توجيه ارزي قرضه اوراق انتشار آيا
دارد اقتصادي
چيست فساد
داد افزايش را توليد بدهي‌ها استمهال
سياست باتلاق و بين‌المللي صندوق
دارد اقتصاديتوجيه قرضه‌ارزي اوراق انتشار آيا
است اخير دوران اقتصادي _ سياسي مهم رويدادهاي از يكي مركزي بانك توسط قرضه اوراق فروش
جهت در گامي را اقدام اين موافقان ، .است برانگيخته را بسياري موافقت‌هاي و مخالفت كه
با كه چند هر را اوراق اين فروش از حاصل هدف و كرده عنوان جهاني بازارهاي به ورود
پايين‌تر نرخ‌هاي با كه معتقدند مخالفان.مي‌كنند ارزيابي مثبت گيرد صورت بالا نرخ‌هاي
خوبي منابع از ارزي ذخيره صندوق كه شرايطي در طرفي از و استقراض امكان هم اين از
احساس بالا نرخ اين با استقراض به نيازي دارد قرار ارزي شرايط بهترين در و است برخوردار
.است خبره حسابداران انجمن رئيس با شقاقي سحر گفت‌وگوي حاصل مطلب اين.نمي‌شد
سلامي غلامرضا دكتر
تمام در و است اقتصادي رونق مختلف ، دولت‌هاي توسط ارزي قرضه اوراق انتشار از هدف
اقدام ايران دولت اين بر سابق.مي‌گيرد صورت اقدام اين خصوصي و دولتي از اعم اقتصادها
ارزي بدهي رقم همواره كه بود اين اوراق انتشار عدم علتبود نكرده قرضه اوراق انتشار به
اين به تمايلي دولت‌ها دليل همين به مي‌رسيد دلار ميليارد حدود 30 به و بوده بالا ايران
ذخيره و پرداختها تراز نظر از شرايط بهترين در ايران اكنون ولي نمي‌دادند نشان كار
با.مي‌كند اوراق اين خريد به اقدام خاطر آسودگي با بين‌المللي بازار داردو قرار ارزي
ذخيره وجود با دولت چرا كه است اين اول ايراد:است وارد دولت به اساسي ايراد دو حال اين
اين براي كه بهره‌اي كه است اين ايراد دومين و كرده استقراض به اقدام كافي ، ارزي
نيز درصد يا 3 بهره 2 با استقراض امكان و است بالا بسيار شده گرفته نظر در استقراض
.بود امكان‌پذير
با بايد چرا است برخوردار خوبي مالي موقعيت و بالا ارزي ذخيره از ايران كه شرايطي در
از پس رقم اين برآورد كه داشت توجه بايد طرفي از.دهد انجام را كار اين درصدي بهره‌هاي
را اضافي بهره ميزان اين مجبوريم ما و بود خواهد يورو ميليون حدود 100 چيزي سال سه
.كنيم پرداخت
نرخ با حتي برزيل و تركيه مثل كشورهايي مي‌گويد خود اقدام اين توضيح در مركزي بانك
رقم اين با حتي نيست حاضر كشوري هيچ ولي مي‌كنند منتشر را اوراق اين نيز درصد بهره 12
با ايران ارزي موازنه وضعيت داشت توجه بايد كه صورتي در كند خريداري را آنها اوراق
بدهي دلار ميليارد از 100 بيش برزيل اكنون هم.نيست قياس قابل برزيل يا تركيه مثل كشوري
الزامي مناسب ارزي ذخيره داشتن وجود با ايران ولي مي‌شود محسوب ورشكسته كشوري و دارد
در كه مي‌كرد ادعا اخيرا مركزي بانك رئيس.ندارد بالا بهره نرخ با اوراق اين فروش براي
امر اين و مي‌رود فروش يورو مبلغ 104 به ايران يورو ثانويه 100 بازار در و فعلي شرايط
كه اين ضمن.بود فراهم استقراض امكان نيز درصد بهره 4 نرخ با كه است اين نشان‌دهنده
كه صورتي در مي‌شود محسوب ايران بدهي‌هاي بازپرداخت براي تضميني ايران نفت دارايي
.نيستند برخوردار امتيازي چنين از ديگر كشورهاي
در را ايران موقعيت درصد بهره 75/8 نرخ با قرضه اوراق انتشار تجربه اولين كه نيست شكي
اين فروش به نيز پايين‌تر بهره نرخ با مي‌توان كه كرد ثابت و داد نشان جهاني بازارهاي
يوروي ميليون انتشار 125 با دوباره دولت چرا كه است جا اين سوال ولي داد ادامه اوراق
.نبود روند اين ادامه به نيازي ديگر كه حالي در كرد موافقت قبلي بهره نرخ همان با ديگر
دلايل كه زماني تا و نبوده كافي خصوص اين در مركزي بانك توضيحات نگارنده نظر به
مناظره و مناقشه براي محلي به قرضه اوراق مسئله نشود ذكر خصوص اين در قانع‌كننده‌اي
.شد خواهد تبديل
نيستند محاسبه قابل دولتي ، پروژه‌هاي
تكميل منظور به دلار ميليارد سقف 2 تا مي‌تواند دولت سال 1381 بودجه قانون طبق
هدف اين راستاي در قرضه اوراق فروش مي‌رسد نظر به و كند استقراض خود ناتمام پروژه‌هاي
توسعه‌اي بانكهاي و آسيايي بانك يا و اسلامي توسعه بانك حال ، اين با.است گرفته انجام
نرخ‌هاي چنين با كه نبود قرار و دهند قرار كشورمان اختيار در وام بودند حاضر ديگر
پروژه‌ها برخي و است متفاوت پروژه‌ها اقتصادي صرفه طرفي از.گيرد صورت استقراض بالايي
:تقسيم‌اند قابل بخش دو به نيز دولتي پروژه‌هاي.نيستند برخوردار صرفه‌اي چنين از
ولي باشد نيز زيان‌ده حسابداري نظر از است ممكن حتي آنها سود كه غيرانتفاعي ، و انتفاعي
حسابرسي نام به مقوله‌اي ايران در متاسفانه.مي‌شود اجرا دولت توسط مختلف دلايل به
كه حالي در نمي‌شود محاسبه پروژه‌ها نهايي زيان و سود و نشده تعريف عملياتي يا عملكرد
.مي‌شود تعطيل ده زيان پروژه‌هاي و شده ارزيابي پروژه‌ها بهره‌وري كشورها تمام در
بستگي ولي است جامعه‌اي هر در اقتصادي مشكلات رفع براي مناسب ابزاري قرضه اوراق انتشار
در منتشره قرضه اوراق حجم آمار ، طبق.شود استفاده نحوي چه به ابزار اين از كه دارد
طريق از كشور اين در شركت‌ها يعني است سرمايه بازار سهام حجم از بيش بسيار آمريكا ،
.مي‌كنند مالي تامين استقراض ،
ريالي قرضه اوراق اما ، و
وقت دولت سالها ، آن در.مي‌گردد باز انقلاب از قبل به ريالي قرضه اوراق انتشار سابقه
.كرد منتشر قرضه اوراق ارضي ، اصلاحات انجام منظور به
قرضه اوراق بحث داشت ، وجود اوراق اين بودن ربوي مورد در كه شكي دليل به انقلاب از پس
اوراق مشابه اوراقي كه شد اين بر قرار دهه 60 در وليكن شد خارج ايران اقتصادي ادبيات از
اجراي منظور به شهرداري بار اولين ترتيب بدين باشد نداشته ربوي جنبه كه شود تهيه قرضه
.بود وارد آن بر بسياري ايرادات نيز قانوني نظر از كه كرد صادر را اوراق اين نواب ، طرح
.شد محسوب بعد قدم‌هاي براي مبنايي اوراق ، اين انتشار حال اين با
تدوين تجارت قانون قالب در سال 1347 در خصوصي بخش براي قرضه اوراق انتشار اجازه قانون
را اوراق اين مشخصي ، بهره نرخ با مي‌توانستند عام سهامي شركت‌هاي اساس اين بر و شد
تسهيلات كه اين دليل به انقلاب از قبل.داشت نيز را سهام به تبديل قابليت كه كنند منتشر
شركت‌ها اختيار در اعتبار گسترده‌اي شكل به بانك‌ها بود پايين بهره نرخ و فراوان بانكي ،
.نمي‌داد نشان ابزار ، اين از استفاده به تمايل خصوصي شركت هيچ بنابراين مي‌دادند قرار
قانون طبق اوراق اين خريد بهره نرخ كه اين جمله از داشت اشكالاتي اوراق ، اين كه اين ضمن
.نمي‌شد تلقي قبول قابل هزينه‌هاي جزو موقع آن ماليات‌هاي
كه اين ضمن ندهد نشان اوراق اين انتشار به رغبت كسي كه مي‌شد باعث عوامل اين مجموع
كه كسي براي و بود درصد حدود 5/1 (يكساله و مدت كوتاه) بانكي تسهيلات و سود نرخ تفاوت
.نمي‌كرد انگيزه ايجاد كند منتشر قرضه اوراق مي‌خواست
از شكلي كه اين تا شد خارج ايران اقتصادي ادبيات از كلي به قرضه اوراق انقلاب ، از پس
.و بهداشت نيرو ، وزارت توسط نوبت چندين در و آمد پديد مشاركت اوراق عنوان تحت اوراق اين
اوراق قانون آن دنبال به و يافت انتشار متفاوت طرح‌هاي و مختلف امور انجام منظور به..
منتشر خصوصي بخش مشاركت اوراق قانون ، همين تحت‌نظر اكنون كه رسيد مجلس تصويب به مشاركت
خود توسعه‌اي طرح‌هاي تكميل براي و ساليانه بودجه قوانين طبق كماكان دولتي بخش و مي‌شود
.مي‌كند منتشر را اوراق اين
دولتي با خصوصي مشاركت اوراق تفاوت
تنها.ندارد ماهوي تفاوت خصوصي بخش با مي‌شود منتشر دولتي بخش توسط كه مشاركتي اوراق
خاصي طرح و پروژه اجراي منظور به بايد حتما خصوصي بخش اوراق كه است اين موجود تفاوت
هيچ دولتي شركت‌هاي از غير تاكنون ولي شود مشخص قانون در نيز آن مصرف جاي و شود منتشر
و حد در تنها نه اوراق اين انتشار كه چرا.است نكرده كار اين انجام به اقدام خصوصي شركت
خصوصي بخش توسط را اوراق اين انتشار بانك ، بايستي قانون ، طبق بلكه نيست خصوصي بخش توان
.است هزينه‌بر بسيار نيز اقدام اين كه كند تضمين
خود متبوع شركت مالي تامين براي شده مجبور كه دارد بدهي قدري به خودرو ايران شركت
هزينه‌هايش تا باشد سودآور قدر آن طرح‌هايش كه است اميدوار و كند ايجاد جديد بدهي‌هاي
خصوصي شركت‌هاي براي مشاركت اوراق قانون از گفت مي‌توان بنابراين.بگيرد پوشش تحت را
اين به اقدام دولتي مقررات و ضوابط تحت نيز دولتي شركت‌هاي و نكرده استفاده شركتي هيچ
شده داده وي به بودجه قانون در كه مجوزي طبق مركزي بانك اين ، بر علاوه.مي‌كنند كار
.نمي‌شود انجام ديگر كشورهاي در كار اين كه مي‌كند صادر مشاركت اوراق
مركزي بانكهاي دنيا تمام در و ندارد نقدينگي به نيازي مركزي بانك كه است اين علت
توسط شده صادر قرضه اوراق آنها ، .ندارند پول به نيازي و مي‌كنند عمل دولت از مستقل
قصد و دارند انبساطي سياست كه مواقعي يعني مي‌رسانند فروش به و كرده خريداري را ديگران
سياست كه زماني و مي‌خرند را بازار قرضه اوراق كنند تزريق جامعه به پول كه دارند
اوراق موجودي از واقع در.مي‌فروشند و برده بازار به را ذخيره قرضه اوراق دارند انقباضي
به.نمي‌كنند انتشار به اقدام خود ولي مي‌برند بهره نقدينگي تعادل ايجاد براي خود قرضه
به ساله هر كه ارزي كه است اين مركزي بانك توسط مشاركت اوراق انتشار علت مي‌رسد نظر
.ندارد بازار در را خود ثابت مشتري شود فروخته بايد دولت توسط ريال تامين منظور
برسد تجهيزات و اوليه مواد واردات براي توليدي شركت‌هاي مصرف به بايد پول اين واقع در
و مي‌ماند دولت دست در پول‌ها شده ، متوقف ايران در سرمايه‌گذاري كه اين دليل به ولي
عرضه ريال آن جاي به و خريداري را ارزها اين از مقداري مي‌شود ناچار سال هر مركزي بانك
رشد مي‌شود پيش‌بيني امسال كه اين كما مي‌يابد افزايش جامعه در نقدينگي ترتيب بدين.كند
.شود بالغ درصد به 41 نقدينگي
مي‌برد رنج ساختاري معضلات از ايران اقتصاد گفت بايد مشكل اين بروز دلايل با رابطه در
سرمايه‌گذاري‌هاي براي امن بسته‌هاي نبود و ندارد را ارزي منابع از استفاده توان
از.بروند پربازده و كوتاه‌مدت سرمايه‌گذاري‌هاي دنبال به همه كه شده موجب بلندمدت
قدر.دهد ادامه را فعلي سياست بتواند ديگر سال چند تا مركزي بانك كه نيست مشخص طرفي
اقتصادي مولد بخش‌هاي توسط موجود ارز سرمايه‌گذاري ، امن بسترهاي شدن مهيا صورت در مسلم
فروش محل از.بود نخواهد مركزي بانك توسط مشاركت اوراق انتشار به نيازي ديگر و شده جذب
اساسي كالاهاي خريد صرف بودجه قانون طبق مي‌شود ، دولت عايد كه چه آن از نيمي نفت ،
جاري هزينه‌هاي آن محل از تا شود فروخته دولت توسط بايد ارز اين مانده باقي كه مي‌شود
از است ناچار دولت نمي‌كند را جاري هزينه‌هاي كفاف مالياتي درآمدهاي چون و شود تامين
.كند تامين را هزينه اين نفت ، فروش محل
دولت توسط بايستي بودجه قانون طبق كه ساليانه درآمد يعني دولت ، ارزي منابع از واقع در
در عامل بانكهاي طريق از را آن منابع دولت كه ارزي ذخيره صندوق ديگري و شود فروخته
طرح‌هاي دنبال به كه افرادي تعداد كه چرا نمي‌شود استقبال مي‌دهد قرار صنايع اختيار
به اطمينان عدم همين.مي‌يابد كاهش روز به روز هستند بزرگ سرمايه‌گذاري‌هاي و بلندمدت
مركزي بانك توسط موجود ارزهاي كه شده سبب مدت طولاني بازدهي با مولد سرمايه‌گذاري‌هاي
.كند صادر مشاركت اوراق آن ، جذب براي بانك نهايت در و شده خريداري
چيست فساد
فساد محصولي‌دروازه تك اقتصاد
طولاني قاسم: ترجمه
در رشوه‌خواري و فساد اشاعه در موثر نقشي جهاني بزرگ كنسرسيوم‌هاي شد اشاره كه همانطور
دولت‌هاي همه‌جانبه حمايت‌هاي از برخورداري با كنسرسيوم‌ها اينميكنند ايفا جهان
در قدرت صاحبان و سياستمداران تطميع با هستند ، غربي دولت‌هاي عمدتا كه خود متبوع
.مي‌آورند چنگ به را مختلفي امتيازهاي ديگر كشورهاي
ميزان باشد ، برخوردار متزلزل‌تري اقتصادي وضعيت از كشوري كه قدر هر ديگر سوي از
گونه همان ديگر سوي از.است بيشتر مراتب به فساد نام به تهديدي برابر در آن آسيبپذيري
نامطلوبي وضعيت در اقتصادي نظر از معمولا هستند ، فاسدتر كه كشورهايي گفتيم پيشتر كه
آن اقتصادي رونق و توسعه مانع مهلكي سم همچون كشور يك در فساد شيوع اصولا.دارند قرار
تعرض‌هاي برابر در اقتصاد ديگر انواع از بيش تك‌محصولي اقتصاد ميان اين در.مي‌شود كشور
يا و يك به آنها اقتصاد كه كشورهايي.است آسيبپذير غربي بزرگ شركت‌هاي و كنسرسيوم‌ها
مورد جهان كشورهاي ديگر از ساده‌تر مراتب به است ، وابسته صادراتي محصول دو حداكثر
.مي‌گيرند قرار جهاني بزرگ كنسرسيوم‌هاي و شركت‌ها سوءاستفاده
ديگر عبارت به.هستند تك‌محصولي اقتصاد داراي جهان هفتادكشور حدود كه است آن واقعيت
كشورهاي از زيادي شمار.است وابسته صادراتي محصول دو حداكثر يا يك به كشورها اين اقتصاد
خام نفت صادرات طريق از را خود ارزي درآمدهاي از عمده‌اي بخش تك‌محصولي اقتصاد داراي
صادرات طريق از ليبي و برونئي ارزي درآمدهاي از درصد مثال 99 عنوان به.مي‌كنند تامين
بحرين 88 عربي 90درصد ، متحده امارات عمان 95درصد ، مورد در ميزان اين مي‌شود ، تامين نفت
بيشتر كشورها از ديگر برخي.است درصد قطر 75 و سعودي 80درصد عربستان كويت 87درصد ، درصد ،
مثال عنوان به مي‌آورند ، دست به توريسم بخش در فعاليت طريق از را خود ارزي درآمدهاي
كشور سي حدود.مي‌آورد دست به توريسم بخش از را خود ارزي درآمدهاي درصد باهاما 80 كشور
بالايي سرانه درآمد از كشورها اين.هستند آشكاري تناقض‌هاي داراي اقتصادي نظر از جهان
مير و مرگ ميزان زندگي ، به اميد مانند اجتماعي فاكتورهاي زمينه در اما برخوردارند ،
به.مي‌شوند محسوب جهان كشورهاي ضعيف‌ترين جزء جمعيت رشد و بي‌سوادي ميزان كودكان ،
.است جهان كشور چهارمين داخلي ناخالص توليد سرانه ميزان نظر از برونئي كشور مثال عنوان
سرانه جهاني متوسط كه حالي در.است برونئي 15390دلار داخلي ناخالص توليد سرانه ميزان
با سازگار اجتماعي امتيازهاي از كشور اين شهروندان اما.است دلار چهارهزار داخلي ناخالص
شركت‌هاي انحصار در برونئي در نفت بخش كه آنجايي ازنيستند برخوردار بالا درآمد اين
.بدوزند چشم نيز شغلي بخش در موفقيت به نمي‌توانند حتي برونئي شهروندان دارد ، قرار خارجي
داخلي ناخالص درآمد بودن بالا عليرغم كه است كشورهايي جمله از برونئي سخن ديگر به
كشورها گونه اين در.نيستند برخوردار مناسبي رفاهي و اجتماعي وضعيت از آن شهروندان
بقيه و مي‌گيرد قرار خاص طبقه اختيار در عمدتا صادراتي محصولات فروش از حاصل درآمدهاي
.مي‌مانند بي‌بهره آن مواهب از جامعه اقشار
آفريقايي 65درصد ، كشورهاي تمام در تك‌محصولي صادرات درآمدهاي به وابستگي متوسط ميزان
ارقام و آمار اين.است درصد آسيايي 46 كشورهاي و درصد لاتين 52 آمريكاي كشورهاي در
بسيار فساد مهلك بيماري برابر در تك‌محصولي اقتصادهاي كه چرا.است كننده نگران بسيار
با مي‌توانند غرب انحصاري بزرگ شركت‌هاي و غربي كنسرسيوم‌هاي.هستند آسيبپذير
اقتصاد داراي كشورهاي دارند ، اختيار در كه سياسي و اقتصادي ابزارهاي از بهره‌گيري
كه است آن واقعيت.كنند اخاذي آنها از حتي و داده قرار فشار تحت شدت به را تك‌محصولي
رويكرد اين تاثير تحت تك‌محصولي اقتصاد داراي كشورهاي سياسي و اجتماعي عرصه‌هاي ساير
و تخصصي مهارت‌هاي نظر از كشورها اين در شهروندان مثال عنوان به.مي‌گيرند قرار اقتصادي
مرتبط عرصه‌هاي جز به ديگري عرصه‌هاي در نمي‌توانند معمولا كه هستند گونه‌اي به تحصيلي
مولد فعاليت‌هاي به پرداختن انگيزه همچنين.شوند عمل وارد كشورشان تك‌محصولي اقتصاد با
تجربه به شهروندان زيرا.است اندك بسيار تك‌محصولي اقتصاد داراي كشورهاي در ابتكاري و
حضور كشور صادراتي محصول مهمترين صادرات روند در نوعي به كه كساني تنها كه دريافته‌اند
.مي‌يابند دست كلاني درآمدهاي به شوند ، زيادي زحمت متحمل آنكه بدون دارند ،
آنها بيشتر كه محصولي تك اقتصاد داراي كشورهاي بر حاكم دولت‌هاي شرايطي چنين در
كار به را خود تلاش تمام معمولا خود قدرت حفظ براي هستند ، ديكتاتوري حكومت‌هاي
و ديكتاتورها ديگر سوي ازدارند نگاه بي‌خبر چيز همه از را مردم تا مي‌گيرند ،
كمك با تا مي‌گيرند ، كار به را خود تلاش تمام تك‌محصولي اقتصاد داراي كشورهاي حكومت‌هاي
و ببندند را خود بار كوتاهي بسيار مدت در جهاني بزرگ كنسرسيوم‌هاي و غربي كشورهاي
غربي كشورهاي ميان اين در.بزنند جيب به را كشور ثروت‌هاي از عمده‌اي بخش حتي‌الامكان
گسترش در زيادي بسيار سهم مي‌شوند ياد توسعه براي كمك عنوان تحت آنها از كه كمك‌هايي با
پرداخت با نيز غربي كنسرسيوم‌هاي مي‌كنند ، ايفا تك‌محصولي اقتصاد داراي كشورهاي در فساد
.مي‌كنند عمل راستا اين در سوم جهان كشورهاي در قدرت صاحبان به رشوه
داد افزايش را توليد بدهي‌ها استمهال
3 مركزي بانك سابق كل رئيس با گفت‌وگو
مهاجري بهاره_ اسدي نيما _ مهدوي اميرحسين
دلار ميليارد نتوانست 5/11 مركزي بانك" بود آمده عادلي دكتر با گفت‌وگو نخست شماره در
.شماست پيش‌روي گفت‌وگو اين پاياني قسمت اينك.است صحيح توانست كه "كند استمهال را
بود؟ شده عنوان نكاتي چه بدهي‌ها استمهال به مربوط نامه در عادلي آقاي*
از ; بين‌المللي برداشت‌هاي از بود تصويري فوق مراتب" نوشته‌ام ، مثلا.نيست خاصي چيز
"گرفته انجام زياد فداكاري‌هاي با گذشته ماه‌هاي خلال در مركزي بانك در كه عظيمي تلاش
شش در واقعا كه است اين دهنده نشان بندي جمله اين.بوديم فشار تحت خيلي ما موقع آن
.نمي‌كرد رحم كسي يعني.مي‌انداختند وموشك خمپاره ما عليه دشمن و دوست.مي‌جنگيديم جبهه
رقابت‌هاي و بوديم آن رقيب جناح‌هاي و موجود دولت بين داخلي سياسي كشمكش اوج در چون
معوقه ، بدهي مسئله كل از برداشت سوء يك بالاخره هم بعد و داشت وجود هم اداري و حرفه‌اي
.داشت وجود هم اينها تعهدات بالفعل ، و بالقوه
ارزي هاي هزينه اينكه به دارد اذعان گزارش اين كه است اين اخبار دراين تامل قابل نكته
و مي‌دهد ثمره دارد زده‌ايم استمهال به دست آن پرداخت‌هاي براي اكنون كه گذشته سالهاي
و عجولانه قضاوت‌ها در اغلب نكته اين.مي‌دهد كاهش را واردات و افزايش را كشور توليد
پس يكي پتروشيمي پروژه‌هاي امروز كه وقتياست مانده مغفول بسياري شتابزده پيشداوري‌هاي
صادرات ارقام يا و مي‌رسد برداري بهره به صنعتي طرح‌هاي يا و مي‌شود افتتاح ديگري از
كيلووات ميليارد از 72 بيش به كشور در شده توليد برق و مي‌رسد دلار ميليون به 700 فولاد
توليد ودر مي‌يابد كاهش شير ريزي دور ميزان پنير ، كارخانه‌هاي ايجاد با يا مي‌رسدو ساعت
يك چارچوب در گذاري‌ها سرمايه اين همه كه نمي‌افتد فكر اين به كسي مي‌شويم ، خودكفا پنير
آن در.است گشته وممكن ميسر آنها نياز مورد ارزي درتامين جسورانه اقدام با و برنامه
يا و كمتر نقدي ارز تخصيص و اسنادي اعتبارات افتتاح در احتياط خاطر به مركزي بانك زمان
پرداخت در تاخير خاطر به نيز ديروز و مي‌شد واقع سرزنش مورد مركزي بانك تضمين ندادن
نيز امروز و مي‌گرفت قرار حمله مورد برنامه طول در شده انجام مخارج كل از درصد تنها 10
ياد به را مركزي بانك سهم رنگ سه نوار كردن پاره و افتتاح‌ها هنگام در كسي تنها نه
براي سخت شرايط دراين موفق و كارآمد يافته سازمان تلاش به لازم توجه بلكه نمي‌آورد
است كشورهايي از قيمت ارزان خارجي اعتبارات اخذ واقع در كه استمهالي.نمي‌كند استمهال
.مي‌شدند امتيازي چنين اعطاي به كمترحاضر كه
دادند؟ پاسخي اصلا دادند؟ پاسخي چه شما نامه به وقت جمهور رئيس*
.دادند پاسخ مي‌كنم فكر
كرد؟ حمايتي چه شما از وقت دولت رئيس*
بلندمدت و بالقوه منابع با اقتصادي مديريت اعمال جدي طرفداران از ايشان مي‌كنم فكر
اگر كه نيست شكي.آمدند ميدان به كار اين براي توان تمام با ابتدا همان از و بودند
و جسارت.نمي‌آمد بوجود بانك مانند مختلف دستگاههاي براي كار فضاي نبود ايشان حمايت
مذاكره و اقتصادي رشد آهنگ ادامه يكي داشتيم انتخاب راه دو كه زماني در ايشان شجاعت
هم زمان آن جنجالهاي.بود كننده تعيين بسيار اقتصاد به زدن ترمز ديگري و استمهال براي
خوب حركت به شجاعت‌ها و ديدگاه همين كه است اين واقعيت.نداد تغيير را ايشان تصميم
.شد منجر اقتصادي
خونمان و وگوشت پوست با بانك باتيم ما كه بگويم بايد آخر سال دو آن به برگرديم اگر حالا
مذاكرات مورد در شب نصف ساعت 2 تا گاهي "معمولا من خود.مي‌كرديم كار روز شبانه
.مي‌كردم مشورت و مذاكره بودند خارج در كه باهمكاران استمهالي
.كردم شروع ژاپن با بعد و كردم آغاز من خود بود آلمان با كه را استمهال مذاكره اولين
وقتي.دارم توجه جالب خاطره يك.مي‌كردم هدايت من خود را تجاري اصلي شركاي با مذاكرات
صحبت شما با آمديم گفتم او به كردم ديدار مولمان نام به آلمان اقتصاد وقت وزير با كه
از مطمئنا ما و كنيم تجديد را مارك ميليارد حدود 5/1 پرداخت زمان‌بندي جدول كه كنيم
براي كه بگوئيد هرمس به و دهيد انجام را كار اين راحتي به كه داريم را توقع اين شما
ارزي ذخاير از مارك ميليارد حدود 8/2 الان همين ما زيرا.بدهد پوشش پرداختها جديد جدول
شما اينكه از متشكرم خيلي كه داد پاسخ ايشان.مي‌كنيم نگهداري آلمان بانكهاي در را خود
همسايه كشور.مي‌كنيد گفتگو ما با و آمده‌ايد دواطلبانه خود كم بدهي مقدار اين داشتن با
كشورهاي از يكي و نكرده مذاكره ما با حال به تا كه است بدهكار ما به مارك ميليارد شما 7
به حاضر و مي‌رويم آنها دنبال آنقدر كه است بدهكار مارك ميليارد ما 14 به هم شما شمالي
كه مي‌گويم شما به منتهي.آمده‌ايد خودتان شما كه متشكريم خيلي ما لذا.نيستيم گفتگو
شاخص‌هاي مي‌گفت شده محرمانه بحث‌هاي سري يك وارد هم بعدنيست اقتصادي شما مشكل
.نيست اقتصادي شما مشكل اصلا ولي است مناسب ومديريت اقتصادي رشد نشان‌دهنده شما اقتصادي
كنيد؟ استمهال را بدهي‌ها توانستيد چگونه سياسي مشكلات اين به توجه با*
و 10- رشد 12 ما سال 1368 از دفعه يك.بود موثر بسيار قبل سال چند اقتصادي خوب عملكرد
بندي ، زمان جدول.مي‌كرديم بيني پيش حرفه‌اي بسيار را آينده بعد و داشتيم را درصد 8
طلبكاران اينكه آن و بود هم ديگري واقعيت يك اينكه اضافه به.بود گرايانه واقع بسيار
زمان آنها با خوب ريزي برنامه يك با و بوديم رفته مذاكره به خود ما اينكه از قطعا
اين ديگر نكته.نداشتند هم ديگر چاره‌اي شايد.كردند استقبال مي‌كرديم تعيين را پرداخت
ديدگاه طرد و بلندمدت درآمدي منابع اساس بر منابع پوياي مديريت ديدگاه وجود كه است
.بود داده بيشتري قدرت يك ما به كننده مذاكره تيم جمعي دسته اعتقاد و صندوقداري مديريت
افتاديد؟ اوراق انتشار فكر به ارزي منابع تامين براي آيا*
گرفتن با و ابتكار اين كردن مطرح با بانك.شد انجام زمان همان در مشاركت اوراق طراحي
.زد دست آن ارزي صورت به مشاركت اوراق طراحي به وخارج داخل مختلف اساتيد مشورتي نظرهاي
موقع همان كساني.ديدگاههاست تكامل مصاديق از يكي و شد روبرو زيادي چالش با هم كار همين
طراحي.هستند مالي تامين نوع اين طرفداران از امروز ولي بگيرند آنرا جلوي بودند درصدد
اما شود استفاده خارجي مالي تامين هم و داخلي مالي تامين براي مي‌توانست هم شده انجام
ما.كرد فراهمزياد مشكلات با آن‌هم را درداخل آن از استفاده اجازه فقط روز آن شرايط
تدوين را كشور از خارج ايرانيان ارزي مشاركت اوراق صندوق ايجاد طرح حتي موقع همان در
.درآيد عمل مرحله به نتوانست مناسبت شرايط فقدان بخاطر كه كرديم
ارز نرخ سازي يكسان سياست شكست و ارزي بدهي‌هاي بين را ارتباطي مي‌توان آيا دكتر آقاي*
كرد؟ برقرار درسال 72
موضوع حاليكه در درآمد اجرا به سال 72 اول از ارز نرخ سازي يكسان طرح مي‌دانيد
سال 71 اواخر همان از نيز اوليه مذاكرات و قرارگرفت توجه مورد سال 71 از ارزي بدهي‌هاي
ارز نرخ يكسان‌سازي واقع در كه بگويم مي‌خواهم زماني تاخر و تقدم اين ذكر با.شد شروع
.باشد مي‌توانست موضوع اين براي پسنديده بس كاري و مي‌شد منجر ارزي تعهدات كاهش به قطعا
ايجاد علت كه بودند گفته بودند داده المللي بين كارشناسان سال همين در كه گزارشي در
و ارزان ارز.زد ارز نرخ سازي يكسان به دست دير خيلي ايران كه بود اين زياد بدهي
.ببرند بالا را تعهدات و بكنند زيادي ارزي هزينه‌هاي دستگاهها كه مي‌شد باعث سوبسيدي
كاهش به بلكه نمي‌كرد ايجاد مشكلي تنها نه ارز نرخ سازي يكسان اينكه نتيجه بنابراين
.كرد كمك ارزي تعهدات
داشتيم؟ ارز نرخ سازي يكسان ادامه براي ارزي مناسب ذخيره آيا*
تجاري سياست شكست خورد شكست كه آنچه ارز سازي يكسان مورد در.داشتيم لازم حد در بله
مردم به جزيي خدمات براي بانك كه دادم توضيح خود قبلي مصاحبه‌هاي در.ارزي سياست نه بود
را دلار بانك 5000 نمايشگاه‌هاي و تجاري سفرهاي پزشكي ، معالجات تحصيل ، مسافرت ، نظير
توازن و تعادل هم با تقريبا يكسان نرخ به‌علت هم بانك فروش و خريد.بود داده اختصاص
انتقال بدون اصطلاح به كالاهاي واردات سرازيركردن يكباره و تجاري سياست تغيير اما.داشت
و اشتباه نبايد قضيه اين تحليل در بنابراين.كرد مشكل ايجاد بانك كوچك دريچه اين به ارز
روزنامه‌ها در اخيرا كه است جالب.گذاشت بانك ارزي سياست حساب به را تجاري سياست شكست
هر بهاست كرده برقرار جزيي خدمات براي را دلاري تسهيلات 5000 دوباره بانك كه خواندم
چاپ و صحيح ارقام و آمار شدن ومعلوم تاريخ به سالها آن پيوستن و زمان گذشت با تقدير
مديران از يكي قول به.مي‌رود كنار حقايق روي از غبارها از مقداري مختلف كتب در آنها
را خود كه بود گرا توسعه پوياي مديريت نبود صندوقداري مديريت بانك مديريت مركزي ، بانك
نوآوريهاي و اصلاحات بر علاوه و مي‌ديد كشور مدت بلند منافع اقتصاد پويايي خدمت در
را بلندمدت و مدت كوتاه اعتبارات تبديل و واستمهال منابع تجهيز مهم كار دو حداقل متعدد
.بود شده انجام استمهال دلار ميليارد حدود 12 داديم راتحويل بانك وقتي.داد انجام
چيست؟ بدهي‌ها موضوع از شما ارزيابي امروز *
يك باشد بوده كارشناسي و فني برخورد يك اينكه از بيش بدهي‌ها موضوع با برخورد من نظر به
اينكه.مي‌رسد نظر به رقيب براي سازي بحران و سياسي رقابت ملاحظات اساس بر سياسي رويكرد
المللي بين جريانات و دلار ارزش كاهش نفت ، قيمت افت دليل به ساله برنامه 5 يك جريان در
مذاكره برويد سپس و شويد مواجه مدت كوتاه پرداخت مقداري با شما و يابد كاهش شما درآمد
اما سخت است چالشي گرچه كنيد تبديل بلندمدت پرداخت‌هاي به و كنيد رااستمهال آنها و كنيد
و نگراني صدا ، سرو.شود تلقي بحران نمي‌تواند ديگر برآمد آن پس از روز آن مديريت وقتي
كشور داخل براي آنكه بجاي عده‌اي گويي.بود خارج از بيشتر داخل در خصوص اين در تبليغات
.نكنند دريافت را خود پول موقع به طلبكاران ، است ممكن كه بودند آن نگران باشند نگران
من نظر به مي‌كنيم تصوير خود برابر در را بدهي‌ها ماجراي كل وقتي امروز بنابراين
و ساخت مهمتر همه از و استمهالي مذاكرات بودن حرفه‌اي خارجي ، منابع از استفاده توانمندي
از واقعي وتصوير مي‌شود متبادر به‌ذهن ديگري چيز هر از بيش مختلف دربخش‌هاي كشور سازهاي
.مي‌دهد ما به موضوع
سياست باتلاق و بين‌المللي صندوق
*مسترالت ريچارد
اما است ، درك قابل تروريسم عليه جنگ در ممكن سلاح‌هاي تمامي از استفاده براي بوش تمايل
مذكور صندوق مقامات.بكشد ميان به جنگ اين در را پول بين‌المللي صندوق نبايد او
.است شده مبدل بدشكل اختاپوسي به سياسي‌كاري دليل به بين‌المللي نهاد اين كه دريافته‌اند
مي‌توانست كه پرداخت‌هايي تراز بحران حل منظور به سال 1944 در كه پول بين‌المللي صندوق
عظيم نهاد يك شكل به هم‌اينك بود ، شده بنيانگذاري اندازد مخاطره به را جهاني مالي نظام
تامين برنامه‌هاي تا گرفته تجاري سياست‌هاي از امور همه در كه درآمده بوروكراتيك و
چپ جناح‌هاي دست در چماقي به سبب همين به و مي‌كند دخالت توسعه حال در كشورهاي اجتماعي
آمريكا متحده ايالات خارجي سياست‌هاي اجراي به متهم اين بر علاوه ;است شده تبديل راست و
شرايط كاهش هدف با صندوق سال 2000 در كوهلر هورست آمدن كار روي زمان از.هست نيز
پي در همچنين نهاد ايناست زده سياست‌هايش در كلي بازنگري يك به دست خود وام‌دهي
.است مالي بحران‌هاي از جلوگيري و حل راستاي در خود اوليه اهداف به بازگشت
به نيل از دهد ، گسترش را خود وظايف دامنه پول بين‌المللي صندوق اگر معتقدند كارشناسان
فشار پول بين‌المللي صندوق به آمريكا امروز ديگر سويي از.ماند بازخواهد خود اصلي اهداف
همكاري "تروريسم عليه جنگ" ادامه در كه تركيه يا و پاكستان نظير كشورهايي به تا مي‌آورد
درصدد همچنين آمريكا متحده ايالات ديپلمات‌ها گفته به.دهد اختصاص مالي كمك‌هاي مي‌كنند
بر بيشتر نظارت با تا آورد فشار اندونزي به پول بين‌المللي صندوق از استفاده با تا است
جلوگيري مسلمان افراطگرايان مالي تامين براي معبري به آن شدن تبديل از بانكي‌اش نظام
.كند
شائبه هرگونه از عاري نهادي به‌عنوان خود اعتبار اعاده پي در پول بين‌المللي صندوق اگر
.كند خودداري غرب خارجي سياست‌هاي اجراي براي ابزاري به شدن تبديل از بايد است ، سياسي
لطمه خود اعتبار به دوگانه استانداردهاي اتخاذ با دهه 1990 در پول بين‌المللي صندوق
مي‌شدند ، تلقي استراتژيك اهميت داراي غرب سوي از كه وام‌گيرندگاني.ساخت وارد فراواني
كشورهايي كه حالي در كردند ، دريافت صندوق از دلار ميلياردها چشمگير اصلاحات انجام بدون
سياسي لحاظ به وام دريافت براي را صندوق پيش‌شرط صد از بيش تحقق كه اندونزي نظير
اين كه است شده مشخص اكنون.نرسيدند صندوق با نتيجه‌اي هيچ به بودند ، يافته غيرممكن
.بود شده وضع آمريكايي محصولات صدور براي آزاد بازاري ايجاد هدف با بيشتر پيش‌شرطها
اولويت‌هاي از ژئوپولتيك مسائل جدايي نيز كوهلر هورست چون اصلاح‌طلبي مديريت تحت حتي
دلاري ميليارد وام 8 با صندوق موافقت مثال به‌عنوان.است بوده دشوار بس كاري صندوق
عدم صورت در دادند هشدار بوش به لاتين آمريكاي رهبران كه شد حاصل زماني تنها آرژانتين
اين ، بر علاوه.داد خواهد دست از كشورهايشان در را خود نفوذ آمريكا وام ، اين اعطاي
اين عضويت خاطر به تركيه از پول بين‌المللي صندوق گسترده حمايت كه كرد باور بتوان دشوار
نظير پايگاه‌هايي از استفاده در آمريكا متحده ايالات با آن همكاري و ناتو در كشور
.است نبوده اينجرليك
توسط پول بين‌المللي صندوق از ابزاري استفاده با ارتباط در روشني بسيار شواهد هم‌اكنون
مقابله براي دلار ميليارد با 79 برابر بودجه‌اي داراي صندوق اين.داريم دست در آمريكا
صندوق با ارتباط در گزارشي تهيه مسئول سال 1999 در كه ملتزر آلن.است جنگي بحران‌هاي با
براي چنداني تمايل متحده ايالات دولت":مي‌گويد بود ، آمريكا كنگره براي پول بين‌المللي
بنابراين.ندارد كنگره مصوبات طريق از خود خارجي سياست‌هاي اجراي براي لازم بودجه تامين
".مي‌كنيم استفاده خود اهداف تحقق براي چندجانبه نهادهاي از ما
تركيه و پاكستان در كه است پرمخاطره كاري مالي تسهيلات پرداخت موضوع و سياست آميختن
منافعش از محافظت در كه نيازمندي كشورهاي مورد در بايد واشنگتن مسلماهستيم آن شاهد
بودجه محل از كمك‌هابايد اين اما.دهد خرج به بيشتري دلبازي و دست مي‌كنند ، كمك آن به
نهاد اين اصلاح معطوف را خود تلاش بايد پول بين‌المللي صندوق.باشد خارجي كمك‌هاي
.دهد افزايش جهاني مالي نظام معتمد محافظ به‌عنوان را خود اعتبار و كرده بين‌المللي
صندوق ايرادات از ديگر يكيميشود احساس پيش از بيش ماموريت اين ضرورت هم‌اينك
برنده و برجسته اقتصاددان استيگليتز ، جوزف.است آن كارشناسان اشتباهات پول بين‌المللي
غيرمستقيم و مستقيم صورت به را موضوعي چنين بارها سال 2001 ، در اقتصاد نوبل جايزه
آلن به نسبت را صندوق اين كارشناسان ديدگاه‌هاي او مثال به‌عنوان.است شده يادآور
مخالفت‌هاي رغم به.مي‌دهد قرار انتقاد مورد همواره آمريكا ، مركزي بانك رئيس گرينسپن ،
بالا بدون تا 2000 سالهاي 1997 بين توانست گرينسپن پول ، بين‌المللي صندوق كارشناسان
.كند حفظ مطلوب سطح در را آمريكا اقتصادي رشد بهره نرخ بردن
بحران‌هاي اغلب در معتقدند كه بسياري برخلاف فوق انحرافات و اشتباهات تمامي وجود با
از بيش صندوق اين امتيازات مي‌كنم فكر من است ، محسوس كاملا صندوق اين نقش اقتصادي
.است آن مضرات
ويك بيزنس مجله نويسنده *
|
