروپا هر دوره مرغداري 60 روز است ولي در ايران هر دوره به سه ماه هم مي رسد: البته در شمال ايران هم هر دروه 60 روز است اما در جنوب ايران در سال به طور متوسط سه دوره از مرغداري بهره برداري مي شود و در مناطق ديگر به طور متوسط چهار دوره.اگر مي خواهيد شغل مرغداري را انتخاب كنيد به توصيه هاي سعيد كشاورز افشار گوش كنيد: چند عامل هستند كه براي مرغداري مزيت محسوب مي شوند و در خريد يا احداث بايد به اين مسائل دقت كرد؛ راه خوب، آدرس سر راست، وجود خط تلفن، آنتن دهي موبايل، گازكشي، وسعت زمين، فاصله مرغداري از آبادي، فاصله زياد با مرغداري هاي ديگر و وضعيت آب عواملي هستند كه در تعيين نرخ مرغداري سهم بسزايي دارند.
راستي يادتان باشد كه براي احداث مرغداري سراغ زمين هايي نرويد كه خاك درجه يك دارند چرا كه در اين موقع به شما مجوز احداث مرغداري داده نمي شود. خاك درجه يك مختص كشاورزي است و براي احداث مرغداري خاك زمين مدنظر بايد از درجه سه بالاتر باشد.
جهاد كشاورزي، سازمان آب و فاضلاب، شركت برق منطقه اي، اداره بهداشت درمان و آموزش پزشكي، دامپزشكي، اداره منابع طبيعي و سازمان ميراث فرهنگي ارگان هايي هستند كه براي اخذ مجوز احداث مرغداري بايد سري به آنها بزنيد، اما پس از احداث مرغداري تنها جهاد كشاورزي و دامپزشكي هستند كه با شما ارتباط دارند.
از اينكه به ميراث فرهنگي سر مي زنيد تعجب نكنيد. سازمان ميراث فرهنگي بايد تاييد كند كه محل مورد نظر شما براي احداث مرغداري جنبه تاريخي ندارد و منابع طبيعي هم بايد تاييد كند كه زمين مدنظر شما قابليت كشت را ندارد.اگر سراغ همه اين كارها رفتيد و همه چيز آماده شد حالا مي توانيد كار را شروع كنيد. براي احداث مرغداري با توجه به وسعت زمين و مجوزتان بايد تعداد سوله ها را معين كنيد و در كنار ساخت سوله بايد سالني را براي انبار دان اختصاص دهيد و منبعي براي آب و منبعي براي گازوئيل- اگر گازكشي نشده باشد- نياز داريد. با توجه به اينكه در كشور ما همواره مشكل قطعي برق وجود دارد، موتورخانه را فراموش نكنيد. تنها دستگاهي كه لازم داريد البته تنها دستگاهي كه در انبار لازم داريد، دستگاه آسياب دان است و بقيه دستگاه هاي مورد نياز در سوله ها بستگي به اين دارد كه شما مرغداري تمام مكانيزه، نيمه مكانيزه و يا دستي را براي كار انتخاب كرده باشيد.
هزينه هاي جاري شما هم در هر دوره عبارتند از: دان، دارو، واكسن، تامين انرژي گرمايي و سرمايي و حقوق كارگران.
راستي تنها راه مرغدار شدن نياز به سرمايه بالا نيست چرا كه اجاره مرغداري هم مرسوم است. شما مي توانيد براي آغاز كار مرغداري را اجاره كنيد. اجاره مرغداري توافقي است و به تعداد جوجه يا تعداد دوره ها بستگي دارد.
از نظر اشتغالزايي بستگي به اين دارد كه مرغداري شما تمام مكانيزه باشد يا نيمه مكانيزه و يا دستي و همچنين بستگي به ظرفيت مرغداري هم دارد. حداقل كارگر مورد نياز براي مرغداري تمام مكانيزه با ظرفيت 20 هزار، سه نفر است. اما شغل مرغداري اشتغالزايي اش تنها در خود مرغداري نيست كه در كنار اين كار افراد بسياري به كار مشغول مي شوند. به طور مثال شما تمامي خريدهايتان و نيز فروشتان از طريق واسطه هايي انجام مي گيرد كه به واسطه وجود مرغداري شما صاحب كاري شده اند.
سعيد كشاورز افشار چند نكته را هم در مورد مرغداري يادآور مي شود: هوا، هوا و هوا؛ اين مهمترين عاملي است كه در مرغداري مطرح است. هواي متعادل است كه مرغ را به خوردن دان ترغيب مي كند و هواي بيش از حد گرم يا سرد است كه مرغ را از خوردن دان باز مي دارد. همچنين بيشتر بيماري ها از طريق هوا به مرغ ها سرايت مي كند. خلاصه اينكه اصل اساسي مرغداري به هوا بستگي دارد و مرغدار بايد در زمينه نحوه اكسيژن رساني به مرغ ها اطلاعات كامل داشته باشد.
او اضافه مي كند: مرغ ها را حتما بايد وقتي هوا تاريك شد بار زد چرا كه راحت تر مي توان آنها را گرفت. شماره ماشين هايي را هم كه براي حمل مرغ مي آيند بايد با خريدار هماهنگ كرد. موارد زيادي بوده كه شماره ماشين هماهنگ نشده و ماشين غريبه اي كه هيچ ارتباطي با خريدار نداشته آمده و مرغ ها را بار زده است و در اين موقع است كه دست مرغدار به جايي بند نيست و كلي ضرر مي كند.
هوا تاريك شده و اين جوان با رضايتي كه در چشمانش دارد، آماده مي شود تا محصول تلاش سه ماهه خود را بار ماشين هايي كند كه مخصوص اين كار هستند. قبل از خداحافظي، پدرش هم از راه مي رسد و حالا بايد بنشينيم پاي صحبت هاي پدر كه به قول معروف هر چه باشد چند پيراهن بيشتر از پسر جوانش پاره كرده است.
مسعود كشاورز افشار در همان ابتدا ثابت مي كند كه با خباثت به آنهايي كه پا در شغل آنها دراز مي كنند، نگاه نمي كند: هر كسي با من مشورت كرده به او گفته ام كه اين شغل خوبي است و اگر مي خواهي خودت دائم بر سر كار باشي، اين كار را شروع كن.
او بزرگترين مشكل مرغدار را در نقد خريدن و نسيه فروختن مي داند و حمايت دولت را در اين زمينه خواستار است: مرغداري شغلي است كه اگر از طرف دولت حمايت شود، مي تواند درآمدي معادل درآمد نفت داشته باشد.
او با يادآوري سخنان دولتمردان در جهت حمايت از مرغداران نشان مي دهد كه مرغدار هنوز از آن حمايت لازمه برخوردار نيست: در همين چند وقت پيش كه آنفلوآنزاي مرغي سر زبان ها بود، دولت اعلام كرد كه مرغ را از قرار كيلويي 900 تومان از مرغدار مي خرد اما اين كار را نكرد و ما مرغ را از قرار كيلويي 700 تومان فروختيم كه براي ما كلي ضرر كرد و در نهايت چند روز پيش در مقابل ضرر ما فقط 300 هزار تومان به ما دادند.
پدر هم حرف هاي فرزند را تاييد كرده و ضمن ابراز خرسندي از موفقيت فرزندش پيشنهادي را براي جهاد كشاورزي دارد: يكي از حمايت هاي دولت مي تواند اين باشد كه كارگر متخصص تربيت كند. جهاد كشاورزي مي تواند با برگزاري كلاس هاي رايگان كارگران متخصص اين كار را تربيت كند و مرغدار با فكر آسوده كارگري را كه مد نظرش است در مجموعه اش بگنجاند تا هم به اشتغالزايي كمكي باشد و هم اينكه اين همه ضرر به واسطه نبود كارگر متخصص مشمول مرغدار نشود.
حالا اگر مي خواهيد مرغدار شويد دست به كار شويد، اما يادتان باشد كه مرغداري هم مثل هر كار ديگر نيازمند تخصص است و تنها با وجود سرمايه و علاقه نمي توان يك مرغدار موفق شد. اين كار هم مثل هر شغل ديگري مشكلات خاص خودش را دارد. دانش و تجربه در اين كار مي تواند شما را مرغداري خوب و موفق جلوه دهد.
|
