Hamshahri Newspaper

روزگار ما روزگار انفجار اطلاعات و گسترش ارتباطات است. انقلاب هزاره جديد كه به لطف شبكه آرپا- شبكه مخصوص اطلاعات وزارت دفاع آمريكا كه از 1969 اعلام موجوديت كرد و اينترنت فرزند آن است- روي داد و مرزهاي سياسي و جغرافيايي را برهم زد، بخش هاي مختلف زندگي انسان معاصر را دستخوش تحولات اساسي كرد و از اقتصاد و فرهنگ تا سياست و ديپلماسي همه و همه را دربرگرفت. هزاره جديد پايان جغرافيا است و انسان اين هزاره براي بهره مندي از امكانات، موقعيت هاي بسيار بيشتري در اختيار دارد و گويي نهضت اومانيستي و انسان مدار در اين هزاره بزرگترين آرمان خود را رفاه و آسايش نوع بشر قرار داده است. بدين ترتيب است كه اينترنت دنياي مجازي تعريف جديدي از زندگي ارائه كرد و نسل ديجيتال امروز به جاي آن كه درگير سختي هاي ملموس براي رفع مايحتاج شود، در هزار توهاي شبكه عنكبوتي و در هم تنيده www نيازهاي خود را ارضا مي كند. بدين ترتيب است كه بانك هاي الكتروني، فروشگاه هاي الكترونيك، ادارات الكترونيك و تجارت الكترونيك، تحصيل الكترونيك و حتي درمان الكترونيك جايگزين نمونه هاي سنتي خود شده اند و شبكه سيطره خود را بر زندگي انسان معاصر گسترده است.
در چنين شرايطي فاصله ملت ها از يكديگر حداقل و گاه صفر است. مرزهاي سياسي و جغرافيايي توانايي محصور كردن انسان ها را ندارند و آينده جهان محكوم به يگانگي و وحدت است- امري كه در كنار مزاياي خود مطمئناً معايبي نيز در پي خواهد داشت. اما طي اين طريق و سپري كردن اين مراحل، كشورهاي گوناگون بسته به تلاش و اهتمامي كه در زمينه استفاده از اين فرصت هاي جديد به عمل مي آورند، مي توانند سهم خود را در دهكده جهاني ابتياع كنند و بهره كافي از فضاي شبكه ببرند.
مقوله گردشگري از جمله مواردي است كه به مدد فضاي جديد و سايبر به وجود آمده در كنار شكل سنتي خود، چهره نويني نيز كسب كرده و آن گردشگري سايبر يا مبحث گردشگري در فضاي مجازي اينترنت است.
در شرايطي كه خوشبختانه در ايران نيز نگاه رسمي به مقوله توريسم از حد تعارف فراتر رفته و به صنعت بودن اين مقوله اذعان نسبي حاصل شده است، شايد لازم باشد با بازنگري در عملكرد سنتي فعالان اين صنعت پرسود- اما متأسفانه ضعيف- در كشوري كه ظرفيت خوبي براي سرمايه گذاري بيشتر در اين زمينه دارد، لزوم بهره مندي از فضاي سايبر در راستاي توسعه صنعت گردشگري مطرح شود. امري كه با توجه به فضاي خاص فرهنگي و اجتماعي ايران مي تواند بسيار مفيد واقع شود. هر چند در حال حاضر مدياهاي الكترونيك متعددي از وب سايت ها گرفته تا وبلاگ ها و تيزرهاي الكترونيك در زمينه توريسم ايراني فعال هستند و بنا به امكانات و سليقه و متد طراحان دريچه هاي بسيار ارزشمندي به روي مشتريان خارجي اين صنعت باز نموده اند اما بايد به اين نكته توجه داشته باشيم كه قرار نيست ما در اين زمينه همچون موارد ديگر فاصله اي بعيد با دنيا داشته باشيم!
توجه بيشتر به برنامه ريزي در زمينه گردشگري سايبر در ايران از آن رو لازم است كه يك معرفي خوب در مدتي بسيار كوتاه و يك تصوير تأثيرگذار در كسري از دقيقه در فضاي سايبر مي تواند در جذب مشتري بسيار مؤثر باشد.
براي درك بهتر فاصله كنوني گردشگري سايبر در ايران با ديگر مناطق جهان كافي است تنها چند صفحه وب مرتبط با اين مقوله به كشورهاي ديگر را مشاهده كنيم. از وب سايت هتل ها گرفته تا شهرداري ها و شركت هاي فعال در زمينه توريسم. آن گاه مي بينيم كه ديگران با امكانات نرم افزاري برابر با ما چه كارهايي انجام مي دهند!
يقيناً منظور ما شبيه سازي و كپي برداري از كارهاي ديگران نيست. به ويژه اين كه برنامه نويسان و طراحان ايراني صفحات وب، خود هر كدام ايده پردازان ماهري هستند و در صورت وجود بازار رقابتي در اين زمينه مي توانند خلاقيت خود را به ظهور برسانند.
بدون شك اولين شرط ارتقاء وضعيت گردشگري در ايران داشتن سواد سايبر است. سواد سايبر به معناي روان بودن در دريافت هاي سايبر است. امروزه سواد به چهار سطح سواد پايه اي، سواد كاركردي، سواد فناورانه و سواد اطلاعاتي طبقه بندي مي شود و داشتن سواد در هر چهار سطح مذكور به سهولت كار در عصر سايبر مي انجامد.(يونس شكرخواه: واژه نامه ارتباطات، صفحه 58)
با چنين سطح توانايي است كه مي توانيم در عرصه معرفي ظرفيت هاي توريستي خود اقدام كنيم. ارائه مفاهيم به صورت دو يا چند زبانه شرط بعدي موفقيت بيشتر است. بدين منظور به منابع الكترونيك اطلاع رساني[olie iformatio Resour ces] قوي نياز داريم كه بتوانيم به كمك آنها گستره متنوعي از كاربران را مورد خطاب قرار دهيم.
در اكثر نقاط دنيا ديگر حتي ميهمانپذيرهاي بدون ستاره، متل ها و اتوكاروان ها نيز با در اختيار داشتن يك سايت اطلاع رساني، ريزترين اطلاعات اماكن و تأسيسات خود اعم از قيمت ها، تخفيف هاي ايام مختلف سال، امكانات جانبي رايگان، رزرواسيون، موقعيت جغرافيايي، آب و هوا، فاصله تا فرودگاه ها و مراكز اصلي خريد و... خود را به همراه جذابيت هاي منطقه براي ترغيب جهانگردان، با زيباترين طرح و گرافيك ممكن در اختيار كاربران قرار مي دهند. در مقابل متأسفانه بسياري از هتل هاي ما در مهمترين شهرهاي توريستي مان به اين مقوله كم توجهند و اگر سايتي نيز طراحي كرده اند فقط براي داشتن يك عنوان www در پهنه اينترنت است آن هم گاه تنها با متني به زبان شيرين فارسي!؟ در مسير توسعه و بهبود گردشگري سايبر در ايران، پس از توجه به سواد سايبر و ايجاد منابع الكترونيك اطلاع رساني قوي و چند زبانه، آنچه در مرحله بعدي ضرورت قرار دارد لزوم معرفي اين منابع الكترونيك به موتورهاي جستجوگري است كه روز به روز و لحظه به لحظه در حال افزايش هستند. بديهي است كه در هر نقطه از جهان در كنار چند موتور جستجوگر معروف يك يا چند جستجوگر محلي و منطقه اي نيز وجود دارند كه مورد استفاده قرار مي گيرند به همين دليل بهتر است با شناسايي جستجوگرهاي مختلف گستره دستيابي به منبع اطلاع رساني خود را افزايش دهيم و تنها به لينك شدن و معرفي در موتورهاي رايج و شناخته شده بسنده نكنيم.
با پيش فرض دستيابي به چنين ملزومات اوليه اي براي توسعه صنعت گردشگري مان در فضاي شبكه استفاده بهينه از متن، گرافيك، تصاوير ديجيتال و ويدئو به همراه استفاده از صدا در سايت به صورت upload در جذب مشتري براي ما مي تواند بسيار كارآمد باشد.
حقيقت اين است كه در خارج از ايران نسبت به فضاي فرهنگي بر جامعه ما به ويژه در خصوص مسائل اعتقادي چون حجاب، رعايت شئونات اخلاقي و.. .تصوير شفاف و تعريف شده چنداني وجود ندارد. كدام يك از سايت هاي گردشگري ايراني را سراغ داريد كه در خصوص اين موارد به صورت شفاف و مستند به جستجوگران شبكه، اطلاعات ارائه نمايند!؟ بديهي است ما در خصوص صنعت گردشگري صحبت مي كنيم و نه سياست، اما چقدر ما توانسته ايم فضاي خاص فرهنگي خود را براي كساني كه شناخت چنداني از ما ندارند تبيين كنيم؟ چقدر توانسته ايم به مشتري خود بباورانيم كه فضاي ما نه تنها تهديد نيست بلكه فرصتي براي تجربه شرايطي متفاوت است كه فارغ از بعد اعتقادي ما مطمئناً از بابت همان متفاوت بودن براي مشتري مان جذاب خواهد بود! مقوله تبديل تهديد ها به فرصت ها براي صنعت توريسم از مهمترين مواردي است كه در گردشگري سايبر خود نيازمند بازنگري در آن هستيم. در همين راستا بايد توجه داشته باشيم كه فضايي كه در گردشگري سايبر در اختيار داريم دريچه يك طرفه نيست بلكه پل ارتباطي بين ما و مشتري مان است. مهمترين اصل در هر تجارتي جلب اعتماد مشتري است و صداقت مهمترين ركن به وجود آمدن اين اعتماد است. بايد با مخاطبان خود در فضاي شبكه صادق باشيم به پيام هاي آنان توجه كرده و حتماً پاسخ دهيم تا مشتري ما بداند براي او ارزش قائل بوده ايم. اغراق گويي و بزرگ نمايي با تبليغ تفاوت دارد و نبايد جاذبه هاي خود را بزرگتر از آنچه هستند توصيف كنيم، چرا كه اين امر هر چند ممكن است يك تور چند نفره را براي يك بار به ما ارجاع كند، اما مطمئناً تكرار شدني نخواهد بود، زيرا جهانگردان نيز ارتباطات خاص خود را دارند و بدون مشورت با كساني كه قبلاً به جايي رفته اند بدانجا عزيمت نخواهند كرد!
امكانات فضاي سايبر- كه روز به روز در حال افزايش است- به ما اين امكان را مي دهد تا تصوير ديجيتال، فيلم هاي ويدئويي و گرافيك هاي زيبايي از جاذبه هاي اكوتوريسم، فولكلوريك و فرهنگي خود را در اختيار كاربران قرار دهيم و ما متأسفانه در اين زمينه نيز آنچنان كه بايسته و شايسته است كار نكرده ايم... بديهي است ارتقاء سطح صنعت گردشگري منوط به فراهم بودن مؤلفه هاي متعدد دولتي و غير دولتي است كه اگر واقعاً گردشگري را صنعت مي دانند بايد صنعتي در مورد آن فكر و عمل كنند. هر حركتي هر چند كوچك و شخصي نيز در اين راه بي فايده نخواهد بود و نهايت اميد و آرزو اين كه با ايجاد تحول در كارهاي خود چه در وب سايت ها و چه در شركت ها، هتل ها، بخش هاي دولتي و حتي وبلاگ نويسي مرتبط با مقوله توريسم، شاهد بهبود فرصت هاي رشد اين صنعت در فضاي سايبر و به دنبال آن رونق آمار ورودي توريست به ايران باشيم. رونقي كه البته مانند برخي شيخ نشين هاي جنوبي خليج فارس و برخي كشورهاي آسياي شرقي آن را به هر قيمتي طلب نمي كنيم! ما اعتقادات و باورهاي ايراني خود را داريم اما با پايبندي به همين اعتقادات نيز مي توانيم در صنعت گردشگري بيش از پيش موفق باشيم. اگر بخواهيم!