تير جهان 17 ارامنه مذهبي پيشواي پيكر
شود مي تشييع ماه
نقلي علوم كليات
تير جهان 17 ارامنه مذهبي پيشواي پيكر
شود مي تشييع ماه
پيشواي اول ، گاره‌گين جاثليق عاليجناب :معارف گروه
پس ارمنستان اجميادزين عاليه حوزه - جهان ارامنه مذهبي
سه‌شنبه 29 روز عصر سرطان ، بيماري طولاني دوره يك از
علوم حوزه در خود جاثليقي مقر در (تير با 8 برابر) ژوئن
.درگذشت ارمنستان جمهوري در واقع ارمني ، مسيحيان ديني
حوزه سوي از شمسي هجري دهه 1350 در گاره‌گين عاليجناب
الهيات تحصيل به لبنان Antilias انتيلياس ديني مركزي
مطالعات و شد جهان معتبر دانشگاههاي وارد سپس و پرداخت
ارامنه جامعه ديني رهبر مدتي وي.داد ادامه را خود
ارامنه رهبري نيز جهان مختلف نقاط ديگر در و بود اصفهان
و سي و يكصد گاره‌گين ، عاليجناب.بود گرفته برعهده را
اجميادزين عاليه حوزه در جهان ارامنه ديني پيشواي يكمين
.بود شده برگزيده سمت اين به آوريل 1995 چهارم از كه بود
كليه ارمني ، برجسته روحاني اين درگذشت مناسبت به
اعلام روز چهل مدت به جهان و ايران در ارامنه كليساهاي
جهان ارامنه رهبر درگذشت ويژه مراسم.كرده‌اند سوگواري
شد برگزار ايران كليساهاي سوي از جاري ماه تير روز 13 در
تدفين و تشييع مراسم نيز (آينده پنج‌شنبه) تيرماه و 17
.مي‌شود برگزار ارمنستان اجميادزين در ايشان
هنگام به جهان ارامنه پيشواي اول ، گاره‌گين جاثليق
.داشت سن سال درگذشت 67
نقلي علوم كليات
(دوم بخش) الحيات ارزش و حديث علم اعتبار
 
شيعه ، احاديث تدوين و گردآوري در تاخير به توجه با *
فقط كه رسيد جايي به نقلي معارف ظرافت و پيچيدگي
بودند آن در ورود به قادر زبده بسيار محدثاني و دانشوران
:گشايي جستار
تاريخي علل درباره مطالبي نوشتار ، اين از بخش نخستين در
تكوين و آن به پرداختن ضرورتهاي سپس و حديث منع
مقدماتي همچنين.رسيد خوانندگان نظر به علم‌الحديث
.گرديد ذكر نقلي علوم به رويكرد كيفيت و چيستي درباره
و آثار مهمترين و حديث علم تكوين ضرورتهاي بخش ، اين در
شده مطرح باره اين در كلي مقوله چند نيز و حديثي ، جوامع
مقاله اين از بخش دومين به را ارجمند نظرخوانندگاناست
.مي‌كنيم جلب
معارف گروه
رضوي مسعود سيد
كريم قرآن آيات برخي از "مستقيما مي‌توان را سنت حجيت
:ازجمله ;كرد استنباط
"...فانتهوا عنه مانهاكم و فخذوه الرسول آتاكم ما و..."
(حشر سوره آيه 7 ، )
و بگيريد را آن داد ، شما به [او] فرستاده را آنچه و..."
"...بازايستيد بازداشت ، را شما آنچه از
آيات از بسياري در تامل از كلي به‌طور ضرورت اين
آن ، در مناقشه و شك هرگونه لذا و مي‌شود حاصل كلام‌الله
ديگر آيات ازجمله و مي‌گيرد قرار وحي نص روياروي "صراحتا
پيروي بر كه است احزابeسوره از آيه 21 نيز زمينه اين در
اين بجز شيعه ، علمايدارد صراحت "كاملا پيامبر سنت از
و تفسير با دارد ، نبوي سنت ضرورت بر صريحي دلالت كه آيات
بر و بخشيده توسع سنت به مجيد ، قرآن از ديگري آيات تاويل
استدلال رسول عترت و ائمه‌اطهار سنن به تمسك ضرورت
:آيات اين تفسير در جمله از.مي‌كنند
".الاالمطهرون لايمسه.مكنون في‌كتاب.كريم لقرآن انه"
(واقعه سوره تا 79 آيات 77)
جز كهنهفته كتابي در.ارجمند است قرآني "قطعا اين كه"
".ندارند دست آن بر شدگان پاك
شيعه ، علماي و مفسران اغلب تفسير و تاويل در اخير آيه
اتقان بر است استعاره‌اي و مي‌گردد اهل‌بيت مفهوم بر حمل
معصومين و ائمه سنن و معارف بودن خدشه‌ناپذير و ارزش و
در حديث ، موضوع در اهل‌سنت ، و شيعه تفاوت.پيامبر خاندان
تنها خود اعتقادي بينش مبناي بر اهل‌سنت و است نكته همين
.مي‌دانند ديني ضرورت را بدان رجوع و حجت را رسول حديث
با همراه و تابعين و صحابه طريق از نيز رسول احاديث
مكتب پروردگان نزديكترين مثابه به ايشان درك و تفسير
.است گرديده منتقل بعد نسلهاي به نبوي
سنت اهل حديث آثار مهمترين
و حديثي جوامع گردآوري به ديدگاه همين پرتو در سنت اهل
از پس و كردند اقدام پيامبر سنت و سيره به مربوط آثار
بلكه و دهها گرديد ، رفع حديث منع به مربوط شبهات آنكه
.ساختند فراهم پيامبر درباره حديث و سنت و سيره كتب صدها
اين به كه است معروف سته صحاح همان آثار ، اين مهمترين
.قرارند
بخاري ابراهيم اسماعيل‌بن محمدبن امام از.بخاري صحيح -1
صحيح‌ترين و مهمترين عنوان به اثر اين (ق.-ه 194256)
نيز بخاري شخص از و است شده شناخته سنت اهل حديث مجموعه
هزار ششصد ميان از را خود صحيح من":گفت كه شده روايت
(10)".كردم گزينش بودم ، گردآورده كه حديثي
قشيري مسلم حجاج‌بن مسلم‌بن آورده فراهم -مسلم صحيح -2
صحيح از پس حديثي ، جامع اين(ق.-ه 206261) نيشابوري
.مي‌رود شمار به اهل‌سنت نزد حديثي اثر مهمترين بخاري
شدادبن بشيربن اسحاق‌بن سليمان‌بن از -ابوداود سنن -3
حديثي مجموعه اين.(ق-ه 270-202) سجستاني عمران عمروبن
شده آغاز "الطهاره كتاب" با كه است كتاب پنج و سي داراي
.مي‌يابد پايان "الادب كتاب" با و
عيسي‌بن محمدبن حافظ امام توسط گردآمده -ترمذي سنن -4
اثر ، اين در ترمذي.(ق.-ه 279-يا 209 200) سورتالترمذي
نيز احاديث بيان و شرح به نبي ، احاديث نقل بر علاوه
ساير و فقها كه معتقدند برخي نظر ، اين از و است پرداخته
ذووجوه و پرشمار بهره‌هاي كتاب اين از نيز علما و محدثان
.مي‌برند
ابوعبدالرحمن حافظ سوي از شده جمع‌آوري -نسايي سنن -5
نسايي.دينارنسايي سنان‌بن بحربن علي‌بن شعيببن احمدبن
به تام ارادتي اما بود ، سنت اهل بزرگ محدثان از چه اگر
به مصر از وقتي عمر آخر در" كه آورده‌اند و داشت (ع)علي
اميرالموءمنين حضرت به نسبت را ديار آن مردمان آمد ، دمشق
عنوان تحت كتابي و برآشفت بسيار و ديد عقيده بد (ع)علي
(11)".نوشت حضرت آن فضيلت در "خصائل"
ابوعبدالله خامه به آمده فراهم مجموعه -ماجه ابن سنن -6
.(ق.-ه 273-يا 209 207) قزويني ربعي ماجه يزيدبن محمدبن
صحاح شمار از را ماجه ابن سنن سنت ، اهل علماي از برخي
به صحاح جزو را انس مالك‌بن "موطا" و دانسته خارج سته
به مالك ابن كتاب تفصيل به توجه با اما مي‌آورند ، شمار
و حديث به منحصر اثر اين تاريخي ، و فقهي و تفسيري مباحث
.است نشده دانسته مذكور مجموعه‌هاي و جوامع با همسنخ لذا
حديث گردآوري و شيعه
جانشينان معصوم امامان كه است شيعه بديهيات از مسئله اين
فراتر الهي علم:ويژگي دو لذا و مي‌باشند (ص)پيامبر قطعي
مصونيت و عصمت:نيز و (انكشاف و بصيرت) انسانها ساير از
ايشان فعل و قول دليل همين به.مي‌باشد متحقق ايشان در
براي مهم ماخذي و است شرعي حجت (ص)اكرم رسول همانند
شرايع و دستورات مختلف وجوه تبيين و آيات مفاهيم گسترش
.مي‌باشد اسلام دين در الهي
(ص)نبي رحلت از ائمه ، حيات سوانح و اسلام تاريخ به رجوع
و سياسي دلايل به كه مي‌كند معلوم (ع)باقر امام امامت تا
شيعيان ميان در چنداني رونق و رواج حديث جمع تاريخي ،
در بايد را حديث گسترش و جمع واقعي دوران.است نداشته
(ع)صادق امام ويژه به و باقر امام گسترده فعاليتهاي
بنيادهاي استحكام و پي‌ريزي واقع ، در (12).نمود ملاحظه
پي در و گرديد متحقق زمان همين در تشيع مذهب اصول و نظري
مذهب نهايي صورت‌بندي بعد ، قرن نيم و يك حدود روند ، اين
مساعي با غيبت ، عصر در آن ابدي دايره تكميل و شيعه
ميسر و ممكن شيعه برجسته علماي و ائمه ياران و شاگردان
(13).شد
در كه احاديث ، حاوي جزوات و آثار از بسياري آنكه عليرغم
عقايد و فقه گوناگون ابواب در و (ع)صادق و باقر امام عصر
محتواي" اما نيست ، اختيار در امروزه شد ، نگاشته اسلامي
حال در و گرديد منتقل بعد دوره‌هاي كتب به "غالبا آنها
ابن العلماء معالم و طوسي شيخ فهرست نجاشي ، رجال حاضر
و كتب اين نشان و نام به بردن پي جهت خوبي معرف آشوب شهر
(14)".است آن مصنفان
الي وسائل‌الشيعه تفصيل" كتاب خاتمه در عاملي حر شيخ
در شيعه بزرگان" كه مي‌شود متذكر "مسائل‌الشريعه تحصيل
(ع)عسكري حسن امام شهادت تا اميرموءمنان زندگي فاصله
رشته به حديثي جزوه و كتاب ششصد و هزار شش از متجاوز
(15)".كشيده‌اند تاليف
متاخران توسط داشت احيا امكان آنچه آثار ، اين مجموعه از
و ابهامات برخي و مشكلات اما گرديد ، تدوين و ضبط "مجددا
نتيجه شده مشاهده بسيار عرصه اين در نيز مجعولات حتي
شيعه ، احاديث تدوين و گردآوري در تاخير به توجه با آنكه
فقط كه رسيد جايي به نقلي معارف ظرافت و پيچيدگي
.بودند آن در ورود به قادر زبده بسيار محدثاني و دانشوران
ظهور اينكه نخست.نيست بي‌مناسبت نكته دو ذكر اينجا در
اول گروه كه اوليه ادوار در حديث جاعلان و شيعه غلات
-اخير گروه و بود مسلمانان عامه فكري ضعف و انحراف معلول
تحريف براي دستاويزي و جور خلفاي عوامل نيز -جاعلان
و حضرت آن فرزندان و خانواده و (ع)علي به مربوط حقايق
مهمترين از يكي است ، بوده (ص)پيامبر با ايشان رابطه نيز
با جريان اين.بود شيعه به مربوط احاديث ضعف علتهاي
.گرديد تصحيح و تعديل حدودي تا (ع)صادقين درايت و بصيرت
.مي‌شود مشاهده شيعه حديثي فرهنگ در گهگاه آن اثرات اما
اوجگيري و صفويه ظهور از پس اينكه نيز دوم نكته (16)
در حديث به گرايش از ديگري نوع ايران ، در شيعه دوباره
تدوين و جمع با "بدوا جريان ، اين.گرديد پديدار شيعه
يا و پالايش بدون "غالبا -حديثي عظيم دائرتالمعارفهاي
را آن نمونه و نماد بزرگترين كه شد آغاز -انتقادي ويرايش
اما (17).دانست مجلسي علامه اثر "بحارالانوار" مي‌توان
شكل "اخباريگري" عنوان تحت پديده‌اي استمرار ، و ادامه در
داشت ، وجود نيز متقدم ظاهرگرايان در آن زمينه‌هاي كه گرفت
عصر دوم نيمه در آن از بفردي منحصر افراطي شكل اما
اين استدلالهاي و ديدگاهها.گرديد فعال ايران در صفويه
ملامحمدامين آن بزرگ نظريه‌پرداز ويژه به گروه ،
مقابله و تلاش اگر و است تامل قابل بسيار استرآبادي
وحيد كل استاد نظير برجسته‌اي اصوليون و مجتهدان
و فلسفي فكر و كلام و عقل لمعات آخرين نمي‌بود ، بهبهاني
اين در اينك نيز منزل تدبير و سياست حتي و اصول و منطق
.والله‌اعلم (18)بود شده تاريك ديار
شيعه حديث كتب مهمترين
معروف اربعه كتب به شيعيان ، ميان در حديثي آثار مهمترين
مهم آثار چهارگانه ، مجموعه اين بر مقدم البته و است
و خطبه‌ها سجاديه ، صحيفه نهج‌البلاغه ، همچون ديگري
به منتسب ديگري منفرد كتب و خطب و (ع)حسين امام نيايشهاي
در مهمي و اول درجه ماخذ كه دارد وجود امامان و اهل‌بيت
و فقهي فرهنگ حال ، اين با مي‌شوند ، محسوب مجيد قرآن ذيل
در آن ، شعائر از مهمي بخش و شيعه مذهب روايي و كلامي
مستدلات و يافته را خود نهايي شكل اربعه كتب با پيوسته
اين معرفي به "اجمالا اينجا در.است جسته را لازم روايي
و علوم به اشاره‌اي مختصر آنگاه و مي‌پردازيم اثر چهار
.داشت خواهيم درايتالحديث به مربوط فنون
(كافي روضه و فروع اصول ، ) كافي -1
.آنهاست معتبرترين و شيعه حديثي مجموعه مهمترين كافي اصول
و شيعه بزرگ محدثان از كليني ثقتالاسلام محصول اثر اين
ابوجعفر وي كامل نام.است "المحدثين شيخ" به معروف
و بوده بغدادي رازي كليني اسحاق يعقوببن محمدبن
سوم قرن راس در اماميه مذهب مجددين از را وي" ابن‌اثير
درگذشته بغداد در ق.-ه سال 328 در كليني (19)".مي‌شمارد
.است
جامع معتبرترين و منسجم‌ترين و مهمترين بي‌ترديد كافي
وسائطي با را متقن رواياتي وياست تشيع مذهب در حديث
فصل‌بندي و تبويب و گردآورده اعتماد قابل رجالي و اندك
بخشيده ، سامان جزئي به كلي از و خردورانه نگرشي با را اثر
دقت.است بوده او كلامي و عقلي و عميق نگرش بيانگر كه
مبناي بر و داد خرج به احاديث ثبت و ضبط در ويژه‌اي
را آنها حديث ، قوت و اعتبار درجه "ثانيا و موضوع "اولا
.است كرده نقل
كافي ، اصول از است عبارت كه شده تشكيل بخش سه از كافي
فقره حيث‌المجموع 16199 من و:كافي روضه و كافي فروع
و اهميت به توجه با.است شده وارد مهم اثر اين در حديث
توجه با كه -كافي اصول احاديث ضمن در مطروحه معارف عمق
-مي‌باشد اسلامي معارف كليات و اصول به مربوط آن نام به
نگرشهاي بيانگر كه شده نگاشته آن بر متعددي شرحهاي
حكيم جمله از.مي‌باشد مهمي متخالف حتي و متفاوت متوازي ،
شرحي به را كافي اصول كل شيرازي ، صدرالمتالهين نامدار
بر علاوه (20).است كرده همراه مفصل و عميق و فلسفي
گام طريق همين در نيز ميرداماد يعني وي استاد ملاصدرا ،
داده قرار تشريح و توضيح مورد را كافي روايات و نهاده
و توضيح‌دهندگان و شارحان از ديگر برخي.است
باقر محمد علامه:از عبارتند نيز كافي حاشيه‌نگاران
كاشاني ، فيض ملامحسن استرآبادي ، محمدامين مولي مجلسي ،
سيدمحمدحسين علامه مازندراني ، ملاصالح قزويني ، خليل ملا
كافي پژوهندگان بزرگترين ايشان ، بر افزون ;..و طباطبايي
حديث‌پژوهان و محققان اعاظم از جملگي نيز اخير سالهاي در
آيت‌الله‌ابوالحسن مرحوم جمله از.مي‌شوند محسوب شيعه
شارح و مترجم) كمره‌اي باقر محمد شيخ آيت‌الله شعراني ،
صاحب) بهبودي باقر محمد استاد (21)،(كافي منقح چاپ آخرين
كه غفاري علي‌اكبر استاد و (كافي صحيح يا گزيده
پژوهشي و تلاش با را كافي انتقادي و علمي طبع متقن‌ترين
.است ساخته منتشر و آورده فراهم طولاني
لايحضره‌الفقيه من -2
به معروف قمي بابويه موسي‌بن علي‌بن محمدبن ابوجعفر"
كه است ق.-ه چهارم قرن در شيعه بزرگ محدثان از صدوق شيخ
دانش و فضل از همگي كه خانواده‌اي در سال 320 حوالي در
(22)".گذاشت وجود عرصه به پا داشته‌اند ، بهره
نيز عسكري حسن امام تاييد مورد را وي علمي مقام برخي
كه مضمون اين به شده نقل ضعيفي خبر جمله از و دانسته‌اند
و شيخي يا" كه شد صادر او مورد در (ع)يازدهم امام توقيع
بابويه علي‌بن وفات به توجه با اما "..فقيهي و معتمدي
زمره در وي ذكر عدم و ق.-ه سال 329 در [صدوق شيخ پدر]
بعيد وي حق در يازدهم امام از مطلبي چنين صدور معمرين ،
اعتقاد كه دانست مي‌توان نظر ، اين عليرغم (23).است
.است حد چه تا آثارش اعتبار و وي حق در شيعيان
كه را "الفقيه لايحضره من" در مندرج احاديث صدوق ، شيخ
باببندي فقهي فروع برحسب دارد ، فقهي عنواني "مشخصا
اين تاليف در من":مي‌گويد مقدمه در وي خود.است نموده
و داده فتوا آن به كه پرداختم رواياتي ذكر به تنها كتاب ،
كه هستم معتقد آن ، بر علاوه و مي‌كنم حكم آنها صحت به
كتاب اين روايات.است حجت من خداي و من بين روايات اين
تكيه‌گاه و مرجع كه است مشهوري كتب از شده برگرفته
عبدالله حريزبن كتاب آنها جمله از و است دانشمندان
مهزيار علي‌بن كتب حلبي ، علي عبيدالله‌بن كتاب سجستاني ،
استفاده ومصنفاتي اصول از آن ، از غير به و است..اهوازي
توسط به كه كتبي فهرست در كتب آن تا من طريق كه كرده‌ام
(24)".است آمده كرده‌ام ، روايت گذشتگانم و مشايخ
آنچه براساس و كرد رحلت ق.-ه سال 381 در قمي بابويه ابن
با را "لايحضره‌الفقيه من" عنوان آورده ، كتابش مقدمه در
محمدبن اثر "لايحضره‌الطبيب من" كتاب نام از اقتباس
است برگزيده معاصرش نامدار و بزرگ دانشور رازي ، زكرياي
وافي و شافي كتابي خود نوع در رازي كتاب" كه همچنان تا
و حرام و حلال فقه ، فن در كتابي" نيز وي "است مقصود به
"مصنفات از جامعي چكيده" كه آورده فراهم "احكام و شرايع
بتواند فن اين در محققي يا و فقيه هر كه به‌نحوي اوست
تكيه‌گاه و نمايد اعتماد آن مطالب به كند ، مراجعه به‌آن
(25).باشد فتوا اخذ در او
الاحكام تهذيب -3
طوسي ، شيخ به معروف طوسي ، حسن محمدبن ابوجعفر بي‌ترديد ،
شيعه فقيهان و محدثان و متكلمان بزرگترين از يكي
چنان از علمي مقامات در و مي‌رود شمار به اثني‌عشريه
وي به "شيخ‌الطائفه" لقب كه است برخوردار جلالتي
آمد دنيا به طوس در ق.-ه سال 385 رمضان در اودادهاند
طوسي شيخ علمي مقام درك براي.درگذشت ق.-ه سال 460 در و
سپس و مفيد شيخ شاگرد بهترين وي كه شود دانسته است كافي
و تلمذ سال سي حدود از پس كه بود علم‌الهدي سيدمرتضي
مقام به سيدمرتضي وفات با ايشان ، خدمت در دانشجويي
حوزه بنيانگذار را اورسيد اماميه شيعه زعامت و مرجعيت
و مديريت و پايداري و علمي مساعي با و مي‌دانند نجف علمي
پژوهش حلقه‌هاي و مراكز بزرگترين كه بود وي وجود جاذبه
به هزاره يك مدت به و گرفت پا (ع)علي مرقد كنار در شيعي
در متعددي آثار وي.شد بدل تشيع واجتهاد تفكر اصلي كانون
بسيار عالمي "اساسا و نگاشته حديث و فقه كلام ، تفسير ،
.است بوده علمي وسواس دقت صاحب و وثيق حال عين در و پركار
در كه بوده شيخ مهم حديثي اثر اولين الاحكام ، تهذيب
اهميت در.است كرده تحرير را آن -سالگي حدود 26 -جواني
شيعه احاديث اربعه كتب از كتاب سومين كه بس همين اثر اين
و كليني خلاف بر اثر ، اين در طوسي ، شيخ.مي‌شود محسوب
اقدام خود فتواي و راي با موافق اخبار جمع به تنها صدوق ،
با متعارض حتي و خود راي مخالف اخبار بلكه است ، نكرده
براي را خود ويژه راي سپس و كرده نقل نيز را آراء ساير
.است افزوده بدان مطلب ايضاح
اثر "المقنعه" با مشابه ترتيبي و نظم داراي كتاب اين
هر دراست آن شرح حكم در واقع در و مفيد ، شيخ استادش
سپس است ، شده آورده قرآني شاهد و دليل ابتدا مسئله‌اي
اخبار سپس و فريقين از عليها مجتمع روايات و متواتره سنن
.مختلفه و معارضه
كتاب شامل 23 و دربرمي‌گيرد را فقه ابواب جميع تهذيب ،
احاديث كل و است باب داراي 393 و ديات تا طهارت از است
(26)".است فقره آن 13590
استبصار -4
و است طوسي شيخ حديثي آثار از ديگر يكي نيز اثر اين
من اختلف فيما الاستبصار":است چنين آن دقيق عنوان
موضوع در شيعه ائمه روايات شامل نيز كتاب اين ".الاخبار
را -ديات تا طهارت از -فقه ابواب همه كه است فقهي احكام
.مي‌باشد حديث برگيرنده 5511 در باب ، در 925 و شده شامل
چنين را آن تاليف علل و كيفيت ،"استبصار" مقدمه در شيخ
:مي‌نمايد بيان
براي را "الاحكام تهذيب" كبير كتاب ما ، ياران از گروهي
اين خواستار ولي شمردند ، نيكو حرام و حلال بر دستيابي
گردآوري اختصار طريق بر جداگانه مختلف احاديث كه شدند
سود كتاب اين از آن ، در منتهي و فقه در متوسط تا شود
شيعه راويان كه را هم با مختلف احاديث وبيشتر ببرند ،
و.ببينند آماده و حاضر مجموعه يك در كرده‌اند ، بازگو
اينان.است نكرده كاري چنين شيعي دانشوران از كسي تاكنون
احاديثي و فتاوي نخست فقهي ، باب هر در كه خواستند من از
احاديث و اخبار سپس و بياورم است من اعتماد مورد كه را
دسته دو اين ميان جمع راه و كنم ثبت را آنها با مخالف
ازقلم چيزي كه شرح‌دهم چنان را ناسازگار ظاهر به احاديث
(27)".نيفتد
حديث علم مسائل و تقسيمات
شده ، پذيرفته و پيشنهاد احاديث مورد در كه تقسيمي نخستين
گويا و است "ضعيف"و "حسن" ،"صحيح" به احاديث كردن بخش
به نيز را "موثق" اصطلاح حسن ، " از پس شيعه ، علماي اغلب
نظر در نوع چهار را آن و افزوده تقسيم‌بندي اين
.گرفته‌اند
رجالي توسط آن سند سلسله كه است خبري آن و :صحيح -"1
.گردد منتقل معصوم به مذهب امامي و موثق
امامي طبقه هر در و "تماما سند رجال كه است خبري :حسن -2
.باشد نشده يك هر عدالت بر تنصيص ولي باشند ، ممدوح و مذهب
در سند سلسله كه است حديثي سنت اهل اصطلاح به حسن ولي
كه است مرسلي روايت يا و بوده صحت درجه به نزديك وثاقت ،
:باشد علت و شذوذ از سالم صورت هر در و باشد ثقه آن مرسل
به نسبت كه است جهت آن از نام بدين حسن تسميه وجه)
(.داريم ظن حسن آن راويان
:پانوشتها
بهاءالدين ترجمه و تدوين مقدمه ، پيامبر ، پيام -10
.ص 30 اول 1376 ، چاپ جامي ، نشر انصاري ، مسعود و خرمشاهي
.ص 36 همان ، -11
صادق ، امام زندگاني" جديد بسيار كتاب زمينه ، اين در -12
دفتر سوي از كه شهيدي سيدجعفر دكتر اثر ،"(ع)محمد جعفربن
واختصار ، اجمال عليرغم گرديده ، منتشر اسلامي فرهنگ نشر
با اثر ، اين در نويسنده.مي‌باشد مفيد و دقيق بسيار
از پس عرصه اين آشفتگي و حديث زوال و ضعف علل به اشاره
دوران و (ص)رسول رحلت از پس:مي‌نويسد چنين پيامبر ، وفات
يا خليفه بر كار فقهي مسئله‌اي در هرگاه خلفا ، خلافت
و مي‌كردند رجوع (ع)علي به مي‌شد ، دشوار (ص)رسول صحابه
دشمنان رسيد ، شهادت به علي چونميگشود را آنان مشكل او
و مردم ميان و كردند تنگ او شيعيان و فرزندان بر را كار
فروختگان دنيا به دين ديگر ، سوي از افكندند ، جدايي آنان
ساختن به خود ، سود يا و وقت حاكمان خشنودي براي نيز
نادرست از درست حديث شناخت كه آنجا تا پرداختند ، روايتها
تا هجري چهلم سال از گفت مي‌توان.گرديد دشوار فقيهان بر
و صحابه از معدودي جز هجرت ، نخستين سده پايان به نزديك
.بودند بي‌بهره -(ص)محمد آل فقه -درست فقه از تابعان
ساليان و آمد پديد گشايش اندكي (ع)باقر امام روزگار در
فقه انتشار عصر -(ع)صادق امام امامت دوران -تا 148 114
فقه تدريس و تعليم روزگار ديگر ، تعبير به يا محمد آل
يافته ديگري چهره نيز مدينه سالها ، اين در.بود جعفري
ص 60 همان ، ،..صادق امام زندگاني ".بود
آخرين تكوين يعني موضوع ، اين شگفت و شيرين داستان -13
حسن امام روزگار در تشيع فرهنگي و تاريخي افقهاي و مراحل
"نوبختي خاندان" كتاب در ،(عج)دوازدهم امام و (ع)عسكري
انتشارات.است مذكور آشتياني اقبال عباس فقيد استاد اثر
.اول 1345 چاپ طهوري ،
معارف ، مجيد دكتر شيعه ، حديث تاريخ در پژوهشي -14
.ص 18 اول 1374 ، چاپ ضريح ، انتشارات
.صفحات 1819 همان ، -15
برخي و غلات غريب عقايد و انحرافات درك براي -16
بر ايشان تاثير گستردگي و گروه اين به نزديك فرقه‌هاي
تاريخ:است مفيد بسيار زير كتاب مسلمين ، از الناس عوام
سيدمرتضي ترجمه فلوتن ، فان بني‌اميه ، سقوط علل و شيعه
به -تهران 1325 اقبال ، چاپخانه و كتابخانه حائري ، هاشمي
سوم فصل و (تا 95 ص 89 از -شيعه عقايد) دوم فصل ويژه
.(الي 111 صفحه 96 از -شيعه طوايف)
تصحيح و اصلاح براي گرايشاتي هم زمان همان در البته -17
وجود مجموعه‌ها آن از صحاح استخراج و شيعه حديثي جوامع
عنوان تحت كاشاني فيض ملامحسن كه گزيده‌اي نظير داشت ،
معهذا نمود ، فراهم شيعه اربعه كتب مجموعه از "وافي"
براي ميداني و مجال هيچگونه تلاشها اين به غالب ، جريان
.نمي‌داد انتقادي بينش گسترش
بود فقه و حديث در گرايشي اصولي ، مقابل در اخباري -18
قرار حجيت ملاك اول ، معناي همان در را كلام ظاهر كه
با حتي معصوم ، به حديث انتساب صرف آن ، بر علاوه و مي‌داد
دانسته كافي روايت به تمسك براي نيز احتمال اضعف و ضعف
.مي‌شد
.ص 23 همان ، -پيامبر پيام -19
توسط اخير سالهاي در ملاصدرا ، مفصل شرح از بخشي -20
براي استفاده قابل و امروزين فارسي به خواجوي محمد استاد
فرهنگي تحقيقات و مطالعات موءسسه توسط و ترجمه همگان
دنباله از سوم ، جلد انتشار از پس متاسفانهگرديد منتشر
.است نشده خبري ديگر اثر اين
شش طي سال 1372 ، در اسوه انتشارات توسط چاپ اين -21
ترجمه ، بر علاوه.گرديد منتشر آراسته و نفيس مجلد
آقاي از توضيحاتي نيز و متقدمان شروح از گزيده‌اي
و جالب بسيار كه مي‌باشد مندرج مجلد هر پيوست به كمره‌اي
.است خواندني
چاپ كوير ، انتشارات معارف ، مجيد حديث ، عمومي تاريخ -22
.ص 370 اول 1377 ،
.همان -23
خرسان ، سيدحسن تصحيح صدوق ، مقدمه الفقيه ، لايحضره من -24
.ص 377 همان ، .ق.-ه دارالاضواء ، 1405 بيروت ،
همان ،"الفقيه لايحضره من" مقدمه از نقل -25
در "ضمنا -و 28 صفحات 27 مقدمه ، همان ، پيامبر ، پيام -26
بر بالغ "الاحكام تهذيب" احاديث كل تعداد جديد ، منقح چاپ
و نجف در مجلد دو در ابتدا چاپ اين كه است فقره 13988
.گرديد طبع تجديد تهران در بارها همان و لبنان سپس
نيز "استبصار" تصحيح بهترين "ضمنا -ص 28 همان ، -27
در الخرسان موسوي سيدحسن كوشش به "الاحكام تهذيب" همچون
انتشار نجف در قمري هجري سال 1375 در بار نخستين مجلد ، 4
بر مصحح سوي از مفيدي بسيار توضيحات و تعليقات كه يافت
و تهران در افست صورت به طبع همين.است شده افزوده آن
.مي‌باشد محققان رجوع ماخذ و شده منتشر همواره بيروت
|
معارف كتابخانه
|
يكتاپرستي سرود
انتشارات :ناشر /بهشتي حسيني سيدمحمد دكتر شهيد آيت‌الله
صفحه تومان ، 142 قيمت500 /اول 1378 چاپ بقعه ،
شهيد از است نوشتار يك و گفتار چهار مجموعه حاضر كتاب
مسايل و نماز فلسفه و چيستي درباره بهشتي دكتر آيت‌الله
."يكتاپرستي سرود" نقش و روح درباره:آن به مربوط
به شده ، گذارده آن بر "نماز فلسفه" عنوان كه گفتار اولين
با برابر قمري ، هجري رمضان 1386 دوم و بيست تاريخ
هامبورگ اسلامي مركز در شمسي هجري ماه 1345 دي چهاردهم
از خود كه بهشتي دكتر شهيد آيتاللهاست شده ايراد
كم‌توجهي مشاهده با بود ، برده بهره‌ها نماز فيضان سرچشمه
ناميده دين ستون درستي به كه انسان‌ساز ، عبادت اين به
موءمن مسلمان زندگي مستمر نيروزاي و حياتبخش منبع و شده
فردي زندگي در نماز نقش تحليل و تجزيه به مي‌شود ، محسوب
بديهيات از استفاده با و مي‌پردازد مسلمانان اجتماعي و
چنان را نماز منور روح تا مي‌نمايد تلاش فطري ،
آهنگ با سرودي مثابه به را آن كه بنماياند برشنوندگان
زندگيشان جاي جاي در آن بازتاب و بنيوشند يكتاپرستي
.باشد آشكار
شده برگزيده ايشان قرآن تفسير مباحث سلسله از دوم ، گفتار
مناسبت به كه بقره سوره تا 152 آيات 142 تفسير به و
شده نازل مسجدالحرام به مسجدالاقصي از مسلمين قبله تغيير
نزول شان و زمان به نخست گفتار ، اين در.دارد اختصاص است
تعيين فقهي جنبه به آن از پس.است شده پرداخته آيات اين
.است شده نظر عطف علمي دقيق محاسبات و عرف نقش و قبله
مركز در ايشان تصدي زمان در كه است پاسخي سوم ، گفتار
.است شده داده نماز زبان درباره پرسشي به هامبورگ اسلامي
اهتمام بدان ايشان كه اموري از يكي كه اين تذكر شايان
بوده جستجوگراني و علاقه‌مندان با ارتباط مي‌ورزيدند ،
اين.نداشته‌اند را مذكور مركز در حضور امكان كه است
حاوي صوتي نوار ارسال با گاه و نامه ارسال با گاه ارتباط
اين در ايشان تلاش.است مي‌گرفته صورت ايشان پاسخ‌هاي
از دور به و روان بياني با كه است بوده آن بر پاسخگويي
عربي زبان به نماز قرائت وجوب علت فقهي ، فني اصطلاحات
به نماز بخش وحدت نقش ردپاي نيز اينجا.شود داده توضيح
.است مشاهده قابل يكتاپرستي سرود مثابه
شده استخراج ايشان قرآن تفسير مباحث از نيز چهارم گفتار
وسطي نماز درباره كه بقره سوره آيه 239 تفسير به كه است
ديدگاه‌هاي طرح به بحث اين در ايشان.دارد اختصاص است
شده ارايه باب اين در فقها و مفسرين توسط كه متفاوتي
آن ، طريق از كه مي‌كنند عرضه را راه‌حلي و مي‌پردازند
.باشد ممكن مختلف نظرات بين جمع
انسان آن اينك
فكر انتشارات :ناشر /صفدري بهروز :مترجم / نيچه فردريش
صفحه تومان ، 191 قيمت800 /اول 1378 چاپ روز ،
نوشت خود زندگينامه نيچه ، اثر آخرين "انسان آن اينك"
است اشاره‌اي "انسان آن اينك" عنوان.اوست فكري
به خار تاج با را او پيلاتس وقتي مسيح ، ماجراي طنزآميزبه
خطاب مي‌كرد اشاره مسيح به كه حالي در و آورد مردم ميان
تشريح به نيچه اثر اين در "انسان اينك":گفت آنان به
پرداخته خود افكار تشريح به حقيقت در و خود پيشين آثار
يا خود قبلي آثار در كه است گفته سخن مسايلي از و است
كه اثر اين در.مانده‌اند باقي مبهم يا نشده‌اند گفته
نيچه رواني كامل فروپاشي از قبل هفته چند تنها آن نوشتن
با علم و عاميانه اخلاق مدرنيت ، نقد است ، رسيده اتمام به
.است شده ارايه طنزآلود زباني
:است آمده چنين نيچه زبان از كتاب پيشگفتار از بخشي در
چه جراءت آورد ، تاب را حقيقت مقدار چه مي‌تواند روح يك"
راستين ملاك كه است چيزي آن اين دارد؟ را حقيقت مقدار
كه هرگامي گذاشت ، اختيارم در فزاينده طور به را ارزشها
جراءت ، پيامد شود ، برداشته جلو به شناخت زمينه در
."است خود با بودن زلال و پاك خود ، با سخت‌گيري
هميشه كه گونه همان" است آمده كتاب از بخشي در يا و
ضرورت يك خودم با مطلق زلالي من براي است بوده عادتم
در همواره -مي‌شوم نابود ناپاك اوضاع در من است ، حياتي
و مي‌كنم شنا ديگري درخشان و شفاف عنصر هر يا زلال ، آب
در من شكيبايي آزمايش بوته.مي‌زنم پا و دست و غوطه‌ورم
كه نيست اين من انسانيت است ، همين نيز انسانها با معاشرت
فقط بلكه كنم ، حس نزديك هست كه آنگونه انسان با را خودم
انسانيت...آورم تاب را او با نزديكي احساس كه است اين
كه خطري بزرگترين...است خويش بر شدن چيره مدام من
از انسانها ، از تهوع بوده‌ام ، روبرو آن با همواره
".است بوده فرومايگان
اهريمن و اورمزد
پژوهش و نشر /باقري عباس دكتر ترجمه /گيمن دوشن.ژ
تومان صفحه/750 رقعي/182 قطع/اول 1378 چاپ /فرزان‌روز
و جذابيت از همواره كهن دينهاي درباره بررسي و بحث
در همواره معاصران زيرا است بوده برخوردار خاصي اعتبار
مثال براي.فرهنگ‌اند و معنويت كهن ريشه‌هاي يافتن پي
دين و كريم قرآن واژگاني حتي و معنوي ظرائف از بسياري
به‌سرچشمه‌هاي وبازگشت ريشه‌شناسي ازطريق اسلام مبين
ازجمله كهن ، ديني متون و ادبيات در غيرسامي و سامي
دقيق دريافت و فهم قابل كهن عربي و نسطوري عبري ، ادبيات
به اسلام بزرگ دانشوران ارجاعات با حتي موضوع ، اين.بود
و مفاهيم از ابهامات رفع جهت در جاهليت ، عهد فرهنگ و شعر
و رديابي قابل "كاملا اسلامي ، لغات و تعبيرات و موضوعات
صادق نيز ايراني فرهنگ مورد در مسئله اين.مي‌باشد فهم
ازجمله عرفان ، و حكمت نحله‌هاي برخي آنكه به‌ويژه.است
فرهنگ دقايق و مفاهيم از وسيع بهره‌گيري با اشراق ، حكمت
تحت‌عنوان را خود نهايي شكل و بهره‌گرفته ايران باستاني
.است بازيافته ايرانشهري حكمت
كهن آيين‌هاي در بنيادي مفهوم دو "اهريمن" و "اورمزد"
سعي دوشن‌گيمن مفهوم ، دو اين تحليل برمبناي و بوده ايران
اين.بپردازد ايرانيان باستاني باورهاي ايضاح به تا كرده
اصالت در حتي پژوهندگان از گروهي اينكه به باتوجه بحث ،
دقت با كرده‌اند ، ترديد زرتشت انديشه‌هاي برخي واقعي
خوانندگان براي مي‌تواند كه است همراه ويژه‌اي نظرهاي
.باشد تازه‌اي نكته‌هاي واجد و آموزنده
تيمور فرمانروايي و برآمدن
هجري نهم و هشتم سده‌هاي در مركزي آسياي و ايران تاريخ
خدمات موءسسه /منصورصفت‌گل ترجمه /فوريزمنز بئاتريس
/صفحه 340/وزيري قطع/اول1377 چاپ /فرهنگي‌رسا
صحراگردان و يكجانشينان كه بود صحراگردي آخرين تيمور ،
دوران از گذار روزگار او عصر و كرد متحد اوراسيارا
.بود يكجانشينان يافتن برتري و صحراگردان كشورگشايي
پژوهش مورد ديدگاه دو از را تيمور خويش پژوهش در نويسنده
كه را او فردي شايستگيهاي و برتريها نخست.است داده قرار
به‌عنوان را وي سپس و شد او روزگار جهان دگرگونيهاي سبب
.است داده قرار بررسي مورد صحراگردان سلسله بنيانگذار
و تاريخنگرانه مسائلي كشف پي در اثر ، اين در منز ،
قبايلي ، رويه‌هاي دولت ، شكل‌بندي:مانند انسان‌شناسانه ،
و يكجانشينان و صحراگردان بر چيرگي براي تيمور روشهاي
كتاب ، پيوست دو در سپس و است گروه دو اين ميان پيوند
را تيموريان ديوانسالاري مناصب و تيمور عصر قبيله‌هاي
رويه‌هاي درباره را ما آگاهي اثر ، اين.مي‌كند بررسي
به راه و مي‌سازد دقيق درخور به‌گونه‌اي قبايلي
پژوهش اين اهميت.مي‌برد تيمور فتوحات پنهان انگيزه‌هاي
و ورود كه هست نيز جهت آن از ايران تاريخ زمينه در
عظيم تحولات موجبات ايران ، به وي اعقاب و تيمور استقرار
عرفاني و مذهبي تغييرات.شد معنوي دگرگونيهاي و فرهنگي
سوي از زمينه‌ها آماده‌سازي به‌ويژه سطوح ، تمام در
اعتقادات و انديشه متحول‌ساختن براي ايراني دانشوران
.كرد دنبال دوران همين در مي‌توان را شيعي به اسلامي
|
|
