پاسخگويي در كشور اقتصاد ناتواني
نو نسل نيازهاي به
(پاياني بخش) -ايران اقتصاد پيش‌روي چالش‌هاي
پايه‌هاي دليل به هم حكومت از جوان نسل انتظارات
اطلاعات ، دسترسي دليل به هم و ذهن نقادي هم تحصيلاتي ،
بنيه‌هاي توسط نسل اين نياز پاسخگويي اما.مي‌شود بيشتر
و تاخير با مشكلات حل براي حكومت توان و كشور اقتصادي
است همراه تعلل
زنجاني روغني مسعود
روشن‌نبودن و تصميم‌گيري در شفافيت عدم مي‌رسد نظر به
و تنظيم از خودداري و كشور اقتصادي سازمان مورد در تفكر
علمي و تئوريك دقيق مباني مورد يك به نسبت تعهد و تحول
از بعد سالهاي در كشور سرانه درآمد كاهش دليل مي‌توان را
انعكاس اقتصادي و نظري مباني در ابهام اين.دانست انقلاب
داشته قوانين و سياستها موضع‌گيري‌ها ، روشها ، در وسيع
.است
حيطه در مي‌توان را سرانه درآمد كاهش پيامدهاي از يكي
حكومتها كه مي‌دانيم.كرد جستجو اجتماعي عكس‌العمل‌هاي
حوزه از مي‌گيرند ، مختلف حوزه‌هاي از را مشروعيتشان
در حكومت اگر يعني اقتصادي ، حوزه و سياسي حوزه فرهنگي ،
جامعه اكثريت قبول مورد و باشد داشته كارائي حوزه سه اين
نظام مشروعيت.است جامع حكومت آن مشروعيت بگيرد ، قرار
انقلاب.است فرهنگي حوزه از اول وهله در اسلامي ، جمهوري
را دين مبتني‌بر حكومت مردم و گرفته نشات آن از
به تكيه صرف آيا اما.داشته‌اند هم اعتقاد كه خواسته‌اند
اقتصادي ، حوزه در مشروعيت پذيرفتن از را حكومت حوزه اين
در رفاهشان سطح كه شوند متوجه مردم اگر مي‌كند؟ مستغني
را خود درآمدهاي مي‌خواهند وقتي اينكه يا است كاهش حال
يا نمي‌آورند دست به مطلوب كيفيت با را كالا كنند خرج
آن فروش از پس خدمات كه مي‌كنند خريداري را كالائي
با كنند سرمايه‌گذاري مي‌خواهند وقتي يا نيست رضايت‌بخش
و كالاها تكنولوژي سطح مي‌شوند ، روبه‌رو موانع انواع
يا همسايه كشورهاي بعضي با مقايسه قابل توليداتشان
قابل زندگي سطح يك براي كافي درآمد نيست ، ديگر كشورهاي
پيش‌رو مبهمي آينده و هستند بيكار جوانها ندارند ، قبول
درمقابل سئوالي علامت نمي‌تواند شرايطي چنين آيا.دارند
دهد؟ قرار حكومت عملكرد
اين از اگر كه مي‌خوانيم اقتصاد و عمومي ماليه در ما
بتواند كه است موفق حكومتي كنيم نگاه حكومت به زاويه
رضايت افزايش جهت در يا و نمايد حداكثر را جامعه مطلوبيت
مطلوبيت اين نتواند حكومت وقتي بردارد ، گام مستمر خاطر
مفهوم اين به كند حركت آن سمت به يا برساند حداكثر به را
(بنگاه يك) توليدكننده يك عنوان به نيز حكومت خود كه است
مشتري مي‌كند توليد عمومي و سياسي كالاهاي اينجا در كه
علامت يك سرانه درآمد كاهش پس.مي‌دهد دست از را خود
مسئله اين به اگرگيرد قرار موردتوجه بايد كه است مهمي
روبه‌رو مشكل نوع اين با نپردازيم كافي دقت به مهم
مي‌شود ظاهر حكومت و شهروند بين درگيري زماني.شد خواهيم
به مايل يا و قادر حكومت كه موانع و مشكلات اين تعداد كه
ايده‌هاي آنگاه مي‌شود ، زياد نيست آنها پاسخگويي و حل
مي‌گيرد قدرت و مي‌شود مطرح تحول و تغيير لزوم به مربوط
و تنش امر همين و مي‌شود آغاز راه اين در عملي اقدامات و
.مي‌زند دامن را سياسي تشنج
رفاه ، سطح كاهش علاوه‌بر سرانه درآمد كاهش ديگر عوارض از
به‌خصوص.مي‌گردد فساد تشديد موجب فقر افزايش كه است اين
فروش بر متكي ما مثل آنها اقتصادي ساختار كه كشورهايي در
بين.دارند عمده‌اي نقش منابع توزيع در دولتها و است نفت
انجام را درآمد توزيع اين كه كساني و درآمد توزيع
بليه يك رانت‌جويي و دارد وجود رابطه‌اي يك مي‌دهند
دارد رانت‌جويانه ساختار كه كشورهايي دراست عمومي
انجام سياسي اراده با منابع تقسيم نيست ، شفاف هم قوانين
شود نزديك هرم اين بالاي ساختار به كس هر و مي‌گيرد
.مي‌يابد افزايش رانت اين استفاده فرصت و رانت اخذ احتمال
حكومتي و دولتي نظام در مي‌آيد پائين درآمدها وقتي لذا
افراد و مي‌شود تشديد رانت از بهره‌برداري براي رقابت
اين از كمتر كه كساني هم و شوند سهيم مي‌خواهند بيشتري
كه ببينند مي‌كنند شروع نااميدشده مي‌گيرند ، بهره رانت
و اداري محيط از خارج يا مي‌برند ، بيشتري رانت كساني چه
از سهمي تا مي‌آيند كنار هم با اداري محيط داخل در يا
فساد ايجاد به امر اينآورند به‌دست را رانت‌ها اين
اقتصاد.مي‌انجامد زيرزميني اقتصاد شكل‌گيري و اداري
مانند و موادمخدر قاچاق اطراف در "عمدتا غرب در زيرزميني
مي‌دهد شكل نيز را پول‌شويي قضيه همان و مي‌گيرد شكل آن
پول‌شويي پديده و زيرزميني اقتصاد اين ايران در اما
از بسياري رانت‌جويي بر و نيست موادمخدر قاچاق "صرفا
درآمد كاهش با.است يافته تسري نيز اقتصاد حيطه‌هاي
نوع اين "احتمالا بوده‌ايم روبه‌رو آن با ما كه سرانه
رانت از آنها اقتصاد كه كشورهايي به نسبت پديده‌ها
.مي‌گردد تشديد نيست برخوردار گسترده‌اي
توجه آن به سوم برنامه در كه است بيكاري بحث ديگر چالش
تا كند ايجاد شغل سالانه 800700هزار بايد اقتصاد و شده
كشور فعلي جوان جمعيت اين.نمايد جذب را كشور كار نيروي
يك دارد ، اساسي فرق دو قبل نسلهاي بيكار جمعيت با ما
انساني نيروي كيفيت از جوان نسل كه است اين تفاوت
آموزش سطح يعني.است برخوردار گذشته نسل به نسبت بالاتري
نسلهاي به نسبت او توقعات سطح درنتيجه و بيشتر او دانش و
با نسل اين كه است اين ديگر تفاوت يك و است بالاتر قبل
بسط طريق از مرزها شدن برداشته و اقتصاد جهاني‌شدن پديده
ابزارها ساير و اينترنت ماهواره ، طريق از جمعي ، ارتباطات
حكومت نه‌تنها حكومتها ، هيچ‌وجه به كه وسايلي.روبه‌روست
اين از را خود كشور مردم نمي‌تواند حكومتي هيچ بلكه ما
حتي.كند جدا جهاني اطلاعات تبادل و اطلاعاتي جريان
سازماندهي ، و علمي و فني قدرت نظر از كه حكومتهايي
جريان اين مانع نمي‌توانند نيز هستند ما از قوي‌تر
حكومت از جوان نسل انتظارات اينكه نتيجه.شوند اطلاعات
به هم و ذهن نقادي هم تحصيلاتي ، پايه‌هاي دليل به هم
نياز پاسخگويي اما.مي‌شود بيشتر اطلاعات ، دسترسي دليل
براي حكومت توان و كشور اقتصادي بنيه‌هاي توسط نسل اين
به نسبت جوان ، نسل.است همراه تعلل و تاخير با مشكلات حل
دنيا و خود كشور بين شكاف افزايش و عقبماندگي دلايل
شود سبب است ممكن واكنش اين وجه يك.مي‌دهد نشان واكنش
توليد "احيانا خود كه كالايي كيفيت ارتقاء در نيز او كه
از ناشي را عقبماندگي آنكه ديگر وجه.نكند تلاش مي‌كند ،
كند ، فرافكني درحقيقت و دانسته بيروني و محيطي عوامل
جهاني جديد شرايط در.نمايد حكومت و مسئولين متوجه يعني
تعمير و تكنسين براي نمي‌توانيم ديگر را جوان نسل اين
دهه 1960 براي را او صورت اين در زيرا بكنيم تربيت پيكان
اشتغال نوع ما ، آموزش صورت اين در كرده‌ايم ، تربيت
دوران جوانان و است قبل دهه‌هاي به مربوط ما موردنظر
حكومت است ، ديگر چيز يك انتظاراتشان رايانه و اينترنت
خلاصه.دهد پاسخ اقتصاد حوزه در انتظارات اين به بايد
سازمان تصميم‌گيري نظام در بايد كه مي‌رسد به‌نظر كنم ،
.شود تكليف تعيين غيربازار و بازار مبتني‌بر اقتصادي
لكن كرد آزاد بايستي را اقتصادي فعاليت‌هاي كه مي‌گوييم
بسپاريم ، بازار دست به را چيز همه كه نيست اين منظور
آن مبتني‌بر متعددي قوانين و شود انتخاب بايد جهت بلكه
را اقتصاد حوزه فعلي قوانين اگر شما.گردد تنظيم جهت
در را اقتصادي تفكر بحران اين ترديدها ، اين كنيد بررسي
نظام سمت به گاهي.بيابيد مي‌توانيد متعددي قوانين
به گاهي و شده جهت‌گيري رقابتي بازار مبتني‌بر اقتصاد
.مي‌شود اجرا دارد هم دو هر اين و دستوري و اقتصاد سمت
نظام در مهم محور يك اين كشور اقتصاد سيستم در
قوانين تمام و شود روشن بايد تكليفشان كه است تصميم‌گيري
در.گيرند قرار تجديدنظر مورد جهت‌گيري اين مبتني‌بر
ساختار اقتصاد و مي‌كند توليد رانت كه دولتي اقتصاد
براي.است گرفته شكل همين طبق بر هم قوانين دارد دولتي
سعي برسد بيشتر عنواني به يا و برسد همه به رانت كه اين
همين ولي كنند گسترده‌تر و پيچيده‌تر را قوانين كرده‌اند
منابع اتلاف و فساد تشديد باعث نيز پيچيدگي و گستردگي
نكته.است تجديدنظر و جهت‌گيري نيازمند كه است گرديده
كه شوند تدوين به‌نحوي بايد قوانين اين كه است اين مهم
و بدهد نشان شفاف را چيز همه اقتصاد حوزه در نه‌تنها
تصميم‌گيري بتوانند شفاف به‌طور مصرف‌كننده و توليدكننده
و فرهنگي چه حوزه‌ها ساير تصميمات حال عين در بلكه كنند
سياست در ما اگر كه بهنحويكند شفاف هم را سياسي چه
مي‌كنيم ، تصميم‌گيري موردي در داخلي سياست يا و خارجي
اين براي و شود ارزيابي اقتصادي حوزه در آن اثر بلافاصله
و فرهنگ يا و خارجي سياست حيطه در كه تصميم‌گيري‌ها نوع
تعيين را مربوط اقتصادي هزينه نيز مي‌شود اتخاذ آن مانند
پس اقتصادي ، مسائل از بسياري حل كه اين آخر نكته.كنيم
امر اين درگرو نظام ، اقتصادي تئوري و نظريه روشن‌شدن از
شوند ، تفكيك اقتصادي ، فعالان از سياسي فعالان كه است
درگير نبايد دارند قرار سياسي قدرت هرم در كه كساني يعني
كه امر اين.باشند (عمومي يا شخصي) اقتصادي فعاليت‌هاي
اقتصادي عامليت و سياسي عامليت بين روشن مرز بايستي
كشور سياست سلامت و اقتصاد سلامت براي شود ترسيم
.است اجتنابناپذير
|
