Hamshahri Newspaper

جام جهاني فوتبال آمد و رفت و جام هاي بعدي هم از پي خواهند آمد. تيم ملي ايران هم ممكن است در همه آنها و يا برخي از آنها شانس حضور يابد، اما شايد مهمتر اين باشد كه سياستگذاران و تصميم گيران، اين پديده قرن را كه همه مردم جهان را تحت تأثير خود قرار داد، با تدابير واقع گرايانه تر و براي بهبود وضع حاضر با اهداف مشخص تر طراحي و دنبال كنند.
انتقادپذيري و منطقي شدن درباره تصويردهي از وضعيت موجود، خود بزرگترين عامل است كه ما را به مسيري سوق خواهد داد كه در حوزه منافع ملي بهتر عمل كنيم و به اندازه توان و تلاشمان سهم بگيريم!
اما از آغازين دوره بازي هاي جام جهاني يعني سال۱۹۳۰در اروگوئه با قهرماني تيم ملي اروگوئه تا جام هجدهم در آلمان با قهرماني ايتاليا، تاريخ وقايع بسياري را حول اين پديده قرن به ثبت رسانده است و در جام اخير هم مردم دنيا در حيرت، موازنه جديد رقابت هاي بزرگان فوتبال را به تماشا نشستند تا از فوتبال و شرايط و دقايق حساس آن درس زندگي بگيرند. مردم جهان در وداع با جام جهاني هجدهم برخي در غرور، برخي در حيرت، برخي در حسرت و برخي در اندوه و بغض راهي زندگي روزمره خود شدند.
اما در ايران، شايد نبض شهر و ترافيك هم تحت تأثير برنامه زمان بندي فوتبال تنظيم شد و فوتبال نشان داد اين توان را دارد كه نظام مديريتي همه بخش ها را تحت تأثير خود قرار دهد. در كنار رويدادهاي اصلي جام جهاني، حواشي جالبي هم اتفاق افتاد و شايد يكي از جذاب ترين آنها بازار پيش بيني نتايج رقابت ها بود. در اين عرصه بسياري از رسانه هاي جمعي و حتي تلويزيون براي نخستين بار دست به ابتكار عمل زد و وارد اين گود شد تا به تعبير مديران آن، بازي ها با اطلاعات قبلي و مطالعه علمي مردم دنبال شود و در كنار لذت از تماشاي فوتبال، سطح علمي مردم هم ارتقا يابد.
بسياري از وسايل ارتباط جمعي از جمله راديو و تلويزيون، مطبوعات، اينترنت و مخابراتي مثل تلفن همراه وارد ميدان پيش بيني ها شدند و اين موضوع تبديل به حاشيه گرم و جذاب فوتبال شد.
بسياري از بزرگان فوتبال و كارشناسان درباره نتايج بازي هاي جام، جملات بسياري گفتند و شبكه هاي تلويزيوني و ماهواره اي و خبرگزاري هاي بزرگ دنيا تلاش كردند تا تصويري از آنچه كه هنوز اتفاق نيفتاده بود، ارائه دهند. هر چند بسياري از اين پيش بيني ها درست از آب درنيامد و برخي هم موجب حيرت همگان شد، اما سير پيش بيني نتايج بازي ها تا پايان بازي ها متوقف نشد.
شايد در ايران هم نخستين كسي كه وارد گود پيش بيني ها شد رئيس سازمان تربيت بدني بود كه براي ايران يك تساوي و دو برد را پيش بيني كرد، هر چند اين پيش بيني خيلي دور از واقعيت موجود بود و فقط سطح توقع مردم را البته در آغاز بازي ها بالا برد، اما خيلي سريع مردم خود از نزديك با جنس واقعيات فوتبال در جهان آشنا شدند.
پيش بيني مارادونا
اسطوره فوتبال آرژانتين ،مارادونا، در مرحله نهايي و در مصاحبه اي با تلويزيون عربي ام.بي.سي گفته بود كه آلماني ها با خوش شانسي و با استفاده از شرايط ميزباني به نيمه نهايي آمدند، اما در كمند ايتاليايي هاي بتوني گرفتار خواهند شد و البته پرتغال هم نبرد سختي با فرانسه خواهد داشت. مارادونا، فرانسه را تنها تيمي مي دانست كه مي تواند از پس ايتاليا برآيد. او همچنين گفته است كه جام هجدهم كمتر شاهد خلاقيت هاي تكنيكي بازيكنان بود و تيم ها بر پايه قدرت بدني و تفكرات مربيان پا به ميدان گذاشتند.
مارادونا درباره حذف برزيل گفته كه اين موضوع شگفتي نبود و برزيل اقتدار لازم را براي قهرماني نداشت. اين تيم بيشتر به ستارگان خود دلبسته بود. به هر حال پيش بيني آخر مارادونا درست از آب درنيامد و ايتاليا جام را به دست گرفت هر چند فرانسه شگفتي ساز بود.
قاره سياه و فوتبال
در قاره آفريقا هم ميليون ها نفر بازي هاي جام هجدهم را دنبال كردند و براي چند روز هم كه شده ناراحتي ها و مشكلات اقتصادي خود را از ياد بردند.
در سال ۱۹۷۷ پله، ستاره فوتبال برزيل پيش بيني كرده بود كه تا پايان قرن بيستم، يك تيم آفريقايي به قهرماني جهان دست خواهد يافت، اما پيش بيني او در جام هجدهم هم محقق نشد. سنگال در سال ۲۰۰۲ تيم فرانسه را شكست داد و تا مرحله يك چهارم نهايي رفت و در سال ۲۰۰۶ هم تيم غنا در مرحله يك هشتم نهايي در بازي با برزيل جا ماند. بايد ديد كه پيش بيني پله در سال ۲۰۱۰ محقق مي شود يا خير! بايد منتظر بمانيم.
آسيايي ها و جام هجدهم
چهار تيم صعود كننده آسيايي به جام جهاني يعني عربستان، ايران، كره جنوبي و ژاپن همگي در مرحله مقدماتي از بازي ها حذف شدند و فيفا قرار است كه درباره دلايل عدم راهيابي اين تيم ها به مراحل بالاتر در جام هجدهم، بررسي و ارزيابي كند.
جالب است اشاره شود سايت گوگل كه پيش بيني مسابقات تيم هاي حاضر در جام هجدهم را در راس كارهاي خود داشت در يك پيش بيني گفته بود كه تيم هاي ايران و مكزيك از گروه دي صعود خواهند كرد كه نتايج آن متاسفانه چنين نشد.
برخي اين پيش بيني را شبيه يك شوخي گوگلي تعبير كردند!
اين بار كامپيوترها غلط پيش بيني كردند
هيچ كس تصور نمي كرد كه در جام جهاني ۲۰۰۲ كه فرانسه مدافع قهرماني بود در ديدار افتتاحيه خود مقابل سنگال يك تيم تازه وارد آفريقايي با نتيجه يك بر صفر شكست بخورد، اما كامپيوترها آن را پيش بيني كرده بودند.
كامپيوترها اما، در جام ۲۰۰۶ پيش بيني كردند كه آلمان، فرانسه و هلند به نيمه نهايي صعود خواهند كرد و انگليس بيش از مرحله يك چهارم نهايي پيش نخواهد رفت و از ديد كامپيوترها تيم هاي آنگولا، توگو و عربستان هيچ شانسي براي صعود نداشتند.
از اين پيش بيني ها فقط پيش بيني براي هلند غلط از آب درآمد.
تلفن هاي همراه
و پيش بيني نتايج
اما در دنياي تلفن هاي همراه، صنعت گران دنبال يك تكنولوژي جديد براي پخش بازي هاي جام جهاني از طريق اين وسيله ارتباطاتي بودند و در حقيقت فوتبال، صنايع مخابراتي را به فكر واداشت كه دست به ابتكار و خلاقيت بزنند. اينكه اين صنايع موفق شدند يا خير عصر تكنولوژي با سرعت عجيب خود به زودي آن را محك خواهد زد، يعني اينكه خلاقيت ها به اندازه كافي تحريك شده است.
اما در جريان بازي هاي جام جهاني بسياري از تلفن هاي همراه با بوق مخصوص پيام گير، پيام هايي را در ايران دريافت مي كردند كه نتايج بازي ها و يا قهرمان نهايي جام هجدهم را پيش بيني كنند و جايزه بگيرند و بسياري از مردم از اين طريق پيش بيني كردند.
تلويزيون و بازار پيش بيني
از جمله كساني كه در اين خصوص مباحث جالبي را مطرح كرد مشاور معاون سازمان صدا و سيما سياوش صادقي تبار بود. وي در جريان بازي هاي مقدماتي جام جهاني گفته بود كه تلويزيون به منظور تقويت وحدت ملي و حمايت از تيم ملي ايران و همگرايي ملي و نيز ايجاد يك سامانه مطلوب براي مشاركت فكري و عملي دوستداران ورزش فوتبال در زمينه مطالعه تيم هاي شركت كننده در جام جهاني و پيش بيني كاركرد آنها، اقدام به برگزاري پيش بيني نتايج بازي هاي ۲۰۰۶ كرده است.
هدف از برگزاري اين مسابقات به منظور ترويج فرهنگ مطالعه علمي حركت هاي ورزشي در بين اقشار جامعه عنوان شد تا علاوه بر لذت تماشاي بازي هاي فوتبال جام جهاني، مطالعه سوابق و فعاليت هاي تيم ها نيز با توجه به توان آنها ارزيابي و قابل تخمين شود.
صادقي تبار گفته بود كه اين طرح براي اولين بار اجرا شد. به هر حال، تب پيش بيني مسابقات فوتبال دامن گير همه شد و بسياري را وادار به پيشگويي كرد.
صرف نظر از بررسي تحليلي برنامه هاي رسانه هاي صوتي و تصويري در جهت دهي اخبار و گزارش هاي جام جهاني، اين حركت در برنامه هاي مختلف اين رسانه جمعي يعني پيش بيني نتايج، تحركي در ميان مردم و بينندگان فراهم كرد تا نه تنها از طريق اين رسانه ها، بلكه در ميان خود نيز پيش بيني كنند.
او پيش بيني نكرد
همه ساله رؤسا و صاحبان بزرگ شركت هاي بزرگ تجاري و علمي در داووس سوئيس گردهم مي آيند تا درباره عوامل رشد اقتصادي جهان به جمع بندي برسند. جالب است كه پائولوكوئيلو، نويسنده مشهور برزيلي در مصاحبه اي كه با سايت جام جهاني كرد، گفته است كه او هم هر سال براي حضور در مجمع جهاني اقتصاد در داووس دعوت مي شد. او گفته است كه در مجمع امسال، همراه با پروفسوري از هاروارد به اجلاس رفته بود. موضوع مورد بحث را در اين اجلاس «چيزي كه دنيا را به حركت درمي آورد و ايجاد شادابي در دنيا مي كند»، عنوان كرد. پائولوكوئيلو گفت: من صحبت هايم را با اين موضوع شروع كردم كه مهمترين وسيله حركت دنيا فوتبال است! به اين دليل كه فوتبال دنياي هنر است. فوتبال مردم همه دنيا را گرد هم مي آورد و متحد مي كند و جشن هاي بزرگي مي آفريند.
در شرايطي كه ما نياز داريم به شكل گروهي در كنار هم زندگي كنيم و به تفاوت هايمان احترام بگذاريم، فوتبال استعاره اي است بزرگ و جام جهاني مثالي بزرگ از اشتراك تجربيات ما.
كوئيلو در اين مصاحبه مي گويد كه مردم برزيل با عشق به فوتبال و موسيقي به دنيا مي آيند و او در همه زمينه هاي زندگي اش شكيبا و ميانه رو است. اما در مورد تيم ملي كشورش متعصب است!
او مي گويد كه اگر كتابي بخواهد درباره فوتبال بنويسد شخصيت اصلي آن، دروازه بانان خواهند بود.
اما كوئيلو هيچ پيش بيني از بازي هاي جام جهاني نكرد و آن را به پيامبران واگذار كرد!