بحث بنزين در عين حال كه مثل آب ارزان، مثل شكلات شيرين و مثل فرمول هاي رياضي فرار است، به عنوان يك پديده اقتصادي- اجتماعي هم قابل بررسي است كه نمي توان به راحتي از كنار آن گذشت.
براي پدري عيالوار با چند سر عائله و انواع و اقسام انتظارات و مطالبات داخل و خارج خانه و البته با دخل بالا و درآمد مكفي، شايد راحت ترين راه حل براي همسر ولخرج و فرزندان پرخرجش در نظر گرفتن جيره اي اندك و پول توجيبي ناچيز براي خرج اهل و عيال و در تنگنا قرار دادن همسر و در مضيقه نگه داشتن فرزنداني است كه از ميزان دريافتي سرپرست خانواده به خوبي آگاهي دارند و از اين رو از همسر و پدر خود انتظار دارند با تدبير و درايت اهل خانه را از حقوق بديهي و طبيعي خود به عنوان عضوي از خانه و خانواده محروم نكنند.
هنگامي كه شهردار تهران در مراسم افتتاح دو ايستگاه جديد مترو در هفته اول تيرماه از پيش بيني وقوع يك معضل جدي براي كلان شهر تهران در صورت سهميه بندي بنزين احساس خطر خود را به صراحت بيان كرد و از اين تصميم به عنوان تدبيري كه زيبنده كشور ما نيست ياد كرد و از يارانه ۱۰ ميليارد دلاري بخش سوخت در مقابل اعتبار چهار ميليارد دلاري تقويت و توسعه حمل و نقل عمومي كه با گذشت حدود چهار ماه از سال هنوز اختصاص نيافته گله كرد، طراحان طرح جيره بندي بنزين بايد قدري به تأمل واداشته مي شدند.
زماني كه رئيس شوراي اسلامي شهر تهران در مصاحبه با يكي از روزنامه ها در هفته دوم تيرماه اهميت تجهيز ناوگان حمل و نقل همگاني قبل از هر گونه سهميه بندي بنزين را مورد تأكيد قرار داد و بر ضرورت رفع مشكلات مديريت شهري از طريق تأمين امكانات و تجهيزات مورد نياز به منظور تقويت و توسعه حمل و نقل عمومي تأكيد كرد و خواستار عملي شدن تبصره ۱۳ بودجه كشور كه حدود نيمي از آن به تهران تعلق مي گيرد،شد، حاميان طرح جيره بندي بنزين مي بايد مقداري به تفكر فرو مي رفتند.
در حقيقت جيره بندي بنزين براي ميليون ها راننده اي كه ده ها سال بنزين چند توماني مصرف كرده اند و سالهاست كه بنزين چند ده توماني مصرف مي كنند، راحت ترين راه حل براي كاهش مصرف است، همان گونه كه در نظر گرفتن جيره اندك براي فرزندان خانواده اي كه در ابتداي مطلب ذكر آن رفت، ساده ترين راهكار به شمار مي آيد.
روزي چهار ميليون ليتر بنزين صرفاً در راهبندان هاي ناشي از تردد عمدتاً غيرضروري سه ميليون خودروي شخصي عموماً تك سرنشين در تهران مصرف مي شود و به عبارتي سالي ۴۰۰ ميليون دلار كه دل مردم آن براي يك قطعه اسكناس صد و شايد ده دلاري آن لك مي زند و سيستم حمل و نقل عمومي آن براي يك فقره اعتبار صد و شايد ده ميليون دلاري آن پرپر مي زند، دود مي شود و به هوا مي رود.
گمانه زني ها از اختصاص تنها سه ليتر بنزين در روز براي هر خودروي شخصي حكايت دارد و از جمله خودروهاي پلاك  موقت، آژانس ها و تاكسي هاي خطي و راهي كه سهم قابل توجهي در حمل و نقل درون شهري دارند نيز مشمول محدوديت  جيره بندي حدود ۲۰ ليتر بنزين در هفته خواهند شد.
جيره بندي بنزين به ميزان تنها سه ليتر در روز براي هر خودروي سواري هنگامي معنا و مفهوم روشن تري مي يابد كه وضع موجود را، هر كس هر قدر دلش مي خواهد بنزين مي زند و به زمين مي ريزد و صرفاً وقتي نگران ريختن بنزين روي زمين مي شود كه قطره اي از آن برق واكس كفش يا چكه اي از آن سر آستين پيراهنش را لك كند، با آينده نزديك كه بايد حسرت همين قطره ها و چكه ها را بخوريم مقايسه كنيم. براي مردمي كه ده ها سال عادت كردند به خودروهايشان بنزين مفت و مجاني بزنند و براي خانواده هايي كه هر يك از اعضاي آن يك دستگاه خودروي شخصي در اختيار دارند و با خيال راحت و بي باك، باك آن را با تضييع حق و حقوق ساير هموطنان خود كه از اين امكانات محروم هستند پر و پيمان مي كنند، تعديل قيمت بنزين به ميزان نسبتاً واقعي آن و نه جيره بندي بنزين به عدالت  نزديك تر است.
بخش قابل توجهي از جيره اندك بنزيني كه براي هر خودروي شخصي در نظر گرفته  شده، هنگام انتقال از پمپ بنزين به باك خودرو مي پرد يا هنگام استارت زدن و گرم شدن موتور خودرو مصرف مي شود و اگر مقداري هم باقي بماند پشت چراغ هاي قرمز به مصرف مي رسد و غول ترافيك تهران آن را مي بلعد و جيره در نظر گرفته شده در واقع مانند چكاندن قطره به دهان تشنه لبي است كه سال هاي سال از آب مفت و مجاني سيراب بوده و از اين رو نه تنها معناي تشنگي، بلكه اصولاً مفهوم عطش را هم درك نكرده است.
در كشوري كه يك بطري آب معدني نيم ليتر ۲۰۰ تا ۲۵۰ تومان براي عموم به فروش مي رسد و در مقابل بنزين ليتري ۸۰ تومان به عده اي خاص اهدا مي شود، ترديد نكنيد كساني كه از اين هديه بهره مند مي باشند، نه مثل آب خوردن بلكه مثل بنزين دور ريختن كه از آب خوردن ارزان تر تمام مي شود، سوخت هدر مي دهند و انرژي حرام مي كنند.
در كشوري كه ده ها ميليارد دلار درآمد نفتي دارد، چرا بايد مردمش سيستم جيره بندي به عنوان تجربه منسوخ سال هاي دور كشورهاي بلوك شرق سابق را تجربه كنند و با سفت كردن كمربندهاي خود كه البته چندان هم شل بسته نشده، به رياضت بيش از اين رضايت دهند؟ جيره بندي بنزين و در نظرگرفتن بنزين قطره چكاني براي مردم نجيب و صبورمان شايد آسان ترين و راحت ترين راه حل باشد، اما بدون ترديد عادلانه ترين و منطقي ترين راهكار نيست.
مصرف بنزين در هفته گذشته
مصرف بنزين كشور در هفته گذشته (۱۷ تا ۲۳ تيرماه) به ۴.۵۳۲ ميليون ليتر رسيد كه حاكي از مصرف متوسط روزانه ۷۶ ميليون ليتر است.
بر اساس آمارهاي رسمي شركت ملي پخش فرآورده هاي نفتي، ميزان مصرف گازوئيل نيز در همين مدت به جز روز يكشنبه (۱۸ تير) به ۵.۵۴۱ ميليون ليتر رسيد كه حاكي از مصرف متوسط روزانه ۳.۷۷ ميليون ليتر در كشور است.
دليل رشد چشمگير مصرف گازوئيل در كشور در هفته گذشته به جز افزايش ميزان تردد، ادامه كاشت و برداشت محصولات كشاورزي و استفاده زياد از موتورهاي ديزلي در چاه هاي آب كشاورزي و افزايش مصارف صنعتي بوده است.
بيشترين مصرف بنزين كشور در هفته گذشته نيز مربوط به روز پنج شنبه (۲۲ تير) با ۶.۷۹ ميليون ليتر و بالاترين ميزان مصرف گازوئيل نيز در روز چهارشنبه (۲۱ تير) با ۷.۷۷ ميليون ليتر بوده است.
در حال حاضر و با تداوم رشد مصرف ۱۰ درصدي مصرف بنزين كشور نسبت به سال گذشته، روزانه به طور متوسط بيش از ۷۰ ميليون ليتر بنزين در كشور مصرف مي شود كه با توجه به توليد حدود ۴۰ ميليون ليتر بنزين در كشور بيش از ۳۰ ميليون ليتر در روز آن بايد از خارج كشور تامين شود تا ذخاير بنزين كشور در حد مطلوب باقي بماند.

وقتي نام ۱۳۷ شنيده مي شود بيش از هر چيز مسائل شهري نظير گرفتگي جوي آب، چاله هايي كه گاهي در آن فرو مي رويم يا زباله هايي كه در اطراف خيابان رها شده اند، در ذهن تداعي مي شود، اما اشتباه شهروندان در اين نكته است كه نمي دانند ۱۳۷ در مورد موضوعاتي نظير به تعويق انداختن احكام صادر شده از سوي شهرداري براي مسائل ساخت و ساز را نيز شامل مي شود.
به عنوان مثال شكايت هايي كه در مورد تخريب يا فك پلمپ با شهرداري مطرح شده باشد، طي ۳ روز رسيدگي خواهد شد و در صورتي كه حكمي از سوي شهرداري صادر شده اما هنوز اجرا نشده باشد بعد از تماس، ۲ روز طول مي كشد تا مورد رسيدگي قرار گيرد.
شكايت هاي مربوط به پلمپ، فك پلمپ و عدم كنترل، حفاظت پلمپ هاي اجرا شده توسط نواحي مختلف شهرداري و عدم گزارش فك پلمپ به واحد اجراي احكام يك روزه مورد رسيدگي قرار مي گيرد.
موضوع ديگري كه در ۱۳۷ قابل طرح و رسيدگي است، مسائل و مشكلات مربوط به ميادين ميوه و تره بار است. در صورتي كه از مديريت سازمان ميادين ميوه و تره بار، كيفيت ميوه و تره بار و قيمت اجاره غرفه ها شكايتي داريد، مي توانيد با اين مركز تماس بگيريد كه اين موضوعات در كنار مسائلي نظير شكايت در مورد قيمت ميوه، نحوه خريد ميوه توسط سازمان ميادين ميوه و تره بار، نحوه توزيع ميوه توسط ميادين و يا حتي نحوه در اختيار گذاشتن غرفه ها طي ۳ روز بررسي و رسيدگي مي شود.

در دو ماه گذشته، بالاترين غلظت آلاينده منوكسيدكربن به ترتيب مربوط به محدوده ايستگاه «آزادي» و «فاطمي» بوده است.
همچنين بيشترين غلظت ذرات معلق كمتر از ۱۰ ميكرون PM10 را «آزادي» و پس از آن در «قلهك» و «تجريش» داشته اند. به لحاظ آلاينده NOx نيز ايستگاه «بهمن» و سپس «آزادي» و از نظر آلاينده SOx بالاترين غلظت در محدوده هاي «بهمن»، «آزادي» و سپس «قلهك» ثبت شده است؛ بيشترين غلظت آلاينده ازن (O3) نيز در محدوده «مهرآباد» مشاهده شده است.
با توجه به نتايج ثبت شده، محدوده هاي «آزادي» و «قلهك» آلوده ترين نقاط شهر تهران در ماه گذشته بوده اند.
امسال قرار است نه روز اضطرار و نه اضطراب داشته باشيم، به همين خاطر چهار محور براي حل آلودگي هواي تهران در نظر گرفته شده كه از آن جمله تصويب قانون و اجراي معاينه فني جامع خودروهاي ديزلي و بنزيني و موتورسيكلت، رساندن قيمت بنزين به قيمت واقعي و كيفيت استاندارد و گسترش حمل و نقل عمومي است.
اين گفته هاي مجري طرح جامع كاهش آلودگي هواي تهران است كه هم مي تواند اميدوار كننده و هم ناراحت كننده باشد. البته بهتر است به اين آمار و ارقام و گفته ها كمي بادقت تر نگاه كنيم و به دنبال راه حلي براي آن باشيم.

بهسازي زندگي اجتماعي شهروندان در بافت فرسوده با توجه به مرمت و بازسازي مركز قديمي شهر و همچنين حفاظت و نگهداري آنچه باقي مانده امكان پذير است. بنابراين بي توجه به توسعه عمومي و بازسازي بافت فرسوده شهر كه محلات قديمي از متعلقاتش به شمار مي رود، نوسازي در كالبد شهر انجام نمي شود.
در مركز بافت هاي قديمي اي كه تا به امروز به دور از تبعات توسعه جديد به شكلي دست نخورده باقي مانده اند و خطوط پيچيده معماري و بافت خود را حفظ كرده اند نيز با گذشت زمان تغييراتي ايجاد شده و مورد تهاجم قرار گرفته اند.
اين موضوع باعث مي شوند كه ساكنان اين بافت ها، خانه هاي قديمي خود را رها كنند. بدين ترتيب اين مراكز مسكوني قديمي رو به فرسودگي و خرابي مي گذارند براي تضمين حيات و موجوديتي درازمدت در مركز قديمي شهري كه مورد نوسازي و مرمت قرار مي گيرد،  بايد كوشيد كه اين زندگي، نوعي زندگي «نباتي» نباشد، بلكه بايد وضع اقتصادي و اجتماعي توام با تحرك را براي شهر و به ويژه آن منطقه پيش بيني كنيم.
براي تهيه اين طرح بايد ابتدا وضع موجود و باقيمانده هاي بافت سنتي را بررسي كرد و نيز مركز سنتي شهر را در ابعاد فيزيكي و فكري اش مورد توجه قرار داد، با اين مقصود كه بتوان سيماي شهر را در گذشته مشخص كرد. وضع فرسودگي و قهقرايي كه نسبت به گذشته در محل به وجود آمده است را مشخص كرد. اين مطالعه در بخش هاي مختلف شهر و در بناهاي متفاوت شهر و در قسمت هايي از بناهاي قديمي صورت مي گيرد، به نحوي كه بتوان در مورد هر بخشي كه مي تواند محفوظ بماند و نگهداري شود و همچنين بخش هايي كه بايد براي هميشه متروك بمانند، تصميم گيري كرد.
شناخت اندام شهر به عنوان «ظرفي» كه در آن واقعيت اقتصادي ـ اجتماعي نهفته است ضروري است و بايد نسبت به فرهنگ هاي انساني كه در طول زمان در محل به وجود آمده اند، اشراف كامل داشت. فضاها و اجزاي شهر بايد در رابطه با ويژگي فرهنگي، آداب و رسوم، عادت ها و سنت ها و طريقه زندگي مردم مطالعه شوند.
در اين مرحله مدل هاي شهرسازي كه مي تواند ارگانيزم موجود را با توجه به مد ل هاي اقتصادي و اجتماعي حاكم بر روابط شهري تكميل كند، تعيين مي شود و بعد از مقايسه و نقد روي مدل هاي مختلفي كه ذكر شد انتخاب مدل بهتر ميسر مي شود. اين مدل هم براي حفاظت و صيانت مركزي قديمي شهر و هم جان دادن و قوت بخشيدن به مدل عمومي اقتصادي و اجتماعي پيشنهاد مي شود.براي ارائه بهترين مدل شهرسازي بايد مجموعه ويژگي هاي فضايي مثل ارتفاع ها، نيمرخ ها، حجم ها و رنگ ها مورد توجه قرار گيرد.تمركز ما بيشتر روي چگونگي  و ويژگي فني و معماري است كه در موارد مختلف به كار برده مي شوند. به عنوان مثال در هر شكل بايد به ويژگي هاي ساختمان هاي كاه گلي نسبت به ساختما ن هاي جديد توجه  شود. مقررات اجرايي يعني مجموعه اصل ها، قواعد و حكم هايي كه نظم دهنده انتخاب هاي فردي سرمايه  گذارها، بناكنندگان ساختمان ها، كنترل ها و قراردادها يعني مسايل مربوط به انسان ها و مسائل مادي هستند. با در نظرگرفتن همه اين موارد مي توان به مدلي برتر براي نوسازي در بافت فرسوده دست پيدا كرد.