شنبه ۳۰ دي ۱۳۸۵ - سال چهاردهم - شماره۴۱۸۷ - Jan 20, 2007
سرطان ؛علت و درمان
قاتل ناپلئون هم سرطان بود
صدف كوه كن
010905.jpg
رازي كه دويست سال خاموش مانده بود، بالاخره توسط دانشمندان فاش شد؛ محققان برخلاف تصوري كه تا امروز رايج بود، مبني بر اين كه دليل مرگ پادشاه ماجراجوي فرانسوي، مسموميت با آرسنيك بوده، دريافته اند كه ناپلئون از سرطان معده درگذشته است.
ناپلئون در پنجم ماه مه سال۱۸۲۱ در جزيره سنت هلن واقع در جنوب آتلانتيك در حالي كه تبعيد بود و در سن 52 سالگي، فوت كرد. طرفداران نظريه مسموميت ناپلئون معتقدند كه در موهاي ناپلئون پس از مرگ وي آرسنيك كشف شده است. متخصصان سوئيسي مي گويند در موهاي ناپلئون سال ها قبل از مرگ وي نيز چنين ماده اي كشف شده بود. در آن زمان از اين ماده شيميايي براي تطهير ظروف مخصوص شراب استفاده مي شد و معروف است كه ناپلئون شرابخوار قهاري بود. البته فرضيه هاي ديگري هم در زمان هاي مختلف مطرح بود. از قبيل اين كه او را با آرسنيك مسموم كرده اند؛ يا اين كه ناپلئون به دليل ابتلا به بيماري سوزاك، آرسنيك را به عنوان دارو مصرف مي كرده.
اما تحقيقات جديد براساس نتايج به دست آمده از كالبد شكافي نشان مي دهد كه مرگ ناپلئون در اثر سرطان معده بوده و به اين ترتيب، نظريه هاي مربوط به قتل عمد ناپلئون رد مي شود.
سابقه خانوادگي ابتلا به سرطان در خانواده بناپارت هم حاكي از آن است كه پدر ناپلئون نيز در اثر سرطان درگذشته بود. اين يعني سرطان هاي خانواده بناپارت به دنبال زخم هاي توليد شده توسط باكتري هاي ايجادكننده زخم هاي گوارشي ايجاد شده است. روبرت جن تا - محقق دانشگاه تگزاس- مي گويد: حتي در حال حاضر با توجه به جراحي هاي پيشرفته و روش هاي شيمي درماني نويني كه وجود دارد، سرطان هاي دستگاه گوارش از سرطان هاي كشنده محسوب مي شوند، به خصوص كه نوعي از سرطان معده كه ناپلئون به آن دچار بوده نوعي اوليه و بسيار كشنده بوده، چنانكه اين سرطان علاوه بر دستگاه گوارش، ساير ارگان هاي داخلي بدن او را نيز درگير كرده بود.
براساس نتايج اتوپسي، توده اي كه دستگاه گوارش ناپلئون را درگير كرده بود، حداقل 10 سانتي متر طول داشته است. محققان معتقدند كه تنها براساس اندازه اين زخم ها هم مي توان پيش بيني كرد كه اين تومورها بدخيم و سرطاني بوده اند.
البته پيش از اين هم، پزشكان و محققان يك دانشگاه سوئيس ادعا كرده بودند كه ناپلئون به دليل ابتلا به سرطان معده فوت كرده است. آنها اضافه وزن و گشادي شلوار ناپلئون قبل از مرگش را دليل اين مسئله مي دانستند. آنها استدلالشان اين بود كه وزن ناپلئون سال ها 67كيلوگرم بود، اما يك سال قبل از فوتش ناگهان وزن وي به بيش از 90 كيلوگرم رسيد و يك ماه قبل از فوتش حدود 14 كيلو كاهش وزن پيدا كرد.
سرطان معده چيست؟
معده يكي از اعضاي موجود در شكم و بخشي از دستگاه گوارش است و مثل هريك از اعضاي ديگر بدن مستعد ابتلا به سرطان است.
پس از اينكه غذا جويده و بلعيده شد، از طريق لوله اي به نام مري از دهان وارد معده مي شود. معده عضوي كيسه مانند و داراي ?قسمت مختلف است كه ترشحات مختلفي براي هضم اوليه غذا ترشح مي كند. سرطان در هر كدام از اين مناطق پنج گانه ممكن است شروع شود و گاهي علائم و ميزان بهبودي برحسب محل ابتلا متفاوت است.
داخلي ترين لايه، لايه مخاطي ناميده مي شود و اكثر سرطان هاي معده نيز از اين قسمت شروع مي شود. هر چه سرطان به بافت هاي زيرين نفوذ كند، احتمال بهبودي نيز كاهش مي يابد.
سرطان معده عبارت  است  از رشد بدون  كنترل  سلول هاي  بدخيم  در معده  و از دسته سرطان هايي است كه طي ساليان و با آرامي  رشد مي كند ولي قبل از اينكه سرطان به معناي واقعي ايجاد شود، تغييراتي در لايه هاي معده ايجاد مي شود. متأسفانه در مراحل ابتدايي علائم چنداني ديده نمي شود و شايد به همين دليل سرطان معده در مراحل ابتدايي به سختي تشخيص داده مي شود. از علائم شايع اين بيماري مي توان به: كاهش اشتها و كاهش وزن، درد معده، علائم مبهم سوء هاضمه مانند پري، آروغ زدن،  احساس پري حتي پس از خوردن مقادير اندك غذا، تهوع و استفراغ، سوزش سردل و علائم شبيه به زخم معده اشاره كرد.
عفونت با نوعي باكتري به نام هليكوباكترپيلوري نيز منجر به گاستريت (زخم و التهاب معده) مزمن مي شود، البته بسياري از افرادي كه اين ميكروب را با خود دارند هيچ گاه مبتلا به سرطان معده نمي شوند. كشيدن سيگار، مصرف الكل و سابقه جراحي روي معده كه قبلاً به منظور كنترل زخم انجام شده باشد، از ديگر دلايل ابتلا به اين بيماري به شمار مي آيد.
نوبلي براي هليكو باكتر
اهميت موضوع تا جايي است كه جايزه نوبل پزشكي سال 2005 هم به باري مارشال و رابين وارن - دو پزشك و دانشمند استراليايي - به خاطر كشف باكتري هليكوباكتر پيلوري و نقش آن در بيماري هاي التهاب و زخم معده اهدا شد.آنها كشف كردند كه التهاب معده درست مانند زخم معده يا اثني عشر (زخم دستگاه گوارش) توسط باكتري H.pylori ايجاد مي شود.
باري مارشال، عضو جوان كلينيكي در استراليا بود كه به يافته هاي وارن علاقه مند شد و با همكاري يكديگر، مطالعه اي را روي بافت معده 100بيمار شروع كردند. بعد از تلاش هاي بسيار، مارشال موفق به كشت يك نوع باكتري ناشناخته از درون اين بافت ها شد (كه بعدها با نام هليكوباكتر پيلوري شناخته شد). آنها دريافتند كه اين باكتري تقريبا در تمام بيماران دچار التهاب معدوي كه زخم معده يا زخم اثني عشر دارند، وجود دارد. بر مبناي اين نتايج، حدس زدند كه هليكوباكتر در تشخيص اين بيماري ها نقش اساسي دارد.
كار اين دو نفر نشان داد كه حتي اگر بيماري هاي گوارشي بتوانند با جلوگيري از توليد اسيد معده بهبود يابند، به طور متناوب عود مي كنند، زيرا باكتري و التهاب مزمن معده همچنان باقي است. مارشال و وارن در مطالعات درماني نشان داده اند كه تنها اگر اين باكتري داخلي معده ريشه كن شود، بيماران مي توانند از بيماري هاي گوارشي علاج يابند. با كمك مطالعات وارن و مارشال، بيماري هاي گوارشي، ديگر مزمن و قابل بازگشت نخواهند بود و با استفاده از آنتي بيوتيك ها و داروهاي ضداسيد معده قابل درمان هستند.
هليكوباكتر و زخم معده
هليكوباكتر پيلوري، باكتري خميده شكلي است كه در معده جمع مي شود و ايجاد زخم معده مي كند. ابتلا به اين باكتري معمولا در سنين كودكي اتفاق مي افتد و در اكثر موارد تا آخر عمر در معده فرد آلوده باقي مي ماند. عفونت معمولا در قسمت هاي پاييني معده آغاز مي شود. معمولا وجود هليكوباكتر پيلوري در معده با زخم معده نيز همراه است.
در بسياري موارد H.pylori باعث ايجاد زخم در جدار معده نيز مي شود كه مي تواند موجب سرطان معده شود. با كشف اين باكتري و مقابله با آن زخم معده و ساير بيماري هاي مزمن گوارشي ديگر عود نخواهند كرد.
تاثير تغذيه بر سرطان معده
بايد توجه داشت وجود عوامل خطر همواره به معني ابتلا به بيماري نيست و تنها شرايط را براي ابتلا به بيماري بيشتر مي كند.
تحقيقات پزشكان يك مركز سرطان شناس در ژاپن حاك از آن است كه مصرف بيش از حد نمك با سرطان معده ارتباط دارد. چنان كه مصرف چهار ال شش گرم نمك در غذا روزانه، خطر ابتلا به سرطان معده را افزايش داده و كسان كه روزانه ?? ال ?? گرم نمك مصرف م كنند خطر ابتلا آنها به سرطان چندين برابر م شود.
محققان اين نتايج را در تحقيقات كه بر عادات غذاي ?? هزار داوطلب انجام دادند و با در نظر گرفتن عادات ديگر آنها مانند سيگار كشيدن و مصرف مشروبات الكل در مدت 11 سال به دست آوردند. همچنين به گزارش نشريه بين المللي سرطان، افرادي كه در دوران نوجواني و كودكي خود به طور معمول هر روز چيپس مصرف مي كنند - به دليل وجود مقادير زيادي نمك و روغن هاي اشباع در اين مواد غذايي - نسبت به ديگران 27درصد بيشتر به سرطان معده مبتلا مي شوند.
همچنين، مسئولان وزارت بهداشت چين و سازمان جهاني بهداشت، علاقه وافر چيني ها به انواع ترشي جات و شورها، غذاهاي دودي مثل ماهي دودي و سيگار را علت شيوع بيش از حد سرطان معده در اين كشور مي دانند.
بنابراين غذاهاي دود زده و نمك سود شده، گوشت و ماهي دودي و خشك شده و روغن هاي سرخ كردني همگي احتمال ايجاد سرطان معده را افزايش ميژدهند. برعكس مصرف ميوه و سبزيجات تازه فرد را در مقابل ابتلا به سرطان محافظت ميژكند. همچنين مصرف فيبرهاي غلات به ميزان زيادي (تا 70درصد) خطر ايجاد سرطان معده را كاهش ميژدهد.
بر طبق آمار ارائه شده از سوي سازمان جهاني بهداشت، كشورهايي كه استفاده از گوشت قرمز در آنها بيشتر است ابتلا به سرطان معده نيز شيوع بيشتري دارد. بنابراين بايد توجه داشته باشيد كه استفاده از گوشت قرمز بيش از ??بار در هفته احتمال سرطان معده را دو برابر مي كند بخصوص اگر گوشت به صورت كبابي، پخته شود.
همچنين مصرف مقادير زياد آهن غذايي با افزايش خطر ابتلا به سرطان معده و حلق مرتبط شناخته شده است، اما جالب اين است كه محققان معتقدند اين خطر با افزايش مصرف روي كاهش مي يابد.
به گزارش خبرگزاري رويترز هلث از نيويورك، دكتر ديويد ياكوبس از دانشگاه مينه سوتا در مينياپوليس و همكارانش نتايج تحقيق روي ?? هزار زن يائسه ?? تا ?? ساله را بررسي كردند، اين زنان به مدت ?? سال پيگيري شدند. در اين مدت ?? مورد سرطان دستگاه گوارشي فوقاني (?? مورد سرطان معده و ?? مورد سرطان حلق ) گزارش شد. اين محققان بين مصرف آهن و خطر ابتلا به سرطان دستگاه گوارشي فوقاني ارتباطي را كشف كردند. اما بين مصرف روي و احتمال ابتلا به اين نوع سرطان يك ارتباط معكوس مشاهده شد. اين زنان براساس ميزان مصرف آهن غذايي خود به دو گروه تقسيم شدند.
خطر ابتلا به سرطان دستگاه گوارشي فوقاني در كساني كه كمترين مصرف آهن غذايي را داشتند صفر و در كساني كه بيشترين مصرف آهن غذايي را داشتند ? برابر افزايش نشان مي داد. اين ارتباط در مورد مصرف روي برعكس بود يعني بيشترين مصرف روي با ?? درصد كاهش خطر ابتلا به اين نوع سرطان مرتبط بود. اين نتايج حتي با در نظر گرفتن ديگر عوامل خطر مانند شاخص جرم بدن، فعاليت بدني، مصرف مولتي ويتامين و مصرف چربي اشباع شده، ويتامين هاي C، A، E تغييري نكرد.
پيشگيري، بهتر از درمان
شايان ذكر است ميزان موفقيت در درمان بيماري چندان زياد نيست، لذا پيشگيري مي تواند نقش بسيار مهمي داشته باشد.
۱ - آزمايش هاي توصيه شده توسط پزشك را مرتب انجام دهيد چرا كه معاينات منظم دستگاه گوارش در همه افراد به ويژه افراد مسن در تشخيص زودرس اين سرطان مؤثر است.
۲ - تحقيقات نشان داده اند كه رژيم هاي غذايي مهمترين عامل در ابتلا به سرطان معده هستند و استفاده از غذاهاي محتوي ويتامين، ويتامين E و بتاكاروتن به علت خاصيت آنتي اكسيداني در جلوگيري از ابتلا به سرطان معده بسيار مؤثر هستند، بنابراين مصرف بيش از 5 -4 وعده از ميوه ها و سبزي هاي تازه را در برنامه غذايي خود داشته باشيد: هويج، بروكلي، كاهو هاي ايراني، كدوي حلوايي و... نمونه هايي از آنها به شمار مي آيند.
۳ - مصرف نمك و غذاهاي سرخ كرده را بسيار محدود كرده و براي پخت، روش هايي نظير بخارپز كردن و پخت در ماكروويو را برگزينيد، خوردن مداوم غذاهاي شور ممكن است خطر ابتلا به سرطان معده را دو برابر كند.
۴ - سيگار نكشيد و اگر سيگاري هستيد مقدار آن را كاهش دهيد و به سابقه خانوادگي اين بيماري توجه كنيد.

جهان سلامت
انجام نخستين پيوند رحم درآمريكا
گروه سلامت-كابوس هاي پيشين بشر يكي پس از ديگري رنگ مي بازند و كابوس هاي تازه اي جاي آنها را مي گيرند، با اين وجود روياهايي كه به حقيقت مي پيوندند،گاه طعم تلخ زندگي ماشيني را شيرين  مي كنند.دانشمندان براي اولين عمل پيوند رحم در تاريخ پزشكي آمريكا آماده مي شوند. 24 آبان 1385 پزشكان شهر نيويورك اجازه انجام عمل پيوند رحم را دريافت كردند و هم اكنون مشغول مصاحبه با بيماران احتمالي اين عمل جراحي هستند.روزنامه واشنگتن پست نوشت دانشمندان سرگرم برنامه ريزي براي نخستين پيوند رحم يك زن در آمريكا هستند. اين پيوند، نخستين تلاش پزشكان آمريكايي براي پيوند رحم به يك انسان خواهد بود اما اين عمل در عرصه جهاني، قبلا انجام شده است. خبرگزاري فرانسه نيز گزارش داد كه گروهي به رهبري دكتر جوزپه دل پريوره از دانشگاه نيويورك سرگرم بررسي وضعيت چند زن هستند كه سرطان، حادثه و يا عوامل ديگري رحم آنان را از بين برده ولي آنان آرزومندند كه بتوانند صاحب فرزند شوند. دل پريوره گفت: يكي از بزرگترين آرزوهاي زنان، داشتن فرزند به شمار مي آيد و ما فكر مي كنيم كه مي توانيم به زناني كه دچار مشكل هستند، براي دستيابي به اين آرزوي بزرگ كمك كنيم.اين در حالي است كه توماس موري- متخصص بيوتكنيك از مركز هيستيگز در نيويورك- معتقد است: پيوند رحم مسائل پزشكي و اخلاقي بسيار دشواري مطرح مي كند كه توجيه آنها بسيار مشكل خواهد بود. دكتر متس برنستورم از دانشگاه گوتنبرگ سوئد- پژوهشگري كه مدت 6 سال روي عمل پيوند رحم تحقيق كرده- نيز معتقد است: قبل از اينكه به سراغ انسان ها برويم بايد مطالعات زياد ديگري روي حيوانات انجام دهيم.
عربستان، پيشگام در پيوند رحم
اولين مورد از پيوند رحم به سال 2002 در عربستان سعودي برمي گردد كه نتيجه آن موفقيت آميز نبود.در اين جراحي، پزشكان رحم يك زن ??ساله را به يك زن ??ساله پيوند زدند كه هرچند بعد از ??هفته به دليل لخته شدن خون، ناچار شدند عضو پيوندي را از بدن گيرنده خارج كنند، اما اعلام كردند كه از لحاظ تكنيكي به موفقيت قابل توجهي در اين زمينه دست يافته اند. چندي پيش نيز، گروه جراحي دكتر جوزپه دل پيرو عمل موفقي را روي يك ميمون انجام داد. ميزان موفقيت اين عمل مشخص نيست زيرا اين ميمون آبستن نشده است. با اين حال سيستم خون رساني رحم سالم بوده و سيستم ايمني رحم دريافتي را دفع نكرده است.اما برخي از پزشكان و پژوهشگران از خطراتي كه مي تواند براي زنان و جنين احتمالي آنان در آينده به وجود آيد ابراز نگراني كرده اند زيرا معتقدند كه قبل از پيوند رحم روي انسان، اين كار روي حيوانات به اندازه كافي آزمايش نشده است.

سلامت
اجتماعي
ادب و هنر
اقتصادي
دانش فناوري
بـورس
زادبوم
حوادث
بين الملل
فرهنگ و آموزش
سياسي
شهر تماشا
داخلي
شهري
صفحه آخر
همشهري ضميمه
|  اجتماعي   |   ادب و هنر   |   اقتصادي   |   دانش فناوري   |   بـورس   |   زادبوم   |   حوادث   |   بين الملل   |  
|  فرهنگ و آموزش   |   سياسي   |   شهر تماشا   |   سلامت   |   داخلي   |   شهري   |   صفحه آخر   |  
|   صفحه اول   |   آرشيو   |   شناسنامه   |   چاپ صفحه   |