موسيقي تاريخي اندوخته‌هاي عرضه
موسيقي از خاصي نوع به نبايد شهروندان
شوند محدود
تازه‌تر محتوايي تركيبو با ماهور
بي‌ادعا گروهي از خوب ، كار يك
موسيقي تاريخي اندوخته‌هاي عرضه
موسيقي جشنواره نخستين دبير و نواحي موسيقي پژوهشگر اشرفي نصر جهانگير با گفت‌وگو
عشايري
اهل كمتر بر ايران نواحي موسيقي حوزه در اشرفي نصر جهانگير ساله چندين پژوهشهاي:درآمد
صرافت به ساري ، شهر زادگاهش ، در انقلاب از پس اوليه سالهاي از وي.است پوشيده موسيقي
نزديك مي‌گويد ، خود كه چنان آن حاصل و افتاد محلي وگوشه‌هاي نغمه‌ها تدوين و آوري جمع
وي.نهاد نام البرز و كومش موسيقي اصلي معرف بايد را اشرفي.است شده نوار هزار به 12
و كتابخانه‌اي مطالعات و تحقيقات نيز ايران سنتي نمايشهاي و تعزيه زمينه در همچنين
مهم جشنواره چند برگزاري در درويشي محمدرضا همراه به وي.است داده صورت گسترده‌اي ميداني
هم و داشته مشاركت ايران حماسي موسيقي و آواز و آيينه هفت‌اورنگ ، همانند نواحي ، موسيقي
استانداري نير و هنري حوزه موسيقي مركز مسئولان همدلانه مساعدت و همكاري با نيز اكنون
اشرفي از.مي‌كند فعاليت ايران عشايري موسيقي جشنواره نخستين دبير به‌عنوان لرستان ،
با"مادري سرزمين آوازهاي كاسته مجموعه 24 " و "تبري واژگان فرهنگ جلدي 5 مجموعه
موسيقي جشنواره درباره وي با.شد خواهد نشر بازار روانه به‌زودي درويشي محمدرضا همكاري
.مي‌خوانيد كه است شده گفت‌وگويي مي‌شود ، برگزار لرستان در هفته اواخر كه عشايري
اين برگزاري از نهادهايي چه چيست؟ جشنواره اين برگزاري از هدف كه بگوييد ابتدا *
آوردند؟ عمل به حمايت جشنواره
و داشته‌ها فعاليتها ، مجموعه ارائه جشنواره‌ها ، گونه اين برگزاري از اصلي هدف -
و تلاش با محققين و دارند وجود ما كشور نقاط اقصي در كه است تاريخي اندوخته‌هاي
سنتهاي زمينه در تاريخي داشته‌هاي و اندوخته‌ها اين از بخشي كشف به خود پي‌گيري‌هاي
موضوعات اين براي مي‌شود جشنواره برگزاري با ديگر تعبير به.يافته‌اند توفيق شفاهي
.رساند مدد آنها طبقه‌بندي و ضبط و ثبت ايجاد شناسنامه‌و
و عشاير موسيقي جشنواره) برگزيديم جشنواره اين نام براي آنچه يا نواحي موسيقي جشنواره
و وستد داد تضارب ، اثر در و تاريخ طول در كه است فرهنگهايي ارائه محل (ايران اقوام
زمينه عشايردر اين تاريخي شناسنامه شكلي به و گرفته شكل ايران عشاير و طوايف تعاطي
.آنهاست رسوم و آداب و فرهنگها از برخي
جشنواره اين هزينه‌هاي و برنامه‌ريزي طرح ، كليه كه بگويم بايد شما دوم پرسش به پاسخ در
در چه نهادها ، از سري يك از ما كه شد قرار اما.است كرده تقبل هنري حوزه موسيقي واحد را
بر در كه كلاني هزينه و جشنواره اين كاري وسيع حجم به توجه با خرم‌آباد ، در چه و تهران
امروز به تا ولي دادند ، را حمايت قول همه البته كه بگيريم پشتيباني و مالي حمايت دارد
ارگانها و نهادها اين از هيچ‌كدام متاسفانه است ، مانده جشنواره شروع به چندروزي تنها كه
.نكرده‌اند عمل وعده‌هايشان به
بوده؟ اساسي چه بر جشنواره در شركت‌كننده هنرمندان و گروهها انتخاب معيار و ملاك *
و مناسك آداب ، فرهنگ ، زمينه در و ايران نواحي موسيقي مورد در كه تحقيقي سالها طي ما -
ناقل گفت مي‌شود كه را افراد از سلسله يك طبيعتا ايراني‌داشته‌ايم ، مختلف اقوام مراسم
افرادي تنها چه اگر اينها.كرده‌ايم شناسايي بوده‌اند ، طايفه و عشيره فرهنگ اصلي حافظ و
يك در است ممكن كه چرا بيايند ، شمار به ايراني اقوام فرهنگي بار حامل و حافظ كه نيستند
ژانرهاي ساير مجري يا نوازنده خنياگر ، خوان ، جنگ‌نامه خوان ، شاهنامه دهها ما طايفه ،
اين و كنيم انتخاب بهترينشان‌را كه كرديم سعي اما باشيم ، داشته را عشيره‌اي يا قومي
طرفي از و هنرمندان آن هنر براساس طرف يك از و موجود اطلاعات حجم براساس سو يك از گزينش
خودشان‌صورت عشيره‌اي فرهنگ به نسبت آنها دانش و آگاهي و اطلاعات حجم براساس ديگر
.است گرفته
؟...يا محلي منابع بوده؟ منابعي و مراجع چه افراد اين مورد در تحقيق و شناسايي مرجع *
به واقع در كه پژوهشگراست خود يعني.است محقق خود ميداني تحقيقات منبع اساسا -
اين با مي‌كند كه جويي و پرس و خود مسافرتهاي براساس و مي‌كند سفر عشايري‌كشور مناطق
و مي‌كند شناسايي ايل و عشيره يك ميان از را مختلف هنرمندان مي‌شود ، مواجه هنرمندان
مي‌كند فكر كه را افراد از سري يك پژوهشگري هر شخصي اطلاعات و دانش براساس طبيعتا
سختي كار محقق يك براي كار اين البته كه كرده انتخاب است بيشتر آگاهي‌شان و زبده‌تر
آشناست‌و بيش و كم ايران شفاهي تاريخ و فرهنگي موضوعات به ترتيب هر به كه چرا نيست ،
.هستند بيشتري‌برخوردار دانش از هنرمندان اين از كداميك كه كند تعيين مي‌تواند
;نواحي موسيقي از خاصي موضوع هر مورد در ميداني تحقيقات و پژوهش هر از قبل واقع در پس *
آن محلي هنرمندان و آگاهان شناسايي و ايران نواحي و مناطق به موسيقي پژوهشگران سفر
دارد؟ قرار اولويت در مناطق
اين فرهنگ زمينه در تنها نه كه است ساله چند تلاش يك از برخاسته شناسايي اين ;بله -
زمينه در بلكه كنند ، شركت جشنواره اين در تا كرده‌ايم دعوت را آنها ما امروز عشايري‌كه
و دوستان ساير سوي از چه من ، سوي از چه گرفته ، صورت فرهنگها وخرده فرهنگها همه
.همكارانم
شود ، برگزار جشنواره‌اي مي‌خواهد كه وقتي و مي‌شود مبادله حدي تا اطلاعات اين طبعيتا
بهترين واقع در مي‌كنيم سعي و مي‌برم سود دوستانم ساير آگاهي و دانش و نظر از من
.كنيم انتخاب را هنرمندان
حركتها محصول حداقل بلكه نيست ، ماهه چند يا يك حركت يك محصول كار اين تحقيقات بنابراين
سعي محلي ، آگاهان از استفاده بر علاوه كه است كشور كل پژوهشگران ساله چند تلاشهاي و
استفاده يافته تدوين پژوهشگران‌گذشته توسط و بوده حالا تا كه هم مكتوبي منابع از كرديم
مجزا را بخشي يك اينها ميان از و نهاده هم روي را اطلاعات و آگاهيها اين مجموعه و كنيم
عمل به دعوت افراد اين همه از داشته‌ايم مناطق اين به اخيرا فشرده‌كه سفر يك در و
.دهند بروز را خود هنر و توانايي و كنند شركت درجشنواره بتوانند اينها تا آورديم
ندارند ، برنامه‌هارا از استفاده و حضوردرجشنواره امكان كه پژوهشگراني و افراد براي *
شد؟ خواهد منتشر صورت چه به بعدها جشنواره آثار
و سو يك از جشنواره اين در هنرمندان حضور محدود ميزان و اندك زمان به توجه با -
اين از ما نوشتاري و تصويري صوتي ، برداشتهاي ديگر ، سوي از ما دريافت‌هاي و اندوخته‌ها
بلكه نيست ، ضبط و تدوين طبقه‌بندي ، محل درواقع جشنواره‌ها.نيست زياد خيلي جشنواره‌ها
برقرار ارتباط فرهنگها ساير با بتوانند مخاطبين تا فرهنگهاست انواع عرضه بيشترمحل
و بشناسند بهتر را خودشان اقوام دانش و ملي فرهنگ و شوند آشنا بيشتر آنها با و كرده
... و بگيرد صورت تضارب نوعي
و بياييم جشنواره در ما كه نيست اين اول درجه در ;جشنواره برگزاري واقعي هدف بنابراين
اين و ندارد وجود كار اين فرصت جشنواره در كه چرا كنيم ، طبقه‌بندي و ثبت و ضبط را چيزي
آثار از وسيع حجم پژوهشگري‌يك هر معمولا و مي‌گيرد صورت محققين توسط قبل از كارها
انتخاب به دست تحقيقات اين براساس و دارد خود آرشيو در را تصويري -صوتي يا نوشتاري
كه اندوخته‌هايي و تحقيقات اين كه است اين شما منظور اگر.مي‌زند جشنواره اداره و افراد
من شد ، خواهد منتشر صورتي چه به آورده‌اند دست به مختلف مناطق از سالها طي پژوهشگران
و نداريم كشور در جدي خيلي مراكزتحقيقي ما متاسفانه ;كه بدهم را جواب اين شما بايدبه
.كنند سرمايه‌گذاري آثار گونه انتشاراين براي بايد كه هستند دولتي مراكز اين طبيعتا
گرفته صورت دولتي نهادهاي مراكزو طريق از شده منتشر تاكنون كه هم مقداري اين البته
باقي آرشيوپژوهشگران در همچنان تحقيقات اين وسيعي‌از بخش كه است اين واقعيت ولي
ناچار كنند استفاده تحقيقات اين از بخواهند تحقيقات نوع اين دوستداران چنانچه و مانده
از خاصي نوع كه مي‌كنند اراده كي تحقيقات ببينيم‌مراكز كه اين تا بمانند منتظر هستند
.دهند قرار خود كار دستور انتشاردر براي را تحقيق
منبع و مرجع يك عنوان به مي‌توانند حد چه تا (نوشتاري و تصويري صوتي ، ) منابع نوع اين *
بگيرند؟ قرار علاقه‌مندان و محققين استفاده مورد پژوهشي
بويژه شرق ملل هنري و فرهنگي دانش از وسيعي بخش كه كنيم دقت موضوع اين به ما اگر -
است ، هنر و فرهنگ سينه به سينه انتقال ;امروزي اصطلاح به يا شفاهي سنتهاي اساس بر ايران
تمام بنابراين نيستيم ، قوي مكتوب سنتهاي داراي غربي ملل عكس به ما كه درمي‌يابيم
حافظه و سينه دل ، در آنها از وسيعي بخش حداقل يا و ما تاريخي دستاوردهاي و اندوخته‌ها
و عوامل ساير و خنياگران خوانان ، خوانان ، شه‌نامه جنگ‌نامه قوالان ، نقالان ، همين
.است نهفته شفاهي سازه‌هاي و ژانرها حافظان و مجريان و ناقلان
مراجعه شفاهي سنتهاي به بايد خودمان فرهنگي تاريخ از اطلاع و آگاهي براي ما بنابراين
از يكي من نظر به شود مكتوب و طبقه‌بندي گردآوري ، شفاهي سنتهاي اين چنانچه و كنيم
.آمد خواهد دست به ما كشور فرهنگ تاريخ بررسي براي مراجع و منابع نابترين
جنبه‌هاي چه نواحي ، موسيقي شناسي زيبايي جنبه‌هاي بر علاوه;جشنواره‌ها گونه اين در *
مي‌گيرد؟ قرار توجه و بررسي مورد موسيقي‌ها نوع اين از ديگري
ظرفيت كه مقدار آن حداقل يا ابعاد همه ;است مقدور و ممكن كه جايي تا است اين ما تلاش -
قضاوت و داوري معرض در موسيقايي‌اقوام مختلف ابعاد عرضه‌و مي‌دهد اجازه جشنواره يك
.گيرد قرار مخاطبين
و مضموني موضوعي ، جنبه‌هاي و ابعاد همه نمي‌توانيم طبيعي به‌طور ما كه اين به توجه با
بنابر بكنيم ، ارائه جشنواره يك در و بيابيم را طايفه يك يا قوم عشيره ، يك شناسي زيبايي
.مي‌دهيم قرار داوري و قضاوت معرض در و انتخاب را شاخص‌ترين‌شان اين
و اقوام است ، ايران عشاير و اقوام با ارتباط در جشنواره نام مي‌دانيم كه همانطور*
مناطق از كداميك ساكن و طوايف كدام از اغلب جشنواره برگزاركنندگان نظر عشايرمورد
هستند؟ ايران
بدهيم شركت جشنواره اين در را ايراني عشاير و اقوام هنرمندان شاخص‌ترين تا كرديم تلاش -
كرد تركمن ، از طوايفي قشقايي ، لك ، كرد ، و لر عشاير بختياري‌ها ، ;مثل مختلفي عشاير و
اين بر علاوه.شدند داده شركت جشنواره اين در "چوله" مثل كوچكتر عشاير از برخي و خراسان
موسيقي‌چوپاني از بخشي تا كرديم دعوت كرماني و ديلمي مازندراني ، گيلكي ، مثل اقوامي از
واقع در كه را شترباني هداهاي كرديم تلاش ما مثلادهند ارائه را صحرانشيني‌خودشان و
اين در است كويري مناطق سارباني موسيقي انواع قديمي‌ترين و خالص‌ترين نابترين ، از يكي
موسيقي همين‌طور و گيرد قرار علاقه‌مندان داوري و ديد معرض در تا كنيم ، ارائه جشنواره
.دارد ما سرزمين موسيقايي سنن با قوي پيوندهاي نوعي به كه ديگر ازنواحي برخي چوپاني
نقاط ساير هنرمندان به نسبت لرستاني هنرمندان ;جشنواره برنامه‌هاي جدول به توجه با *
چيست؟ علت برخوردارند ، اكثريت از (هنرمندان و برنامه تعداد اختصاص نظر از) ايران
لرستان ، در ما دوستان خواست به نه مساله اين كه اين دليل به ;است طبيعي امر يك اين -
ترتيباين هر به كه اين دليل بهگرفت صورت جشنواره اجراي ستاد نظر و ديد با بلكه
جشنواره اين در دارندكه انتظار و توقع لر هنرمندان و مي‌شود برگزار لرستان در جشنواره
مي‌كنم فكر من و بدهيم مثبت پاسخ تقاضا اين به كرديم سعي هم ما و باشند داشته شركت
محال چهار در يا استان‌خراسان در بخواهد جشنواره‌اي چنين يك چنانچه.ندارد ايرادي
كه نيست معنا بدان اين و شد خواهد استفاده بيشتر منطقه آن هنرمندان از شود اجرا بختياري
اين در فعالي حضور كشور از منطقه‌اي بنابراين‌هر گرفته‌ايم ، ناديده را ديگرمناطق ما
طوايف موسيقي به بدهيم بيشتري فرصت كه كرديم سعي ما طبيعي به‌طور ولي دارد جشنواره
.بدهند ارائه جشنواره اين در را خودشان موسيقي انواع بتوانند كه لر سلحشور
و هستند نزديك جشنواره اجراي محل به هنرمندان اين ;كه بوده اين هم قضيه اين ديگر دليل
بيايند مي‌توانند آنها از بسياري.مي‌گيرد صورت آسانتر آنها انتقال و نقل و آمد و رفت
به توجه با كه فرصتي‌است يك خود اين و خانه‌هايشان به برگردند و كنند شركت جشنواره در
در حداقل است ممكن كه آنجا تا لذا ندارد ، جشنواره براي زياد مالي بار مساله اين كه اين
بخش اين قابليتهاي و ظرفيت و دهيم ارائه را لرستان موسيقي از بخش‌وسيعتري جشنواره اين
.كنيم عرضه مردم به جامع‌تري صورت به را موسيقي از
رحيم‌خاني شكرالله:گفت‌وگو
موسيقي از خاصي نوع به نبايد شهروندان
شوند محدود
خواننده - خوانساري حميد با كوتاه گويي و گفت
و دبستان دوران در.بود علاقه‌مند موسيقي به كودكي همان از خوانساري حميد:درآمد
پس.داد نشان را موسيقي به خود دلبستگي دانش‌آموزي موسيقي گروه‌هاي در شركت با دبيرستان
وي.برد بهره صادقي استاد محضر از و رفت آوازي رديف كلاسهاي به دانشگاه به يافتن راه از
لري ، نغمه‌هاي با آشنايي دليل به و رفت سيما و صدا به استادش توصيه به قبل سال حدود 10
چندي از خوانساري.كرد عرضه سيما و صدا در را مناسب كار چند محلي خواننده يك عنوان به
كاست يك در مجموعه اين كه افتاد موسيقي عامه‌پسند كارهاي از آلبومي انتشار صرافت به قبل
درباره وي با.است شده عرضه بازار به فيروزبخت امير آهنگسازي با عشق سقف زير عنوان با و
.مي‌خوانيد كه كرده‌ايم گويي و گفت تازه‌اش كار و فعاليتها
كه است عامه‌پسند موسيقي نمونه‌هاي نخستين از است ، شده عرضه بازار به شما از كه كاري*
بگوييد؟ كار اين براي خود انگيزه‌هاي از ابتدا.مي‌شنويم ما
اين.دارد را خود هواداران عامه‌پسند ، موسيقي چه و پاپ چه سنتي ، چه ;موسيقي نوع هر -
از فردي دارد امكان چنانكه دارد ، بستگي آدمها تمايل و ذائقه به البته دلبستگي ، و علاقه
به اماباشد نداشته تمايل پاپ موسيقي به چندان مقابل در و بيايد خوشش سنتي موسيقي
خاص نوع يك در نمي‌توانند شهروندان كه بپذيريم بايد آهنگساز و نوازنده و خواننده عنوان
داشته را خود خاص هواداران همه‌گاه عامه‌پسند ، موسيقي كه آن ضمن.شوند محدود موسيقي از
موسيقي‌هاي ديگر ميان در موسيقي اين نام به خاص نحله‌اي تا است شده سبب امر همين و
عليرغم كه شدم متوجه من ديگر سوي از.كند ايجاد مجزايي فضاي خود براي و سربركشد موجود
توليدات مقابل در اما كم‌نشده ، چندان موسيقايي اين‌گونه مخاطبان از انقلاب از پس كه آن
داشته تجربه‌اي زمينه اين در افتادم صرافت به لذا است ، كرده فروكش بسيار موسيقي نوع اين
.باشم
و دهيد توضيح باره اين در.مي‌شناسند لري خوانندگي و موسيقي اجراي با را شما برخي*
دارند؟ شدن ملي و فراگيري براي زمينه‌هايي چه لري نغمه‌هاي و ملوديها اينكه
در موسيقي اين به توجه كودكي دوران همان از و دارد جريان من خون و رگ در لري موسيقي -
ملي براي فراواني تواناييهاي لري نغمه‌هاي در معتقدم خودم من.بود دوانده ريشه من وجود
برخي كه دارند شاد ريتمي و پرطراوت فضايي لري نغمات از برخي دارد ، وجود شدن جهاني حتي و
از كه چكناواريان آقاي جمله از كرده‌اند ، مطلوب استفاده آن از هم بنام آهنگسازان از
بوده گوش‌نواز و زيبا بسيار خود نوع در كه كشيده‌اند بيرون اركستري كار لري نغمات برخي
.است
تازه‌تر محتوايي و تركيب با ماهور
موسيقي مشتاقان دست به (تابستان پايان) خود مقرر موعد از زودتر ماهور فصلنامه شانزدهمين
اصغر اسعدي ، هومان فاطمي ، ساسان مجد ، فوزيه شل ، برونو از شماره‌مطالبي اين دررسيد
.است آمده...و فردي
ايراني كلاسيك موسيقي مي‌يابد انتشار ماهور موسسه مدير موسوي محمد همت به فصلنامه اين
و ها لوطي ، هند به صفوي دوران موسيقيدانان مهاجرت ، جام تربت سازي مقامهاي ، تهران در
بحثي ، ايراني آواز در تحرير الگوهاي بررسي ، كندي از موسيقي رساله پنج معرفي ، موسيقي
.شماره‌هستند اين مقالات جمله از...و پژوهش روش و مفهوم باره در
بي‌ادعا گروهي از خوب ، كار يك
سل موسيقي گروه از "شادي"كاست انتشار بهانه به
(بتهوون).آغازمي‌شود موسيقي بازمي‌ماند ، كلام كه آنجا
بسياري در شايد و ناگفته‌هابوده و احساسات بيان راه بهترين هميشه هنر ديرباز ، از
از موسيقي ميان ، اين در كه مي‌دانيم خوب وهمگان است داشته را تاثير بيشترين نيز موارد
.است برخوردار ويژه‌اي جايگاه
نشده تعريف خوبي به ما جامعه در كلاسيك موسيقي جايگاه موجود ، شرايط در كه نماند ناگفته
از شاخه اين بر افراد اشراف و آگاهي عدم البته كه نيست برخوردار نيز ثابتي موقعيت از و
.مي‌شود محسوب امر اين اصلي دلايل جمله از موسيقي ، علم
و دوستداران بار سنگيني كنيم ، نگاه موضوع اين به جوانب همه از و دقيق‌تر كه زماني اما و
آشكار برايمان بيشتر جامعه ، در آن موقعيت ثبات و شناساندن جهت در موسيقي اين طرفداران
.مي‌گردد
امكانات از برخورداري عدم و موانع تمامي وجود با عده‌اي مي‌بينيم كه وقتي زيباست چه و
علاقه‌مندان آگاهي و دانش ارتقاي جهت در نو كارهاي ارائه با و ننشسته پا از كافي ،
.مي‌كوشند
هستيم سل موسيقي گروه كار چهارمين ارائه شاهد ، تابستان81 پاياني ايام در و روزها اين
صعودي سير وهمين‌طور آنها تلاش ناظر -واقفيم آن بر خوب كه -مشكلات همه وجود با كه
.بوده‌ايم كلاسيك موسيقي زمينه در بهتر كارهاي ارائه در آنها موفقيت
مواجه پيشين كارهاي از متفاوت آثاري با"شادي" نام با گروه اين اثر چهارمين در بار اين
بر اصلي تمركز ويولنسل ، يك و ويولن دو از مجموعه‌اي قالب در و قبلي كاست سه در.هستيم
در و بار اين ولي بوده (1653-ايتاليايي موسيقيدان) كورللي آركانجلو از قطعاتي ارائه
اوبرخت ، پروتن ، تارگا ، شوبرت ، موزار ، از متنوع‌تري آثار ويولن ، از3 متشكل مجموعه‌اي
در كلاسيك موسيقي از نمايي ترتيب اين به و شده گرفته درنظر تلمان و خاچاطوريان باخ ،
قرار شنونده اختيار در (روسيه -خاچاطوريان) تا1906 (فرانسه -پروتن)از1160 اروپا
.است گرفته
در روشني بسيار چشم‌انداز قبلي ، كارهاي دنبال به سل موفق تريو از خوب اثر اين انتشار با
با مي‌توان ترتيب اين به كه گرفته قرار كلاسيك موسيقي علاقه‌مندان و دوستداران برابر
بي‌تناسب شايد.بود نزديك آينده‌اي در گروه اين خوب كارهاي انتظار در بيشتر اميدهاي
:مي‌گويد كه كنيم اشاره افلاطون سخنان از جمله‌اي به جا اين در اگر نباشد
رود كار به درست اگر كه دارد انسان درروح فوق‌العاده‌اي تاثير موسيقي وزن و نغمه
.نمايد جايگزين روح روياهاي در را زيبايي مي‌تواند
تاجيك مريم
|
