كشاورزي بخش در يخ كوه
مي‌بينيم را آن نوك است‌ومافقط آب زير در يخ كوه كشاورزي‌مانند بخش در هاي‌ما خسارت
از بسياري.است ديگران و خويش دانش و بينش در تحول و
دگرگوني براي تلاشي بهره‌وري
در را توسعه درحال كشورهاي حركت الگوي‌بهره‌وري از استفاده معتقدند اقتصاد كارشناسان
.مي‌كند تسهيل توسعه ، مسير
و سنتي كاملا شكل به ايران كشاورزي اما.است اقتصاد مهم بخش‌هاي از كشاورزي‌يكي
براي مي‌رسد نظر بهبالاست بسيار بخش اين در منابع تلفات مي‌شودو اداره ابتدايي
در بهره‌وري بحث به بايد پايدار توليد يك به رسيدن و خاك و آب منابع از بهينه استفاده
.كرد توجه بيشتر كشاورزي بخش
كميته رئيس و كشاورزي جهاد وزير بهره‌برداري نظام و ترويج معاون عمادي ، محمدحسين دكتر
:است معتقد ايران كشاورزي بخش در بهره‌وري وضعيت درمورد وزارتخانه اين بهره‌وري
دكترين يك نبود به‌دليل گذشته سال‌هاي طي.نيست مطلوب ايران كشاورزي بخش در بهره‌وري
دولتي ، تصدي‌گري طريق از هم آن محصول توليد افزايش به تمركز بخش ، بيشترين اين در مشخص
دولت و است خصوصي بخش مالكيت در كشاورزي بخش درصد از 90 بيش كه درحالي.است شده معطوف
كنار كه‌در آن ضمن.بپردازد بخش اين در سياستگزاري و تولي‌گري به تصدي‌گري جاي به بايد
اگر كه چرا داشت توجه نيز بخش اين در اقتصادي بهره‌وري به بايد توليد افزايش به توجه
حركت نباشد ، برخوردار منطقي سوددهي يك از خدمات و صنعت بخش‌هاي با رقابت در كشاورزي
:مي‌آيد پي در گفت‌وگو اين مشروح.شد خواهد متوقف كشاورزي موتور
xxx
و ماشين‌آلات تامين از غير به رود بالا كشاورزي بخش در بهره‌وري كه آن براي دكتر آقاي
است؟ ديگري‌احتياج چيز به نهاده‌ها
بايد اقدامي هر از قبل ما.است دكترين و استراتژي يك به احتياج بهره‌وري افزايش براي
توسعه به‌خصوص و توسعه فعاليت‌هاي كل در.كنيم مشخص را خود كشاورزي توسعه دكترين‌هاي
به دليل دو به كشاورزي بخش در.مي‌شود احساس كاملا مشخص استراتژي يك به نياز كشاورزي
ملي امنيت و غذايي امنيت تامين به‌دليل اول ، .هستيم نيازمند شده تعريف و خاص استراتژي
زيست محيط با آن تعامل و مي‌شود انجام طبيعت عرصه در كشاورزي كه دليل اين به دوم و كشور
اين با و باشيم نداشته مشخص استراتژي و هدف كشاورزي توسعه در ما اگر.است زياد بسيار
هم مي‌شود وارد لطمه كشاورزي بخش شاغلان و غذايي امنيت به هم نكنيم ، برخورد منطقي قضيه
بخش در دكترين يك داشتن دليل همين به.مي‌شود خسارت دچار زيست محيط و زندگي بستر
.است ضروري كاملا كشاورزي
است؟ مطرح شكل‌هايي چه به بيشتر كشاورزي بخش در بهره‌وري
توجه مورد محور دو عمدتا دانشگاهي علمي منابع در گذشته دهه چند طي بهره‌وري بحث در
در پايدار بهره‌وري شده مطرح اخيرا كه ديگري و توليد در بهره‌وري يكيبود گرفته قرار
كنيم ، بررسي را كشاورزي توسعه در فكري تحولات روند اگر خلاصه به‌طور.است كشاورزي
كشاورزي بخش در توليد افزايش بحث دوم ، جهاني جنگ از بعد دهه دو يكي تقريبا كه مي‌بينيم
.بود تفكر اين حاصل غذا تامين در خودكفايي بحث و سبز انقلاب.بود مطرح
تعريف با بهره‌وري زمان آن در.شد مطرح بهره‌وري بحث ميلادي دهه 90 اوايل تا دهه 70 از
و ابزار تمامي از استفاده با كه بود اين اصلي هدف دوره اين در.بود نظر مورد راندمان
منابع ر د را (عملكرد) راندمان بتوانيم بيوتكنولوژي و مكانيكي شيميايي ، تكنولوژي‌هاي
.كنيم توليد بيشتري محصول و ببريم بالا موجود
در پايدار توليد زمان اين از و گرفت قرار توجه مورد شدت به محيطي زيست مباحث دهه 90 از
.شد مطرح كشاورزي بخش در تازه دكترين به‌عنوان پايدار كشاورزي يا و كشاورزي بخش
چه؟ يعني پايدار كشاورزي
پايدار ، توليد يك يعني.محيطي زيست اصول حفظ با بهره‌وري طريق از توليد افزايش يعني
در را خودش سطح بتواند كه پايداري توليد بلكه بعدزيست‌محيطي ، از پايدار صرفا نه البته
در.سازد وارد لطمه اقتصاد و اجتماع محيطزيست ، به كه آن بدون كند حفظ ممكن حد بالاترين
.مي‌كند برقرار زيست محيط و اقتصاد اجتماع ، با هماهنگي و تعادل يك كشاورزي‌پايدار واقع
دارد؟ قرار كرديد ذكر بهره‌وري براي كه دوره‌اي سه از
كداميك در ايران
فعاليت‌هاي عمده محور تقريبا كشاورزي كه پاكستان و
تركيه نظير كشورهايي و ايران
نيوزلند ، كانادا ، مثل كشورهايي.دارند بهره‌وري‌قرار فاز در هنوز است اقتصادي‌شان
.دارند قرار پايدار كشاورزي فاز در شدت به نيز اسكانديناوي كشورهاي و ژاپن استراليا ،
با عنوان هيچ به شكل سه اين كه است اين وجوددارد بهره‌وري مرحله سه درمورد كه نكته‌اي
.هستند نيز يكديگر مكمل بلكه نيستند ، تعارض در هم
نكته چند به بايد كنيم نگاه كشاورزي توسعه بحث در استراتژي يك بهره‌وري‌به‌عنوان به اگر
ناقض مي‌كنند مطرح را ديگر بحث‌هاي كه كساني از كدام هيچ كه اين يكي:كنيم توجه
در اصلي استراتژي‌هاي از يكي و كليد شاه كه‌بهره‌وري دارند قبول همه.نيستند بهره‌وري
در زيست محيط با تعادل و پايداري درواقع اعتدال ، رعايت با امااست كشاورزي توسعه
.گيرد قرار توجه مورد بايد بهره‌وري
.باشد داشته همخواني كشور آن مقتضيات با بايد دقيقا استراتژي انتخاب كه اين ديگر نكته
گرايش براساس بيشتر و نبوده انتخابي
ايران به تكنولوژي ورود متاسفانه:عمادي دكتر
است شده وارد ايران به پورسانت‌هاتكنولوژي و رانت‌ها بين‌المللي ، كمپاني‌هاي
مي‌كنيد؟ سفارش را گزينه‌اي چه ايران براي شما
استراتژي از هم مي‌توانيم خودمان مرزهاي محدوده در ما كه است اين است مسلم كه چيزي
ضمن.بهره‌وري طريق از هم كنيم ، استفاده جديد منابع گيري به‌كار طريق از توليد افزايش
.كرد رعايت بايد پايدار توليد و توليد افزايش در را زيست‌محيطي اصول يقينا كه آن
ايران‌تحصيل از درخارج ميلادي و 80 دهه‌هاي 70 در كه ايراني اساتيد از عده‌اي البته
كمتر جديد منابع از بهره‌گيري افزايش روي و دارند تاكيد بهره‌وري روي كرده‌اند ، بيشتر
به كمتر و بوده بهره‌وري روي تاكيد كه خوانده‌اند درس جايي در آنها.مي‌كنند تاكيد
شرايط در مي‌توانيم را درشتي رقم ما كه است درحالي اين.مي‌كنند توجه ايران مقتضيات
كشاورزي در محدودكننده عامل اصلي‌ترين به‌عنوان كه آب حتي.بگيريم به‌كار ايران فعلي
افزايش كشور كشت زير سطح شود گرفته به‌كار درست اگر ;است شده شناخته ايران
سر به را موجود سدهاي آب بتوانيم خوزستان در فقط اگر.مي‌كند پيدا قابل‌ملاحظه‌اي
رقم اينداد افزايش را كشت زير سطح مي‌توان اروپايي كشور چند برابر برسانيم ، مزرعه
داريم اعتقاد ما نگرش اين با.است درشتي بسيار رقم كه است هكتار ميليون حدودا 3/1
در آب به باتوجه.داد ادامه كشت زير سطح افزايش طريق از محصول افزايش به بايد كماكان
درستي بهره‌گيري آب از و دهيم قرار مدنظر آب منابع بر تاكيد با را بهره‌وري اگر اختيار
.مي‌رسيم درخشاني نتايج به قطعا باشيم ، داشته
بخش در مي‌توان را مي‌دهد رخ صنعت بخش در بهره‌وري اعمال اثر در كه نتايجي همان آيا
داشت؟ انتظار نيز كشاورزي
خيلي INPUT و OUTPUT صنعتي بهره‌وري در.است شده متولد صنعت بخش در اساسا بهره‌وري لفظ
متفاوت‌تر كمي مي‌دهد رخ صنعت در كه آنچه از بهره‌وري بحث كشاورزي بخش در اما است مطرح
امروزه كه دارند اعتقاد بهره‌وري بحث در هستند صاحبنظر كه كساني كه آن ضمن.است
بهره‌وري بحث در امروزه.عملكرد افزايش فقط نه است زندگي كيفيت بهبود مفهوم به بهره‌وري
.است مطرح تغييرات و تحولات از بهره‌بردار رضايت‌مندي
اجتماعي عدالت و تعادل افزايش طريق از زندگي كيفيت بهبود آسياامروز بهره‌وري سازمان
به نسبت امروزشان از و هست چه آن از مردم رضايت‌مندي.مي‌كند مطرح بهره‌وري به‌عنوان را
ديگر امروزه.مي‌كند مطرح بهره‌وري به‌عنوان را امروزشان به نسبت فردا از يا و ديروز
درواقع نيست عملكرد افزايش مغاير كه آن ضمن نيست عملكرد افزايش بهره‌وري از منظور
.است شده گذشته از كامل‌تر بسيار بهره‌وري
است؟ ايران كشاورزي توسعه شرط موجود منابع و عوامل از استفاده آيا شما اعتقاد به
بهره‌وري كنار در را آبي منابع به‌خصوص قبلي نشده استفاده منابع از بهره‌گيري ما
.نمي‌دانيم كشاورزي توسعه شرط تنهايي به را موجود منابع از بهره‌وري اما.مي‌بينيم
كه درحالي شده ، غفلت آنها از تاريخي دوره يك در مختلف دلايل به كه داريم بسياري منابع
اما كرده‌اند ، سرمايه‌گذاري (كشاورزي و آب منابع) آنها روي جهان كشورهاي از بسياري در
دوران آن در و شديم واردات و نفت به متكي ما دوره همان.نداده‌ايم انجام را كار اين ما
تامين در دوران آن در مابود جهان كشورهاي توليد مازاد از استفاده و واردات بر اساس
نقيصه اين رفع به شروع توسعه دوم و اول برنامه‌هاي در.نكرده‌ايم سرمايه‌گذاري آب منابع
به يا هنوز سدها آن از بسياري متاسفانه اما كرديم زيادي سدهاي ساختن به اقدام و كرديم
كار جاي عرصه اين در هنوز و است نرسيده مزرعه سر به آنها آب يا و نرسيده‌اند اتمام
سر به آب تا مي‌شود احساس كاملا جدي سرمايه‌گذاري يك به نياز و است باقي زيادي بسيار
.برسد مزرعه
است؟ چگونه ما كشاورزي بخش در بهره‌وري ميزان
.نيست مطلوب ما كشاورزي بخش در بهره‌وري ميزان يقينا
بيشترپرداخت؟ فاكتور كدام بايدبه كشاورزي بخش در بهره‌وري افزايش براي
آب گيرد قرار توجه مورد بايد بهره‌وري بحث در كه فاكتوري اصلي‌ترين ايران كشاورزي در
در توليد افزايش بحث بهره‌وري مباحث در اراضي ، بودن محدود به‌دليل ژاپن و اروپا در.است
در محدودكننده عامل بلكه نداريم زمين محدوديت ما آنها برخلاف اما است مطرح هميشه هكتار
آب.باشد آب به معطوف بايد بهره‌وري در ما نگرش نوع بنابراين.است آب ايران كشاورزي
بيشترين و است مطرح ايران در كشاورزي توسعه محدودكننده عامل اصلي‌ترين به‌عنوان
جمعيت رشد به باتوجه كه آن ضمن.باشد آب ذخيره‌سازي و تامين درجهت بايد سرمايه‌گذاريمان
هستيم شاهد امروزه كه اين كما مي‌شود احساس بيشتر آب به نياز آينده در شهرنشيني رشد و
امروزه مي‌شدند احداث كشاورزي آب تامين هدف با احداث شروع در كه سدهايي از بسياري
.شد خواهد هم بيشتر آينده در نياز اين و مي‌دهند اختصاص شهرها به را خود آب حجم بيشترين
در پسميشود بيشتر روز هر آبي منابع به كارخانه‌ها و شهرها جمعيتي مراكز فشار واقع در
را آن و است مطرح محدودكننده عامل اولين به‌عنوان آب كشاورزي ، بخش در بهره‌وري بحث
مناسب تكنولوژي از استفاده بهره‌وري مقوله در دوم مساله.بپذيريم بايد اصل يك به‌عنوان
.است مطرح سخت‌افزاري بعد از هم و نرم‌افزاري بعد از هم مناسب تكنولوژي از استفاده.است
گذشته دهه چهار طي كشاورزي در بهره‌وري ارتقاي براي جديد تكنولوژي‌هاي پذيرش در ما
استفاده ميزان مدت اين در يعني.است بوده قضيه سخت‌افزاري بعد متوجه تاكيدمان بيشترين
بعد) است داشته افزايش نفت پول وجود به‌دليل كشاورزي ماشين‌آلات و كود سم ، از
.(بعدنرم‌افزاري) نداشته‌ايم خاصي برنامه نهاده‌ها اين از استفاده نحوه براي اما (سخت‌افزاري
پايين بسيار مصرفش عمر اما شده وارد زياد ما كشور در تراكتور كه مي‌بينيم دليل همين به
درست شده‌اند ، انتخاب درست كه هم آنهايي و نشده انتخاب مناسب تراكتورهاي يا.است
دركشورهاي.است نرم‌افزاري مسائل به نپرداختن هم آن دليل و نشده‌اند به‌كارگرفته
آنها نيازهاي و واقعيت‌ها با متناسب مي‌شوند گرفته به‌كار كه تكنولوژي‌هايي پيشرفته ،
اين كه صورتي در مي‌شود تعيين خاك آن غذايي نياز اول مي‌شود استفاده كودي اگر.است
كود نياز برابر چند حتي جاها خيلي در.مي‌پيوندد وقوع به ندرت به ما كشور در اتفاقات
.بيايد پايين خاك كيفيت و بخورد هم به خاك بافت كه مي‌شود باعث اين و مي‌كنيم استفاده
.داريم كود مشابه وضعيتي كشاورزي ادوات و نهاده‌ها تمام از استفاده در تقريبا
.ندارد انطباق مزارع نيازهاي با ما ماشين‌آلات
شده محاسبه هم خسارتي اگر و
است نشده محاسبه زيست‌محيطي خسارت‌هاي ما دركشور
است ناچيز خاك‌وآببسيار آلودگي خسارت‌هاي با مقايسه در آن
رقم بوده‌كه ضايعات خسارت
اقتصاد به خسارت چقدر انطباق‌ها عدم اين به‌دليل كند مشخص كه دارد وجود برآوردي آيا
است؟ شده وارد كشور
است بيرون آب از آن نوك كه يخي كوه به مي‌كنم تعبيرش من باشد داشته وجود هم برآوردي اگر
هيچ.است نهفته‌اي خسارت‌هاي ما كشاورزي بخش خسارت‌هاي درواقع.مي‌بينيم را آن فقط ما و
شده محاسبه هم خسارتي اگر و است نكرده محاسبه را زيست‌محيطي خسارت‌هاي ما دركشور كس
خاك ، در نيترات‌ها آلودگي خسارت‌هاي با مقايسه در آن رقم كه است بوده ضايعات خسارت
كاربرد و سموم از بي‌رويه استفاده از ناشي خسارت‌هاي و خاك بافت تغيير آبها ، آلودگي
هم خسارتي برآورد اگر من اعتقاد به بنابراين.است ناچيز بسيار كشاورزي بخش در انرژي
.است بوده سطحي و منطقه‌اي تخميني ، كاملا بوده
كمپاني‌هاي گرايش براساس بيشتر و نبوده انتخابي ايران به تكنولوژي ورود متاسفانه
است مسلم كه آنچه اما است شده وارد ايران به تكنولوژي پورسانت‌ها و رانت‌ها بين‌المللي ،
تكنولوژي.نيست بهره‌وري در تكنولوژي نقش و اثر نافي اشكالات اين از كدام هيچ كه اين
و نرم‌افزاري بحث‌هاي به بايد سخت‌افزاري مباحث دركنار اما است بهره‌وري الزامات از يكي
حل ما كشاورزي مشكلات از بسياري قطعا شود چنين اگر و كرد توجه نيز قضيه مغزافزاري
.مي‌شود
دارد؟ قرار سطحي چه در ما كشاورزي مشكلات
ما اگر درواقع.است ابتدايي و ساده بسيار كشاورزي بخش در ما مشكلات و مسائل اكثر
شده حل كشاورزي بخش مشكلات از بسياري كنيم اصلاح را خود برداشت و داشت كاشت ، شيوه‌هاي
و آبياري نحوه و برداشت و داشت كاشت ، شيوه در ابتدايي و جزئي تغييراتي با مثلا.است
بيش به هكتار در تن سه از گندم برداشت متوسط مي‌كنيم استفاده گندم زراعت در كه بذري نوع
كشور سادگي همين به و گندم توليد مازاد و خودكفايي يعني اين و مي‌رسد هكتار در تن از 5
.مي‌شود بي‌نياز گندم واردات از
به اگر اما است قديمي مشكل و معضل يك عملكرد بودن پايين و ايران كشاورزي بودن سنتي
با علمي آسيبشناسي اصول با و بپردازيم كشاورزي بخش واقعيت‌هاي و نرم‌افزاري ابعاد
كه آن شرط بههستند حل قابل مشكلات اين از بسياري علمي شناخت يك با كنيم برخورد مساله
.باشد داشته وجود جدي عزم يك آنها حل براي
بسياري كه است سهلي مشكلات.نيستند پيچيده‌اي مشكلات كشورها ديگر برخلاف كشاورزي مشكلات
كه فراگير تسهيلات يك و قوي اراده يك تاكنون متاسفانه اما.است بديهيات جزء حتي آنها از
.است نداشته وجود كند ايجاد زياد وسعت با را تحولات
داريد؟ برنامه‌اي چه ساده مشكلات اين حل براي
نمي‌تواند دولت و است مردم به متعلق ايران كشاورزي بخش در مالكيت‌ها از درصد از 90 بيش
مديران مشكلات ، حل براي شود پذيرفته اصل يك به‌عنوان مطلب اين اگركند حاكميت اعمال
انجام نمي‌توانند كاري هر مردم مالكيت واسطه به بخش اين در كه بدانند بايد كشاورزي بخش
تصدي‌گري اعمال با ايران كشاورزي.مي‌دهد انجام صنعت در دولت كه كارهايي مثل دهند
عرصه مالك ما يعني.نمي‌رسد جايي به صنعت‌ها و كشت ايجاد و كشت عمليات اجراي و دولتي
.نيستيم كشور در كشاورزي مديريت بر حاكم آن تبع به و كشاورزي
را كار اين مناسب اهرم‌هاي كه دهيم تغيير را موجود سيستم مي‌توانيم زماني ما بنابراين
كارهايي.است مردم به متعلق مالكيت چون ;نمي‌توانيم مالكيت طريق از.باشيم داشته دست در
مقررات و قوانين وضع تشويقي ، سياست‌هاي از استفاده:است اين دهيم انجام مي‌توانيم ما كه
سياست در تغييردهيم تغيير را روند اين بتوانيم طريق اين از تا كلان ، سياستگزاري‌هاي و
تغيير با واقع در.باشد موثر بسيار مي‌تواند حمايتي سياست‌هاي در تغيير و قيمت‌گذاري
وضع و تشويقي سياست‌هاي اعمال طريق از out put) و(in putخروجي‌ها و ورودي‌ها در دادن
.داد تغيير كشاورزي بخش در را روند اين مي‌توان مقررات و قوانين
بايد دولت.كند حركت كشاورزي بخش در تولي‌گري سمت به دولت بايد كشاورزي بخش اصلاح براي
گردونه از را خود سياست‌ها در دستكاري و اقتصادي و حقوقي ابزارهاي از استفاده با
اين اگركند توجه كلان سياستگزاري‌هاي و تولي‌گري به و كند خلاص كشاورزي بخش تصدي‌گري
دو حالت اين در بهره‌وري درواقع.كند تغيير بايد بهره‌وري به ما نگاه شود پذيرفته تفكر
.است نشده توجه تاكنون بعدش يك به كه دارد بعد
بپردازد؟ تولي‌گري به و بردارد دست تصدي‌گري از كه است پذيرفته را تفكر اين دولت آيا
به كشاورزي و خدمات صنعت ، بخش‌هاي در دولت.نيست كشاورزي بخش مختص قضيه اين البته بله ،
اين اما كند ، حركت تولي‌گري سمت به بايد كه رسيده نتيجه اين به دولت.است رسيده بن‌بست
اين به جمعي خرد و نظام كلي گرايش.كشاورزي بخش در به‌خصوص ;است نشده تعريف تولي‌گري
در مااست نشده مهندسي حركت نحوه اما برود تولي‌گري سمت به بايد دولت كه رسيده نتيجه
و كردن مشخص دنبال به درواقع.هستيم فرآيند اين كردن مهندسي درصدد كشاورزي جهاد وزارت
وزارتخانه است ، لازم كشاورزي بخش در تولي‌گري مي‌گوييم وقتي كه هستيم قضيه اين تفكيك
نقش سوم برنامه براساس است؟ كارهايي چه شامل تولي‌گري و باشد اموري چه متولي بايد
مساله اين شدن اجرايي و شدن مهندسياست نشده محقق امر اين اما بوده تولي‌گري وزارتخانه
كار اين تقلاي در وزارتخانه و كرد كار آن روي بايد ما اعتقاد به كه است مهمي بسيار بحث
كه وقت‌هايي همه و مي‌گرفت صورت ادغام براي كه تلاش‌هايي كنار در گذشته سال يك طي.است
و وزير وقت از عمده‌اي بخش يك مي‌شود ، گذاشته كشاورزي بحران‌هاي و مسائل حل براي
در كلي باور يك امروز تولي‌گري بحث.است يافته اختصاص كار اين به وزارتخانه برنامه‌هاي
.شود مهندسي بايد تولي‌گري به باور.شود كمي بايد باور اين اما.است شده بخش مديران ذهن
بايد مرحله اين در.است نياز شده زمان‌بندي و كمي مشخص و دقيق استراتژي يك به درواقع
.كنيم مشخص بايد مسير اين در را خود اهداف دقيقا و كرد برخورد شفاف خيلي
شود؟ دنبال بايد شكلي چه به بهره‌وري و است چگونه قضيه اين از شما برداشت
روي را تاكيدمان بايد يقينا كشاورزي بحث در ما كه است اين قضيه اين از من برداشت
و استراتژي‌ها تاكنون.كنيم متمركز جديد ظرفيت‌هاي از استفاده كنار در بهره‌وري
آن كردو دقت بايد دوجنبه به بهره‌وري بحث در كه درحالي بوده ، مبهم وزارتخانه دكترين‌هاي
يكديگر از جدا نبايد مقوله دو اين و است اقتصادي بهره‌وري كنار در توليد بهره‌وري هم
.باشيم سطح واحد در عملكرد افزايش دنبال به فقط ما كه اين يعني توليد بهرهوريباشند
كافي شرط اما است لازم شرط عملكرد افزايش.نيست آن در شكي است شده پذيرفته كاملا اين
تمام سابق كشاورزي و سازندگي جهاد وزارتخانه‌هاي ادغام از بعد كشاورزي جهاد وزارت.نيست
توليد عملكرد افزايش روي تاكيد تمامبودند بسته به‌كار توليد افزايش براي را خود تلاش
اصلا اين البته است شده متمركز دارد وجود كه مختلفي ابزارهاي و ترويج و آموزش طريق از
موضوع از جدي به‌طور جديد وزارتخانه و قبلي وزارتخانه دو من عقيده به اما ندارد عيبي
.شده‌اند غافل اقتصادي بهره‌وري
چه؟ يعني اقتصادي بهره‌وري
مقايسه در اقتصادي بعد از كشاورزي فعاليت‌هاي بايد كه است معنا اين به اقتصادي بهره‌وري
اگر كشاورزي بخش.باشد سودآور هستند ، خدمات و صنعت بخش عمدتا كه بخش‌ها ديگر با
و نمي‌كند تغيير كشاورزي موتور يقينا نباشد سودآور ديگر بخش دو با تعامل در و درمقايسه
شرايط سري يك و حمايتي شرايط سري يك كشاورزي توسعه براي.كرد نخواهد ايجاد هم تحولي
تبديل تجاري و بازارمدار حالت به معيشتي حالت از كه زماني تا كشاورزيدارد وجود ضروري
حركت كشاورزي موتور باشد ، نداشته اقتصادي صرفه كشاورزي فعاليت‌هاي كه زماني تا و نشود
و مقايسه رقابت ، در اقتصادي فعاليت يك به‌عنوان كشاورزي كه زماني تا درواقع.كرد نخواهد
و تحول به نمي‌توان نباشد برخوردار منطقي صرفه يك از خدمات و صنعت بخش‌هاي با تناسب در
.داشت اميد كشاورزي بخش در توسعه
|
