نيلوفر قديري
بازديدكنندگان از دفتر فرانك والتر اشتين ماير وزير خارجه آلمان به محض ورود به اين دفتر متوجه مي شوند كه زمان زيادي از شروع به كار او نگذشته است. هنوز در و ديوار اتاق او به خوبي تزئين و آراسته نشده است. اگر مخالفت هاي مخالفان در پارلمان آلمان همين طور ادامه يابد او ديگر فرصتي براي اين كار نمي يابد. از سال گذشته تاكنون اعضاي حزب دموكرات هاي آزاد، سبزها و حزب چپ همگي خواستار استعفاي وزير خارجه آلمان بوده اند. دليل اين درخواست ها همه يك موضوع بوده و آن اينكه اشتين ماير از حمايت فعالانه سرويس هاي اطلاعاتي آلمان از اقدام آمريكا در جنگ عراق آگاه بوده است.
در آن زمان اشتين ماير مسئول دفتر صدر اعظم آلمان گرهارد شرودر بود و آگاهي او از اين موضوع برايش مسئوليت سنگيني به دنبال مي آورد. در ژانويه گذشته پارلمان آلمان تحقيق ويژه اي درباره گزارش هايي انجام داد كه حاكي از چگونگي حمايت سرويس اطلاعات خارجي اين كشور از واشنگتن در جنگ عراق بود. اين گزارش ها نشان مي داد كه چگونه سرويس اطلاعات خارجي آلمان اطلاعات ارزشمندي را درباره اهداف بالقوه بمباران گسترده ماه آوريل سال 2003 آمريكا در عراق در اختيار واشنگتن گذاشته است.
اشتين ماير و سرويس اطلاعات خارجي آلمان اين گزارش ها را تكذيب كرده اند. اما اكنون كه گرهارد شرودر در قدرت نيست، همه انتقادات متوجه اشتين ماير رئيس دفتر اوست و اكنون همه او را به خاطر رفتار دوگانه دولت وقت آلمان سرزنش مي كنند. دولت شرودر در ظاهر و در انظار عمومي جنگ عراق را محكوم مي كرد، اما آنطور كه اكنون معلوم شده سرويس هاي اطلاعاتي آلمان در اين جنگ مشاركت مستقيم داشته اند. شرودر و ائتلاف چپ ميانه و سوسيال دموكرات و سبزهاي او در سال 2002 به دليل مواضع ضدجنگ بار ديگر در انتخابات پيروز و در قدرت ابقا شد.
انتشار اين گزارش ها هم به ميراث ضد جنگ شرودر و هم به آينده سياسي وزير خارجه كنوني آلمان آسيب مي زند. اشتين ماير هم در اين ميان بيكار ننشسته و در چند گفت وگوي رسانه اي و راديو تلويزيوني گفت: ما در آن زمان (دوران حكومت شرودر) هيچ گاه نگفتيم روابطمان را با آمريكا قطع كرده و يا ناتو را ترك مي كنيم. بلكه فقط مي گفتيم در اين جنگ مشاركت نخواهيم كرد. اما هنوز سخنراني هاي آتشين شرودر از يادها نرفته كه به طور علني از فاصله گرفتن از آمريكا سخن مي گفت. اكنون رسانه هاي آلماني اين پرسش را مطرح مي كنند كه آيا شرودر به راي دهندگان دروغ گفته و آنها را فريب داده است؟
رسانه هاي آلماني گزارش هايي را منتشر كرده اند كه در آن از يك مقام سابق پنتاگون نقل شده، دو عامل و مامور سرويس اطلاعات خارجي آلمان در بغداد اطلاعات بسيار مفيدي را در اختيار آژانس اطلاعات دفاعي ارتش آمريكا قرار داده اند كه به نيروهاي آمريكايي در انتخاب درست اهداف خود براي بمباران در عراق كمك مي كرد. مهمترين اين كمك ها در 7 آوريل سال۲۰۰۳ انجام شد و طي آن آلماني ها اطلاعاتي را درباره مكان صدام حسين در اختيار ارتش آمريكا قرار دادند تا در يك حمله كشته شود.
به نوشته منابع خبري آلماني و به نقل از اين مقام سابق پنتاگون، سرويس هاي اطلاعاتي آمريكا صبح روز 7 آوريل اطلاعاتي درباره كارواني از مرسدس  ليموزين هاي سياه رنگ دريافت كردند كه در نزديكي رستوراني پارك شده بود. اين رستوران اغلب محل رفت و آمد و حضور صدام و رهبران حكومت بعث بود. به سرويس اطلاعاتي آمريكا خبر داده شد كه صدام يكي از حاضران در محل است.
بعد از دريافت اين خبر مقامات آمريكايي در تماس تلفني با ماموران اطلاعاتي آلمان از آنها خواستند كه به محوطه رستوران سري بزنند. اين ماموران بعد از بازديد از محل وجود كارواني از خودروهاي ويژه ضد گلوله را تاييد كردند. مدت كوتاهي بعد چهار بمب با هدايت ماهواره اي در اين محل فرود آمد.
علي رغم وجود اين اطلاعات، اكنون رئيس سرويس اطلاعات خارجي آلمان ارنست اورلو، اين خبر را تكذيب مي كند و مي گويد، اين درست نيست و آلمان با عاملان جنگ همراه نبود. وي مي گويد: ما هيچ اطلاعاتي درباره اهداف حمله در اختيار آمريكا قرار نداديم.
با وجود همه اين تكذيب ها آلمان دو مامور ويژه سرويس اطلاعاتي در بغداد داشت و حضور و فعاليت اين دو مامور را هم به واشنگتن خبر داده بود. به محض شروع جنگ عراق حضور اين دو مامور براي واشنگتن بسيار مهم و حياتي شد. بارها در طول جنگ آمريكايي ها از ماموران اطلاعاتي آلمان خواستند درباره جزئيات مهمي چون حفر خندق اطراف بغداد و يا پر شدن اين خندق ها با بنزين براي به آتش كشيدن آن بعد از نزديك شدن نيروهاي آمريكايي تحقيق كنند. اين اخبار براي نيروهاي آمريكايي در ادامه جنگ اهميت بسيار زيادي داشت. شكل رسمي فعاليت اين دو مامور سرويس اطلاعات خارجي آلمان در بغداد اين بود كه تحولات جنگ را به برلين گزارش كنند. پوشش ظاهري ارائه اطلاعات به آمريكايي ها و يا همكاري با آنها هم اين بود كه در حملات گسترده هوايي ارتش آمريكا هيچ ساختمان غيرنظامي و يا تاسيسات و سفارتخانه اروپايي در اين حملات آسيب نبيند و هدف بمباران قرار نگيرد. واشنگتن هنوز تاوان بمباران اشتباهي سفارت چين در بلگراد در جريان جنگ بالكان را پس مي دهد.
اخبار و گزارش ها حاكي از آن است كه در هيچ موردي واشنگتن به طور مستقيم با دو مامور آلماني در ارتباط نبوده و اطلاعات اين دو مامور از طريق برلين به پنتاگون مي رسيده است. افرادي كه در آن زمان در سرويس اطلاعات خارجي آلمان مشغول به كار بوده اند و اكنون ديگر در اين سمت حضور ندارند در محافل خصوصي به روزنامه هاي آلماني مي گويند كه اطلاعاتي كه در سال۲۰۰۳ در اختيار ارتش آمريكا در عراق گذاشته شده بسيار مهم و كارساز بوده است.
آمريكا هم   در مقابل اين كمك، اطلاعات طبقه بندي شده  اي را درباره عمليات هاي برنامه ريزي شده نظامي خود در اختيار آلمان ها قرار مي داده است. اين اطلاعات براي دولت آلمان كه در آن زمان به خاطر مخالفت صريح رهبران آن با جنگ عراق از سوي واشنگتن در انزوا قرار گرفته بود، مهم به نظر مي رسيد؛ به طوري كه آلماني ها از قبل اطلاع داشتند كه گام بعدي ارتش آمريكا در عراق چيست.
اما همكاري اطلاعاتي آمريكا و آلمان با جنگ عراق شروع نشد. رئيس بخش اروپاي سازمان اطلاعات مركزي آمريكا( سيا)، اخيرا در مصاحبه اي با نشريه اشپيگل گفت: دو هفته بعد از حملات 11 سپتامبر، آگوست هنينگ رئيس سرويس اطلاعات خارجي آلمان با هياتي براي گفت وگو درباره چگونگي همكاري بهتر با همتايان آمريكايي به واشنگتن آمدند.
به گفته اين مقام سيا بسياري از درخواست هاي اطلاعاتي آمريكا از اروپا بعد از 11سپتامبر از طريق مقامات اطلاعاتي آلمان به بقيه اروپا مي رسيد. در همين مصاحبه سخني فاش شد كه نقش آلمان در جنگ عراق را از همكاري اطلاعاتي صرف در جريان بمباران ها فراتر مي برد. اين مقام سيا در اين مصاحبه با اشپيگل كه دو هفته پيش منتشر شد، گفت: يكي از مهمترين اطلاعاتي كه دولت بوش از آن در توجيه حمله به عراق استفاده كرد فرضيه وجود آزمايشگاه هاي تسليحاتي ميكروبي سيار در عراق بود.
به گفته اين مقام سيا، منابع خبري در سرويس اطلاعات خارجي آلمان اين اطلاعات را در اختيار آمريكايي ها قرار داده بودند. اين مقام آمريكايي مي گويد، از ميان همه اطلاعات نادرستي كه درباره اين جنگ منتشر شد، اطلاعات مربوط به اين آزمايشگاه ها رسواكننده ترين بود. اين اطلاعات را ماموران اطلاعاتي آلمان از يك مهندس عراقي به دست آوردند كه در برنامه تسليحات ميكروبي عراق فعال بوده است. اين مهندس عراقي براي دريافت پناهندگي سياسي به آلمان رفته و در آنجا اطلاعات خود را در اختيار ماموران اطلاعاتي آلمان قرار داده است.
به همين دليل است كه در واشنگتن، بسياري آلمان را هم در رسوايي نادرست بودن و ساختگي بودن اطلاعات درباره تسليحات عراق شريك مي دانند. البته اين مقام سيا اعتراف مي كند كه آلماني ها هنگام ارائه اين اطلاعات تاكيد كرده بودند، ممكن است اين اطلاعات چندان هم قابل اتكا نباشد و نبايد در سخنراني كالين پاول در شوراي امنيت براي متقاعد كردن كشورها به شروع جنگ عراق گنجانده شود، اما سيا اين توصيه را ناديده گرفت.
انتشار اين اخبار در آلمان باعث شد تا ديگر موارد همكاري اطلاعاتي برلين با واشنگتن در جنگ با ترور هم زير ذره بين مخالفان در پارلمان قرار گيرد. مخالفان دولت در آلمان نسبت به اطلاعاتي كه ممكن است مورد سوء استفاده آمريكايي ها در نقض حقوق بشر قرار گيرد، هشدار داده اند.

گروه بين الملل- دو ماه پيش آمريكايي ها ساخت يك سفارتخانه ديگر خود را در گوشه ديگري از دنيا تقريباً به پايان بردند. اما اين بار اين سفارتخانه ويژگي منحصر به فردي دارد: سفارتخانه جديد آمريكا در آلمان كه اكنون مراحل پاياني خود را مي گذراند، يك قلعه مدرن است. اين قلعه با درس گرفتن از تجربه اي ساخته شده كه مقامات وزارت خارجه آمريكا هنوز آن را فراموش نكرده اند. در سال 1985 آمريكا مجبور شد ساختمان پر هزينه سفارت خود را در مسكو بازسازي كند زيرا از وجود دستگاههاي شنودي باخبر شد كه روس ها در ديوارهاي اين سفارت كار گذاشته بودند. حالا در قلعه مدرني كه قرار است سفارت جديد آمريكا در برلين باشد، همه چيز چنان تدارك ديده شده كه اتفاقي اينچنين ديگر پيش نيايد. اين ساختمان چنان ساخته شده كه نه تنها تجربه جاسوسي روسها بلكه انفجار نايروبي و كراچي هم براي آن تكرار نشود. بسياري اين ساختمان را يك جواهر در عالم معماري مي نامند اما بايد آن را يك قلعه تمام عيار توصيف كرد كه براي متوقف كردن جاسوسان و حمله كنندگان احتمالي طراحي شده است.فضاي داخلي فوق العاده محرمانه اين ساختمان هنوز غير قابل دسترسي است و كسي درباره آن چيزي نمي داند. واشنگتن مدتها قبل يعني در سال 1931 درخواست كرده بود تا فضايي را در منطقه كنوني اين ساختمان براي احداث سفارتخانه در اختيار بگيرد. در سال 1957 دولت وقت آلمان شرقي ساختماني كه در اين محل به عنوان سفارت آمريكا پا برجا بود را ويران كرد. بعد از آن و در سال 2002 بعد از مدتها مذاكره وزارت خارجه آمريكا و سناي برلين درباره محل ساختمان سفارت و امنيت آن، دو طرف درباره اين محل توافق كردند. براي تأمين امنيت اين ساختمان و به درخواست مقامات آمريكايي مسير خيابان هاي اطراف اين ساختمان تغيير يافته و منحرف شده است. اين تغيير مسير با اين هدف صورت گرفته كه ماشين  ها و ترافيك معمول خيابان هاي اطراف اين ساختمان دست كم 25 متر با محل ساختمان فاصله داشته باشد. پايه هاي بتوني اين ساختمان تا عمق هشت متري زمين فرو رفته است. طراحان اين ساختمان براي اجتناب از احتمال انفجار بمب كار گذاشته شده در خودرو، پاركينگي در طبقه زيرين ساختمان تعبيه نكرده اند. اين ساختمان در برابر شديدترين انفجارها و لرزش ها مقاومت بالايي دارد. همچنين طراحي اين ساختمان طبق استانداردهاي آمريكايي و به گونه اي است كه از هر نقطه آن امكان پرواز يا فرود آمدن هلي كوپتر وجود دارد. كار ساخت اين سازه را يك شركت ساخت و ساز آلماني و يك شركت آمريكايي كه در كارهاي ساختماني امنيتي تخصص دارد به صورت 49 به 51 درصد به عهده دارند. اما آلماني ها به دلايل امنيتي به طبقات چهارم و پنجم اين ساختمان دسترسي ندارند.