...سرب غبار با مي‌رود فرو كه نفسي هر
دريايي زيست چرخه در بحران
...سرب غبار با مي‌رود فرو كه نفسي هر
(دوم بخش) پاك هواي حسرت در شهرها كلان
پرجمعيت و بزرگ شهرهاي هواي در آلاينده شيميايي تركيبات
مي‌آيند وجود به خودروها آمد و رفت از عمده طور به كه
روبرو خطر با را زنده موجودات ديگر و انسان طبيعي زندگي
.مي‌كند
هيدروكربن‌ها
كاربراتور در نفتي فراورده‌هاي تبخير از مواد اين
ملاحظه‌اي قابل مقادير و مي‌شود توليد خودروها
موتوري خودروهاي اگزوز طريق از نيز نسوخته هيدروكربور
اگزوز دود هيدروكربن‌هاي از %و 20 مي‌گردد هوا وارد
موتوري نقليه وسايل در بنزين احتراق نتيجه در خودروها
.مي‌شود ايجاد
-اسيدي باران‌هاي -دودمه تشكيل مهم عوامل از هيدروكربن‌ها
نظريه اين امروزه) هستند ازت اكسيدهاي از اوزون گاز
هيدروكربن‌هاي عظيم مقادير علت به كه است شده عنوان
اوزون گاز شدن ساخته ازت اكسيدهاي كاهش با هوا ، در موجود
اكسيدكننده‌هاي ميزان كه است قطعي و يافت نخواهد كاهش
نامطلوب اثر انسان سلامت بر كه هوا در موجود فتوشيميايي
مستقيم نسبت هوا در موجود هيدروكربن‌هاي غلظت با دارند
در كه آلاينده‌هايي طريق از آلوده‌ساز ماده اين.(دارد
موجودات ساير و انسان سلامتي براي مي‌شود ايجاد آن نتيجه
.دارد زيانباري بسيار اثرات زنده
سرب
صورت به كه مي‌باشد شهرها هواي مهم آلاينده‌هاي از "سرب"
هوا در خودروها اگزوز راه از شيميايي تركيبات يا و غبار
از ناشي محيط در شده پخش سرب %ميزان 98 تا و مي‌شود پخش
وجود آن اصلي علت و مي‌باشد خودروها در بنزين سوخت
كه مي‌باشد بنزين در سرب متيل تترا و تترااتيل تركيبات
به موتور دقه‌زدن ضد مواد عنوان به و خوش‌سوزي منظور به
موتور در بنزين سوختن براثر مواد اين.مي‌كنند اضافه آن
هوا در و تخليه اگزوز طريق از و شده تبديل سرب اكسيد به
تنفسي مجاري راه از هوا در موجود سرب.مي‌شود پراكنده
و مي‌شود انسان بدن وارد غذايي چرخه يا (تنفس عمل)
بي‌حوصلگي ، قبيل از گوناگوني عوارض و بيماريها
كليه‌ها ، آتروفي خوني ، اختلالات لاغري ، بي‌اشتهايي ،
ذهني عقبماندگي و هوشي كم و عصبي و مغزي بيماريهاي
تغييرات نظير فرضيه‌هايي حتي و مي‌كند ايجاد كودكان
را قبيل اين از بيماري‌هايي ارثي عوامل دگرگوني و ژنتيكي
.گرفت ناديده نبايد نيز
به اينكه از گذشته شده اشاره آنها به كه گازهايي و مواد
زيستي مخاطرات و بيماريها از بسياري عامل مستقيم طور
و يكديگر با تركيب طريق از و ثانوي بطور قادرند مي‌باشند
كنند ايجاد جديدي آلاينده مواد هوا در عناصر ساير با يا
شهروندان سلامت و آورند بوجود را گوناگوني پديده‌هاي و
بروز باعث حتي و دهند قرار جدي تهديد معرض در را
به بردن پي كه آنجا از و گردند زيست‌محيطي فاجعه‌هاي
نسبت را عمومي نگرش پديده‌ها اين وقوع از ناشي شوم آثار
شهري ترافيك آمدهاي و رفت از حاصل زيست‌محيطي مشكلات به
ويژه‌اي اهميت از زير موارد به اشاره مي‌سازد متحول
.است برخوردار
(دما وارونگي) اينورژن
تركيب و تجمع براي را مساعدي كانون اينورژن پديده
پيدايش آن نتيجه و مي‌آورد فراهم هوا مختلف آلاينده‌هاي
كاهش براثر "معمولا اينورژن.مي‌باشد ثانوي آلاينده‌هاي
.مي‌آيد وجود به هوا جابجايي
سرد هواي شدن محبوس از عبارتست اينورژن پديده واقع در
قابل غير پوشش حالت اين در گرم ، هواي از لايه يك توسط
شهر روي است انباشته آلوده هواي از كه اينورژن طبقه نفوذ
اين زير شهر در آمده بوجود آلودگي‌هاي تمام و مي‌گيرد را
.مي‌شود افزوده آن قطر به "مرتبا و شده جمع طبقه
در حرارتي وارونگي يك از ناشي اينورژن ساده زبان به
تاثير تحت پديده اين استمرار و پايداري و شدت كه هواست
فصول "معمولا و داشته قرار مختلف فصول اقليمي شرايط
اينورژن‌ها وطولاني‌ترين بيشترين داراي زمستان و پاييز
و فعل پيدايش سبب خورشيد نور تابش حالت دراين.مي‌باشند
پديده اين بروز طي در پيچيده‌اي شيميايي انفعالات
.مي‌گردد
فتوشيميايي (دودمه) اسموگ
دودمه اسموگ ثانويه آلودگي‌هاي مورد در مثال معمولي‌ترين
اينورژن ثانوي فاجعه واقع در دودمه پديده.است شيميايي
در حرارتي وارونگي كه هنگامي زيراميباشد شهر هواي
رامحبوس خنك هواي كه گرمي هواي مي‌آيد بوجود شهر هواي
بالا به زمين سطح نزديك هواي كه نمي‌دهد اجازه مي‌نمايد
زير كه هوا در موجود آلاينده‌هاي حالت اين در و كند صعود
و فعل و خورشيد تابش تاثير تحت شده‌اند حبس وارونگي لايه
.مي‌آورند بوجود را دودمه شيميايي انفعال
وجود دودمه نوع دو زيست محيط علوم تقسيمات در چه اگر
منظور مي‌شود اسموگ از صحبت كه امروزه‌هنگامي اما دارد
بر خورشيد تاثير علت به كه است فتوشيميايي اسموگ همان
شواهد زيرا مي‌گردد پديدار خودروها از خروجي آلاينده‌هاي
واكنشهاي اسموگ آلودگي كه مي‌دهد نشان گوناگون
نيز پديده اين بروز در و مي‌گيرد انجام فتوشيميايي
و فعل انرژي كه زيرا مي‌كند ايفا را مهمي نقش خورشيد
.مي‌گردد فراهم آفتاب نور طريق از فتوشيميايي انفعالات
مشاركت با يا و جدا صورت به فتوشيميايي اسموگ تركيبات
ريوي بيماريهاي و تنفسي مشكلات باعث آلاينده‌ها ساير
افزايش -پوستي حساسيت -چشم خارش و سوزش و حساسيت -برنشي
.مي‌شود ديد ميدان كاهش و -قلبي بيماريهاي
و بوده هوا سازهاي آلوده رين-مهمت از يــكي اوزون گاز
فتوشيميايي كننده‌هاي اكسيد از ناشي آلاينده فراوان‌ترين
آلوده از كه) ثانوي آلاينده يك اين‌رو از و مي‌باشد
محصولات از و شده محسوب (مي‌آيد بوجود ديگر سازهاي
محيط در را پيچيده‌اي نقش كه است فتوشيميايي واكنشهاي
و تند بوي داراي كه بي‌رنگ است گازي اوزون.مي‌كند بازي
نور ميزان با مستقيمي رابطه آن تشكيل و بوده زننده
.دارد خورشيد
اساس زيرا مي‌باشد اكسيژن به وابسته عناصر از يكي اوزون
با آن تركيب ولي مي‌باشد اكسيژن عنصر همان آن تشكيل
دو داراي Oشكل 2 به اكسيژن ملكول زيرا دارد فرق اكسيژن
داراي و بوده Oبصورت 3 اوزون ملكول كه حالي در است اتم
است ، حيات لازمه كه اكسيژن خلاف بر و مي‌باشد اتم سه
شديد خستگي و -سردرد -خفگي و سرفه باعث انسان در اوزون
.مي‌دهد كاهش غفونت‌ها برابر در را بدن مقاومت و مي‌شود
اكسيداسيون واكنشهاي انجام هوانشانه در اوزون گاز وجود
فتوشيميايي واكنشهاي از گاز اين زيرا است فتوشيميايي
براي امروزه كه است جهت بدين و مي‌شود توليد دودمه
مقدار فقط اكسيدان‌ها و فتوشيميايي دودمه اندازه‌گيري
.مي‌كنند اندازه‌گيري هوا در را اوزون
آن غلظت افزايش اما نيست هيدروكربور يك اينكه با اوزون
گاز توليد.است هيدروكربورها فعاليت‌هاي به مربوط هوا در
مي‌كند ، فرق روز شبانه ساعات حتي و مختلف فصول در اوزون
زيادتر آن تشكيل ظهر به‌طرف صبح از روز طي در كه بطوري
.مي‌شود
آمده عمل به انسان بدن بر اوزون اثر مورد در كه مطالعاتي
ميليون در قسمت./غلظتهاي 3 در گاز اين كه مي‌دهد نشان
چنانچه و مي‌شود گلو و بيني در سوزش احساس سبب بالا به
مدت 2 در برسد ميليون در قسمت تا 3 ميزان 1 به آن غلظت
به آلاينده اين غلظت اگر و مي‌گردد شديد خستگي باعث ساعت
و ريه تورم باعث ساعت مدت 2 در برسد ميليون در قسمت 9
.مي‌شود مرگ و آنها افتادن ازكار
باعث انسان سلامتي بر منفي اثرگذاري بر علاوه اوزون گاز
الياف و چرمي اجناس و اتومبيل لاستيكهاي شديد فرسودگي
.مي‌گردد ساختمانها حتي و رنگها و مصنوعي
نيترات استيل پراكسي
دودمه محصولات از يكي نيز نيترات استيل پراكسي
اين.مي‌شد ناميدهPA.N اختصار به كه است فتوشيميايي
و مي‌شود محسوب هوا ثانويه آلاينده‌هاي از يكي نيز تركيب
ختم تركيب اين توليد به كه انفعالاتي و فعل وقوع براي
.دارد ضرورت هيدروكربورها حضور مي‌شود
./.تا4./.بين 3)دارد وجود هوا در كه غلظتي در تركيب اين
آبريزش و سوزش باعث (آلوده هواي كيلوگرم در ميليگرم
.مي‌شود قلبي و ريوي حاد مشكلات و چشم
آلدئيدها
فتوشيميايي دودمه از ناشي ثانوي آلاينده‌هاي مهمترين از
و است موتوري خودرو آن اوليه منبع كه مي‌باشد آلدئيدها
.مي‌آيند وجود به اكسيژن با ازهيدروكربنها بعضي تركيب از
فتوشيميايي واكنشهاي نتيجه در اينكه بر علاوه آلدئيدها
طور به نيز بنزيني خودروهاي اگزوز از مي‌گردد توليد
بنزين ناقص سوختن از ناشي خود كه مي‌شوند خارج مستقيم
اغلب و بوده گاز و مايع صورت به تركيبات اين.مي‌باشد
و بوده كننده خفه و تند آنها بوي و مي‌باشند بي‌رنگ
.مي‌شود گلو و حلق تحريكات و سوزش و خارش:باعث حداقل
دريايي زيست چرخه در بحران
نداريم بيشتر زمين يك
به اقيانوس‌ها و درياها بيستم ، قرن پاياني دهه سه در
گسترده ، آلودگي اين و گرفتند قرار آلودگي معرض در سرعت
مورد شدت به را مناطق اين در زندگي چرخه و آبزيان زندگي
آلودگي از توجهي قابل بخشاست داده قرار تهديد
در خصوص به نفتكش‌ها از نفت ، نشت از ناشي اقيانوس‌ها
اين از ديگري بخش.است دريايي سوانح وقوع هنگام
و درياها به رودخانه‌ها طريق از نيز آلودگي‌ها
به انگليس و آمريكا نظامي حملهميشود منتقل اقيانوس‌ها
فارس خليج به موسوم جنگ در ميلادي نود دهه آغاز در عراق
در را فارس خليج آبهاي كويت ، نفت چاههاي در آتش‌سوزي و
طريق از آلودگي اين و كرد آلوده گسترده‌اي بسيار سطح
درياي.شد كشيده هند اقيانوس حوزه به عمان درياي
و داشت شهرت پاكيزگي به دهه 1960 پايان تا كه مديترانه
آثار در طبيعت زيباي نمادهاي از يكي عنوان به آن از
درياهاي آلوده‌ترين از يكي به اكنون مي‌شد ، ياد شاعران
عوامل از يكي صنعتي پسابهاي نفوذ.است شده تبديل جهان
زندگي درياها آلودگي.مي‌باشد مديترانه درياي آلودگي مهم
برابر.است داده قرار خطر معرض در پيش از بيش را آبزيان
از گونه از 73 بيش ملل ، سازمان زيست‌محيطي منابع گزارش
ميان از اقيانوس‌ها و درياها آب آلودگي براثر ماهي‌ها
.دارند قرار نابودي معرض در ديگر گونه دهها و رفته‌اند
محسوب زيبايي مظهر سواحل از بسياري در كه مرجان‌ها
معرض در شيميايي زيان‌آور رسوبات براثر اكنون مي‌شدند ،
.دارند قرار نابودي
به آن ، پيكر غول انواع به‌ويژه دريايي ، لاك‌پشت‌هاي نسل
روند در مساله مهمترين اما.نهاده‌اند انقراض به رو شدت
مي‌باشد ، زنده موجودات غذايي زنجيره گسستن درياها ، آلودگي
ميكرو از توجهي قابل بخش رفتن بين از با كه چنان
موجودات اقيانوس‌ها ، و آبدرياها در موجود ارگانيك‌هاي
همين به و شده‌اند روبرو نابودي خطر با نيز دريايي ريز
روبه مي‌كنند تغذيه موجودات اين از كه ماهياني نسل ترتيب
كمبود دليل به نيز دريايي پستانداران و است نهاده انقراض
سازمان كارشناسان.بود نخواهند زيست ادامه به قادر غذا ،
قرن در كشورها وظايف مبرم‌ترين از يكي كه مي‌گويند ملل
آلودگي با مبارزه سوم هزاره آغاز در و يكم و بيست
.مي‌باشد اقيانوس‌ها و درياها روزافزون
|
