اسفناك ترين بخش اقتصاد ايران كجاست؟
گفته مي شود كه همه كارخانه هاي نساجي زيانده بوده و بايد تعطيل شوند. درباره كارخانه هاي قند هم گفته مي شود كه اگر مجبور به نصب سيستم تصفيه پساب سه مرحله اي شوند همگي ورشكست خواهندشد، درباره قالي و خاويار هم آمارها حكايت از تداوم روند نزولي دارند. با اين همه تاكنون نشنيده ايم عملاً هيچ كارخانه نساجي، كارخانه قند، كارگاه قاليبافي يا مجموعه توليد كننده خاويار تعطيل شوند. در حالي كه پس از يك سال گذشته نزديك به نيمي از دفاتر خدمات مسافرتي يا تعطيل شده، و يا با تعطيل محل فعاليت هاي تورگرداني عملاً فقط به بليت فروشي روي آورده اند. پس به جرأت مي توان گفت ورشكسته ترين بخش اقتصاد ايران در حال حاضر حوزه گردشگري است و عملاً، آنچنانكه خواهيد خواند، اين بخش در وضعيت احتضار قرار گرفته است.
گفته هاي دست اندركاران
چندي پيش سميناري برگزار شد با عنوان همايش تخصصي تورهاي ارزان گفته هاي شركت كنندگان در اين همايش شنيدني است. جمشيد حمزه زاده كه با عنوان رئيس ستاد تمهيدات سفرهاي دائمي سخن مي گفت اشاره كرد كه: هم اكنون بازار تورهاي ورودي به كلي تعطيل است و در بازار اين تورها با بيشترين كاهش روبه رو بوده ايم... بيش از۲ هزار و 660 دفتر خدمات مسافرتي در كشور وجود دارند كه از اين ميزان تنها دو هزار و 45 دفتر فعال و بقيه در حال تعطيلي يا تعليق به سر مي برند كه نشان از وضعيت مناسبي در اين دفاتر نيست. از طرفي ديگر هم ضريب اشتغال اماكن اقامتي و پذيرايي نيز نشان مي دهد كه به طور ميانگين در طول سال 70 درصد ايام را خالي از مسافر هستند... در همين همايش فرخ كريمي مسئول تورهاي ارزان قيمت نيز گفت: در حال حاضر براساس آمار و ارقام موجود صنعت گردشگري كشورمان به دلايل مختلف در يك دوره انفعالي و در موقعيتي بدتر از روز قبل به سر مي برد...
اما دست اندركاران بخش خصوصي نسبت به وضعيت موجود صنعت ايرانگردي حتي بدبين تر از دو مقام مسئول فوق الذكر هستند. مدير يكي از دفاتر خدمات مسافرتي در گفت و گو با خبرنگار ما اشاره مي كند كه اغلب همكارانش ناچار شده اند بخش عمده كارمندان خود را اخراج كنند و اين موضوع حتي شامل تور ليدر هايي شده كه بعضاً آژانس براي تربيت و آموزش آنها هزينه بسياري متحمل شده است. او اشاره مي كند كه اغلب آژانس ها عملاً تلاش براي جذب تورهاي ورودي را رها كرده اند و از آن بدتر اينكه مي توان گفت بيش از نود درصد آژانس هايي كه فقط به بند ب (مجوز تورگرداني) متكي بوده اند در حال ضرردهي هستند و عملاً كار بيشتر آژانس ها بليت فروشي است، نه تورگرداني. مدير يك هتل چهار ستاره نيز مي گويد: رسيدن متوسط ظرفيت اشغال يك هتل به كمتر از 30 درصد مي دانيد به چه معناست؟ يعني اينكه اغلب هتلها در حال حاضر توان تأمين هزينه هاي اجرايي خود را هم ندارند، جبران هزينه هاي استهلاكي يا كسب سود، جاي خود را دارد. با اين وضعيت، انتظار دارند سرمايه گذاران به صنعت هتلداري علاقه مند شوند. او اضافه مي كند كه اگر وام هاي اعطايي نباشد، بعيد است حتي يك نفر در حال حاضر علاقه مند به هتل سازي در ايران باشد.
قاتق نان يا قاتل جان؟
محمدي، كارشناس گردشگري، اشاره مي كند كه در سال جاري در حالي كه تعداد تورهاي ورودي نسبت به سال قبل از آن حدود 50 درصد كاهش داشته، شمار تورهاي خروجي حدود همين ميزان افزايش داشته است. يعني صنعتي كه قرار بوده در ايران شغل ايجاد كند و درآمد ارزي به كشور بياورد، به دليل برنامه ريزي هاي غلط عملاً به صنعتي براي خروج ارز از كشور و ايجاد شغل در كشورهاي همسايه تبديل شده است! او اضافه مي كند ندانم كاري ها باعث شده هر ماه ده ها پرواز ايرانيها را به دوبي ببرد.
صنعت گزافه گويي
دكتر محمدي درباره دلايل رسيدن صنعت ايرانگردي به مرزهاي نابودي مي گويد: مسئولان خيلي دوست دارند پشت بها نه حضور آمريكا در منطقه و التهاب هاي سياسي خاورميانه پنهان شوند اما واقعيت اين است كه مشكل اين صنعت بي برنامگي، سردرگمي و ضعف در مديريت است و به جرأت مي توان گفت به نسبت سرمايه هايي كه وجود داشته، حتي در زمان وقوع التهابات بزرگتري همچون جنگ افغانستان يا ماه هاي اوليه حمله آمريكا به عراق اوضاع ايرانگردي از شرايط حاضر بهتر بوده است. حتي به نسبت تعداد دفاتر خدمات مسافرتي و حجم سرمايه ها در نيمه دوم دهه هفتاد نيز شرايط بسيار بهتر از حالا بوده است. دكتر محمدي اشاره مي كند كه متاسفانه اين صنعت پر شده است از مديران بي تجربه، گزافه گو و پنهان  كاري كه به جاي توجه ريشه اي و كارشناسي به مسائل اين صنعت حرف هاي پادرهوا مي زنند .
چه بايد كرد؟
براساس برنامه ملي توسعه گردشگري، مقرر بوده كه تا پايان امسال شمار توريست هاي ورودي به كشور مابين دو تا دو و نيم ميليون نفر باشد.اما با جمع بست گداهاي پاكستان و جويندگان كار!! قفقازي و... اين شمار در حال حاضر به نصف اين مقدار هم نمي رسد و شمار توريست هاي واقعي (آنچه كه مورد نظر برنامه ملي بوده و شامل جهانگرداني مي شود كه با تور به كشور مي آيند، در هتل اقامت مي كنند، از مراكز فرهنگي و تفريحي ديدن مي كنند و...) قطعاً از بيست درصدمقدار پيش گفته هم كمتر است.
هشتاد درصد عدم موفقيت در اجراي برنامه مصوب دولت را چه كسي بايد پاسخگو باشد؟ و جالب است كه حتي تصريح مقامات دولتي روند روبه قهقرا است يعني تا پايان سال و تا سال آينده براساس روال موجود اوضاع حتي از شرايط حاضر هم بدتر خواهد شد. در اين شرايط روزنامه ها پر است از مصاحبه هاي رنگارنگ و وعده هايي براي چند هزارمين بار ادعا شده. به راستي در نابودي صنعت گردشگري روزنامه نگاري هم به اندازه مديران ناوارد و بي تجربه مقصر نيستند؟

مالزي، امارات و ايران تقريباً هم زمان تلاش براي توسعه جهانگردي را آغاز كردند. مالزي از سال 1990، دوبي نيز تقريباً از اواخر دهه هشتاد و ايران نيز از سال 1371 شمسي به طور جدي تصميم براي توسعه توريسم رااعلام كردند. اما الان ايران كجا ايستاده است و امارات و مالزي كجا. از ابتداي دهه هفتاد البته توريسم درايران رشدي بطئي و آرام داشت كه اين رشد اگر چه از اواخر اين دهه قدري كند شد اما اخيرا روند نزولي شده است و ركودي كه آغاز شده همچنان ادامه دارد و در حالي كه سرمايه گذاري هاي انجام شده به مرز احتضار رسيده اند از سوي متولي اين صنعت در ايران هيچ طرح يا اقدام كارشناسي و علمي جدي مشاهده نمي شود.

گروه شهري - سرشماري پرستوهاي دريايي در سطح تالاب هاي استان گيلان پايان يافت.
به گزارش خبرگزاري ميراث فرهنگي، تعداد پرستوهاي دريايي در سطح تالاب هاي استان گيلان بدون احتساب مناطق آزاد و ساير مناطق تحت مديريت اداره كل حفاظت محيط زيست استان گيلان، سه هزار و 500 قطعه در سال جاري اعلام شده است.
كامران زلفي نژاد، مدير اداره كل حفاظت محيط زيست استان گيلان گفت: تعداد پرستوهاي دريايي به نسبت سرشماري سال 1381 افزايش يافته است اما تعداد آن ها به نسبت سرشماري سال 1365 كاهش چشمگيري داشته است. وي افزود: سال 65 تعداد 10 هزار پرستوي دريايي در تالاب هاي استان گيلان شمارش شد. پرستوهاي دريايي از راسته آبچيليك سانان، خانواده كاكائي ها و زير خانواده Steninea هستند.
از زير خانواده حدود 43 گونه متعلق به هفت گونه پرستوي دريايي تا كنون مشاهده شده كه چهار گونه از آنها در تالاب انزلي جوجه آوري مي كنند.
پرستوي دريايي تيره، پرستوي دريايي معمولي و پرستوي دريايي بال سفيد از مهمترين گونه هاي جوجه آور در سطح تالاب انزلي به شمار مي آيند.

گروه شهري - هفته گذشته بر روي يك سگ 10 ساله نژاد ايراني جراحي برداشت تومور در ناحيه گردن انجام گرفت.
اين تومور 5/4 كيلويي موجب شده بود كه عمل بلع و پارس كردن به سختي براي حيوان ميسر شود. در اين جراحي 7 ساعته تيم جراحي موفق به خارج كردن تومور از ناحيه حساس كه اندامهاي حياتي بسياري را در كنارش داشت شدند. منحصر به فرد بودن اين جراحي از آن جهت است كه نه تنها بروز اين نوع تومور در حيوانات خانگي بسيار نادر است بلكه بروز آن در ناحيه گردن نيز كمتر گزارش شده است.
اين جراحي براي اولين بار در ايران انجام شده است و تا به حال در خاورميانه نيز گزارش نشده است.

در صفحه 7 روزنامه همشهري مورخ چهارشنبه 22 شهريور 1385 گزارشي از معاون محترم محيط طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط زيست در مورد مخاطرات درياچه اروميه خواندم كه بر خود لازم ديدم با توجه به تجربيات خود نكاتي را در تأييد و نكاتي را در رد فرمايشات ايشان مطرح نمايم.
نخست اين كه كليه فرمايشات ايشان در خصوص دلايل خشكسالي درياچه كاملاً درست مي باشد و عدم نزولات آسماني و برداشت بي رويه از آب رودخانه هاي منتهي به درياچه و همچنين آب هاي زيرزميني منجر به فاجعه شور شدن فوق العاده آب درياچه گرديده كه نكته از قلم افتاده اين كه با ترسيب نمك در سواحل، باد آنها را بر روي زمين هاي زراعي اطراف پخش مي كند كه بدين طريق زمين هاي زراعي به شوره زارهاي آتي تبديل خواهد شد.
بررسي ها نشان مي دهد كه در حدفاصل سالهاي 1930 تا 2004 نوسانات كاهشي سطح آب درياچه از افت و خيزهايي برخوردار بوده كه شدت آن در بين سالهاي 1997 تا 2002 بسيار بوده است به طوري كه كاهش سطح آب درياچه در اين سالها بيش از كاهش 30 سال گذشته مي باشد.
نكته اي كه مطرح است درخصوص پيشنهاد ايشان مي باشد كه فرموده اند با ايجاد برش هايي در چند نقطه از جاده ارتباطي شهيد كلانتري زمينه ارتباط آبي بين قسمت شمالي و جنوبي حفظ شود و چرخش آب حفظ گردد تا مبادا بخش شمالي كاملاً از جنوبي جدا گردد و به دليل عدم ورودي آب بخش شمالي در كوتاه مدت خشك شود. به نظر اينجانب و با مطالعه رخدادهاي مشابهي كه در درياچه بزرگ نمك آمريكا رخ داده، به نظر مي رسد اين موضوع كه درياچه در حال فناست را بايد پذيرفت.
نكته بعدي كه بسيار حائز اهميت است بهره برداري از نمك درياچه مي باشد كه لازم است مجوزهاي برداشت هرچه سريعتر در اختيار شركت هاي خصوصي و يا دولتي قرار گيرد تا در درازمدت با برداشت نمك از اين منبع خدادادي نه تنها باعث بالا رفتن ارزش افزوده گردد بلكه كاهشي ولو نامحسوس را در ميزان غلظت نمك درياچه بوجود آورد، با اين اميد كه در طولاني مدت سهم چشمگيري را در كاهش نمك درياچه داشته باشد.
اخذ حق آبه از سدهايي كه توسط وزارت نيرو بر روي رودخانه ها احداث مي شود نيز مي تواند سهم كمي از مافات طبيعي را جبران كند و در نهايت آن كه با مديريت صحيح در احداث چاه به منظور بهره برداري كشاورزي بايد از سقف ميزان برداشت آبهاي زيرزميني كاست. به اين اميد كه مجموعه عوامل به حفظ حداقل بخشي از درياچه به عنوان يك اكوسيستم منحصر به فرد منطقه اي با وجود موجودات ارزشمندي چون ارتميا و جلبك ها و مسير مهاجرت و تخم گذاري پرندگان مهاجر، منتهي شود.
محمود حافظيه
كارشناس ارشد زيست شناسي
مؤسسه تحقيقات شيلات ايران

آيا تا به حال با اتومبيل به ارتفاعات 3000 متري سفر كرده ايد؟ به نظرم چنين ماجراجويي هايي را فقط در برنامه هاي تلويزيوني ديده باشيد. اگر لذت و هيجان سفر به كوهستان 3000 متري با اتومبيل و عبور از رودخانه هاي پرآب را نچشيده ايد، سفر به ارتفاعات هزار مسجد استان خراسان رضوي را به شما پيشنهاد مي كنم.
براي رسيدن به جنگل هاي خودروي ارس (ORS)، ساعت 5 صبح از مشهد به سمت كلات حركت و از ميان باغهاي گردو عبور كرديم. صبحانه را در يكي از باغها خورديم و نزديك ظهر به منطقه جنگلي در ارتفاع 3000 متري رسيديم.
ارس نوعي درخت از گونه برگ سوزني و هميشه سبز مثل كاج است كه داراي ميوه هاي ريز آبي رنگ است. چوب آنها بسيار مقاوم و سازگار با آب و هواي نيمه مرطوب و خاك اسيدي است.
بعد از طي تقريباً 7 ساعت مسير آسفالت و سپس خاكي و سنگلاخ، به ايستگاه تحقيقاتي و مهمانسراي منابع طبيعي رسيديم، جايي با هواي بي نظير و مناظر زيبا. در طول مسير آن قدر گله هاي گاو و گوسفند و بز ديديم كه اصلاً احساس نمي كرديم روي كوه هستيم.
بوي عطر گياهان كوهستاني نه تنها پروانه هاي منطقه را مست كرده بود بلكه نشاط خاصي به ما بخشيده بود تا كوفتگي بدن ناشي از تكانهاي شديد ماشين را فراموش كرده و به جاي استراحت، براي كشف زيبايي هاي كشف نشده پياده به راه افتاديم.
ناهار و شام را با غذاهاي محلي، از جمله يخني (Yakhni) ميهمان كاركنان سازمان جنگل ها و مراتع استان خراسان رضوي بوديم.
يخني غذاي محلي است كه با گوشت تازه گوسفند و پياز فراوان در روغن روي آتش هيزم پخته مي شود.
در ضمن طي مسير حداقل تا نيمه هاي راه ارتفاعات خانه هايي از سنگ رودخانه اي ديده مي شد. در كنار خانه محصولات سبزي، صيفي و درختي به چشم مي خورد اما خبري از ساكنان نبود. كمي بعد متوجه شديم كه همه ساكنان صبح زود براي چراي دامها به ارتفاعات رفته اند.
به عنوان يك شهرنشين براي مان جاي تعجب داشت كه اين مردم چگونه بدون امكانات رفاهي امروزي در اينجا با اين شرايط آب و هوايي سخت زندگي مي كنند. با اين اوضاع و احوال شبكه برق تهران تا آخرين منزل كوهستاني كشيده شده بود و به قول خودشان هم سرموقع قبض برق هم دريافت مي كنند.
عصر همان  روز، بعد از عبور از آب رودخانه به طور پياده و سوار بر الاغ ميهمان چادر عشاير ارتفاعات شديم. حتي در آخرين نقطه كوهستان هم آثار حيات و زندگي انسان به چشم مي خورد.
عشاير بسيار ساده، صميمي و دوست داشتني با هر ظرف كوچك كه در بساط داشتند با چاي از ما پذيرايي كردند و بعد از آن با نان و ماست ساخته دست خودشان ما را سير كردند.
در طول سفر حيوانات وحشي كوهستان مانند كبك و شاهين هم فراوان به چشم مي خوردند. البته شنيديم كه گراز و پلنگ هم وجود دارند و ديده شده بود كه يك پلنگ كره  اسبي را بلعيده است.
از پوشش گياهي ارتفاعات هزارمسجد مي توان به غير از ارس از گونه هاي مختلف پلاخور، زرشك، نسترن، دغدغك، قره قات و شيرفت نام برد. آنجا همچنين زيستگاه منحصر به فرد قره قات محسوب مي شود. بعد از بازديد سايت تحقيقاتي و نهالستان ارس، صبح روز بعد به راه ادامه داده و همان مسيري را كه سربالا صعود كرده بوديم به طرف پايين سرازير شديم و دوباره با هيجان و جنب و جوش فراوان طي كرديم.
تمام اين تلاشها فقط براي بازديد فعاليتها و تشكر از تلاش جنگل داران استان در جهت كشف اين بهشت زميني و زنده نگهداشتن و وسعت بخشيدن به جنگل هاي اين مرز و بوم بود؛ جايي كه به قول يك محقق خارجي اينجا كوه هاي سوييس در ايران است.
در ادامه سفر به قصد سياحت كلات نادري كه جديداً به شهرهاي استان اضافه شده و پايتخت نادرشاه افشار بوده است، از دره ها و شاليزارهاي خارق العاده مسير گذر كرديم.
تصور كنيد منطقه كلات كه به غير از خاك چيز ديگري به چشم نمي خورد، شاليزارهاي برنج مانند سراب ما را متحير كرده بود.
بوي عطر برنج تمام شهر را فراگرفته بود و بعد از چشيدن و ديدن متوجه شديم كه يكي از بلندقدترين برنج هاي ايران است و ما هم براي اولين بار بود كه ديديم در يك منطقه نيمه خشك برنجي با اين كيفيت عالي به بار مي نشيند.
در بدو ورود به شهر كلات با ديدن رشته كوه هايي كه به شكل بارو و حصار دور تا دور شهر را محصور كرده بود مي توانستيم بعد از گذشت قرنها هنوز قدرت نادرشاه افشار را حس كنيم.
بعد از سياحت قسمتهاي مختلف شهر و آثار تاريخي آنجا، از قصر تاريخي خورشيد كه به فرم 6 ضلعي و به شكل خورشيد بود ديدن كرديم.
اين قصر كه در آن زمان با طلا پوشيده بود، هديه اي از طرف نادرشاه به همسرش بوده است. در مسير بازگشت به مشهد از پسته هاي روغني و بسيار ريز و جالب جنگل هاي خواجه ديدن كرده و سفر را با زيارت حرم مطهر امام رضا(ع) به پايان رسانديم.
جنگل هاي ارس هزار مسجد خراسان رضوي با امكانات رفاهي كامل داراي حدود 120 كيلومتر راه ماشين رو و حيات وحش متنوع با گونه هاي گياهي مختلف، مكاني بسيار مناسب براي محققان به خصوص جوانان جوياي علم در طبيعت در زمينه هاي زمين شناسي، گياه شناسي و امثال اينهاست.
طبيعت آن منطقه و تاريخ كلات نادري و شاليزارهاي برنج كلات از ديدني هاي زيباي ايران است كه جاي لطفش در اذهان سفرنكرده ها خالي است.

در دنياي امروز براي القاي افكار و انديشه هاي سياسي، اجتماعي و به خصوص فرهنگي از فن آوري مقتدر و مؤثر فيلم و سريال و شكل سريع تر آن راديو و تلويزيون استفاده مي شود كه هم از تنوع بيان و موضوع برخوردار است و نيز قابل دسترس و استفاده براي عموم مردم مي باشد.
خوشبختانه امروز كمتر كسي از اين فن آوري در دسترس با توجه به صور متعدد آن بي نصيب است. اصل مهم، تأمين و تغذيه مطالبي است كه ضبط شده يا به روي آنتن ارسال مي شود. پخش 3 تا 5 دقيقه  فيلم، بيش از 2 ساعت سخنراني و يا يك كتاب اثربخش است و امروزه اين صنعت در خدمت انسان قرار دارد تا از آن به انحاي مختلف بهره گيري نمايد. بيشترين استفاده از اين صنعت در اختيار هاليوود است، همانجايي كه با فروش فيلم ها و سريال هاي نشأت گرفته از سياست هاي سازمان سيا به تحريف واقعيت هاي سياسي، فرهنگي پرداخته و اذهان مردم جهان را به هر سمتي كه مي خواهد سوق مي دهد كه صد البته در مسير منافع خود خدماتي هم از جنس مسائل اجتماعي و اقتصادي ارائه مي دهد. غفلت از اين پديده شگرف يعني حركت در تاريكي و يا مسيرهاي ناهموار.
يكي از واقعيت هاي غيرقابل انكار در جوامع توسعه يافته، رشد و آگاهي از مسائل اجتماعي و پاي بندي مردم به مجموعه قوانين و مقررات مدني است كه زبانزد عام و خاص است. اگر از سياست هاي استثماري دول غرب به شدت انتقاد مي شود، اما برخي روش هاي اجتماعي و سطح فرهنگ عمومي آنها ممدوح است البته برخي از مردم كشورهاي توسعه يافته امروز در قرن 17 و 18 جزو وحشي ترين مردم دنيا بوده اند و آنچه باعث تغيير آنها شد، شامل موارد زير است:
- فكر و انديشه دانشمندان و فرهيختگان آن جامعه
- تصميم سازي دولتمردان در راستاي اجراي آن تفكرات
- آموزش و ارتقاي اين انديشه ها با استفاده از پديده نوظهور صدا و سيما به صورت گسترده و تمكين از طريق مردم.
ما نيز قطعاً نبايستي از اين صنعت و علم قابل قبول عقب بمانيم. سازمان حفاظت محيط زيست يكي از سازمان هاي حاكميتي است كه بايستي با آموزش هاي صحيح و كارشناسانه، به صورت گسترده رويكرد مردم را نسبت به روش ها و شيوه  هاي رايج و غلط جامعه دگرگون سازد و با القاي انديشه هاي درست، مردم را به سمت مشاركت در حفظ محيطي سالم و عاري از هرگونه دغدغه هاي زيست محيطي هدايت نمايد. تنوع مباحث و موضوع در قلمرو محيط زيست به اندازه اي است كه علاوه بر متخصصين، مخاطبين عام نيز داشته باشد. از راز بقا و چگونگي ورود به زندگي حيوانات تا مسائل مربوط به طبيعت و زندگي اجتماعي اعم از آب، خاك، هوا، صنعت، معدن، جنگل، دريا، شكار و معضلات مربوط به توسعه شهرنشيني از جمله زباله، خودرو و... همگي مسائل مبتلابه جامعه است كه قطعاً بايستي سامان يابد. به خدمت گرفتن فن آوري اثربخش فيلم و سريال و تعامل تنگاتنگ با صدا و سيما و ساخت برنامه هاي متنوع فيلم و سريال هاي داستاني با موضوعات هدايت شده از سوي كارشناسان اجرايي و علمي محيط زيست و همكاري اساتيد محترم دانشگاه ها و تشكيل كارگروه هاي فني با مشاركت فيلم نامه نويسان بنام، كارگردانان زبردست و هنرمندان تهيه فيلم و سريال مي تواند در نقش آفريني و القاي آموزه هاي درست و صحيح يك جامعه در حال توسعه موثر واقع شود و در سايه يك تيم قوي ملي به اجراي جشنواره هاي فيلم و سريال سالانه و فراخوان براي عرضه بهترين محصولات زيست محيطي داخلي و خارجي به شرط انحصاري نشدن و تكراري نبودن، پا در عرصه  كاري نو براي گذر از يك جامعه سنتي به يك جامعه مطلوب توسعه يافته محيط زيستي و پايدار گذارد. البته غافل نبودن از ساخت انيميشن با كيفيت عالي كه يكي از پربيننده ترين برنامه هاي تلويزيوني در كليه سطوح سني است مي تواند در فرهنگ سازي زيست محيطي بسيار مؤثر واقع شود و نكته قابل تأمل براي محيط زيست برخورداري از فضاهاي جذاب و پرتردد در اقصي نقاط كشور است كه بستري بسيار مناسب براي ترويج شيوه هاي صحيح يك زندگي مطلوب در محيطي سالم است. به عنوان مثال پارك پرديسان و سرخه حصار در تهران، جنگل  هاي شمال و گرگان، مرداب انزلي، آبشار مارگون در فارس، پارك ملي اروميه، ارسباران در تبريز، كندو و جنگل هاي حرا در هرمزگان، پارك ملي بمو در فارس، ميانكاله در مازندران و صدها مركز زيبا و گردشگري ديگر مي تواند در نمايش فيلم هاي تبليغي كوتاه به صورت رايگان و پخش تراكت هاي اطلاع رساني با مفاهيم آگاه سازي جامعه در آماده سازي اذهان مردم براي مشاركت عمومي در ساختن محيطي سالم و استفاده از مواهب خدادادي براي سالم زيستن را آماده نمايد. البته تبليغ براي خوب زيستن مستلزم وجود قوانين و مقررات قابل اجرايي است كه بايستي به وسيله نخبگان و خبرگان جامعه طراحي، به وسيله دولت تصويب و به دست مردم اجرا شود. اما در حركتهاي اجتماعي و سياسي مردم به نظام حكومتي مشروعيت مي بخشند. دولت هاي پيشين ايران به دليل سابقه ستم شاهي كه بر پيشاني داشته است از منظر علما و مردم نامشروع و غاصب بوده و عامه مردم در نگاه به فرامين حكومتي بدبين و تا جايي كه امكان داشت تمرد را به اطاعت ترجيح مي دادند و اين باور نافرماني از دولت و حكومت در مردم نهادينه شده بود و امروز كه نظام حكومتي مبتني بر اصول اسلامي جايگزين حكومتي استبدادي شده و مورد تأييد و وثوق اجماع علما قرار گرفته است و مشروعيت آن نيز در سه دهه اخير به كرات مورد قبول مردم واقع شده اجراي قوانين و مقررات اجتماعي به منزله انجام وظيفه ديني تلقي مي گردد. براي دست يافتن به چنين فضايي كه مردم اجرا ي قوانين اجتماعي را عين قوانين ديني تلقي كنند نياز به باورهاي دروني مردم دارد كه از طريق فرهنگ سازي و بومي كردن موضوعات در نهاد مردم و خانواده محقق مي گردد. فرهنگ سازي در يك جامعه به منزله دو بال پرنده است كه الزاماً بايستي با هم در تعامل و همكاري باشند، چرا كه اگر هركدام از اين دو بال عمل نكند هدف محقق نخواهد شد و اينجاست كه وظيفه حكومت و مردم بايستي به موازات و در كنار هم قرار گرفته ، برنامه ريزي و سياست گذاري خوب توسط دولت منتخب و اجرا و تمكين از قوانين توسط مردم صورت گيرد. به يقين در چنين بستر مناسبي براي تعامل بين سه عنصر اصلي جامعه نخبگان (قانونگذار)، مجريان (دولت) و مخاطبان اصلي(مردم) فضايي آكنده از دوستي و محبت و عاطفه جايگزين هر چيز ديگري خواهد شد. زيرا در چنين شرايطي نخبگان دقيقاً آن چيزي را مصوب مي كنند كه منافع آحاد جامعه در آن لحاظ شده باشد و شرايط زيست مطلوب براي همه يكسان فرض مي گردد كه عدم پايبندي به آن نه به معناي بي توجهي به قانون بلكه به منزله تجاوز به حريم ديگران و سلب  آسايش و آرامش جامعه است و چه بهتر از آن كه ما خود را ملزم به رعايت قوانين و اصولي بدانيم كه در فضاي تنفسي و زيست محيطي براي بهتر زيستن تمامي آحاد جامعه قانون گذاري شده است و هر فرد براي خوب زيستن مراقب ديگري است كه فضاي زيبا و لطيف خدادادي را براي ادامه حيات او آلوده نكند. در اين صورت قانون نيست كه متعرض فرد مي شود بلكه خود مردم هستند كه جامعه شهري و محيط طبيعي را خانه خود فرض نموده و فضاي زيباي عاري از هرگونه آلودگي را حفظ خواهند كرد و تبيين اين واقعيت و شفاف سازي آن براي اذهان عمومي جامعه وظيفه اي است بسيار مهم و كارشناسانه كه در تعامل و همكاري كارشناسان محيط زيست و هنرمندان جامعه با ساخت قطعات زيباي فيلم و سريال و انيميشن مسير و فرهنگ خوب زيستن جايگزين بي تفاوتي زيست محيطي خواهد شد./ به اميد آن روز ان شاءالله
* مشاور معاونت آموزش و برنامه ريزي سازمان حفاظت محيط زيست