بوي بهار كه بيايد دوباره فكر سفر به ذهنت مي زند. دوباره ديدن جاهايي كه مي تواند تو را با خود همراه كند و خستگي يك ساله را از تنت درآورد، در تو جان مي گيرد
عباس ثابتي راد
بوي بهار كه بيايد، دوباره فكر سفر به ذهنت مي زند. دوباره ديدن جاهايي كه مي تواند تو را با خود همراه كند و خستگي يك ساله را از تنت درآورد، در تو جان مي گيرد. بوي بهار كه بيايد به راه مي افتي و به تمام شهرهايي كه هرگز نديده  اي فكر مي كني. مقصد كجاست؟ شمال، شيراز، اصفهان، تبريز. ميدان ساعت دوباره جان مي گيرد روبه رويت و يا به ياد الگُلي مي افتي. يا ميدان نقش جهان را از پاشنه در مي كني و حتي ممكن است سر از آرامگاه سعدي و حافظ در آوري در شيراز، يا صداي دريا را از چند متري بشنوي و پرواز دوردست مرغان دريايي را در كنار درياي خزر يا خليج فارس ببيني. اما اين بار مقصد كجاست؟
هر سال و با نزديكي به روزهاي پاياني سال و فرارسيدن تعطيلات نوروز اشتياق سفر دوباره همه ما را به جاده ها مي كشاند و راهها تن از سكوت مي كشند و  هاي وهوي مسافران در رگان يخ زده شان طنين مي اندازد و تمام جاده پر مي شود از صداي گامهاي مسافران نوروزي. تقريباً نيمي  از ما در اين روزهاي آغاز سال به شهرها و روستاها و اماكن ديدني مي رويم و روزهاي تعطيل خود را مي گذرانيم.
امسال نيز با نزديكي به نوروز شور سفر دوباره جاني دوباره مي گيرد و ما براي تكاندن خستگي يك ساله راهها و جاده ها را از پاشنه در مي كنيم تا به جايي برسيم و در آن تعطيلات خاطره انگيزي را تجربه كنيم.
بر اساس آمار هاي منتشر شده در نوروز سال 85 در حدود 25 ميليون ايراني به مسافرت نوروزي رفتند كه به اعتقاد بسياري از كارشناسان اين رقم در تعطيلات سال 86 به رقمي در حدود 30 ميليون خواهد رسيد. مسلماً اين تعداد مسافر در شهرهاي توريست پذير امكانات ويژه اي را طلب مي كند.
از اين رو هرساله و با آغاز تعطيلات نوروزي استان هاي مسافرپذير تدارك ويژه اي را براي گردشگران و مسافران نوروزي مي بينند و با طرح هاي گوناگون سعي دارند تا روزهاي آغازين سال براي گردشگران خاطره انگيز و به دور از مشكلات باشد.
مشهد؛ زيارتگاه
يكي از مهم ترين شهرهايي كه هر ساله به عنوان مهمترين مركز گردشگري قلمداد مي شود و مقصد بسياري از مسافران نوروزي است، شهر مشهد است. شايد بسيار عجيب باشد اگر بگوييم در تعطيلات نوروز هر سال مشهد در حدود 4 ميليون مسافر را در خود جاي مي دهد. بنابراين بديهي است كه شهرداري اين شهر در پي اقداماتي ويژه براي سامان بخشيدن به حضور اين تعداد مهمان در افكنده باشد.
مشهد با داشتن مراكز اقامتي متعدد از جمله 98 هتل، 600 مهمانپذير، 250 هتل آپارتمان هنوز نتوانسته است در حل اسكان مسافران نوروزي موفق باشد. از اين رو مديران اين شهر هر ساله با اختصاص مدارس و مراكز آموزشي بسياري براي مسافران زمينه اسكان را فراهم مي آوردند. در واقع اين شهر با داشتن حدود 25 هزار تخت در هتل ها و 150 هزار تخت در مهمانپذير ها در حدود 30 هزار تخت نيز در واحد هاي آموزشي تدارك ديده است تا مسافران نوروزي اين شهر امكانات بهتري را داشته باشند. در كنار اين مراكز رواق هاي حرم مطهر امام رضا(ع) نيز همچنان ماواي بسياري از مسافران نوروزي است.
بوي طراوت
شمال. مهم نيست كجا؟ نمك آبرود يا عباس آباد، رامسر يا لاهيجان، چمخاله يا انزلي. شمال همواره با آن طبيعت شگفت انگيزش در ابتداي فصل بهار هميشه جذاب بوده است. هر چند باران هاي نابهنگامش مي تواند روزهاي تعطيلي را خيس كند و خاطري باران گرفته از آغاز سال 86 به همراه داشته باشد. سفر به شمال به خاطر دسترسي آسان و راحت و نزديكي به آن، چه براي پايتخت نشينان و چه آناني كه در نيمه شمالي كشور زندگي مي كنند هميشه به عنوان يكي از گزينه هاي مهم است. ديدن مناظر كوه هاي سر سبز و پرسه زدن در كنار ساحل آرام و رويايي شهرهاي شمالي مي تواند دل انگيز باشد و تعطيلات هر كسي را زيبا كند. بي ترديد بسياري از ما بارها به آنجا سفر كرده ايم تن به آرامش افسون كننده سواحل شگفت انگيز دريا داده ايم و سرخوشانه خاطره روزهاي زيبايي را به خود به همراه آورده ايم، هر ساله در حدود 5 ميليون از مسافران نوروزي به شمال كشور پناه مي برند و در كنار مناظر بديع و سرسبز آن روزهاي بسياري را سپري مي كنند. اين آمار مي تواند بسيار چشمگير باشد. بسياري از شهرهاي شمال نيز با نزديك شدن به روزهاي نوروز خود را آماده پذيرايي از ميهماناني مي كنند كه هرساله به آنجا مي روند تا اوقات به ياد ماندني و خوبي داشته باشند.
خوشا شيراز و ...
شيراز. بزرگترين پايگاه گردشگري جنوب كشور. اين شهر علاوه بر جذب گردشگران مختلف از شهرهاي ايران در روزهاي نوروز ميزبان گردشگران خارجي نيز هست. شايد يكي از مهمترين مراكز گردشگري كشور اين شهر باشد كه هرساله با جذب تعداد 2 ميليون مسافر در ميان شهرهاي پر جاذبه قرار گيرد. شايد به همين دليل است كه شهرداري اين شهر با راه اندازي بانك جامع اطلاعاتي خود را آماده ميزباني از مسافران نوروزي مي كند. در واقع شهرداري اين شهر با ايجاد اين بانك قصد دارد تا اطلاعاتي در مورد شهر شيراز و معرفي و شناسايي توانمندي ها و جاذبه هاي اين شهر در ابعاد مختلف فرهنگي، علمي، اقتصادي و به ويژه سياحتي و زيارتي و گردشگري به مسافران نوروزي خدمات بهتر و مناسب تري بدهد. همچنين مسئولان شهري شيراز با به خدمت گرفتن تمام امكانات و ايجاد مراكز مختلف براي اسكان مسافران نوروزي در ارائه هر چه بهتر خدمات به گردشگران تلاش در خوري كرده اند. اين شايد يكي از اقدامات انجام گرفته براي سفر به اين شهر قديمي  و داراي زيبايي هاي ويژه باشد.
نيمي  از جهان
شهري كه به راستي پايتخت فرهنگي كشورهاي اسلامي  شده است. نصف جهان. مي توان فارغ از همه جنجال هاي ناهنجار ماجراي مترو و چهار باغ يا برج جهان نما به اين شهر رفت و شكوه معمارانه خارق العاده ميدان نقش جهان را ستود و از عظمت آن متحير شد. مي توان ساعات طولاني به زاينده رود و سي و سه پل يا پل خواجو چشم دوخت و سبك سرانه در آرامش آن فرو رفت و لذت برد. اصفهان بي نظير در روزهاي آغاز بهار، جادوي رنگهاي تازه است كه طبيعت به انسان ارزاني مي كند.
مسئولان اين شهر نيز براي بهره مندي بيشتر مسافران نوروزي تدابير ويژه اي انديشيده اند. از آنجا كه هرساله در حدود سه و نيم تا چهار ميليون مسافر به اين شهر پر جاذبه سفر مي كنند بيش از پنج هزار كلاس را براي اسكان مسافران نوروزي اختصاص داده اند. همچنين در اين شهر در حدود 350 نفر از جوانان در قالب گروه هاي هلال احمر با طي دوره هاي آموزشي براي همكاري با كارشناسان گردشگري آماده شده اند تا اطلاعات بهتر و راحت تري در اختيار مسافران قرار دهند. مسئولان اين شهر اعلام كرده اند كه با چاپ و توزيع بيش از 200 هزار نقشه و بروشور اطلاعاتي ميان گردشگران امكان بهره مندي مسافران از اطلاعات اماكن گردشگري و خدماتي شهر بيشتر شده است. همچنين براي راحت تر كردن خدمات اطلاع رساني و راهنمايي گردشگران دفاتر متعدد اطلاع رساني بسياري در سطح شهر به ويژه در ميدان امام خميني راه اندازي شده است. از سويي از آنجا كه اصفهان در مسير تردد بسياري از مسافران نوروزي قرار دارد اين شهر با ايجاد كمپ هاي موقت اقامتي جهت اسكان مسافران عبوري در مجموعه پارك هاي شمالي و جنوبي شهر اصفهان زمينه اي مناسب براي سرويس دهي به مسافران را فراهم آورده است.
دوردست آبي
چشم دوختن به آبهاي بيكران درياي عمان شايد افسون كننده باشد. لنچ هاي معلق بر روي آبهاي ناآرام هر روزه از كنار سواحل دريا به سمت نامتناهي دريا پيش مي روند و در حالي كه رنگي از خاطرات روزگاران دور در ذهنت جان مي گيرد مي تواني در بيكران اين آبهاي زيبا چشم بچرخاني و لذت ببري. هرساله در حدود 5/2 ميليون مسافر به كناره درياي عمان و خليج فارس به استان هرمزگان مي روند و گرماي بهار را خيلي زودتر از مناطق شمالي كشور حس مي كنند. امسال نيز مانند سال هاي پيش كليه دستگاه هاي دولتي با صنعت گردشگري اين استان در قالب كميته هاي مشخص شده اعم از اطلاع رساني، امنيت، اسكان، بهداشت، نقليه، نظارت و بازرسي و... خدمات خود را به گردشگران ارائه مي كنند تا مسافران نوروزي از اين استان خاطره خوشي به همراه بياورند.
اما عروس خليج فارس. جزيره كيش. اين جزيره خود را براي پذيرايي از 150 هزار نفر آماده مي كند. انتظار مسئولان محلي بر اين است كه اين جزيره در حدود 90 هزار مسافر را از طريق خطوط هوايي پذيرا باشد و در حدود 60 هزار مسافر ديگر نيز از طريق دريا و با استفاده از كشتي به اين جزيره كه رفته رفته اسرار آميز مي نمايد مسافرت كنند. تمام هتل هاي اين جزيره براي اسكان مهمانان آماده است و براي اسكان موقت مسافران نيز اماكني در نظر گرفته شده كه با بر پا كردن چادر مسافران مي توانند در آن اقامت موقت داشته باشند.
پايان راه
همه آماده اند. بوي عيد كه بيايد همه آماده مي شوند تا دوباره شوق رفتن را در جاده ها بدمند و راههايي را كه شايد هيچ گاه نديده اند تجربه كنند. سفر ما را به كجا مي برد؟ كجا نشان قدم، ناتمام مي ماند؟

آرش نور آقايي
آلودگي روزهاي زمستان و عدم ظرفيت مكان هاي گردشي در روزهاي اوج سفر، ما را به اين فكر مي اندازد كه در انديشه باشيم كه روزهاي تعطيلات را كمي جابه جا كنيم.
بيشتر سفرها در كشور ما در روزهاي تابستان و تعطيلات نوروز شكل مي گيرد و اين دو مقطع زماني از لحاظ سفر كردن خانواده ها در سطح كشور قابل توجه است.
اما اگر در حد يك پيشنهاد، به جابه جايي مقداري از زمان تعطيلات تابستاني به روزهاي زمستان فكر كنيم بد نخواهد بود.
در زير چند دليل ارائه خواهد شد:
۱ - بارها از طريق روزنامه ها و رسانه ها به آلودگي هوا مخصوصاً در زمستان اشاره شده تا جايي كه در سال هاي اخير شاهد تعطيلي مدارس در اين روزها بوده ايم. در زمستان به دليل سنگيني هواي سرد، جابه جايي هوا به كندي انجام مي گيرد و اين موضوع باعث تراكم آلودگي در شهرهاي بزرگ مي شود. بنابراين تعطيلي رسمي مدارس (به شرط كم شدن از تعطيلات تابستان) و ترغيب مردم به مسافرت مي تواند تا حدودي راه گشاي مشكل آلودگي هوا باشد.
۲ - اين روزها همه جا صحبت از سفرهاي ارزان قيمت است. سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري با درخواست تخفيف از هتل ها و ارزان كردن هزينه ها به دنبال ترويج سفر در كشور است. براي گرفتن تخفيف لازم از هتل ها زماني بهتر از زمستان (فصلي كه گردشگر كم است) نيست.
۳ - بارها در زمان تعطيلات همگاني شاهد اين بوده ايم كه گردشگران به شهرهاي مقاصد گردشگري هجوم برده اند و اين در حالي است كه جامعه ميزبان ظرفيت لازم براي پذيرش آن تعداد مسافر را نداشته است. و نه تنها هنجارهاي جامعه ميزبان رعايت نشده بلكه كنترل راه و هتل و رستوران از دست مسئولين هر بخش خارج شده است. جا به جايي زمان هاي سفر به ما امكان بهره برداري كنترل شده از مقاصد سفر را مي دهد.
۴ - با ترويج سفر در زمان هاي كم سفر اميد سرمايه گذاري در بخش هاي مختلف صنعت توريسم براي علاقه مندان در اين موضوع افزايش خواهد يافت و اشتغال در اين صنعت ديگر يك اشتغال فصلي محسوب نمي شود و يا حداقل اميد بيشتري را براي درآمدزايي دست اندركاران اين بخش فراهم مي كند.
۵ - اين روزها شاهد اين هستيم كه تعداد مناطق نمونه گردشگري در كشور روبه افزايش است. اين موضوع قرار است به كمك صنعت گردشگري بيايد. از اين طريق تنوع در مقاصد سفر و در ادامه، تنوع در انتخاب سفر به وجود خواهد آمد و از آنجا كه ايران كشوري چهار فصل است پس مي توان به اين موضوع انديشيد كه تنوع فصل هاي سال مي تواند تنوع گردشگري از لحاظ زماني هم پديد بياورد. به اين معني كه گردشگران علاقه داشته باشند كه مكان هاي گردشگري را در زمان ها و فصل هاي متفاوت تجربه كنند.