اگر قرار باشد در مورد آرزوي جوانان با آنان صحبت كنيم، بدون شك خريد خانه هم جزو يكي از آرزوهايشان است. البته، نه آرزوي جوانان، بلكه آرزوي تمام افرادي كه خانه ندارند و به نوعي نام مستاجر را يدك مي كشند، همين است. اكثر جواناني كه قصد ازدواج دارند، با يك حساب سرانگشتي به اين نتيجه مي رسند كه براي خانه دار شدن راه طولاني و پرمشقتي در پيش است و آنان كه فكر مي كنند اول خانه بخرند و بعد ازدواج كنند بايد حالا حالاها مجرد بمانند ...!
با نگاهي به وضع بازار مسكن و ملك و املاك چنين به نظر مي رسد كه ديگر نه خريد خانه، بلكه اجاره آن هم دارد به يك رويا تبديل مي شود!
خانواده هايي كه چندين سال از تشكيل آنها مي گذرد و هنوز صاحب خانه نشده اند به فكر يك معجزه يا فرج هستند و جواناني كه تازه قصد تشكيل زندگي دارند با وام و قرض و پس انداز، پول رهن يك چهارديواري قوطي كبريتي را مهيا و براي هميشه بايد به آن قانع باشند، چون كرايه هاي سرسام آور هرگز ديگر به آنها اجازه پس انداز نخواهد داد.
با اين اوصاف، مستاجران را افرادي در قشر متوسط و ضعيف جامعه در نظر مي گيريم كه درآمدشان فقط كفاف خورد و خوراك را مي دهد و براي پس انداز كردن يا خريد يك سرپناه پاسخگو نيست.
اما آيا تاكنون چيزي در مورد مستاجران ميليونر شنيده ايد؟
افرادي كه كرايه هاي چندصد هزار توماني و يا ميليوني مي پردازند؟
با نزديك شدن به پايان تابستان بازار جابجايي مستاجران نيز داغ شده، خانواده ها هر چه سريعتر بايد محل سكونت خود را انتخاب كنند تا براي ثبت نام دانش آموزانشان به مشكل نخورند.
تهران را از جنوب به شمال قدم به قدم طي مي كنيم تا ببينيم چه كسي، كجا زندگي مي كند؟ اكثر آپارتمانهاي جنوب شهر، كوچك و نقلي هستند و مهمترين دليل آن پايين بودن بضاعت خريداران است.
بعضا در يك آپارتمان 50 متري يكخوابه، زن و شوهري با 3 فرزند زندگي مي كنند كه حكايت از عدم توان مالي پدر براي اجاره آپارتماني بزرگتر است. در منطقه 18 تهران يك واحد آپارتمان 50 متري با دوميليون پول پيش و 160 هزار تومان اجاره، كرايه داده مي شود. در منطقه مهرآباد آپارتمان 56 متري با 3 ميليون رهن و دويست هزار تومان اجاره در اختيار مستاجران عزيز قرار مي گيرد.
در اين مناطق براي رهن كامل يك واحد آپارتمان زير 80 متر بايد چيزي حدود 6 تا 10 ميليون پول داشته باشيد و بالا و پايين بودن قيمتها به شلوغي و عمر آپارتمان بستگي دارد.
اكثر آپارتمانهاي اجاره اي جنوب و حتي مركز تهران بدون پاركينگ و انباري هستند و بنگاه دار چنان از برق و آب و گاز و تلفن تعريف مي كند كه گويي مردم در چادر زندگي كرده و هرگز بهره اي از آنها نبرده اند و شما مستاجر خوشبخت وارد واحدي مي شويد كه آب و برق دارد ...!
در خيابان رودكي براي اجاره يك واحد آپارتمان 48 متري 5 ساله در يك ساختمان 4 طبقه 8 واحدي به 3 ميليون رهن و 150 هزار تومان اجاره نيازمند است. و در خيابان نيروي هوايي يك واحد 40 متري، 9 ميليون رهن كامل داده مي شود.
در اين گزارش قصد مقايسه اجاره بهاي امسال و پارسال آپارتمانها نيست بلكه هر چه تهران را به سمت شمال شهر طي مي كنيم، احساس براين است اگر مستاجر هم باشيد حتماً بايد مستاجر پولداري باشيد ...
يك واحد 60 متري در خيابان كارگر جنوبي 5/2 ميليون رهن و 200هزار تومان اجاره مي شود، در حالي كه عمر ساختمان 12 سال، يك خوابه، بدون پاركينگ و انباري ولي داراي تلفن و گاز است!
هر چند در گذشته به افراد مجرد به سختي خانه اي اجاره داده مي شد اما امروزه به خاطر آپارتمان نشيني و مجزا بودن واحدها از يكديگر اين كار راحت تر صورت مي گيرد.
در خيابان باقرخان غربي يك سوئيت 15 متري پانصد هزار تومان وديعه و يكصدهزار تومان اجاره داده شده است، بدون پاركينگ و در يك ساختمان 20 واحدي. يك بار ديگر مرور كنيم؛ سوئيتي كه فقط يك فرش 12 متري در آن جاي مي گيرد ماهي صد هزار تومان اجاره مي خواهد.
فراموش نشود اين قيمت آن قدرها هم بالا نيست زيرا يك سوئيت 30 متري در ديباجي شمالي بدون پاركينگ 1 ميليون وديعه و 250 هزار تومان اجاره داده مي شود.
تجربه نشان داده، هر گاه كار و كسب كاسبها دچار ركود مي شود، اجاره مسكن بي اختيار بالا مي رود، هر چه بيكاري افزايش پيدا مي كند، اجاره ها هم بالا مي رود. گويي مردم مي خواهند درآمد خود را از اجاره مسكن به دست آورند.
به عبارت ديگر بازاري ها و كاسبها كه بيشترين مالكان هستند وقتي كارشان كساد مي شود به سراغ كارمندان و حقوق بگيران مي آيند تا سهم خود را از حقوق دولت بردارند!
كمي بالاتر مي رويم ... آپارتمانهايي با متراژ بالاتر ...
پونك، 68 متر بدون پاركينگ در يك ساختمان 8 واحدي، 3 ميليون رهن و 300 هزار تومان اجاره.
و در شيان، يك واحد 75 متري، 7 ميليون وديعه و 270 هزار تومان اجاره.
يك واحد 92 متري در قيطريه، دوخوابه، بدون پاركينگ 32 ميليون رهن كامل است.
در صنف مسكن هر يك ميليون تومان رهن به 30 هزار تومان اجاره قابل تبديل است يعني واحدي كه 32 ميليون رهن كامل است، براي اجاره آن در شرايطي كه هيچ پولي به عنوان وديعه پرداخت نشود بايد ماهانه 960 هزار تومان كرايه پرداخت شود.
اقدسيه – ازگل يك واحد 95 متري در يك ساختمان 8 طبقه 24 واحدي 5/5 ميليون وديعه و 550 هزار تومان اجاره داده مي شود.
پيدا كنيد مستاجري كه ماهانه نيم ميليون تومان فقط اجاره بپردازد چقدر درآمد دارد؟ و فراموش نشود حق شارژ اينگونه آپارتمانها حتماً ماهانه چيزي حدود يكصد هزار تومان خواهد بود...!
زعفرانيه، 90 متر، دوخوابه 45 ميليون تومان رهن كامل البته قابل تبديل تا 25 ميليون وديعه و 600 هزار تومان اجاره.
يك مورد خاص نظرم را جلب كرد ...
يك واحد 125 متري در جردن كه به مجردها هم اجاره داده مي شود؛ مبلغ زياد بالا نيست! فقط 11 ميليون وديعه و يك ميليون و دويست هزار تومان اجاره. يك مجرد با درآمدي بيش از دو ميليون تومان در ماه كه نيمي از آن را براي كرايه خانه پرداخت خواهد كرد. عجب مجرد مايه داري!!!
اگر براي اجاره خانه به شهرك غرب مراجعه مي كنيد اول بايد تكليفتان را با خودتان مشخص كنيد. اين را من نمي گويم، بنگاهدار مي گويد.
چه چيزي مي خواهيد؟ خانه ويلايي يا آپارتمان؟ اگر آپارتمان مي خواهيد يك واحد در برج؟ يا يك واحد در يك ساختمان 5 – 4 طبقه دو واحدي؟ يا يك واحد آپارتمان ويلايي؟ (يعني يك ساختمان 3 طبقه 3 واحدي) يك واحد 155 متري در ساختماني 10 واحدي، 30 ميليون رهن كامل و يك واحد 200 متري در ساختمانهاي ويلايي 20 ميليون تومان وديعه و 900 هزار تومان اجاره است.
نگران نباشيد، اينجا آخر تهران نيست.
در منطقه كامرانيه يك واحد 157 متري، در ساختمان 5 طبقه 10 واحد يعني؛ 60 ميليون رهن كامل.
و در منطقه گلچين – دروس يك واحد 165 متري 20 ميليون وديعه و 700 هزار تومان اجاره مي شود.
فرق شمال شهر با جنوب شهر در اين است كه اينجا تمام واحدها بزرگ و بالاي يكصدمتر هستند. هر چند صدمتريها جزو نقلي ها به حساب مي آيند...!
اگر دوست داريد در ساختماني مستأجر باشيد كه مجهز به استخر ، سونا جكو زي و حتي سالن بيليارد باشد حتما ابتدا پول داخل جيبتان را بشماريد و سري به بالاشهر بزنيد.
ولنجك يك واحد 280 متري، 4 خوابه، سوپرلوكس! در يك ساختمان 24 واحدي 150 ميليون رهن كامل، البته قابل تبديل به 50 ميليون وديعه و 3 ميليون اجاره!!!
پاسداران، يك واحد 250 متري 140 ميليون رهن كامل.
فرشته، 300 متر در 5 طبقه تك واحدي 160 ميليون تومان رهن كامل. اينجا ديگر بنگاهداران از گاز و تلفن و انباري براي شما تعريف نمي كنند.
اينجا از لابي مجلل، سالن ورزشي و بدنسازي، سالن اجتماعات، سنگ دهبيد، آشپزخانه، مبله، استخر شيشه اي، آكواريوم معلق و سونا و جكوزي و بيليارد مي گويند.
اينجا نه تنها واحد اجاره اي شما انباري، بلكه، دو يا سه پاركينگ هم دارد تا خانم و بچه ها اتومبيلهايشان را كنار مرسدس شما پارك كنند! يك نكته را فراموش نكنيد كه واحد انتخابيتان حتما ديد رويايي را داشته باشد!
زعفرانيه، 334 متر، طبقه ششم در يك ساختمان شش طبقه 12 واحدي، تراس بزرگ، 180 ميليون تومان رهن كامل يا 100 ميليون وديعه و دوميليون و چهارصد هزار تومان اجاره.
كامرانيه، 340 متر، چهارخوابه، متريال عالي!،  از سه جهت داراي ديد، طبقه هفتم در يك ساختمان 10 طبقه 22 واحدي، 200 ميليون تومان رهن كامل.
و در الهيه، يك واحد 450 متري، داراي 140 متر تراس، 4 پاركينگ و ... فقط 220 ميليون تومان رهن كامل.
موارد فوق همه بدون استثنا يك واحد آپارتماني هستند، چهار ديواري هايي كه پدربزرگها و مادربزرگها آنها را يك قفس يا زندان مي دانند.
اگر مي خواهيد براي خوشحال كردن بزرگترهايتان به جاي آپارتمان، يك ويلا اجاره كنيد، سري به خيابان فرشته بزنيد جايي كه يك ويلاي 1500 متري بدون پول پيش، ماهي 9 ميليون تومان اجاره داده مي شود!
بنگاهدار مي گويد اگر مي خواهيد اجاره را ماهانه به دلار (نه ريال) بپردازيد، ماهي 10 هزار دلار است.
راستي فكر مي كنيد اين گزارش نياز به نظر كارشناس و جامعه شناس و مصاحبه با اساتيد دانشگاه و نمايندگان مجلس و اعضاي كميسيون عمران و وزير محترم مسكن داشت؟

مهشيد سليماني
حكايت اول از دفتر اول مثنوي متضمن نكات روانشناسانه اي است كه برخي از آنها را در مطالب پيشين مطرح كرديم. امروز، در ادامه، به چند بيت پي درپي مي پردازيم كه مفاهيمي مستقل، ولي به هم پيوسته، متناوب، ولي متقابل را در خود مراقبت مي كند؛ مراقبتي به دقت و امنيت، آماده تحويل و تبديل به مفهوم بعدي به آگاهي ديگر.
ابيات موردنظر:
چون برآورد از ميان جان خروش
اندر آمد بحر بخشايش به جوش
در ميان گريه خوابش در ربود
ديد در خواب او كه پيري رونمود
گفت اي شه مژده، حاجاتت رواست
گر غريبي آيدت فردا، زماست
چونكه آيد، او حكيم حاذقست
صادقش دان كو امين و صادق است
(نيكلسون، د، ب 65-62)
در شماره قبل، بيت اول از ابيات بالا را خوانديم كه متضمن مفهوم متحرك و كارآمد دعا و اجابت بود. دعا و اجابت به عنوان بازوي آگاه فعل و انفعال دروني انسان كه آن را به پيله و پروانه تشبيه كرديم.
به بياني ديگر، شكل گرفتن يك نياز در آدمي و تحويل آن به اظهار كه به نوعي همان دعا مي باشد و باز تحويل آن دعا به نيرويي قابل حركت، قابل تركيب و صورت پذير كه همان اجابت باشد، جريان تبديل پيله به پروانه را تداعي مي كند. به اين ترتيب كه نياز به عنوان يك معني زنده شكل مي گيرد، جنين مي شود، پيله مي شود، در خود مي پيچد، از تمام قوانين مرئي و نامرئي حقيقت تغذيه مي كند، مي بالد و تبديل مي شود، مي زايد. وقتي صورت گرفت و ديده شد، چيز ديگري است، پروانه، پيله نيست. براساس تعاليم مولانا هر دعا، هر نياز، حين برآورده شدن، بايد از آدمي چيزي ديگر بسازد، ملاك اجابت، تغيير است. نمي شود ما همواره نيازي را احساس كنيم، دعا كنيم، طلب اجابت كنيم، اما جامد و بي تغيير باقي بمانيم. بدون تبديل و تحول به سر بريم و طلبكار اجابت هاي حق و حقيقت باشيم. قانون اجابت و حكمت تغيير با هم پيوسته است. مولانا درباره اين تحول و تبديل اصطلاح بسيار دقيق، زيبا و گويايي يافته و خلق كرده است: او اين مرحله را «منزل بي نقل» ناميده است.
هست مي هاي سعادت عقل را
كه بيابد منزل بي نقل را
(نيكلسون،د 4، 2689)
منزل بي نقل، يعني آن مرحله اي كه پس از تبديل شدن به چيزي، بازگشت به مرحله قبل آن ممكن نيست و شخص در تبديل خود به آن مرحله، از خطر سقوط و بازگشت و تنزل ايمن مي شود.
خود مولانا يك مثال ظريف مطرح مي كند؛ تبديل نيشكر به شكر. اين تبديلي است كه راه بازگشت ندارد. صحبت از حركت وضعي نيست. مثلاً حركت كردن از زمين به ارتفاعي بالاتر نيست. مي شود پريد و بازگشت، مي شود گامي به پيش و گامي به عقب برگشت، ولي شكر دوباره نيشكر نمي شود. پروانه دوباره پيله نمي شود، صحبت از حركت تبديلي است.
هيچ آيينه دگر آهن نشد
هيچ ناني خرمن گندم نشد
هيچ انگوري دگر غوره نشد...
... شادي عقلي نگردد اندهان
(د 4، ب۱۶۵۳)
پخته گرد و از تغيّر دور شو
رو چو برهان محقق نور شو
حال دريا زاضطراب و جوش او
فهم كن تبديل هاي هوش او
(د 1، ب 1286)
روان شناس ماهر و انسان شناس زيرك ما، مولوي، از فرمول تبديل استفاده مي كند و راز چگونگي اتفاق افتادن قبول خاطر را مي گشايد؛ همان قبولي كه منجر به استقبال از وقايع زندگي مي شود. اين نكته را به همين شكل، با همين اشاره كوچك در اينجا داشته باشيد تا در ابيات بعدي حكايت كنيز و پادشاه، آنجا كه داستان به استقبال ميزبان از ميهمان مي رسد، اصل مهم قبول خاطر و ارتباط آن با اختيار، استقبال از قضا و قدر را در حد توان محدود خود بيان كنيم. اشاره كمرنگ اينكه، آنچه درباره تبديل پيله به پروانه، نيشكر به شكر، آهن به آينه و... گفتيم، همگي نوعي تبديل را توصيف مي كنند كه در آگاهي بشر مقارن لذت قبول است. قبول به معني پذيرش، به معني درك كردن است. قبول به معني استقبال، استقبال به معني پيش رفتن و تركيب شدن است.
من گروهي مي شناسم ز اوليا
كه دهانشان بسته باشد از دعا...
در قضا ذوقي همي بينند خاص
كفرشان آيد طلب كردن خلاص
حسن ظني بر دل ايشان گشود
كه نپوشند از غمي جامه كبود...
نيكلسون، (3، ب۸۳-1880)