سدهاي‌زلزله‌آفرين
دستاورد
غول‌آسا كامپيوتري ;جهان
دانشمند نگاه
سدهاي‌زلزله‌آفرين
زمين‌شناسي
(بي‌بي‌سي خبرنگار) كرباي آلكس
رضائي فرهاد:ترجمه
ويرانگر زمين‌لرزه ايجاد براي عاملي مي‌تواند كوهستاني مناطق در بزرگ سدهاي ساخت
نيز وسيع مقياس در شده انجام كان‌كني‌هاي و معدن‌كاوي و باشد مناطق اين در
باشد داشته دنبال به مشابهي مخرب اثرات مي‌تواند
شده‌اند ، احداث كوهستاني مناطق در كه بزرگي سدهاي زمين‌شناس دانشمند يك اظهار مطابق
تهديد شدت به را مي‌برند سر به سدها اين اطراف و نزديكي در كه مردمي زندگي
ساخت انسان سازه‌هاي اين اطراف در زيستن احتمالي خطرات از بايد آنها و مي‌كنند
.شوند آگاه
پوسته سوي از كه فشاري واسطه به است ممكن احتمالي خطرات مي‌گويد زمين‌شناس اين
وي عقيده به.پيوندد وقوع به مي‌شود ، وارد سدها اين به خطرناكي ميزان به زمين
در بزرگ سدهاي ساخت است ، رسيده ثبت به جهان كشور چندين در مشابهي موارد كه همچنان
و باشد مناطق اين در ويرانگر زمين‌لرزه ايجاد براي عاملي مي‌تواند كوهستاني مناطق
در مي‌تواند نيز وسيع مقياس در شده انجام كان‌كني‌هاي و معدن‌كاوي آن ، بر علاوه
هشداردهنده دانشمند اين.باشد داشته دنبال به مشابهي مخرب اثرات كوهستاني نواحي
در قبلا كه است زمين‌شناختي ، علوم پروفسور ،(Chris Hartnady) هارتنادي كريس
اشتغال تدريس به جنوبي آفريقاي كشور در تاون كيپ دانشگاه زمين‌شناختي علوم دانشكده
.است داشته
كه "آفريقا كوه‌هاي اجلاس" عنوان با كنفرانسي طي را خويش توجه جالب نظريات وي
جهان علمي جامعه به شد ، برگزار و ميزباني (UNEP) متحد ملل زيست محيط برنامه توسط
تكتونيكي نيروهاي واسطه به آفريقا قاره از بخش‌هايي وي اعتقاد به.است داده ارائه
مزبور مناطق در نيروها اين و است آسيبپذير بسيار مي‌دهد ، شكل را قاره اين كه
.بيانجامد تلخ حادثه‌اي به مي‌تواند
زمين‌لرزه سوي به پيش
مناطق":كرد اعلام "آفريقا كوه‌هاي اجلاس" در خود سخنراني طي "هارتنادي" پروفسور
لحاظ به مناطق اين كه چرا دارد ، قرار ناپايداري وضعيت در آفريقا قاره از وسيعي
در كه عظيمي جمعيت براي كوهستاني نواحي در ويژه به وضعيت اين و است فعال تكتونيكي
همراه به قابل‌توجهي بالقوه خطرات مي‌گذارد ، پشت‌سر را روزافزوني رشد مناطق اين
".دارد
از ناشي اقتصادي هزينه":شد يادآور خود سخنراني ادامه در زمين‌شناس محقق اين
فزاينده‌اي رشد قرن اين طي احتمالا آتشفشان فوران و زمين‌لرزه با مرتبط فجايع
يا آب ذخيره براي را جذابي بسيار نواحي كوهستاني ، مناطق":افزود وي ".داشت خواهد
همچون مثال طور به مرتفع ، نواحي اين اما مي‌گذارد ، نمايش به هيدروالكتريكي طرح‌هاي
كه است همراه كمربندهايي با معمولا جنوبي ، و شرقي آفريقاي در واقع كوهستاني مناطق
ايجاد زمين پوسته در را جابه‌جايي‌هايي و شكاف‌ها و بوده فعال تكتونيكي لحاظ به
".مي‌كند
است معتقد لندن ، در كريگ بنفيلد طبيعي مخاطرات تحقيقات مركز مدير كوئير ، مك بيل
جهاني ، معضل يك بسان زمين‌لرزه يا آتشفشان فوران با مرتبط فجايع از ناشي خسارت‌هاي
خسارت‌ها اين و گريبانند به دست آن با دنيا سراسر در مردم همه كه است مسئله‌اي
.نمي‌شود محدود منطقه يك به تنها
هنگام به كه ندارد وجود شكي":كرد تصريح بي‌بي‌سي خبرنگار با گفت‌وگو در كوئير مك
در وي ".رفت خواهيد پيش زمين‌لرزه سوي به آب ، مصنوعي مخزن و آبانبار يك ايجاد
حال در بزرگ معضل يك سوي به چين كشور در گورجز سد [مثال طور به]":افزود ادامه
كوهستاني مناطق در را سدي اگر كه دارد وجود نيز نگراني اين همچنين.است پيشروي
پر را مزبور سد است ممكن كه ريزشي ;داشت خواهد وجود همواره كوه ريزش خطر بسازيد ،
عظيم ريزش چطور كه مي‌دهد شرح كريگ بنفيلد تحقيقات مركز مدير ".كند سنگريزه از
.گرفت را انسان از 2500 بيش جان سال 1963 در ايتاليا شمال در وايونت سد پشت در كوه
پايين شهر سوي به سد فراز از نخاله از پر آب و آمدند فرود سد پشت در سنگريزه‌ها
.كرد پارو ساكنانش با را مزبور شهر و شد سرازير دست
به وي.دارد قرار فشار تحت شدت به آفريقا قاره پوسته هارتنادي ، پروفسور اعتقاد به
توده سبب به آفريقا قاره پوسته به وارده فشار از بخشي":گفت بي‌بي‌سي خبرگزاري
حال در شرقي جنوب آفريقاي پوسته از وسيعي بخش زير در كه آتشفشاني گرم سنگ از عظيمي
به كه است نيروهايي از ناشي فشار اين از ديگري بخش و شده ايجاد است ، آمدن بالا
".مي‌آيد وارد سومالي و بوني تكتونيكي صفحات مرزي ناحيه
در و مناطق اين در وسيع كان‌كني و معدن‌كاوي كه است عقيده اين بر زمين‌شناس اين
منجر مزبور نواحي در زمين‌لرزه ايجاد به مشابهي طور به مي‌تواند آفريقا قاره جنوب
.آورد همراه به را وسيعي مالي و جاني خسارت‌هاي و شده
زمين‌شناختي مخاطرات به توجهي كم
چند.كرد شدن پر به شروع لسوتو در كيتس سد پشت آب مخزن سال 1995 ، اكتبر اواخر در
ميزان 1/3 به لرزه‌ها اين از يكي و كردند احساس زمين در را لرزش‌هايي مردم بعد روز
.گرفت قرار ثبت مورد سال 1996 ژانويه سوم در ريشتر
ارتباط در زمين‌لرزه اين از ناشي اثرات و ريشه كه هستم مطمئن":مي‌گويد هارتنادي
آن اثر در و شد ساخته هند در واقع كوينا در سدي سال 1964 در.بود مزبور سد با
ساخت از گريزي اگر رو اين از.لرزاند را مزبور منطقه سال 1967 در بزرگي زمين‌لرزه
با و دقيق بسيار مهندسي با همراه بايد ساخت‌وساز اين نيست ، مناطق قبيل اين در سد
".گيرد صورت مي‌دهيم ، انجام اكنون آنچه به نسبت بيشتري حساسيت
خاك جابه‌جايي و آتشفشاني فعاليت زلزله ، نظير زمين‌شناختي مخاطرات است معتقد وي
خطرات اين":مي‌گويد او.گرفته‌اند قرار توجه مورد كمتر كه هستند مسائلي جمله از
تحقيقات نيازمند شدت به ما و باشد واقعي‌تر اقليم تغيير از است ممكن آفريقا براي
با تحقيقاتي فعاليت‌هاي اقليم ، تغيير خصوص در كه همچنان هستيم ، زمينه اين در بيشتر
يا كاليفرنيا همچون يافته توسعه جهان در زمين‌شناختي مخاطراتميشود دنبال جديت
كه آفريقا نظير مناطقي در آنها دانش از بخشي اما مي‌رود ، شمار به معضل يك نيز ژاپن
".داشت نخواهد زيادي كاربرد دارد ، متفاوتي شرايط
پيش‌بيني جهت در لازم فناوري‌هاي توسعه نيازمند ما زمين‌شناس ، اين اظهار به بنا
زمان از دقيقي اطلاع اكنون.هستيم زمين‌شناختي خطرات و طبيعي پديده‌هاي اين‌گونه
را قرني است ممكن يا و پيوندد وقوع به فردا شايد فاجعه ;نداريم حوادث اين وقوع
.بگذاريم سر پشت آن بدون
پايش نيز و گذشته قرن‌هاي در شده انجام ثبت‌هاي با مقايسه در مي‌گويد هارتنادي
قاره در دقيق لرزه‌نگاري پايش مي‌گيرد ، صورت زمينه اين در كه يافته توسعه كشورهاي
به فناوري و دانش پيشرفت و علم وي اعتقاد بهاست شده آغاز گذشته سال از 40 آفريقا
طبيعي پديده‌هاي و حوادث قبيل اين از ناشي خطرات دقيق بسيار پيش‌بيني امكان زودي
.ساخت خواهد فراهم جهان نقاط ديگر و آفريقا در را
دستاورد
دردسرساز و كوچك
چالش به را دانشمندان قبلي دانسته‌هاي و اطلاعات تمام ناشناخته و عجيب ستاره دو
جديد ماده يك وجود احتمال از تا شدند آن بر معما اين حل براي دانشمندان و طلبيده
شود ، تاييد حدسيات اين اگر.آورند ميان به سخن ستاره‌ها اين در بيگانه و خارجي
مي‌توان كه باشد كواركي ستاره‌هاي يعني اجرام ، از جديدي دسته كشف نويدبخش مي‌تواند
.دارند قرار سياهچاله‌ها و نوتروني ستاره‌هاي بين تقريبا دانسيته لحاظ از گفت
ما":مي‌گويد اجرام اين ماهيت مورد در شيكاگو دانشگاه فيزيكدان اختر مايكل‌ترنر
شناخته مواد ساير به جديدي عضو و كرده ايجاد تغييراتي خود سابق طرح‌هاي در بايد
ابرنواخترهاست ، انفجار بازمانده نوتروني ستاره‌هاي".كنيم اضافه خود شده
از كه هستند متراكم بي‌نهايت هسته‌اي داراي كه رفته درهم و چگال بسيار ستاره‌هايي
از چايخوري قاشق يك.هستند متراكم‌تر سياهچاله‌ها جز به شده شناخته اجرام تمام
و خودروها تمام وزن برابر تقريبا يعني دارد وزن تن ميليارد يك حدود نوتروني ستاره
!زمين كره كاميون‌هاي
به كه ستاره‌اي دو چاندرا X اشعه رصدخانه بهره‌برداري زمان از حداقل ستاره‌شناسان
شناخته قوانين پايه بر.داشته‌اند نظر زير دقت به را باشند نوتروني مي‌رسيد نظر
باشد بايد كه آنچه از بسيارسردتر دوم ستاره و كوچك‌تر بسيار اولي ستاره فيزيكي شده
كه 1856 رسيدند نتيجه اين به نهايتا دانشمندان شواهد اين براساس.مي‌رسند نظر به
نوترون‌ها حاوي آنكه جاي به ستاره‌ها اين.نيستند نوتروني ستاره‌هاي Cو358 RXJ
.هستند اتمي زير ذرات از كريستال‌هايي يا كوارك‌ها شامل باشند ،
اين.است ماده سازنده اساسي واحدهاي كوارك‌ها كه عقيده‌اند اين بر دانشمندان
.مي‌سازند را پروتون و نوترون همانند اتمي زير ذرات و شده تركيب يكديگر با ذرات
.دارند وجود ثانيه از كسري در فقط و داشته زودگذر و كوتاه بسيار عمري كوارك‌ها اما
لازم آنها توليد براي و كرد توليد مي‌توان آزمايشگاه معدودي تعداد در را ذرات اين
.نمايند برخورد يكديگر با نكردني باور و زياد بسيار سرعت با اتمي هسته‌هاي كه است
را گيتي در ذرات اين وجود به مربوط شواهد اولين چاندرا رصدخانه ار حاصل اطلاعات
محتاطانه خيلي رصدخانه اين از حاصل اطلاعات با دانشمندان اما.است كرده ارائه
قرار مقدماتي مراحل در هنوز تحقيقات اين كه باورند اين بر زيرا مي‌كنند برخورد
در تا است لازم بيشتري بررسي‌هاي و مشاهدات":مي‌گويد اين‌باره در ترنر.دارد
".مي‌دهد روي چه دقيقا ما اطراف در كه يابيم
غول‌آسا كامپيوتري ;جهان
فيزيك
فيليپ‌بال
فرهاديان سليمان:ترجمه
صورت تاكنون (Big Bang)بزرگ انفجار زمان از كه محاسباتي تعداد فيزيكدان يك
.است كرده برآورد را گرفته
فيزيكدان الويد سيث.مي‌كنيم زندگي جهان يعني غول‌آسا كامپيوتر يك در ما همه
ذخيره هستي جهان در مي‌تواند كه اطلاعاتي ميزان كمبريج ماساچوست فناوري انستيتو
.است زده تخمين را شده انجام بزرگ انفجار زمان از كه محاسباتي ميزان و شود
محاسبه نوعي به‌عنوان مي‌دهد روي جهان در كه تغييري هر يا و فرآيند هر به الويد
را هستي جهان اين ذره‌ذره كه است اين كار اين انجام براي راه يك.مي‌كند نگاه
جزئيات تمام با جهان شبيه‌سازي براي.كنيم تصور فرضي ابركامپيوتر يك اجزاي همانند
بيت هر _ باشد بيت حاوي 1090 كه باشيم داشته كامپيوتري بايد تاكنون ، آن آغاز از آن
انجام را محاسبه بتواند 10120 و _ دارد را و 1 ذخيره‌سازي 0 قابليت كه است ابزاري
.دهد
زمان از كه همان‌طور.دارد وجود جهان در بنيادي ذره حدود 1080 فقط متاسفانه اما
مثال به‌عنوان را ساعت دقيق و پيشرفته سيستم‌هاي از مثالي ارائه براي بعد به نيوتن
مقايسه كامپيوتر با را چيزي هر دارند دوست دانشمندان نيز امروزه مي‌كردند ، ذكر
.كنند
حتي و شعور انسان ، مغز مي‌برند ، نام ديجيتال سيستم يك به‌عنوان DNA از اوقات گاهي
.مي‌گيرد صورت محاسبه آنها در كه است چيزهايي بعضي‌ها عقيده به نيز حيات خود
از را پا است كرده تشبيه كامپيوتر به را هستي جهان كه الويد شما نظر به آيا اما
.شايد است؟ گذاشته فراتر خود حد
نظريه در مخصوصا معاصر ، متفكرين از يكي به‌عنوان الويد كه بدانيد بايد اما
محاسبات فيزيكي محدوديت‌هاي وي پيش سال دو.است برخوردار بسزايي شهرت از اطلاعات
لبتاپ‌ها همانند كوچك كامپيوترهاي در فيزيكي قوانين كه محدوديت‌هايي يعني
همان هم‌اكنون وي.بود آورده دست به را مواجهند آن با (حمل قابل كامپيوترهاي)
.مي‌دهد انجام هستي جهان عظمت به كامپيوتري براي را محاسبات
جان آمريكايي فيزيكدان وسيله به محاسباتي فرآيند يك به‌عنوان فيزيك مفهوم
".مي‌گيرد انجام بيت يك در محاسبه هر":مي‌شود تشريح اين‌گونه ويلر آرچيبالد
از حقايق تمام:مي‌گويد "ديگر نوع از علمي" نام به خود جديد كتاب در ولفرام استفان
و فضا سازنده واحدهاي تمام در و است كامپيوتري برنامه يك شبيه كه الگورتيم نوعي
.مي‌كند پيروي است ، شده تعبيه ماده
اما مي‌كنيم ، استفاده محاسبه از معما يك راز گشودن و مسئله يك حل براي معمولا ما
به شما و است كدام شود حل بايد كه معمايي هستي ، جهان مورد در كه است اين سوال
برقرار پلي اطلاعات علوم و فيزيكي فرايندهاي بين اگرهستيد پرسشي چه پاسخ دنبال
صورت كوانتومي مقياس در كه است رويدادهايي شود حل بايد كه معمايي ديد خواهيم كنيم
قابل برايش كه دارد معين عدد يك مختلف كوانتومي حالت از بنيادي ذره هر.مي‌گيرد
اين شود ، تبديل ديگر كوانتومي حالت به كوانتومي حالت يك از ذره يك اگر.است دسترس
(مثلا 0) ديگر حالت به (مثلا 1) حالت يك از كامپيوتر يك در كه است آن همانند عمل
.برود
كند ، نگاه كامپيوتر يك به‌عنوان هستي جهان به كسي اگر":مي‌گويد مورد اين در الويد
و الكترون نوترون ، پروتون‌ها ، توسط محاسبه اين در بنيادي عمليات اغلب ديد خواهد
با فيزيكي بنيادي قوانين اساس بر و كرده مكان نقل ديگر جاي به جايي از كه فوتون‌ها
.مي‌گيرد صورت دارند برهمكنش يكديگر
ديناميكي تكامل":مي‌گويد الويد چيست؟ جهان محاسبات موضوع گذشته ، اينها همه از
تعداد حداكثر وي.مي‌شود عيان حقيقت شد انجام محاسبات كه وقت هر "جهان خود
رابطه وسيله به آن كل انرژي محاسبه با را است گرفته صورت جهان در كه منطقي محاسبات
حالت يك از مي‌تواند چگونه سيستم آن كه مي‌كند معين فيزيكي سيستم هر انرژي
سرعتي چه با سيستم اين بهتر عبارت به يا برود ، ديگر كوانتومي حالت به كوانتومي
.دهد انجام را محاسبات مي‌تواند
دانشمند نگاه
جهاني موضوع يك ;آب مديريت
سوزوكي ديويد
جمشيدي مژگان:ترجمه
بازنگري كه است شده مواجه آلوده آبهاي از ناشي وحشت با كانادا ، جامعه ديگر بار
كارآمد قوانين كه حالي در اما.مي‌طلبد را نوشيدني آب به مربوط فدرال قوانين در
آب منابع بهتر مديريت به ما ديگر طرف از است ضروري و مهم آب ، تصفيه سيستم‌هاي براي
آب.هستيم نيازمند - بين‌المللي چه و محلي سطوح در چه - جهان در شيرين‌مان
محققان و بياوريم دوام زياد نمي‌توانيم آب بدون ما.است حيات مايه حقيقتا
وزن از 65درصد بيش حتي و گرفته نشات اقيانوس‌ها از زمين برروي حيات كه مي‌گويند
جامعه آب ، به ما شديد وابستگي علي‌رغم و وجود اين با.است داده تشكيل آب را ما بدن
طبق مثال ، براي.مي‌كند برآورد ناچيز بسيار را آب ارزش معمول طور به هم هنوز
تشويق و حمايت راستاي در دولت سياست‌هاي ساينس ، ژورنال در پژوهشگران نظر اعلام
بهاي قيمت‌ها اين.دارد ادامه آب قيمت داشتن نگه پايين با ارزان غذايي مواد توليد
.نمي‌كند محاسبه را پاكيزه شيرين آب منابع از نگهداري و مديريت
نتيجه ، دردارد وجود حفاظتش براي هم كمي محرك‌هاي است ارزان خيلي آب كه آنجايي از
مي‌برد700 بين از يا و مي‌كند آلوده را آبشيرين زيادي مقادير انساني فعاليت‌هاي
از بيش حتي و مي‌شود آبياري صرف مي‌دهيم قرار استفاده مورد كه شيريني آب از درصد
به يا مي‌شود تبخير يا برسد استفاده و برداشت مرحله به اينكه از قبل آب آن از نيمي
.مي‌رود بين از ديگر طريق
مهار ندرت به آلاينده‌ها چون دارد ادامه هم هنوز معضل يك عنوان به آب آلودگي
شيرين آب از درصد كه 97) مي‌رسند زيرزميني آبي سفره‌هاي به كه هم وقتي و مي‌شوند
از سرعت با را خود مطلوب نظر مورد كيفيت آب (است كرده تجمع زميني زير همين در مايع
در سال حدود 1400 در ميانگين طور به آب جهان ديده‌بان موسسه گزارش بهميدهد دست
مرور به آلاينده‌ها كه است آن معني به اين و مي‌ماند باقي زمين زير آبي سفره‌هاي
تا را تميز شيرين آب برداشت امر همين و مي‌شوند انباشته آبي سفره‌هاي اين در زمان
.مي‌دهد كاهش زيادي حد
به يابد افزايش درصد تا 50 قرن اين در مي‌رود انتظار كه جهان جمعيت افزايش با
است آن معني به اين و يابد افزايش مي‌بايست قاعدتا هم غذايي مواد توليد آن دنبال
مناطق بعضي در را محدوديت‌هايي نتيجه در كه مي‌شود آبياري صرف بيشتري آبشيرين كه
مردم از نيمي است كرده اعلام اخيرا جهاني منابع موسسه ديگر طرف از مي‌كند ، ايجاد
دنبال به آب سر بر جنگ.برد خواهند سر به آب بحران در ميلادي سال 2025 تا جهان
سرآغاز مي‌تواند اين كه شد ديده چين كشور در گذشته تابستان در آبي منابع كاهش
فشار تحت آينده در را آبي منابع كشاورزي ، توليدات افزايش.باشد بعدي جنگ‌هاي
هم هنوز سنتي كشاورزي آبياري ، براي آب به نياز بر علاوه چون داد خواهد قرار بيشتري
كود قيمت.مي‌كند بيشتر را آب مصرف كه است همراه نيتراته كود زيادي مقادير مصرف با
از بيشتر درصد تقريبا 20 معمول طور به كشاورزان بيشتر خاطر همين به است پايين خيلي
و بيشتر را محصولاتشان شايد كه اميد اين به مي‌كنند استفاده كود از نياز مورد حد
نتيجه در و مي‌شوند اشباع نيتروژن از شكل اين به اغلب زمين‌ها متاسفانه.كند بهتر
انباشته درياچه‌ها در يا و مي‌كنند پيدا راه آبي جريانات به نتيروژن‌ها اين
بيش آبي اكوسيستم‌هاي سلامت آن دنبال به كه زميني زير آب سفره‌هاي در يا مي‌شوند
و كرد خواهد تبديل شرب غيرقابل آب به را شرب قابل آب كه شد خواهد تهديد پيش از
مي‌تواند كه مي‌كند پيدا راه اقيانوس‌ها به نيتروژن به آلوده آبهاي اين سرانجام
و اكسيژن از خالي منطقه در سال هر.باشد داشته دنبال به را ديگري عديده مشكلات
هزار حدود 20 در منطقه اين)مي‌ميرند دريايي موجود مكزيك‌ميلياردها خليج مرگ‌آور
هر نفر ميليون از 5 بيش جهان سراسر در.(مي‌شود شامل را خليج اين از مربع كيلومتر
.مي‌دهند دست از را خود جان آب آلودگي با مرتبط بيماري‌هاي اثر در ساله
باز حتي اما برخوردارند شرب قابل و پاكيزه شيرين آب از كه آوردند شانس كانادايي‌ها
آب بطري‌هاي از غالبا رو اين از و نيستند مطمئن چندان آب مطلوب كيفيت از مردم هم
.است گران‌تر هم گازوئيل از آن ليتر هر مراتب به كه مي‌كنند استفاده شده خريداري
در موجود ضرورت‌هاي كشور اين سراسر در شرب قابل آب آلودگي به مربوط اخير مشكلات
كه شرايطي در.مي‌كند نشان خاطر پيش از بيش را آب مديريت به بهتر رويكردهاي خصوص
به كه آبريز حوزه‌هاي از كه است لازم باشيم آب سلامت و بهداشت مراقب مي‌بايست ما
بهتري حفاظت و مراقبت مي‌دهند ، قرار ما اختيار در را شده تصفيه آب طبيعي ، طور
اجلاس بحث مورد و مهم موضوع يك سالم آب فقدان مسئله شك بدون.آوريم به‌عمل
است جهاني معضل يك حاضر حال در شيرين آب تهيه.بود خواهد جاري سال در ژوهانسبورگ
بر را موثرتري و بهتر مديريت بتوان تا مي‌طلبد را بيشتري بين‌المللي همكاري‌هاي كه
.كرد اعمال آن
|
