مي‌زند لبخند كه رئيس‌جمهوري خاتمي
منطقه در آمريكا حضور نگران ايران ،
كرد گفت‌وگو ايران با بايد چرا
ايران به نگاه
4 مستوفي خان حسنعلي خاطرات
مي‌زند لبخند كه رئيس‌جمهوري خاتمي
طولاني قاسم
چهره‌اي عنوان به غرب رسانه‌اي و سياسي محافل در ايران رئيس‌جمهور خاتمي محمد
با مقايسه در خاتمي واقع در.است ديگري چيز واقعيت اما.مي‌شود شناخته ليبرال
.است محافظه‌كار كمتر اندكي تنها ايران در تندرو محافظه‌كاران
هم فرقي مي‌كند ، خود شيفته سخت را شنوندگان مي‌گويد ، سخن خاتمي محمد كه هنگامي
ملايم صدايي او.بگويد سخن آلماني يا انگليسي عربي ، فارسي ، زبان به او كه نمي‌كند
.مي‌بندد نقش خاتمي لبهاي بر لبخندي مواقع اغلب در.دارد خوش‌آهنگ و
.برد كار به متعصب و بنيادگرا شخصيت يك براي نمي‌توان را توصيف‌هايي چنين شك بدون
اشتباه به او درباره را ما خاتمي برخورد نوع است ، ممكن.است قضيه ظاهر اين اما
مي‌كرد ، سعي و بود متفاوت كاملا چهره‌اي خاتمي محمد آقاي اگر شك بدون.اندازد
برگزيده ايران جمهور رئيس عنوان به گاه هيچ كند ، برپا ايران در غربي نظام نوعي
نمي‌تواند كسي مي‌گذرد ، ايران در شاه سقوط از سال بيست از بيش كه حالي در.نمي‌شد
.برسد حكومت به ايران در مذهبي ضد انديشه‌هاي با
ايران سلطنتي خاندان مخالفان جمع به خويش جواني دوران همان از خاتمي محمد آقاي
به دموكراسي يك كشورش در كه نداشت قصد رو هيچ به خاتمي نيز زمان آن در.بود پيوسته
اسلامي ، انقلاب فقيد رهبر با خاتمي نيز مورد اين در ;دارد برپا غربي‌ها شيوه
آن پي در او انقلابي فكران هم و خاتمي چه آن.بود عقيده هم (ره) خميني آيت‌الله
اسلامي شريعت قوانين محور بر چيز همه آن در كه بود اسلامي حكومت يك تشكيل بودند ،
.باشد استوار
شده تبديل ايراني اصلاح‌طلبان اول اميد به خاتمي محمد آقاي هم‌اكنون تقدير هر به
در بلكه دارد ، وجود خاتمي محمد مورد در نگرشي چنين غرب در تنها نكنيد ، تصور.است
.دارد وجود اصلاح‌طلبان رهبر عنوان به خاتمي از بسياري انتظارات نيز ايران خود
بيشتر ;شود برگزيده ايران جمهور رئيس عنوان به پياپي دوبار توانست خاتمي محمد
در.هستند بيشتري آزادي‌هاي دنبال به كه بودند ، جواناني و زنان خاتمي طرفداران
ايراني جوانان و زنان مديون ديگري چيز هر از بيش را خود فعلي موقعيت خاتمي واقع
.است
مذهبي عنوان با او.هست نيز مذهبي روحاني يك خود سياسي پست بر علاوه خاتمي محمد
.هست نيز (ص)محمد حضرت خاندان از اين بر علاوه و مي‌شود شناخته "حجت‌الاسلام"
برجسته روحانيون از او پدر.آمد دنيا به ايران مركز در يزد كويري شهر در خاتمي
.رفت قم علميه حوزه به اسلامي علوم در تحصيل براي سال 1961 در خاتمي.بود ايراني
پايان به تربيتي علوم و فلسفه رشته در را خود آكادميك تحصيلات او اين بر علاوه
(ره)آيت‌الله‌خميني انقلابي پيام‌هاي و نامه‌ها توزيع به مدتي خاتمي بعدها.برد
.پرداخت ايران مردم ميان در
.كرد خدمت ايران مجلس نماينده عنوان به را مدتي خاتمي شاهنشاهي نظام سقوط از پس
چنداني تاثيرگذاري قدرت از ايران در پارلمان قدرت ، نهادهاي ديگر با مقايسه در
اسلامي ارشاد و فرهنگ وزارت پست در خاتمي محمد بعد به سال 1982 از.نيست برخوردار
عراق و ايران ميان ساله هشت جنگ جريان در همچنين داد ، ادامه خود فعاليت‌هاي به
.مي‌كرد هدايت نيز را جنگ تبليغات امور خاتمي محمد آقاي
.شد آشكار محافظه‌كاران و خاتمي ميان اختلاف‌نظر تدريج به نود دهه اوايل از اما
.مي‌كرد حمايت ايران محتاطانه گشايش از اقتصادي دلايل به ويژه به خاتمي محمد كه چرا
سياست يك پيگيري اقتصادي موانع و مشكلات از ايران رفت برون راه او اعتقاد به
نمي‌توانستند بنيادگرايان زمان آن در امابود كشور خارجي و داخلي گشايش بر مبتني
وزارت پست از شد ناگزير خاتمي محمد همين براي.كنند تحمل را سياسي انديشه چنين
را ملي كتابخانه مديريت او مرحله اين از پس.كند كناره‌گيري اسلامي ارشاد و فرهنگ
.گرفت عهده بر
كسب با ايران جمهوري رياست انتخابات در شد موفق خاتمي سال 1997 مه ماه در اما
هاشمي جانشين عنوان به و يافته دست چشمگير پيروزي يك بر آرا درصد هفتاد حدود
هشتاد حدود توانست ، خاتمي بعد سال چهارشود برگزيده سابق رئيس‌جمهور رفسنجاني
رئيس‌جمهور عنوان به دوم بار براي و داده اختصاص خود به را ايراني‌ها آراي درصد
.شود برگزيده ايران
به شده داده وعده اصلاحات زمينه در است نتوانسته تاكنون خاتمي محمد چند هر
او به دل همچنان ايراني‌ها بيشتر حال اين با ولي يابد ، دست توجهي شايان موفقيت‌هاي
طرفداران مي‌شود ، ظاهر جمع مقابل در ايران ساله رئيس‌جمهور 59 كه هرگاه.بسته‌اند
مي‌پردازند ، احساسات ابراز به تمام‌تر هرچه شدت با زنان و جوانان ويژه به او ، پرشور
.است شده ظاهر آنها مقابل در پاپ موسيقي ستاره يك كه گويي
بالايي بسيار محبوبيت از همچنان خاتمي محمد كه ندارد وجود باره اين در شكي
دموكراسي" يك ايجاد خصوص در خود هدف به است نتوانسته تاكنون او اما است برخوردار
قوانين براساس كه كرد فراموش را نكته اين نبايد البته.شود نزديك چندان "اسلامي
يك شماره مرد.مي‌شود محسوب مملكت دوم مقام ايران در رئيس‌جمهور اسلامي جمهوري
.است كشور اين مذهبي رهبر ايران
منطقه در آمريكا حضور نگران ايران ،
ايراني‌ها.است منطقه در آمريكا متحده ايالات فزون‌طلبي‌هاي نگران ايران دولت
با دارد قصد ايران.مي‌كنند دنبال منطقه در را تشنج‌زدايي سياست كه كرده‌اند اعلام
عرب كشورهاي و ميانه آسياي كشورهاي نوين افغانستان با خود دوستانه روابط توسعه
.كند ايفا خود پيرامون منطقه در ثبات ايجاد در سرنوشت‌سازي نقش خليج‌فارس حوزه
مهمي بسيار تحولات و فرازونشيبها شاهد آمريكا و ايران روابط اخير ماه‌هاي طي
"Karine A" كشتي ماجراي كه رسيد خود اوج به زماني كشور دو روابط در تنش.است بوده
براي ايراني سلاح‌هاي حامل كشتي اين كه مي‌كردند ادعا اسرائيليهاشد مطرح
.است فلسطيني خودگردان تشكيلات
افزايش شدت به منطقه در را خود نظامي حضور اخير ماه‌هاي طي آمريكايي‌ها چند هر
نشده مشاهده واشنگتن قبال در ايران فتار تغيير از اثري هيچ تاكنون ولي داده‌اند ،
خود نيروهاي بوش جورج تروريستي ضد لشكركشي چارچوب در آمريكايي‌ها است ، گفتني.است
.مي‌كند دنبال را خود سياست همچنان ايران حال هر به.داشته‌اند گسيل منطقه به را
در ثبات ايجاد و ايران استقلال حفظ را خود منطقه‌اي سياست هدف مهمترين ايراني‌ها
جديد دولت با خود دوستانه روابط بر همواره تهران ميان اين در.مي‌دانند منطقه تمام
مي‌شود ، محسوب آمريكا طرفدار كرزاي حامد دولت كه آنجايي از.مي‌كند تاكيد افغانستان
قابل شريكي عنوان به ايران كه مي‌گيرد صورت هدف اين با دولت اين از ايران حمايت
.شود شناخته غرب براي اعتماد
.مي‌شوند نزديك هم به نزديك آينده‌اي در آمريكا و ايران كه كرد تصور نبايد البته
احتمال ايناست كرده كشف را "شرارت محور" اصطلاح بوش جورج كه زماني از ويژه به
جورج استدلال كه هستند اعتقاد اين بر ايراني مقامات.است شده نيز پيش از ضعيف‌تر
مانند دقيقا "ماست بر نيست ، ما با كه هر" كه خصوص اين در آمريكا جمهور رئيس بوش
ايالات سياست‌هاي تمام با كه است كرده اعلام بارها ايران دولت.است طالبان استدلال
ابطحي محمد.نباشد تروريسم مخالف ايران كه نمي‌شود دليل اين ولي نيست ، موافق متحده
آمريكا به تروريستي حملات از پس تهران كه است باور اين بر ايران ، جمهور رئيس مشاور
جهان كشورهاي همه اينكه جز نيست ، چاره‌اي تروريسم با مقابله براي كه است دريافته
را تروريسم ريشه‌هاي سياسي ابزارهاي از بهره‌گيري با و داده هم دست به دست
موجب زور به آمريكا جمهور رئيس بوش ، جورج شدن متوسل است ، معتقد ابطحي.بخشكانند
.برود دست از تروريسم كردن نابود براي تاريخي فرصت اين كه است شده
آمريكايي‌ها سياست‌هاي با را خود مخالفت هيچ‌گاه ايران خارجي سياست دست‌اندركاران
.نمي‌كنند پنهان جهان سراسر در
مي‌كند تلاش خود نفوذ گسترش و جهان كردن تك‌قطبي جهت در آمريكا آنها اعتقاد به
تمام و مي‌شود تدوين انقلاب رهبر شخص سوي از ايران خارجي سياست است ، گفتني
ديپلماسي دستگاه چند هرهستند سياست‌ها اين اجراي مسئول ايران حكومتي دستگاه‌هاي
امور ناظران از برخي اما مي‌كند ، فعاليت شده شناخته و خاص نهادهايي پوشش در ايران
ايران در قدرت صاحب سازمان‌هاي و نهادها برخي كه هستند اعتقاد اين بر تهران در
وزارت با هماهنگي به ملزم را خود هيچ‌گاه و مي‌كنند دنبال را خود خاص خارجي سياست
.نمي‌بينند امورخارجه
ايران ميان تنش ايجاد موجب اخير ماه‌هاي طي كه است مواردي از يكي افغانستان موضوع
جهت در كه مي‌كنند متهم را ايران آمريكاييهااست شده آمريكا متحده ايالات و
كه كردند اعلام آمريكايي‌ها نيز پيش چنديميكند تلاش افغانستان موقت دولت تضعيف
ايران كه حالي در.كرده‌اند بازداشت افغانستان در را پاسداران سپاه اعضاي از شماري
.مي‌كند رد را اتهام‌ها اين تمام
كه دارد منافعي افغانستان در پاكستان همانند نيز ايران كه پذيرفت بايد حال هر در
لبنان در يا عراق شمال در منافعي چنين وجود.بكوشد منافع اين از دفاع جهت در بايد
.شود باز متعددي مناقشه‌هاي به ايراني‌ها پاي كه شد موجب نيز
حامد رهبري به افغانستان موقت دولت كه كنند توجه مسئله اين به بايد ايراني‌ها
از.است بوده ايران طرفدار معاصر تاريخ در افغانستان ديگر دولت هر از بيشتر كرزاي
بزرگي اشتباه مرتكب درواقع برآيند ، دولت اين تضعيف صدد در اين‌ها اگر اين‌رو
روند اين و است منطقه در متحده ايالات نفوذ گسترش نگران ايران دولت ولي.شده‌اند
نتيجه اين به تدريج به نيز آمريكايي‌ها سو ديگر از.مي‌داند خود براي تهديدي را
از.مي‌شود محسوب منطقه در آنها سياست‌هاي مقابل در بزرگي مانع ايران كه رسيده‌اند
بيشتر چه هر وخامت شاهد دور چندان نه آينده‌اي در كه دارد وجود احتمال اين اين‌رو
.باشيم كشور دو ميان روابط عرصه در اوضاع
سايتونگ سورشر نويد از نقل به
كرد گفت‌وگو ايران با بايد چرا
كه مي‌كنند استدلال چنين همواره ايران با آلمان فدرال جمهوري روابط توسعه مخالفان
است جالب.داد قرار فشار تحت را كشور اين بايد ايران در بشر حقوق نقض دليل به
با را "انتقادي گفت‌وگوهاي" روند آلمان كه كهل ، هلموت صدراعظمي دوره در كه بدانيد
آلمان ، كنوني دولت دهنده تشكيل احزاب يعني اپوزيسيون ، احزاب مي‌كرد ، دنبال ايران
.مي‌كردند انتقاد ايران قبال در آلمان سياست‌هاي از همواره
جهت در تلاش سبب به را فعلي دولت كه هستند آلمان سابق دولت اعضاي از برخي اكنون
.مي‌دهند قرار انتقاد مورد ايران با روابط گسترش
سياست زماني آلمان سابق خارجه امور وزير "كينكل كلاوس" آقاي كه است حالي در اين
جرات حتي ايران در كس هيچ كه مي‌كرد اجرا ايران مورد در را "انتقادي گفت‌وگوهاي"
.بيانديشد اصلاحات به كه نداشت را آن
برلين در دادگاهي نيز آن از پس و آمد پيش "ميكونوس" واقعه كه بود گيرودار اين در
كرد محكوم واقعه اين در مشاركت اتهام به را ايران وقت عالي‌رتبه مقامات از تن چند
مسئله اين حتي.شد بحراني شدت به آلمان و ايران روابط ديگر بار يك ترتيب بدين و
.بخوانند فرا ايران از را خود سفراي مدتي اروپا اتحاديه عضو كشورهاي كه شد باعث
بود مشكل‌ساز ديگري چيز هر از بيش انتقادي گفت‌وگوهاي سياست با ارتباط در آنچه
مبناي بر انتقادي گفت‌وگوهاي اصولا.بود طرف دو ميان فرهنگي تفاوت‌هاي بر تاكيد
.بود گرفته شكل فرهنگي تفاوت‌هاي
تاكيد طرف دو در متفاوت تمدن‌هاي حتي يا و فرهنگ‌ها وجود بر همواره كه طوري به
را امكان اين ايران در محافظه‌كار نيروهاي به خود دست با آلمان ترتيب بدين.مي‌شد
مقابله غرب به نزديكي جهت در تلاش گونه هر با فرهنگي تفاوت‌هاي سبب به كه مي‌داد
مانع كه بود استوار مبنايي بر انتقادي گفت‌وگوهاي سياست سخن ديگر به.نمايند
با انتقادي گفت‌وگوهاي سياست شكست دلايل از ديگر يكي.مي‌شد طرف دو ميان نزديكي
.داشت سروكار ايراني محافظه‌كاران با زمان آن در كينكل كلاوس آقاي كه بود اين ايران
و فردي آزادي‌هاي به ايران مردم كه است آن بيانگر ايران در اجتماعي تحولات اما
سياسي شرايط مدت اين در.مي‌كنند حركت مسير اين در و بسته‌اند دل دموكراتيك حقوق
در مي‌توانند دموكراتيك اصلاحات طرفداران كه است شده متحول آنچنان ايران در
تحول اينكنند خود آن از را ايران مردم آراي توجه قابل اكثريت مختلف انتخابات
.بدانند قدر را آن آلماني‌ها ويژه به و غربي‌ها بايد كه است مثبتي بسيار
نوعي نيز خارجي سياست عرصه‌هاي در ايران اصلاح‌طلب رئيس‌جمهور خاتمي ، محمد دولت
به.است داشته همراه به توجهي قابل موفقيت تاكنون كه مي‌كند دنبال را گشايش سياست
خود مشكل‌ساز همسايگان از دسته آن با است توانسته اخير سال‌هاي طي ايران كه طوري
اين در اقليت‌ها قبال در را سازنده‌اي سياست ايران دولت همچنين.برسد تفاهم به
ايفا منطقه در ثبات و امنيت حفظ در سزايي به نقش سياست‌ها اين.مي‌كند دنبال كشور
.مي‌كند
سنگين سايه زير را خود نتوانسته‌اند هنوز اصلاح‌طلبان داخلي ، سياست عرصه در اما
با اصلاح‌طلبان سال‌ها اين در.كنند خلاص موجود قدرتمند نهادهاي و محافظه‌كاران
به آنها شرايطي چنين در.بوده‌اند روبه‌رو خود داخلي مخالفان سوي از متفاوتي حملات
.كنند حركت خود اهداف به دستيابي جهت در مي‌توانند سختي
از ممانعت به مي‌توان اصلاح‌طلبان با مبارزه براي محافظه‌كاران حربه‌هاي جمله از
اصلاحات جبهه اول طراز شخصيت‌هاي محاكمه نيز و مخالف روزنامه‌هاي برخي انتشار
خاتمي محمد گشايش سياست‌هاي در اختلال ايجاد كارها اين از هدف.كرد اشاره
.است بوده ايران رئيس‌جمهور
به و اروپايي‌ها بايد آيا كه مي‌شود مطرح پرسش اين حساسي شرايط چنين در حال هر به
محدود را روابط اين اينكه يا دهند ، گسترش ايران با را خود روابط آلماني‌ها ويژه
مي‌شود؟ تمام ايراني اصلاح‌طلبان زيان به ايران و آلمان روابط شدن تيره آيا كنند؟
با روابط قطع آيا كند؟ حمايت اصلاح‌طلبان از بايد آلمان كنوني شرايط در اصولا آيا
و اجتماعي تحولات سير و ايران بر حاكم كنوني شرايط به توجه با است؟ پذيرفتني ايران
ايران در دموكراتيك جوان جنبش از بايد آلماني‌ها مي‌رسد ، نظر به كشور اين در سياسي
.كنند حمايت
اصلاح‌طلبان تضعيف به نه‌تنها اروپايي‌ها و ايران ميان روابط تيرگي گونه هر
البته.مي‌كند روبه‌رو خطر با منطقه سراسر در را تشنج‌زدايي سياست بلكه مي‌انجامد ،
.كرد سكوت بشر حقوق نقض قبال در بايد كه نيست معنا بدان سياستي چنين پيگيري
گونه هيچ كه كرد عمل گونه‌اي به بايد ايران در اصلاحات روند از حمايت براي همچنين
سياست تا هستند ، فرصت مترصد آنها كه چرا.نداد اصلاحات مخالفان دست به بهانه‌اي
.سازند مختل را خاتمي گشايش
دي‌ولت از نقل به
ايران به نگاه
مشترك نياز دشمني
در بيشتري طرفداران بكوبند ، جنگ طبل بر بيشتر هرچه او دستياران و دوم بوش جورج
انتخابات در جمهوريخواهان پيروزي تضمين يعني اين.مي‌كنند پيدا آمريكا عمومي افكار
امسال آبان‌ماه كه متحده ايالات فرمانداران و سنا نمايندگان‌ميان‌دوره‌اي مجلس
.مي‌شود برگزار
و احزاب موفقيت ملاك معمولا كه آمريكا عمومي افكار به نگاهي چنين شايد
جورج موفقيت چه.برسد نظر به غيردقيق امر بدو در آنهاست داخلي عملكرد رئيسان‌جمهور
به دادن سامان در را وي مفرط ضعف‌هاي نتوانست هم عراق عليه جنگ 1991 در اول بوش
كه بود كلينتون بيل اين و بپوشاند رفاهي سياست‌هاي و اشتغال جمله از داخلي مسائل
از 11 پس حوادث اما.شد ميدان پيروز سال 1992 انتخابات در داخل به نگاه سياست با
برطرف و امنيتي نيازهاي به رفاهي مسائل از را آمريكا عمومي افكار رويكرد سپتامبر
پوشش.دارد كشور اين مرزهاي از بيرون در ريشه كه است كرده معطوف تهديدهايي كردن
عمدتا كه جنگ طرفدار جناح‌هاي تبليغاتي فشار و آمريكايي رسانه‌هاي يك‌سويه خبري
بين مي‌كنند سعي و مي‌شود حمايت اسرائيل هوادار يهوديان قدرتمند لابي‌هاي جانب از
چنين تقويت موجب نيز كنند ايجاد پيوندي هم اشغالي فلسطين وقايع و سپتامبر حادثه 11
قرار تبليغات اين سبيل مركز در كه است كشورهايي از هم ايران.است شده رويكردي
ادعاي اشغالي ، سرزمين‌هاي در تحولات بين مي‌توان راحتي به رو اين از.است گرفته
با جمهوريخواهان ، به سال از 60 پس يهوديان مجدد رويكرد و تروريسم از ايران حمايت
زمستان در بوش جورج ضدايراني موضع كه كرد برقرار پيوندي آمريكا آينده انتخابات
كوندواليزا خانم زبان از آن تكرار نيز و شرارت محور در ايران دادن قرار و گذشته
.مي‌دهد نشان آمريكا خارجي سياست در را روند اين استمرار همگي گذشته دوشنبه در رايس
دو انتخابات در كه جمهوريخواهان و دارند قرار محبوبيت اوج در جمهوريخواهان اينك
ديگري زمان هر از بيش بودند ، كرده كسب را يهوديان آراء درصد تنها 19 پيش سال
تضمين خود براي را قدرتمند و منسجم اما كوچك جامعه اين كيفي آراء توانسته‌اند ،
.كنند
سياسي احزاب بين قدرت جابه‌جايي شاهد دوبار تاكنون اسلامي جمهوري دوران در ايران
رقيب بر جمهوريخواهان پيروزي اين و است بوده جمهوريخواهان نفع به آمريكا
.است گذاشته ما كشور خارجي سياست بر را فشار و تاثير بيشترين دموكراتيكشان
سفارت تسخير از ناشي انقلابي شور تاثير تحت ايران كه بود سال 1980 در اول بار
آمدن كار روي به كمك هدف با را آشكاري بازي امام ، خط پيرو دانشجويان توسط آمريكا
جمهوري رياست انتخابات از پيش توافقات برخي چنانچه اگر.كرد آغاز جمهوريخواهان
و مي‌گذاشت سفيد كاخ به پا بار دومين براي كارتر جيمي مي‌داد ، نتيجه آمريكا
اما.مي‌خورد ورق ديگر گونه‌اي به واشنگتن _ تهران روابط تاريخ احتمالا
ريگان با كه مي‌كردند تحليل چنين زمان آن در ايران خارجي سياست وقت تصميم‌گيران
به مي‌توان بود درآمده بزرگ شيطان نماد صورت به كه كارتري جيمي از بهتر جمهوريخواه
تبديل آمريكا و ايران روابط اصلي بازيگر به كه امام خط پيرو دانشجويان.رسيد توافق
زمامداري روز آخرين تا را گروگان‌ها آزادي حتي كه رفتند پيش آنجا تا بودند شده
را بيضي‌شكل اتاق كليد كارتر كه آن از پس ساعاتي درست و انداختند عقب به نيز كارتر
.شدند آمريكا روانه و آزاد روز از 444 پس نيز آمريكايي گروگان‌هاي سپرد ، ريگان به
چهار مدت در كه كشوري دو بين دشمني جو شدن حاكم به توجه با و زمان آن در البته
جيمي از كه تصوري شايد داشتند ، هم با را روابط الگوهاي نزديك‌ترين از يكي دهه
نظامي‌گرايانه رويكرد اما مي‌نمود منطقي حدودي تا داشت وجود دموكرات حزب و كارتر
سطح در شوروي اتحاد فروپاشي به نهايت در كه جهان سياست به جمهوريخواهان و ريگان
عراق و ايران جنگ پايان در آمريكا و ايران نظامي رويارويي نيز و بين‌المللي كلان
در كارتر جيمي ميانجيگرانه و صلح‌خواهانه نقش نيز و شد منجر منطقه‌اي سطح در
حكايت مركزي آمريكاي و بالكان سودان ، بروندي ، و رواندا چون بين‌المللي بحران‌هاي
گونه‌اي به را واشنگتن _ تهران روابط مي‌توانست كارتر مجدد انتخاب كه داشت آن از
در تعهدي جمهوري رئيس مقام در ريگان چون.ببرد پيش انقلاب اوليه دوران از متفاوت
.بداند آن به پايبند را خود كه بود نسپرده ايران به گروگان‌ها آزادي قبال
دموكرات‌هاي ذهنيت تاثير تحت نيز دموكرات كلينتون بيل جمهوري رياست اول دوره
نيز كارتر دوران در كه كلينتون خارجه وزير كريستوفر وارن ويژه به و انقلاب دوران
منع قانون و عراق و ايران جانبه دو مهار سياست جز بود ، خارجه وزير معاون
كشور دو براي دستاوردي ايران نفتي امور در دلار ميليون از 20 بيش سرمايه‌گذاري
جمهوري رياست دوم دوره در كريستوفر جاي به آلبرايت مادلين انتخاب با اما.نداشت
ايران در جمهوري رياست به خاتمي محمد سيد انتخاب با آن نسبي همزماني و كلينتون
تا شد برداشته يكديگر به كشور دو عميق كينه‌هاي گذاشتن سر پشت در كوچك چند هر گامي
ديوار برداشتن ميان از لزوم بر سي‌ان‌ان با خود معروف گفت‌وگوي در خاتمي كه آنجا
در 150 كه پذيرفت بار نخستين براي هم كلينتون و كرد تاكيد كشور دو بين بي‌اعتمادي
به تاريخي ستم‌هاي متحده ايالات گذشته سال پنجاه در و غربي كشورهاي گذشته سال
.داشته‌اند روا ايران
بي‌اعتمادي و ترس با يك هر و نرفت فراتر ديپلماتيك تعارف حد از تحول اين اما
.مي‌كرد ترغيب اول گام برداشتن به را ديگري
از 11 پس ويژه به و جمهوريخواهان آمدن كار روي با كه نشد برداشته تنها نه اول گام
قرار دوم بوش جورج اختيار در را لازم بين‌المللي حدودي تا و داخلي مشروعيت سپتامبر
اينك.بپردازد بزرگ شيطان ايده با رويارويي به شيطان ، محور طرح با تا داد
دست داخلي حمايت جلب در خود موفق سياست از كه نمي‌بينند دليلي جمهوريخواهان
ايالات جهاني منافع متوجه هم را تهديدهايي است ممكن سياست اين كه چند هر بردارند ،
را خود روياروي كشورهاي كه مي‌دهند ترجيح آمريكايي‌ها شرايطي چنين در.بكند متحده
وجود از بهره‌برداري ضمن يا (مذاكره طريق از ترجيحا) كنند وادار كامل تسليم به يا
كنند ، موكول انتخابات از بعد به را مذاكرات تكليف تعيين ذهني ، چند هر خارجي دشمن
سال‌هاي در را خود اساسي تصميمات آمريكا جمهوري روساي كه است داده نشان هم تجربه
.نمي‌دهند قرار ريسك معرض در را خود خوب موقعيت و مي‌گيرند خود جمهوري رياست پاياني
4 مستوفي خان حسنعلي خاطرات
رفت آمريكا به اينشتين چگونه
نصرآباد زرويي ابوالفضل كوشش به
مستوفي حسنعلي‌خان پروفسور سر:از تقرير
پيشكار خان حسين ميرزا:از تحرير
.است آگاه "اينشتين" مرحوم و "ژيد آندره" مرحوم دوستي و مودت ميزان به كسي كمتر
در ديگري و شد نائل فيزيك رشته در نوبل جايزه اخذ به سال 1921 در يكي دو ، اين از
.كرد دريافت را نوبل ادبي جايزه سال 1947
تاريخ] رسيد دستم به "ژيد آندره" از تلگرافي كه بود سپتامبر 1933 اواسط احتمالا
ميرزا بي‌مقدار ، حقير از توضيح.سپتامبر 1933 هشتم:است اين تلگراف ، متن بر مندرج
.بودم متحده ايالات در مذاكرات برخي انجام براي بنده اين روزها ، آن [پيشكار حسين
:بود چنين تلگراف متن
عزيز ، دوست"
براي را او.است خطر در اينشتين مشترك‌مان دوست بگويم اگر شد خواهيد متاثر لابد
همفكري به.نمي‌داند امن اقامت براي را پاريس او ولي كرده‌ام دعوت فرانسه به اقامت
".ژيد ;ارادتمند.دارم مبرم نياز شما
شمسي هجري پاييز1312 از كه كنم عرض ناچارم گرامي ، خواننده ذهن شدن روشن براي
مهاجرت موجب امر همين و گرفت شدت هيتلري آلمان در ضديهود امواج (ميلادي 1933)
.شد ديگر كشورهاي به يهوديان از بسياري
با كنم ، ياد آن از مناسبتي به نيز بعدها شايد و كردم عرض قبلا كه همان‌طور بنده
مرحوم اقامت و جاني تامين براي وساطت زمينه و داشتم آشنايي مختصر هيتلر مرحوم
و بمباران‌ها جنگ ، دامنه شدن فراگير واسطه به اما بود فراهم آلمان در اينشتين
"اينشتين" براي روز همان.نمي‌ديدم صلاح به را وساطتي چنين جمعي ، كشتارهاي
:بود پيشنهاد سه حاوي كه فرستادم تلگرافي
ايران به ايشان مهاجرت زمينه كردن فراهم _1
متحده ايالات به ايشان انتقال _2
"منچستر" دانشگاه در ايشان تدريس امكان ساختن فراهم و انگلستان به ايشان انتقال _3
كه "رادرفورد ارنست" مرحوم دوستم با مذاكره از پس آخر ، پيشنهاد اين البته و)
(.شد ارائه گفت ، خواهم او درباره مفصل‌تر بعدها ،
بود افزوده ايران ، به مهاجرت براي بسيار اشتياق اظهار با جواب ، در اينشتين مرحوم
ايالات به انتقال كه را دوم گزينه مناسبتر ، پژوهشي امكانات وجود به توجه با كه
.مي‌دهد ترجيح بود ، آمريكا متحده
شد ، برگزار جمهوري رياست كاخ در كمترين اين افتخار به كه شامي ضيافت در را موضوع
كرد استقبال آن از بسيار ايشان و گذاشتم ميان در "روزولت دلانو فرانكلين" مرحوم با
در را نكته يك ذكر.است عالم سراسر دانشمندان از پذيرايي آماده متبوعش دولت گفت و
نوشته‌اند ، نويسان حال شرح و مورخان از برخي آنچه برخلاف.مي‌دانم ضروري جا اين
هيتلر مرحوم.نداشت فرار يا گريز شكل وجه هيچ به آلمان ، از اينشتين مرحوم مهاجرت
را ايشان تا شد باعث چه آن و كرد بسيار تلاش اينشتين ، سفر مقدمات ساختن فراهم در
.بود دست اين از بزرگواري‌هايي و اقدامات كنم ، دعوت ايران به عمرشان آخر سال‌هاي در
پرينستون شهر در كه عمارتي در و شد متحده ايالات وارد اكتبر 1933 هفدهم اينشتين ،
.گزيد سكني بوديم ، ديده تدارك او براي
|
