اراضي نوسازي و تجهيز كل اداره گزارش به
2 به كشت قابل غير اراضي‌كشاورزي كشاورزي
رسيد هكتار ميليون
توسعه و احيا هكتاري هزار عظيم 800 طرح
شد آغاز شمال جنگل‌هاي
روستايي‌گيلان وفاضلاب آب شركت عامل مدير
فاقد گيلان روستاهاي از درصد 53
است سالم آشاميدني آب
نگاه
اراضي نوسازي و تجهيز كل اداره گزارش به
به2 كشت قابل غير اراضي‌كشاورزي كشاورزي
رسيد هكتار ميليون
است شده زيرزميني زهكشي كشور اراضي از هكتار هزار فقط 180 تاكنون سال 1335 از
در اراضي اين عمدتا كه مي‌رسد هكتار ميليون به 2 كشور در بحراني زهدار اراضي وسعت
.گرفته‌اند قرار بلوچستان و سيستان و خراسان مازندران ، خوزستان ، استان‌هاي
فائو توسط شده انجام كشاورزي ، بررسي‌هاي اراضي نوسازي و تجهيز كل اداره گزارش به
آن هكتار ميليون است70/7 شور ايران اراضي از هكتار ميليون كه 5/23 است آن از حاكي
خاك‌هاي) هكتار ميليون اصلاح 2/8 و است بهسازي عمليات اجراي آماده (شور خاك‌هاي)
اراضي زهكشي.است اصلاح غيرقابل بقيه و دارد بيشتر بررسي به نياز (شور باتلاقي
اراضي از هكتار هزار حدود 180 تاكنون و است شده آغاز سال 1335 از ايران در كشاورزي
اجراي سالانه عملكرد متوسط.است شده زيرزميني زهكشي (خوزستان در آن درصد 70)
.است بوده هكتار هزار حدود 10 دوم و اول برنامه دو طي زهكشي پروژه‌هاي
زهكشي نيازمندي‌هاي پاسخگوي عنوان هيچ به كشور در زهكشي سالانه عملكرد اساس براين
و آبياري مدرن شبكه‌هاي و انحرافي و مخزني سدهاي گسترش با كه است درحالي اين.نيست
آبخور اراضي حقابه‌بران نزد آبياري دانش فقدان و آب بودن ارزان به‌دليل و زهكشي
يك كمپلكس در.مي‌شود افزوده زهدار اراضي ميزان بر مدام به‌طور شبكه‌ها اين زير
حفره‌هاي در آب نگهداري و ذخيره محلدارد وجود درشت و ريز حفره نوع دو مناسب خاك
اراضي كه زماني.است درشت حفره‌هاي در تهويه شرايط برقراري و هوا تجمع محل و ريز
آب از دائم يا موقت به‌صورت خاك درشت حفره‌هاي اگر گياه رشد زمان در مي‌شوند زهدار
ودر مي‌شود خفگي دچار گياه ريشه و مختل گياه جذب و تنفس شرايط (زهدار)شوند انباشته
.مي‌شود رشد دائمي يا موقت توقف دچار گياه نتيجه
از آب رساندن جهت فيزيكي اقدامات سري يك شامل كه آبياري برخلاف گزارش ، اين طبق
مازاد آب آن طي كه است عملياتي شامل زهكشي است ، گياه ريشه توسعه منطقه تا منبع
.مي‌شود هدايت و تخليه ديگري محل به ريشه منطقه از گياه
و خشك اقليم‌هاي از متاثر دراراضي زهكشي سيستم‌هاي ايجاد ضرورت و نقش امروزه
از كشاورزي اراضي بهسازي در زهكشي.است شده شناخته كاملا مرطوب مناطق خاك‌هاي
نهايت در و زيرزميني آب سطح نوسانات كنترل و زيرزميني آبهاي حركت قطع:طريق
خاك از نمك شست‌وشوي براي شرايطي ايجاد و (خشك مناطق)خاك شدن شور از جلوگيري
فعاليت‌هاي تداوم امكان و خاك در تهويه و هوازي شرايط ايجاد همچنين و (خشك مناطق)
مطلوب شرايط برقراري در زهكشي آن‌كه ضمن.است موثر (مرطوب مناطق) گياه حياتي
انجام امكان و كشاورزي ماشين‌آلات تردد سهولت جهت اراضي سطح در مكانيكي و فيزيكي
(شيميايي و دامي) كودها كه همانگونه.مي‌كند فراهم را مزارع در مكانيزه عمليات
به منجر خاك‌نيز در زهكشي سيستم ايجاد مي‌شوند ، خاك شيميايي حاصلخيزي افزايش باعث
.مي‌شود خاك (تهويه) فيزيكي حاصلخيزي توان ارتقاي
كوهستاني نواحي در خصوصا جاده‌ها بسترسازي و تثبيت جهت اخير ، دهه‌هاي در همچنين
اقدامات از يكي به‌عنوان خاك زهكشي جاده‌ها جوانب در لغزي خاك از جلوگيري منظور به
رفع و ماندابي و زهدار اراضي زهكشي با.مي‌رود شمار به ساخت‌سازه‌ها در كليدي
موجودات ساير و انسان زندگي كه (مالاريا مثل) بيماري‌هايي و آفات بي‌هوازي ، شرايط
.مي‌روند بين از مي‌كنند تهديد را زنده
عملكرد متوسط به باتوجه و كشاورزي اراضي نوسازي و تجهيز كل اداره گزارش براساس
خوشبينانه كاملا نگاه يك با است ، هكتار هزار حدود 10 كه سال در زهكشي پروژه‌هاي
اعتبارات و ماشين‌آلات كردن فراهم درزمينه خاص تمهيدات با فوق عملكرد كه آن فرض و
به 20 كشور بحراني زهدار اراضي زهكشي براي يابد ، افزايش سال در برابر ده به... و
به 200 زمان اين باشد گذشته سال‌هاي روال به وضعيت اگر البته.است نياز زمان سال
.مي‌يابد ارتقا سال
كشاورزي توليدات كيفي و كمي عملكرد كه خاك جدي محدوديت‌هاي از يكي گزارش ، اين طبق
به‌دليل كشاورزي محصولات توليد كاهش.است زه‌گرفتگي مي‌كند تهديد نابودي مرز تا را
درحالي ايناست شده گزارش نيز درصد تا 100 دائم زهدار و باتلاقي اراضي در زه وجود
عمليات انجام امكان و خاك در تهويه ايجاد با اراضي احياي و زهكشي طريق از كه است
ارزيابي‌هاي و اقتصادي ازديدگاه.كرد رفع كامل به‌طور را مشكل اين مي‌توان مكانيزه
زود از زهكشي پروژه‌هاي خاك ، و آب زيربنايي متنوع پروژه‌هاي بين در گرفته ، صورت
سرمايه‌گذاري‌هاي كه نحوي به مي‌روند شمار به مزارع عمراني اقدامات بازده‌ترين
نظر براساس.است استهلاك قابل سال حداكثر 3 و سال ظرف 21 عموما آمده به‌عمل
.دارد دربر هزينه ريال ميليون حدود 5 متوسط به‌طور زهكشي هكتار هر اجراي كارشناسان
گسترش از جلوگيري منظور به و كشور اراضي بحراني وضعيت به باتوجه و اساس براين
با.است ضروري گسترده و دقيق برنامه يك اجراي شده زهدار اراضي احياي و زهدار اراضي
كشور اراضي از هكتار هزار سال 50 هر مي‌توان امكانات كافي و موقع به تامين و تخصيص
گذشته دهه چند در شده انجام عمليات كل سطح به باتوجه فوق رقم البته.كرد زهكشي را
امكان‌پذيري گوياي وضوح به تجربيات و اسناد شواهد ، اما شود ، تلقي بلندپروازي شايد
.شود صرف خواستن وسپس‌فعل آيد فراهم امكانات نخست وهله در كه آن بر مشروط است ، آن
لغايت 1358 (1341) ابتدا از كشور در زيرزميني زهكشي شبكه‌هاي احداث عملكرد
|
عمليات وسعت |
اجرا زمان |
محدوده‌اجرايي |
پروژه نام |
|
- |
دهه 1310 |
خوزستان |
جنوب زهكشي و آبياري شبكه |
|
- |
حوالي 1335 |
خوزستان شاوور |
شاوور عمقي روباز زهكشي |
|
500 |
سال‌هاي 421341 |
اهواز ملاثاني |
شاپورسابق جندي دانشگاه اراضي زيرزميني زهكشي |
|
11000 |
481342 |
خوزستان |
هفت‌تپه زيرزميني زهكشي |
|
24000 |
621352 |
خوزستان |
كارون صنعت و كشت زيرزميني زهكشي |
|
26000 |
581352 |
گرگان |
شمگير و سد محور اراضي زيرزميني زهكشي |
|
61500 |
581341 |
كشور |
شده اجرا زهكشي پروژه‌هاي كل |
لغايت 1380 از 1358 كشور در زيرزميني زهكشي شبكه‌هاي احداث عملكرد
|
وسعت‌عمليات |
زمان‌اجرا |
محدوده‌اجرايي |
پروژه نام |
|
2500 |
751369 |
(بوشهر)برازجان |
دالكي زيرزميني زهكشي |
|
5500 |
741369 |
اردبيل پارس‌آباد |
مغان زيرزميني زهكشي |
|
6000 |
741369 |
سيستان |
زابل زيرزميني زهكشي |
|
500 |
761374 |
كرمانشاه |
ذهاب سرپل زيرزميني زهكشي |
|
3000 |
741369 |
(فارس)مرودشت |
درودزن زيرزميني زهكشي |
|
84000 |
دهه1370 |
خوزستان |
نيشكر توسعه طرح هفت‌گانه واحدهاي زيرزميني زهكشي |
|
- |
دهه1370 |
كشور سه‌گانه مناطق |
(جهاني بانك) آبياري بهسازي طرح زهكشي پروژه‌هاي |
|
6500 |
791376 |
مغان پارس‌آباد |
مغان زيزميني زهكشي |
|
3000 |
781376 |
خوزستان |
بهبان زيرزميني زهكشي |
|
6000 |
801377 |
مياندوآب |
زرينه‌رود زيرزميني زهكشي |
|
117000 |
801358 |
كشور |
زيرزميني زهكشي پروژه‌هاي |
توسعه و احيا هكتاري هزار عظيم 800 طرح
شد آغاز شمال جنگل‌هاي
.شد آغاز (صيانت طرح) كشور شمال جنگل‌هاي توسعه و احيا هكتاري هزار عظيم 800 طرح
به مطلب اين اعلام با كشور مراتع و جنگل‌ها سازمان معاونت نصرتي ، كاظم مهندس
سال مدت 10 به و گذشته برنامه‌هاي تكميل راستاي در كه طرح اين:گفت ما خبرنگار
جنگل‌هاي مديريت بهينه‌سازي شمال ، جنگل‌هاي از حمايت و صيانت شامل مي‌شود اجرا
رفع شمال ، جنگل‌هاي سطح افزايش و توسعه اراضي ، مميزي و شناسايي در تسريع شمال ،
از حفاظت قانون تكميل و اصلاح جنگل‌ها ، توسعه جهت بسترسازي و اجتماعي مشكلات
.است...و روز نياز با متناسب جنگل‌ها
آغاز اكنون هم از آن اجرايي عمليات كه طرح 10ساله اين براي شده تعيين اعتبار وي
هزار طرح 800 اين اجراي مدت طي:گفت و داشت اعلام تومان ميليارد را 800 است شده
احياي به هكتار هزار ميزان 400 اين از كه داشت خواهيم جنگل احياي و توسعه هكتار
.است كشور شمال جنگل‌هاي سطح توسعه به مربوط ديگر هكتار هزار و 400 مخروبه جنگل‌هاي
مختلفي عوامل اثر در كه شمال جنگل‌هاي بالايي حاشيه در توسعه اين از عمده‌اي بخش
خواهد صورت است ، كرده عقبنشيني اكولوژيك مرز از دام مفرط تجاوزاتوچراي من‌جمله
جنگل عقبنشيني و تخريب علت‌هاي حذف جهت جنگل توسعه در موفقيت منظور به و گرفت
.است پذيرفته صورت لازم پيشگيري‌هاي دام بي‌رويه چراي و سوخت نظير
و پرداخت طرح اين مهم ويژگي‌هاي از برخي به ادامه در شمال جنگل‌هاي امور معاونت
رفع و شمال جنگل‌هاي از برداشت ميزان كاهش صيانت ، طرح ويژگي‌هاي مهمترين از:افزود
بهره‌برداري جاري سال در هدف اين به نيل جهت در اجتماعي‌است‌و اقتصادي‌و مشكلات
ظرفيت حداقل رقم اين كه يافت تقليل مترمكعب ميليون يك به شمال هاي جنگل از
اقتصادي مشكلات رفع و جنگل صيانت اجراي‌طرح با.است جنگل‌هاي‌شمال از بهره‌برداري
فراهم آينده در بهره‌برداري‌مطلوب براي زمينه وجنگل‌نشينان دامداران اجتماعي و
.شد خواهد
روستايي‌گيلان وفاضلاب آب شركت عامل مدير
فاقد گيلان روستاهاي از درصد 53
است سالم آبآشاميدني
.است بهداشتي و سالم آشاميدني آب فاقد گيلان استان روستاهاي از درصد 53
:گفت مطلب اين بيان با گيلان روستايي فاضلاب و آب شركت مديرعامل و مديره هيات رئيس
آب شبكه داراي (روستا حدود 1053)درصد اكنون 47 گيلان استان روستاي مجموع 2700 از
آب از كشور روستاهاي بهره‌مندي ميانگين كه است درحالي اين.هستند آشاميدني
در گيلان استان روستاهاي بهره‌مندي ميزان كه درحالي است درصد سالم 6/82 آشاميدني
.است پايين بسيار كشور استاندارد با مقايسه
مناطق در استان جمعيت درصد كه 50 اين به اشاره با اميني ناصر ايرنا ، گزارش به
بهداشتي سالم آب از بهره‌مندي ميزان نظر از گيلان استان:افزود دارند قرار روستايي
استان.مي‌طلبد را مسوولان بيشتر توجه ضرورت و دارد قرار كشور هفتم و بيست رده در
كه است درحالي اين و است كشور محروم استان‌هاي جزو سالم آبي منابع نظر از گيلان
.نيست عادلانه استان‌ها ساير با مقايسه در آن آبرساني اعتبارات سهم
به جامع آبرساني طرح اجراي براي ملي اعتبارات محل از اعتبار تخصيص خواستار وي
مناطق آبرساني جامع طرح كامل اجراي با:گفت ادامه در و شد گيلان روستايي مناطق
بهره‌مند بهداشتي سالم آب از گيلان روستاي هزار يك استان ، غرب و شرق روستايي
ناحيه يازده به سالم آب منابع وجود به‌دليل گيلان غرب منطقه در طرح اين.مي‌شوند
.است اجرا درحال ناحيه چهار كه مي‌شوند تقسيم مستقل
كيسم منطقه در زيرزميني ، منابع محدوديت به‌دليل استان شرق منطقه در اميني گفته به
اجرا ثانيه در ليتر هزار يك دبي با فيلمن چاه حلقه سه حفاري با طرحي اشرفيه آستانه
مخزن به انتقال خطوط از بخشي و اصلي پمپاژ ايستگاه ذخيره ، مخزن ساخت همچنين و شده
به آب انتقال عمليات گيلان شرق پنج ناحيه در سال‌جاري در و انجام مترمربعي هزار 10
.مي‌شود انجام آن روستاهاي
گيلان استان آبرساني طرح‌هاي اجراي براي امسال اعتبار ريال ميليارد افزود91 وي
ميليارد از 600 بيش طرح اين اجراي براي واقعي نياز و نيست كافي كه شده پيش‌بيني
.مي‌شود برآورد ريال
كه بود شده مصوب طرح اين اجراي براي اعتبار ريال ميليارد گذشته 30 سال:گفت وي
.يافت تحقق آن ريال ميليارد تنها 26
نگاه
ايران اقتصاد در آن نقش و غذايي صنايع
ارزش شدن برابر چند موجب توسعه درحال كشورهاي در تبديلي و غذايي صنايع ايجاد
كم ، ارزبري موادخام ، و كشاورزي محصولات بودن ارزان.است كشاورزي محصولات افزوده
صنايع ايجاد كه است عواملي ازجمله همگي سرمايه‌كم نيازبه و ارزان كار نيروي
محصولات افزوده ارزش شدن چندبرابر موجب و مي‌كند توجيه‌پذير را تبديلي
كشاورزي محصولات صادركننده كشورهاي در به‌ويژه تبديلي صنايع نقش.كشاورزي‌مي‌شود
در عامل خوداين كه مي‌دهد افزايش مراتب به را صادرات ارزش كه چرا است حائزاهميت
.است مزيت يك بين‌المللي تجارت تحولات
جمعيت رشد اول ، .مي‌افتد اتفاق مهم رويداد دو آن ، نخست مراحل و توسعه فرآيند در
درآمدي كشش به‌دليل درآمد افزايش دوم ، .دارد پي در را موادغذايي مصرف افزايش كه
دو اين توا7م اثر.است تقاضا افزايش موجب مستقيم به‌طور كه موادغذايي بالاي نسبتا
مساله يك به آن تامين بدين‌ترتيب و مي‌كند تشديد را موادغذايي تقاضاي اساسي ، متغير
.مي‌شود تبديل جدي
منابع كند ، تامين سرعت رابا كشور موردنياز و كافي غذاي بتواند كشاورزي بخش اگر
و رود به‌كار تكنولوژي و نوآوري جذب درجهت مي‌تواند ارز ، ازجمله توليد كمياب
دهد ، انجام را وظيفه اين نتواند كشاورزي بخش اگر ولي.بخشد سرعت را توسعه فرآيند
در.شود اساسي موادغذايي اجتنابناپذير واردات صرف بايد كشور ارز به‌ويژه و منابع
استمرار مزمن توسعه‌نيافتگي و كندي‌صورت‌مي‌گيرد به توسعه روند صورت ، اين
.مي‌يابد
با آن تنگاتنگ ارتباط لحاظ به غذايي صنايع توسعه كشاورزي ، شكوفايي راه‌هاي ازجمله
ارزي منابع بر و كاسته كشاورزي محصولات واردات از كشور مي‌شود سبب كه است كشاورزي
كشاورزي ، بخش توان افزايش و تبديلي صنايع ايجاد با البته ، .كند وارد فشاركمتري خود
ايجاد به را صنعت و داده افزايش را خود محصولات توليد ، كردن بامكانيزه بخش اين
.بيشتروامي‌دارد افزوده ارزش
رقابتي‌محصولات قدرت بر صنعت در فناوري و تكنولوژي توسعه فرآيند ، لزوما اين در
بين درون‌زا توسعه صورت ، اين در كه افزود خواهد ها خارجي‌رقابت داخلي‌درصحنه
ارمغان به نيز را غذايي روندي ، امنيت يافت ، چنين خواهد ادامه كشاورزي و صنعت بخش
.آورد خواهد
به كشاورزي ، سوم برنامه تدوين در كشاورزي ، وزارت برنامه‌ريزان رويكرد اين با
موادغذايي و كشاورزي توليد جنبه از بخش اين هدف‌گذاري در غذايي امنيت تامين مساله
به كشاورزي توليد افزايش هدف.شده‌اند قائل اساسي اهميت موادغذايي عرضه افزايش و
ضايعات كاهش و كشاورزان درآمد واردات ، بهبود كاهش غذايي ، امنيت تامين منظور
امنيت از جنبه چندين كشاورزي ، تكميلي و تبديلي صنايع توسعه طريق از موادغذايي
.مي‌شود شامل را غذايي
در ويژه‌اي جايگاه از همواره كشاورزي بخش كه است گونه‌اي به ايران اقتصاد ساختار
بالقوه ، امكانات.است بوده برخوردار كشور سياسي و اقتصادي ، اجتماعي توسعه فرآيند
روستايي ، مناطق در اشتغال و جمعيت توجه قابل سهم اقليم ، كشت ، تنوع قابل اراضي وسعت
سرمايه ارزش و بخش اين در سرمايه‌گذاري نسبي برتري ازجمله اقتصادي برتري معيارهاي
و اجتماعي عدالت مناسبات ، تامين توليدي ، اقتصاد ساختار و دارايي‌ها و
.مي‌كند توجيه كشاورزي رشد و توسعه براي را سرزمين‌ها اين استعداد محروميت‌زدايي ،
بايد جامعه براي غذايي امنيت پايدار ، تامين توسعه به دستيابي براي بنابراين ،
مربوطه بخش‌هاي و اجتماعي و اقتصادي توسعه برنامه كلان هدف‌هاي از يكي به‌عنوان
سوي از و پايدار توسعه سنجش براي كلي شاخص يك‌سو از غذايي امنيت يعنيشود تعيين
تغذيه ، فقر ، درزمينه مختلفي شاخص‌هاي و داده‌ها از غذايي امنيت سنجش براي ديگر ،
استفاده خارجي تجارت و مصرف خوداتكايي درآمد موادغذايي ، و كشاورزي توليد ، اشتغال ،
.مي‌شود
و كشاورزي غذايي محصولات نگهداري طول‌مدت افزايش منظور به غذايي تبديلي صنايع
و توزيع به كمك و حمل‌ونقل و انباركردن تسهيل آنها ، شدن وضايع فساد از جلوگيري
غذايي تبديلي صنايع.شود مي ايجاد بسته‌بندي و عمل‌آوري از استفاده با كالا فروش
بوده مردم عادي فعاليت‌هاي از سرزمين ، بخشي اين در اجتماعي زندگي ابتداي از ايران
انجام كشاورزي و دامداري فعاليت‌هاي امتداد در و خانگي و روستايي به‌صورت كه
.است مي‌گرفته
بهبود ضمن كه دارد توليداتي توسعه به نياز پيش از بيش ايران اقتصاد درحال‌حاضر ،
بر ايران اقتصاد بودن متكي.شود هم غيرنفتي صادرات افزايش سبب داخلي اقتصاد وضع
بين‌المللي ، و اقتصادي سياسي ، مسائل از درآمدها اين تاثيرپذيري و نفتي درآمدهاي
علاوه غذايي صنايع ميان ، اين در.است شده موجب را كشور اقتصاد شكنندگي و آسيبپذير
صادرات امر در بسزايي تاثير مي‌تواند دارد ، داخلي اقتصاد در كه مهمي نقش بر
تفاوت‌هاي ازجمله مختلف ، علل به صنايع اين ايران در اما.باشد داشته غيرنفتي
سياست‌هاي اتخاذ روستا ، و شهر در آنها پراكندگي ظرفيتي ، و تكنولوژيك مالكيتي ،
شده موجب سياستگزار ، وزارتخانه‌هاي تعدد و آنها محصولات براي قيمت‌گذاري نادرست
شده موجب علاوه به و نباشد كشور درخور و مطلوب حد در صنايع اين توسعه روند تا است
.باشد نداشته وجود آنها از كاملي شناخت نيز كلان ديدگاه از تا
بازرگاني پژوهشنامه:منبع
|
