سه شنبه ۲۵ مهر ۱۳۸۵
اقتصاد
Front Page

گفت وگو با مديرعامل شركت مخابرات ايران
مخابرات آماده خصوصي سازي است
005631.jpg
005622.jpg
ارتباطات از جمله بخش هاي اقتصادي است كه به دليل تحول پياپي و سريع به ساختار و سازماني پر تحرك و كارآمد نياز دارد و ساختار دولتي در شرايط امروز ديگر توان اداره چنين نظام پرتحولي را ندارد.
شايد يكي از بخش هايي كه ضرورت اصلاح ساختار دولتي و ايجاد شرايط براي تحول و رشد سريع و متناسب با نياز هاي متقاضيان خدمات در اين بخش و خصوصي سازي را الزام آور كرده است صنعت ارتباطات و مخابرات است. براي آگاهي از روند تحولات خصوصي سازي در اين بخش با فيض مهدوي ،مديرعامل شركت مخابرات ايران گفت وگو كرده ايم.
* با ابلاغ سياست هاي اصل 44 قانون اساسي اين اميد ايجاد شده تا دولت از امور جاري و كوچك و بزرگ اقتصادي مردم خارج شود و تنها به عنوان يك ناظر بي طرف در اين مسائل وارد شود و از دخالت در اجرا بكاهد. يكي از نهاد هايي كه در اين زمينه بسيار با زندگي مردم عجين شده و بايد خصوصي شود امور مخابرات و ارتباطات است، در اين زمينه ديدگاه شما به عنوان مديرعامل شركت مخابرات چيست؟
- دولت نبايد در همه امور وارد شود و اين ديدگاهي بود كه بار ها از سوي امام(ره) نيز مطرح شده بود. در سال هاي 59  - 60 اين مسأله از سوي ايشان مطرح شد كه كار هايي را كه مردم مي توانند انجام دهند دولت نبايد وارد شود. در سال 60 امام(ره) در مورد برخي امور حتي اعتراض كرد. با توجه به اصل 44 قانون اساسي هيچ تصوري از اينكه امكان خصوصي شدن برق و مخابرات در كشور باشد وجود نداشت. ولي وقتي تحولات رخ  داد اين مسأله مطرح شد كه كدام مراكز و خدمات مخابرات نمي تواند خصوصي شود. اين سؤال در سال هاي 75- 76 بررسي شد و در واقع آزادسازي و خصوصي سازي در آن زمان آغاز شد. در اين سال بود كه شركت مخابرات به چند شركت تبديل شد و شركت هاي استاني تشكيل شد. از اين پس اعتراض هايي مطرح شد و به دليل تأكيدات اصل 44 ترديدهايي در مورد خصوصي سازي در اين بخش بود به همين دليل ترديد ها كار را متوقف كرد و مسأله بازنگري اين اصل مطرح شد. در اين بحث ها به اين نتيجه رسيديم كه اگر مراكز اصلي و زيرساختي در اختيار دولت باشد و دروازه هاي ورود و خروج مخابرات كشور دولتي باشد حاكميت دولت محفوظ
مي ماند. در چنين شرايطي در ماه هاي اخير بند ج اصل 44 كه با صراحت به مخابرات و ديگر بخش ها اشاره شده و بر خصوصي شدن آن بجز زيرساخت ها تاكيد دارد، ابلاغ شد.
* برخي از خصوصي شدن بخش هايي در مخابرات ابراز نگراني مي كنند. نظر شما در اين مورد چيست؟
- در اين مورد تفسير و تصويب دولت وجود دارد و وضع روشن است. در سال 72 دولت مصوبه اي داشته كه در آن تعريف زيرساخت هاي مخابراتي وجود دارد. در آن تعريف گفته شده كه حاكميت دولت در محدوده
اس سي و پي سي  هاي مخابراتي خلاصه مي شود. در كشور هشت اس سي داريم و شصت پي سي. اس سي ها كارشان جمع آوري ترافيك مخابراتي در هر منطقه و ارتباط بين مناطق و خارج از كشور است. پي سي ها در داخل يك منطقه ترافيك مخابراتي را جمع آوري مي كند و ارتباط داخلي مناطق را برقرار
مي نمايند. تجهيزات انتقال و راديو هاي بين آنها دولتي مي ماند و بقيه خصوصي مي شود. با اين شرايط از 34 شركت موجود شامل شركت مخابرات ايران، شركت هاي تخصصي زيرساخت ، سيار، ديتا و سي شركت مخابرات استاني تنها شركت ارتباطات زيرساخت دولتي خواهد ماند و بقيه خصوصي خواهد شد.
*با توضيحات شما به طور كلي بستر براي خصوصي سازي از قبل آماده شده و تنها بايد كار تعيين قيمت و عرضه عملي شود؟
- بله بستر كار خصوصي سازي آماده است و در حال حاضر نيز مالكيت همه اين شركت ها به لحاظ قانوني با شركت مادرتخصصي شركت مخابرات ايران است.
*تاكنون براي اجراي سياست هاي كلي اصل 44 و خصوصي سازي چه اقدامي انجام داده ايد؟
- ما در مدت نه ماه گذشته راه هاي مختلفي را بررسي كرده ايم اگر بخواهيم شركت ها را بصورت مجزا و انفرادي واگذار كنيم با مشكلاتي مواجه هستند كه شركت هاي سودده نيز امكان واگذاري ندارند و با مشكلاتي مواجه هستند كه مانع آن مي شود.
* به يك مورد از اين موانع و مشكلات اشاره مي كنيد؟
- وجود بخش اداري متورم و مقررات دست و پاگير و غيره ؛ بنابراين براي اينكه بتوانيم اين مشكل را برطرف كنيم به ماده هفت بند هـ قانون برنامه چهارم رسيديم كه اجازه مي دهد شركت هاي مادرتخصصي با رعايت اصل 44 خصوصي شوند. با اين قانون ديگر مشكل فروش و عرضه شركت ها در بورس حل مي شود و با خصوصي شدن شركت مخابرات ديگر شركت هاي وابسته نيز خود بخود خصوصي مي شود.
در ماده هفت اجازه داده شده است تا شركت زيرساخت از شركت مخابرات مستقل شود و اين شركت بصورت كلي خصوصي شود.
*به اين ترتيب سهام شركت مخابرات چگونه قيمت گذاري و واگذار مي شود؟
- بله در حال حاضر مي توانيم خصوصي شويم و بايد قيمت گذاري شود و طبق برنامه 80 درصد سهام را واگذار كنيم. البته اين مسأله هنوز نهايي نشده و مراحل كار اين روند آغاز شده و با جمع آوري اطلاعات لازم و تهيه اطلاعات مورد نظر توسط مشاور براي ارايه به شركت خصوصي سازي و بورس و روند خصوصي سازي طي مي شود.
اكنون كار آغاز شده و با طي شدن اين روند و تعيين قيمت پايه و تصويب مجمع عمومي شركت مخابرات اين كار انجام مي شود.
*كار كي نهايي مي شود؟
- كار در حال انجام است و تا خرداد ماه كار بطور دقيق مشخص مي شود و واگذاري به تصميم سازمان خصوصي سازي بستگي دارد. البته شرايط ويژه اي نيز داريم و آن اين است كه بخشي از سرمايه ما از وديعه هاي مردم است و احتمال دارد كه دارندگان وديعه سهامدار شركت مخابرات  شوند. البته اين نيز بستگي دارد به نحوه تصميم گيري ها در مورد روند خصوصي سازي.
ويژگي اين روند اين است كه شركت هايي كه مشكل دارند در اين روش اصلاح مي شوند و اگر مشكل سوددهي داشته باشند در اين روند اصلاح مي شود.
*با اين روش سهام شركت چگونه تقسيم مي شود؟
- بيست درصد دولتي مي ماند و 80 درصد به سهامداران واگذار مي شود. نحوه واگذاري اين سهام نيز اين است كه 50 درصد سهام شركت در چهارچوب سهام عدالت واگذار مي شود و بقيه به سهامداران عام واگذار مي شود. در مرحله نخست مديريت شركت همچنان دولتي مي ماند ولي در ادامه با داد و ستد سهام و سهامدار شدن افراد بصورت عمده و افزايش سهم آنان امكان حضور سهامداران غير دولتي در مديريت قابل تحقق است.
نكته اي كه بايد توجه كرد اين است كه شركت مخابرات خدماتي ارايه مي كند كه هميشه خريدار دارد و سودآور است.
* برآوردي از قيمت شركت داريد كه در صورت قيمت گذاري چه خواهد شد؟
- ما برآوردي نداريم ولي ارزش دفتري ما در صورت عرضه به بورس تا پنج برابر قابل افزايش است.
*به رغم اظهارات شما هنوز افرادي هستند كه با خصوصي شدن مخالفند و ابراز نگراني مي كنند كه اگر مخابرات و شركت هاي آن واگذار شود دولت و مردم دچار زيان و ضرر مي شوند و امنيت كشور با مشكل مواجه مي شود؟
- كساني كه چنين مي انديشند كاملاً در اشتباه هستند و سيستم فني مهندسي مخابرات را نمي شناسند. اين مسأله مصوبه دولت است و همه مسايل فني آن ديده شده است. اين افراد ممكن است كه دچار اين تصورباشند كه نظام فني كشور دچار ضعف است و نمي تواند مسايل مورد نياز را درخصوص نياز هاي امنيتي در صورت ضرورت تأمين كند. به هر حال، اين مصوبه دولت است و اگر كسي با آن مخالف است بايد مصوبه هاي قانوني لازم را از مراجع مسئول ارايه كند ما مجري مصوبات قانوني هستيم.
* با اظهارات شما از امروز مي توانيم شما را يك شركت خصوصي تصور كنيم؟
- چنين تصوري در حال حاضر وجود ندارد يعني وقتي مي گوييم مشكلاتي داريم و دشواري هايي وجود دارد، مي گويند كه شما شركت هستيد و مي توانيد فعاليت كنيد وقتي مي خواهيم يك متخصص را جذب كنيم و حقوق مناسب و قابل رقابت بدهيم، مي گويند نمي شود و بايد طبق قانون نظام هماهنگ عمل كنيد.
يعني در حال حاضر شتر گاو پلنگ هستيم . به همين دليل، كاركنان را آموزش مي دهيم تا شرايط و صلاحيت هاي لازم را كسب مي كنند اما از سازمان جدا مي شوند.
*برآوردي از نيروي انساني داريد؟
- 40 درصد نيرو هاي موجود غيرتخصصي هستند و كارهاي اجرايي انجام مي دهند. نيروي هاي تخصصي نيز نياز به آموزش دارند و بايد براي تكنولوژي هاي جديد آموزش ببينند. با خصوصي شدن مشكلات جذب نيروي متخصص كاهش مي يابد.
* صنعت مخابرات در جهان يك بخش فعال و متحول است و نياز به ساختارهاي پرتحرك و كارآمد دارد و در واقع، با كاركرد هاي دولتي هماهنگ نيست. خصوصي سازي در واقع راه حل اين مسأله است؟
- ما همه به اين مسأله اعتقاد داريم، هم دولت و هم شركت هاي دست اندركار ولي نبايد اين مسأله را فراموش كرد كه شركت مخابرات در همه موارد خوب عمل كرده ولي در شرايط سخت كار كرده است. اين شركت و شركت هاي زيرمجموعه آن در بخش هايي كه تجهيزات لازم را داشته از دنيا عقب نيست. ما در بخش هايي كه توانستيم تكنولوژي را دريافت كنيم ، خوب كار كرده ايم ولي در بخش هايي ديگر كه در معرض تحريم بوديم عقب هستيم. براي مثال، نسل سوم ارتباطات سيار را به ما نمي فروشند، ولي بستر هاي لازم فراهم است و پيش بيني ما اين است كه براي عبور از اين دوره به نسل بعدي تكنولوژي مخابرات عبوركنيم ولي به طور قطع اين مسأله اگر خصوصي باشيم كار با سرعت بيشتر و بهتر انجام مي شود.
*با خصوصي شدن مخابرات مسأله تعرفه هاي مخابراتي چه سرنوشتي پيدا مي كند؟
- مسأله تعرفه ها به سازمان تنظيم مقررات مربوط مي شود و اين سازمان نظارت دارد. مسأله وجود رگولاتور و سازمان تنظيم مقررات از جمله ضرورت هاي خصوصي سازي در اين بخش بوده كه امروز تشكيل شده و مسأله را حل كرده است. همه تعرفه هاي ارتباطي بخش دولتي و يا خصوصي از سوي اين سازمان بررسي و تصويب مي شود. براي تعرفه تلفن ثابت و تعرفه هايي كه بيشتر عموميت دارد در برنامه چهارم محدوديت گذاشته شده و بايد براي هريك مصوبه مجلس را تهيه كنيم.
اين مسأله در طول برنامه چهارم است و در حال حاضر، يكسال و نيم گذشته و دو سال ديگر نيز دولتي خواهيم بود و براي حدود سه سال امكان تحمل اين مسأله هست تا مجلس قوانين لازم را براساس شرايط
خصوصي سازي تصويب كند.

ديدگاه

خصوصي سازي ارتباطات
عليرضا سلطاني
تجربه بسياري از كشورها نشان مي دهد كه بخشهاي ارتباطي و مخابراتي در مقايسه با ديگر بخشهاي اقتصادي از برجستگي و بازتاب بيشتري در روندهاي خصوصي سازي برخوردار است به گونه اي كه عموماً اين بخش نقش شاخص و نماد را در اجراي سياست هاي خصوصي سازي دارد. سيستم هاي ارتباطي و مخابراتي معمولاً در زمره اولين بخش هايي هستند كه در معرض خصوصي سازي قرار مي گيرند. دليل عمده اين مهم نياز رو به رشد به خدمات ارتباطي، پيشرفت سريع فن آوري هاي ارتباطي و جاذبه هاي رقابت پذيري بالاي آن در مقايسه با ديگر بخش هاي اقتصادي است، اما خصوصي سازي اين بخش و تحقق اهداف واقعي اين سياست، يعني افزايش كيفيت خدمات و كاهش قيمت آن با سختي ها و مشكلاتي مواجه است.
ماهيت ساختار، ظرافت هاي فني، گستردگي فعاليت و خدمات و دخالت و مشاركت عوامل مختلف بر اين شرايط مؤثر هستند. نكته ظريف در اين ميان نقش حمايتي گسترده عوامل نظامي و امنيتي در توسعه و پيشرفت فن آوري هاي ارتباطي و مخابراتي و جهت گيري آن است كه عملاً در اختيار دولت هاست.
جداي از اين مهم، خصوصي سازي خدمات ارتباطي و مخابراتي هميشه با نتايج مطلوب همراه نيست. تجربه سه كشور آمريكاي لاتين در اين زمينه قابل استناد و توجه است.
سياستهاي خصوصي سازي در مكزيك به عنوان يكي از دولتي ترين اقتصادها در ابتداي 1982 آغاز شد. بزرگترين خصوصي سازي در اين كشور، خصوصي سازي سيستم هاي ارتباطي و مخابراتي بود كه در سال 1990 به نتيجه رسيد. نتيجه كار سه برابرشدن ظرفيت دسترسي به تلفن در فاصله سالهاي 1990 تا 2003 در اين كشور بود. اما اين به معني امكان دسترسي عمومي به تلفن نبود. در عين حال درآمد شركت مادر مخابراتي مكزيك در اين فاصله  6  برابر شد. سرمايه گذاران در بخش ارتباطي مكزيك عمدتا خارجي بودند و آن هم به دليل عضويت مكزيك در پيمان تجارت آزاد منطقه اي (نفت). اين مهم پيوند بيشتر با شبكه هاي ارتباطي آمريكا و افزايش كيفيت خدمات را تقويت كرده است.
آرژانتين هر چند خصوصي سازي در بخش ارتباطات را همزمان با مكزيك آغاز كرد اما نتايج اين خصوصي سازي در بالابردن ظرفيت هاي مخابراتي خدمات با كيفيت تر و ايجاد رقابت مطلوب ارزيابي نمي شوند.
در مقابل، سيستم هاي ارتباطي و مخابراتي كشور اروگوئه به لحاظ دسترسي به خدمات و قيمت مناسب در رتبه اول قرار دارد. اين در شرايطي است كه اين سيستم همچنان در يد اختيار دولت است.
نتيجه اينكه خصوصي سازي به خودي خود ايجاد كننده رقابت، افزايش كيفيت خدمات و كاهش قيمت نيست. در اين راستا كيفيت سرمايه گذاران، بهره مندي از تكنولوژي هاي مدرن و تعريف يك ارتباط سازماني مشخص و اقتصادي با دولت خصوصي سازي را به نتايج مطلوب نزديك مي كند.

سايه روشن
گسترش روابط انرژي اتحاديه اروپا و آسياي ميانه

گروه اقتصادي- يك مقام عالي رتبه اتحاديه اروپا اعلام كرد كه اين اتحاديه، آسياي مركزي را منبع مهمي براي تامين انرژي مي داند و به تقويت روابط انرژي خود با اين منطقه اميدوار است. به گزارش خبرگزاري فرانسه، هوگس مينگارلي، مدير بخش اروپاي شرقي، قفقاز و آسياي مركزي كميسيون اروپا گفت: هدف اصلي اتحاديه اروپا تقويت امنيت عرضه انرژي است. وي در پي سخنراني در جمع روساي نمايندگي هاي ديپلماتيك اتحاديه اروپا در آسياي مركزي، به خبرنگاران گفت: براي رسيدن به اين هدف (تقويت امنيت انرژي) بايد ضمن ايجاد تنوع در منابع تامين انرژي، مسيرهاي حمل و نقل انرژي را نيز متنوع سازيم.
گرنات ارلر، وزير مشاور در امور خارجه آلمان، نيز كه كشورش از نوامبر آينده رياست دوره اي اتحاديه اروپا را به عهده مي گيرد، اظهار داشت: روابط با آسياي مركزي يكي از اولويت هاي اتحاديه اروپا خواهد بود. هم اكنون كشور فنلاند رياست دوره اي اتحاديه اروپا را به عهده دارد.
ارلر تاكيد كرد: اتحاديه اروپا در زمان رياست آلمان براي تدوين راهبردي جديد در قبال آسياي مركزي تلاش خواهد كرد. وي در همين حال افزود: اتحاديه اروپا درصدد تبديل شدن به يك بازيگر جديد جهاني در منطقه آسياي مركزي نيست. شركت هاي آلماني نقش مهمي در توسعه منابع انرژي قزاقستان داشته اند. اروپا از زمان بحران زمستان گذشته و قطع گاز صادراتي روسيه به منظور افزايش قيمت، به دنبال راهكار جديدي براي دستيابي به منابع انرژي جايگزين روسيه است. پيش از اين اتحاديه اروپا خواستار دسترسي بيشتر اين اتحاديه به خطوط لوله و زيرساخت هاي انرژي روسيه شده بود و تاكيد كرده بود كه روسيه در آينده همچنان مهمترين تامين كننده انرژي اتحاديه اروپا و اتحاديه اروپا نيز بزرگترين مشتري انرژي روسيه باقي خواهد ماند، اما نسبت به امنيت عرضه از سوي روسيه، ترديد وجود دارد. اروپا خواستار آزادي بيشتر سرمايه گذاري خارجي در بخش انرژي روسيه و باز كردن راه رقابت در عرصه زيرساخت هاي انرژي اين كشور خصوصاً خطوط لوله است. مناقشه انرژي ميان اروپا و روسيه در آغاز سال جاري و با قطع صادرات گاز روسيه به اوكراين آغاز شد. روسيه با كاهش گاز طبيعي صادراتي خود به اروپا كه 80 درصد آن از خاك اوكراين مي گذرد، موجب بروز بحران شديد انرژي در اروپا شد. اين امر موجب شد اتحاديه اروپا به فكر تامين تقاضاي فزاينده انرژي خود از طريق دستيابي به منابع جديد انرژي خصوصاً از خاورميانه و آسياي مركزي بيفتد. روسيه نيز به منظور زهر چشم گرفتن از اروپا بارها اعلام كرده كه قصد دارد منابع انرژي خود را روانه بازارهاي نوظهور آسيايي خصوصاً چين و هند و ژاپن كند.

|  اقتصاد  |    اجتماعي  |   انديشه  |   سياست  |   شهرآرا  |   موسيقي  |
|  ورزش  |

|   صفحه اول   |   آرشيو   |   بازگشت   |