جهان اقتصاد و ژاپن بحران
مي‌شود ضعيف يوروكارت
تئوريسين بدون تئوري
22 انقلاب از پس صنعت
جهان اقتصاد و ژاپن بحران
فتاح‌زاده عباس:ترجمه
ژاپن سابق اقتدار سمبل فوجي‌ياما ، كوه
را وحشتناكي سناريوي تا مي‌سازد وادار را غربي اقتصاددانان نگران‌كننده آمارهاي وجود
بحران آيا و نمي‌كند سرايت دنيا اقتصاد كل به ژاپن وضعيت آيا مي‌گويند آنها سازند مطرح
نيست جهان اقتصاد كل براي تهديدي كشور اين اقتصادي
آلن.مي‌كنند اشتباه آدم‌ها بقيه مثل و هستند آدم هم ارز كنترل دست‌اندركار مقامات
متمادي سال‌هاي.نيست مستثنا كلي قاعده اين از هم آمريكا ، مركزي بانك رئيس گرينسپن ،
نرخ در اندك تغييرات با كه كسي مي‌دانستند ، بازارها افسونگر را گرينسپن آمريكايي‌ها
.مي‌كند هدايت خود صحيح مسير در را اقتصاد قاطع اظهارات و بهره‌ها
بالا با مي‌توان كه نمي‌كند فكر كسي امروز ديگر.رفت ميان از تصورات اين يكباره به اما
داشت ، زيادي طرفداران نود دهه در كه باوري چنينشد مشكلات مانع بهره نرخ موقع به بردن
بين‌المللي سطح در زمينه اين در گرينسپن اظهارات.مي‌شود تلقي خام خيال يك تنها حالا
است؟ شده ناتوان دنيا ارز قوي‌ترين حامي آيا.است نموده جلب خود به را زيادي توجهات
با صحيح برخورد از كه نيست مركزي بانك‌هاي روساي ميان در رئيسي تنها آمريكايي گرينسپن
مينو ، ياسوشي پيش سال دوازدهبود شده غافل گذشته سال‌هاي در بورس بازار گونه حباب رشد
اموال و سهام بازار بي‌حدوحصر و غيراصولي رشد تا كوشيد ژاپن ، مركزي بانك وقت رئيس
كه را غيرمعقول رشد اين نتوانست و بود ناكام او اما.درآورد كنترل تحت را غيرمنقول
.دهد سروسامان بود رسيده خود اوج به هشتاد دهه اواخر
از هم هنوز دنيا صنعتي كشور دومين مي‌گذرد زمان آن از دهه يك از بيش كه امروز
دست اساسي راه‌حل يك نيز حاضر حال در.مي‌برد رنج هنگام آن ناكامي پس‌لرزه‌هاي
اوج به توكيو ، سهام شاخص نيكي ، سال 1989 در.مي‌رسد نظر به ديگري زمان هر از نيافتني‌تر
سقوط هر با.است داده دست از را خود ارزش چهارم سه تاكنون زمان آن از اما رسيد ، خود
ورشكست ژاپن در بيشتري بانك‌هاي كه خطر اين مي‌پيوندد وقوع به توكيو بورس در كه جديدي
پايه بر عمدتا بانك‌ها سرمايه‌هاي كه است آن موضوع اين علت.مي‌كند پيدا افزايش شوند ،
.مي‌شود سنجيده سهام بازار در آنها دارايي‌هاي وضعيت
سال‌ها اقتصاد جهان دائمي بيمار به اقتصادي معجزه با سرزميني از ژاپن شدن تبديل غرب در
با آمريكايي‌ها و اروپايي‌ها.است شده پذيرفته غيرمعمول و خاص مورد يك عنوان به كه است
اقتصادي بزرگ رقيب چگونه كه شاهدند و مي‌كنند دنبال را ژاپن حوادث خوشحالي نه و تعجب
دست‌اندركاران به مربوط تلويزيوني تصاوير.مي‌افتد ديگر بحران به بحراني از آنها
.شده‌اند پخش جا همه در شركت‌ها مديران گريه‌هاي به مربوط صحنه‌هاي و ژاپن بورس درمانده
غربي اقتصاددانان بيكاري ، سطح بودن بالا و آمريكا و اروپا در نگران‌كننده آمارهاي وجود
به ژاپن وضعيت آيا مي‌گويند آنها.سازند مطرح را وحشتناكي سناريوي تا مي‌سازد وادار را
جهان اقتصاد كل براي تهديدي كشور اين اقتصادي بحران آيا و نمي‌كند سرايت دنيا اقتصاد كل
آمريكا در بخصوص را سهام بازار در خويش سقوط بالا فناوري با صنايع پيش سال دو از نيست؟
رسيد؟ نخواهد پايان نوعي به اقتصاد كل آن تداوم در آيا.كرده‌اند آغاز
دهه پايان از پس.كرده‌اند كشف جهان اقتصاد در را موازي روندهايي يكباره به كارشناسان
در ژاپن مثل درست.مي‌رسد پايان به هم آمريكا دهه كه هستيم شاهد عجيب شكلي به حالا ژاپن
بخش‌هاي ظاهري رشدهاي تداوم و سهام ارزش مداوم رشد از ناشي اقتصاد موفقيت‌هاي هم آمريكا
.تركيد حباب يكباره به آنكه تا - بود مختلف
شد؟ خواهد دچار قيمت‌ها سقوط و سكون به دهه يك براي جهان اقتصاد حالا آيا
كاهش و قيمت‌ها سقوط ميان شيطاني چرخه يك بيانگر مي‌گوييم سخن آن از ما كه شرايطي
.ببرد قعر به را ملي اقتصادهاي از يك هر مي‌تواند وضعيت اينتقاضاست
دارد ادامه قيمت‌ها نزولي روند كه مي‌شوند متقاعد مصرف‌كنندگان قيمت‌ها سقوط دوران در
دردسر با بانك‌ها شرايطي چنين در.مي‌كنند موكول دورتر زماني مدت به را خود خريدهاي و
.مي‌كند پيدا كاهش آنها تضمين‌هاي ارزش زيرا مي‌شوند ، روبه‌رو زيادي
هم اروپا و آمريكا به وضعيتي چنين آنكه خطر اما.دارد را فوق شرايط دقيقا ژاپن امروز
است؟ چقدر كند ، سرايت
شده ، منتشر آمريكا مركزي بانك سوي از كه جنجالي‌اي گزارش سبب به امر اين پيرامون نگراني
زير موضوع "شماره 729" عنوان تحت صفحه‌اي گزارشي 62 طي مذكور بانك.است يافته افزايش
دهه 90 در ژاپن تجربيات از.شد قيمت‌ها سقوط مانع بايد":است داده قرار بررسي مورد را
كه نموده‌اند اشاره ژاپن در اشتباهاتي به گزارش اين نويسندگان چه اگر ".بگيريم درس
پيرامون تحقيق دستور گرينسپن كه همين اما است ، نشده مرتكب را آنها آمريكا مركزي بانك
كه باشد آن بيانگر مي‌تواند خود نموده صادر جدي صورتي به هم آن را ژاپن اقتصاد بيماري
نشان واكنش دير سهام بازار سقوط به نسبت گذشته در توكيو.است شديد آمريكا براي چقدر خطر
به بهره آوردن پايين با پديده‌اي چنين با مواجهه محض به آمريكا مركزي بانك اما مي‌داد ،
بحران سرايت خطر شد اشاره كه همانگونه مي‌توان اين وجود با.مي‌كرد كنترل را اوضاع سرعت
بوديم ، آمريكا در بالا فناوري با صنايع رشد شاهد كه زماني دردانست جدي را ژاپن
رشد غيراصولي صورتي به (زمين قيمت رشد پي در) املاك و زمين معاملات با ژاپني بانك‌هاي
جريان‌هاي تشكيل راه سر بر مانعي وجه هيچ به نمي‌توان را تفاوت‌ها اين ولي ;مي‌كردند
.دانست اروپا و آمريكا ژاپن ، در موازي
اروپا و متحده ايالات در كنوني تحولات و ژاپن مدت طولاني بحران همسويي و هماهنگي
.است شگفت‌آور واقعا
آينده سال تا حداكثر دنيا اقتصادي رشد كه معتقدند جهان در اقتصادي علوم دانشمندان اغلب
.نمي‌كند متقاعد را بدبين‌ها وجه هيچ به موضوع اين اماشد خواهد گرفته سر از
به و داشته‌اند خوشبينانه‌اي حد از بيش پيش‌بيني‌هاي پيش ، سال دو حدود از اقتصاددان‌ها
پيش‌بيني‌هاي ديگر لذا.بياورند پايين را شده اعلام ارقام شده‌اند مجبور متناوب صورت
اتفاق هنوز مي‌كردند ، پيش‌بيني گذشته در آنها كه رشدي.نمي‌شود دانسته دقيق چندان آنها
.است نيافتاده
مركزي ، بانك مقامات نيز آنجا دراست داشته وجود ژاپن در جانبه همه شكلي به شرايط اين
خود اقتصاد اشتباه‌ناپذيري اسطوره از سرمست مدت‌ها بورس بازار تحليلگران و سياستمداران
سهام ارزش كه بودند اميدوار آنها كرد ، سقوط توكيو بورس سال 1990 اوايل كه هنگامي.بودند
ابراز ممكن پيامدهاي پيرامون زمان آن در ژاپن در كسي ندرت بهكند رشد مجددا سرعت به
.مي‌كرد نگراني
سالم اساسا اقتصاد كه مي‌شد گفته زمان آن در.بود راحت كاملا خيالشان سياستمداران
بالغ ژاپن سال 1990 در سهام سقوط وجود با.يافت خواهد افزايش خصوصي بخش در مصرف و است
كه داشت وجود مناسب عامل يك امروز همانند نيز سال‌ها آن در.داشت رشد درصد بر 3/5
سابق رئيس مينو ، .عراق عليه جنگ به مربوط تهديدات:مي‌شد انداخته آن گردن به تقصيرها
قيمت رشد احتمال":مي‌گفت و مي‌داشت نگه بالا همچنان را پايه بهره نرخ ژاپن مركزي بانك
".است بورس بازار در سهام ارزش كاهش اصلي علت نفت
اموال بازار حتي تا شد سبب دادن نشان واكنش در تعلل زيرا بود ، بزرگ اشتباه يك اين
را منفي روندي اقتصادي رشد تابستان 1991 از و شود روبه‌رو قيمت‌ها نزول با نيز غيرمنقول
مواجه بدهي از انبوهي با خصوصي سرمايه‌گذاران و شركت‌ها بانك‌ها ، يكباره به.كند طي
مي‌توانستند كه كاري تنها آنها دهند؟ انجام مي‌توانستند كاري چه توكيو مقامات.شدند
وام‌هاي اعطاي كاهش و اقتصاد به پول تزريق بهره‌ها ، ميزان سريع آوردن پايين دهند انجام
يك نقش آنكه جاي به ژاپن حالا و نداد نتيجه توكيو هنگام دير اقدامات اما.بود نامناسب
.است رفته فرو بحران در كند ايفا را الگو
ورلد" و "انرون" آمريكايي شركت‌هاي قضاياي نظير نمونه‌هايي ژاپني‌ها سال 1991 همان در
بيلان بر بورس بازار خسارات تاثيرات از جلوگيري.بودند شاهد خودشان كشور در را "كام
نود دهه اوايل همان از كه بود چيزي - غيرقانوني تدابير به توسل با البته - شركت‌ها
كناره‌گيري موجب سال‌ها آن در حتي موضوع اين.كرد مشاهده ژاپن در وضوح به را آن مي‌شد
شد هم بهادار ، اوراق زمينه در فعال شركت بزرگ‌ترين نومورا ، شركت رئيس تابوشي ، هيسا يوشي
.كرد پا به خود زمان در زيادي سروصداي كه
بسياري و شدند ورشكست زيادي شركت‌هاي شد ، كشف مالي رسوايي‌هاي زيادي تعداد سال 1997 در
جنگ از پس اقتصادي بحران بزرگ‌ترين طي.كردند كناره‌گيري خود سمت از شركت‌ها مديران از
.شدند بسته هم بهادار اوراق معامله مراكز از برخي حتي جهاني دوم
حكومت ژاپن بر مداوم صورت به تقريبا تاكنون سال 1955 از كه ژاپن دموكرات ليبرال حزب
آورده دست به گذشته در را پست و ساختماني شركت‌هاي مديران از بسياري حمايت است ، كرده
مي‌آيند پايين همچنان هم قيمتهااست شده تبديل كشور بدهكارترين به ژاپن حالا اما.بود
ژاپن گردشگري شركت بزرگ‌ترين اخيرا حتي.مي‌شوند ورشكست بيشتري شركت‌هاي و
جريان در تا خواند فرا سوئيس به دسته‌جمعي سفر يك براي را كشور اين عصبي سرمايه‌گذاران
شود راحت خيالشان آنكه براي را خود پول‌هاي سرمايه‌گذاران نمادين اقدام يك طي سفر اين
.كنند واريز سوئيس بانك‌هاي به
وارد فشار اروپا مركزي بانك به بسياري قيمت‌ها ، سقوط بحران سرايت ترس از اروپا در
نرخ متحده ايالات مركزي بانك رئيس.كند تقليد آمريكا در گرينسپن عملكرد از تا مي‌آورند
كه كشورها از برخي در خصوص به حاضر حال در.است رسانده خود سطح پايين‌ترين به را بهره
.است شده بدل جدي موضوع يك به ژاپن بحران سرايت از ترس دارند ، نامناسب اقتصادي شرايط
.كند چندان دو را كشور اين اقتصادي مشكلات مي‌تواند هم آمريكا به بحران نوع اين سرايت
اشپيگل:منبع
مي‌شود ضعيف يوروكارت
مصرف‌كنندگان ميان در مستركارت توسط آن نمودن جايگزين و يوروكارت گذاشتن كنار به تصميم
رو روبه استقبال با باشد داشته همراه به اعتراض كه آن از بيش اعتباري كارت‌هاي
است شده
دچار تدريج به هم اعتباري كارت‌هاي دنياي مي‌رسد نظر به اقتصاد جهان تحولات با همگام
و يوروكارت يعني معروف اعتباري كارت دو ميان رقابت در زمينه اين در.مي‌شود تغييراتي
از شده‌اند حاضر اروپايي‌ها از برخي.مي‌كند سنگيني مستركارت نفع به ترازو كفه مستركارت
آمريكايي‌ها ، اعتباري كارت مستركارت ، نفع به _ حدودي تا حداقل _ خويش سنتي اعتباري كارت
تاريخ آن از امابود شده حفظ فوق دوكارت ميان تعادل گذشته سال ژوئن تا.بپوشند چشم
.است رفته ميان از زمينه اين در تعادل آلمان جمله از اروپا كشورهاي از برخي در تاكنون
مركز و اروپايي برجسته مالي موسسه يك ،(Europay) "يوروپي" بين‌المللي موسسه گذشته در
خدمات ارائه به اروپا سرتاسر در خويش شركاي از شبكه‌اي كمك با نقدي ، غير مالي تبادلات
موسسه.مي‌پرداخت اروپايي بانك‌هاي با مختلفي همكاري‌هاي و اعتباري كارت‌هاي به مربوط
چه اگرميكند ارائه را سيروس و مسترو يوروكارت ، چك ، يورو نظير معروفي مارك‌هاي يوروپي
تدريج به ظاهرا اما مي‌دهد ، ادامه اروپا سطح در را خود فعاليت‌هاي هم هنوز مذكور موسسه
قدرت قاره اين در مستركارت آن جاي به و مي‌شود كاسته اروپا در موسسه اين نفوذ ميزان از
.مي‌كند پيدا بيشتري
بانك هزار حدود 9 به مي‌كنند همكاري يوروپي موسسه با اروپا در كه بانك‌هايي تعداد
قاره اين سطح در يوروپي براي را اعتباري كارت عدد ميليون حدود 300 بانك‌ها اين.مي‌رسد
اينترنشنال ، مستركارت با كه قراردادهايي واسطه به حتي يوروپي.آورده‌اند در گردش به
توجهي قابل نفوذ به گذشته در بود ، نموده امضا مستركارت ، كارت‌هاي صاحب آمريكايي موسسه
مي‌داد اجازه يوروپي به اينترنشنال مستركارت با همكاري قرارداد.يافت دست هم آمريكا در
براساس.دهد رواج آمريكا خصوص به و اروپا از خارج در را خود به مربوط مارك‌هاي تا
.كند پيدا خوبي نفوذ اروپا در مي‌توانست هم مستركارت متقابلا شده امضا قراردادهاي
و يوروكارت آمريكا در چه و اروپا در چه تا بود شده موجب گذشته در فوق قراردادهاي
اكنون اماباشند داشته تعادل نوعي يكديگر به نسبت شد اشاره كه همانگونه مستركارت
چارچوب در همكاري به تمايلي هيچ فوق‌الذكر مالي موسسه دو.است شده دگرگون وضعيت
و يوروپي ادغام براي گذشته در كه هم تمايلاتي ابراز حتي.ندارند گذشته ساختارهاي
هم صحبت‌هايي حتي پيش سال يكندارد وجود ديگر مي‌شد ، ديده اروپا در مستركارت نمايندگي
امروز اما بود ، گرفته صورت خاص سهامي شركت يك به حاصل مجموعه تبديل و فوق ادغام پيرامون
شركت رئيس هوخ ، پتر حتي زمان‌ها آن در.نمي‌آيد ميان به حرفي هيچ زمينه اين در ديگر
روند منطقي پيامد شركت‌ها ادغام و همگرايي":بود گفته مذكور ادغام پيرامون يوروپي ،
امروز ".است محسوس‌تر مالي موسسات بخش در خصوص به ادغام‌ها اين ضرورت.است جهاني‌سازي
يك سخنان پيرامون او.اروپا در مستركارت نمايندگي رياست:است كرده پيدا جديد سمت هوخ
.نمي‌كند اظهارنظري خود پيش سال
قصددارند آلمان آنها راس در و اروپايي كشورهاي از برخي كه است آن از صحبت حتي
مستركارت ، نمايندگي رئيس هوخ ، اگرچه.نمايند خارج خويش بازار از كلي صورت به را يوروكارت
به همچنان را مستركارت و يوروكارت بانك‌ها آينده در كه نمود اعلام سال 2002 ژوئن در
اين تداوم پيرامون صحبتي هيچ ديگر امروز اما داد ، خواهند قرار استفاده مورد هم موازات
.نمي‌شود مطرح روند
به ذي‌نفع افراد برخي و مالي موسسات دست‌اندركاران ميان كه توافقاتي براساس شده گفته
كلي صورت به يوروكارت آلمان كشور نواحي از بسياري در سال 2003 مارس ماه از آمده عمل
است قطعي تصميم اين اجراي ظاهرا.مي‌شود جايگزين مستركارت آن جاي به و شده گذاشته كنار
آنها تبديل و خويش اعتباري كارت‌هاي تغيير حال در اكنون هم از مالي موسسات از برخي و
چنين (Karstadtquelle) كوله اشتارت كار اعتباري موسسه مثال عنوان به.هستند مستركارت به
.است نموده شروع را كاري
مصرف‌كنندگان ميان در مستركارت توسط آن نمودن جايگزين و يوروكارت گذاشتن كنار به تصميم
.است شده رو روبه استقبال با باشد داشته همراه به اعتراض كه آن از بيش اعتباري كارت‌هاي
از يكي مدير هندريكس ، ام.آ.است آن مضرات از بيش مراتب به كار اين مزاياي مي‌شود گفته
اعتماد قابل گذشته در يوروكارت":مي‌گويد اعتباري ، كارت‌هاي زمينه در فعال شركت‌هاي
گستردگي مي‌تواند مستركارت قوي‌تر حضور اما.داد نشان كاملا را خود امنيت و شهرت بودن ،
آلماني بانك‌هاي از يكي حتي "كند بيشتر را ما اعتباري كارت‌هاي شدن بين‌المللي‌تر و
بودن انعطاف‌پذيرتر و مدرن‌تر از سخن آنها در كه است نموده آغاز را تبليغاتي اخيرا
براي بزرگي شانس مستركارت از استفاده كه است نموده اعلام بانك اين.مي‌رود مستركارت
.كنند پيدا دست خود فعاليت‌هاي در بيشتري رشد به تا است بانك‌ها
از جدا مستركارت به آوردن روي ناظران گفته به.دارند را فوق اعتقاد زيادي مالي موسسات
مالي موسسات كه را هزينه‌هايي تا مي‌شود موجب مي‌كند ، بين‌المللي‌تر را فعاليت‌ها كه آن
.دهد كاهش مي‌شوند ، متقبل يوروكارت و مستركارت از همزمان استفاده دليل به
كه جايي آن از.است صرفه‌تر به مقرون جهاتي از بانك‌ها براي كارت نوع يك از استفاده
در كارت اين بيشتر رواج با مي‌توانند بانك‌ها است ، عموم پذيرش مورد آمريكا در مستركارت
بيشتري عمل ابتكار دارند ، ارتباط آمريكايي بانك‌هاي با كه مشترياني به خدمات‌رساني
.باشند داشته
با احتمالا روند اين البته.است قطعي امري مستركارت قوي‌تر حضور گفت مي‌توان مجموع در
كه همانگونه.مي‌گيرد صورت يوروكارت و مستركارت اعتباري دوكارت مقامات ميان توافقاتي
مي‌شود دنبال آلمان در همه از بيش و اروپايي كشورهاي از برخي در تنها روند اين شد اشاره
وجود ترديدي حال اين با.نمي‌كنند حركت مسيري چنين در اروپايي كشورهاي از بسياري و
.مي‌شود اهميت‌تر كم مستركارت با مقايسه در يوروكارت كه ندارد
ولت دي:منبع
تئوريسين بدون تئوري
بين‌المللي مالي موسسات نقش
قويدل مهدي: ترجمه
جديد سيستم اصول پايه‌ريزي انديشه در متحدين برسد ، پايان به دوم جهاني جنگ اينكه از قبل
دو در لذا.باشد داشته مطابقت دارد جنگ از پس جهان از كه تصويري با كه بودند بين‌المللي
توجه بين‌المللي امنيت و صلح به سياسي بخش دركردند كار به شروع اقتصادي و سياسي بخش
در اما.بود متبلور شد "ملل جامعه" جانشين كه "متحد ملل سازمان" تاسيس در كه داشتند
بانك" تاسيس به تصميم ژوئيه 1944 در "وودز برتون" در نشستي طي متحدين اقتصادي ، زمينه
.نهند بنا را اقتصادي بين‌المللي جديد سيستم تا گرفتند "پول بين‌المللي صندوق" و "جهاني
زمينه در ولي.كنند كار هم با جهاني سطح در پولي و مالي زمينه در سازمان دو اين شد قرار
.گرفت قرار كار محور GATT به موسوم "تجارت و تعرفه عمومي موافقتنامه" سال 1947 در تجارت
گات.شد تشكيل "اونكتاد" به موسوم "متحد ملل توسعه و تجارت كنفرانس" سال 1964 در البته
.شد شناخته ندارها باشگاه اونكتاد و داراها باشگاه
اقتصادي نظام و سياسي نظام در تعارض برمي‌خوريم آن به نوشته‌اي كمتر در كه جالبي نكته
در بين‌الملل نظام.داشت ادامه در 1989 سرد جنگ پايان تا كه است دوم جهاني جنگ از پس
همه متحد ملل سازمان در مثال عنوان بهكرد كار به شروع "جهاني سطح" در آن ، سياسي بعد
.سابق شوروي اقمار كشورهاي و كاپيتاليسم اردوگاه در حاضر كشورهاي خواه.بودند عضو كشورها
تحت يافت تجلي پول بين‌المللي صندوق و جهاني بانك در كه اقتصادي بين‌الملل نظام ولي
آن به پيوستن از شرق بلوك و گرفت قرار شرق و غرب اردوگاه دو بين ايدئولوژيك تعارض تاثير
ولي شد تاسيس برابري اصل براساس نظري ، حد در دست‌كم سياسي ، بين‌الملل نظامكرد خودداري
و پولي ثبات.كرد رفتار سرمايه‌داري نظام براساس تاسيس بدو از اقتصادي بين‌الملل نظام
چندجانبه تجارت يا تجاري آزادي تضمين همچنين و (Convertibility) ارزها تبديل تضمين
اين جهاني بانك بود ، اقتصادي بين‌الملل نظام اهداف مهم‌ترين از (Multilateral Trade)
است ، (Intergovernmental) دولتي سازمان يك جهاني بانك كه آنجا از.شد عهده‌دار را وظيفه
متحد ، ملل سازمان تخصصي سازمان‌هاي برخلاف ولي باشند بايد راي يك داراي يك هر بانك اعضاي
سرمايه در مشاركت ميزان به عضو هر حقوق ميزان.نيست مساوي جهاني بانك در اعضا حقوق
وزنه به جهاني بانك در تاثيرگذاري واقع در و راي ميزان ديگر عبارت به.دارد بستگي بانك
بانك در راي‌گيري نظام سرنوشت بر صنعتي پيشرفته كشورهاي لذا.دارد بستگي كشورها اقتصادي
و سرمايه درصد به 43 نزديك فرانسه و انگليس آلمان ، ژاپن ، آمريكا ، كشور پنج.دارند سلطه
فقط نه دارد جهاني بانك در زيادي نفوذ آمريكا.دارند اختيار در را بانك آراي نتيجه در
بانك مقر كه خاطر اين به بلكه دارد اختيار در را آن سهم درصد حدود 18 كه خاطر اين به
.دارد قرار واشنگتن در جهاني
ثبات وظيفه كه است اقتصادي بين‌الملل نظام موسسات از ديگر يكي پول بين‌المللي صندوق
كشورهاي به محدود بيشتر جهاني بانك ماموريت است آن عهده بر ارز تبديل آزادي و پولي ارزش
كلي طور به.مي‌كرد رسيدگي صنعتي پيشرفته كشورهاي مسائل به صندوق ولي بود توسعه حال در
اهداف تحقق كشورها ، در آزاد ارزهاي و طلا ذخاير افزايش جهان ، ارزهاي نرخ ثبات تضمين
بين‌المللي سرمايه‌گذاري‌هاي افزايش و چندجانبه تجارت نظام ايجاد براي اقتصادي و سياسي
ميزان.است پول بين‌المللي صندوق اهداف از است بين‌الملل اقتصاد براي حياتي امري كه
حجم.كشورهاست اقتصادي وزنه و وضعيت براساس پول بين‌المللي صندوق اعضاي نفوذ و اعتبار
سهم ميزان تعيين‌كننده كشور هر ملي ناخالص توليد ميزان و كشور هر بين‌المللي تجارت
.است صندوق اعضاي
و تعرفه عمومي موافقتنامه" بين‌الملل تجارت گسترش براي دوم جهاني جنگ از پس متحدين
يا و كاهش طريق از تجارت ميزان افزايش گات شده اعلام هدف.آوردند وجود به را "گات تجارت
بين‌الملل نظام ركن سومين كه گات.بود بين‌المللي تجارت برابر در مختلف موانع برچيدن
تجارت اصل بر كه هاوانا منشور با آمريكا مخالفت علت به بود دوم جهاني جنگ از پس اقتصادي
بر نظارت براي Organization) (International Trade بين‌الملل تجارت سازمان تاسيس و آزاد
معروف "اروگوئه دور" به آنچه و سرد جنگ پايان از پس.ماند ناكام مي‌كرد تاكيد اصل اين
.شد تاسيس سال 1994 در (WTO) جهاني تجارت سازمان است
سازمان سپس و تجارت و تعرفه عمومي موافقتنامه پول ، بين‌المللي صندوق جهاني ، بانك
ويژه به اقتصاددان‌ها از بسياري عقيده به (مالي بين‌المللي موسسات قالب در) جهاني تجارت
.شدند تاسيس آن اقتصادي بعد در ويژه به شدن جهاني فرايند به دادن شتاب براي ماركسيست‌ها
يا موسسان خواه.نه خواه باشد آمده وجود به آن موسسان اميال براساس سازمان‌ها اين خواه
باشند كرده تصويب را جهاني پولي و مالي قوانين آگاهانه وودز برتون كنفرانس شركت‌كنندگان
.است سرمايه‌داري اقتصادي نظام اصول شده ، پنهان شده ياد قوانين پشت در آنچه.نه يا
جهاني عصر در جهاني اقتصاد مركزي شاخصه‌هاي از يكي WTO و بانك صندوق ، سه‌جانبه هماهنگي
اول.مي‌شود مشخص بين‌المللي مالي موسسات قوانين مطالعه از پس نكته چند.است اقتصاد شدن
.ليبراليسم ايدئولوژي فقط هم آن مي‌شود ، ديده قوانين اين در ايدئولوژي بوي و رنگ اينكه
ضعيف ، كشورهاي اقتصاد لذا.است شده لحاظ قوانين اين در قوي اقتصادهاي خصوصيات اينكه دوم
چند شركت‌هاي كه زماني تا سوم.ندارد را شدن جهاني فرايند با انطباق و سازگاري قدرت
هستند اقتصاد شدن جهاني اصلي بازيگر و دارند خود دست در را جهاني اقتصاد نبض مليتي
نخواهد درمان را توسعه حال در كشورهاي دردهاي از دردي بين‌المللي مالي موسسات قوانين
براي ليبرال سرمايه‌داري ايدئولوژي ترجمان شده ياد بين‌المللي موسسات كلي طور به.كرد
سلطه با "مركز كشورهاي" عنوان به صنعتي پيشرفته كشورهاي.است جهاني ثروت‌هاي بر چيرگي
گرفت نتيجه مي‌توان پس.مي‌زنند رقم را آنها سياسي سرنوشت "پيرامون كشورهاي" بر اقتصادي
.داشت خواهد دنبال به هم را سياست شدن جهاني و فرهنگ شدن جهاني اقتصاد ، شدن جهاني كه
22 انقلاب از پس صنعت
سياسي تحولات تابع صنعتي جهت‌گيري
جنان‌صفت محمدصادق
و سازمان‌ها در تخصصي مطالعات روزنامه‌ها ، در آنچه به استناد با گذشته بخش‌هاي در
بهمن 1357 از پس صنعت تحولات كه داديم نشان اقتصادي اصلي مراكز و تصميم‌گيري نهادهاي
تاسيس 3 از پس صنعت تحولات آنكه از پيش.شد انقلاب مديران سياسي تحولات از تابعي
و برگشته عقب به كه نيست فايده از خالي بگيريم ، پي را اول 1361 نيمه در وزارتخانه
توجه.كنيم مرور را تا 1361 سال‌هاي 58 در صنعت بخش اصلي شاخص‌هاي به مربوط تغييرات
اقتصاد منطق از نهايت در - ديگر اقتصادي فعاليت هر و - صنعت شاخص‌هاي كه باشيم داشته
اقتصاد اقتصاد ، در نوبل جايزه برنده لوكاس قول به.كرد خواهند تبعيت سود نرخ و سود نظير
است كاري و ساز بلكه باشد ، شده ساخته مهره‌ها و پيچ‌ها دنده‌ها ، چرخ از كه نيست ماشيني
مرور به و شده نخبه متفكران نظريه‌هاي متوجه زود خيلي همان‌ها و شده تشكيل آدميان از كه
ارائه آمارهاي اساس بر.مي‌كنند خنثي را آنها افكار و كرده پيش‌بيني را آنها طرح‌هاي
اقتصادي بررسي‌هاي اداره توسط كه "انقلاب از بعد كشور اقتصادي تحولات بررسي" در شده
مورد را داخلي ناخالص توليد كمي تغييرات ابتدا است ، شده منتشر و جمع‌آوري مركزي بانك
ميليارد معادل 3742 در 1356 كه ثابت قيمت‌هاي به داخلي ناخالص توليد.مي‌دهيم قرار توجه
سال در ريال ، ميليارد به 2568 سال 1359 در ريال ، ميليارد به 3071 سال 1358 در بود ريال
به 1356 ، نسبت در 1360 داخلي ناخالص توليد ترتيب اين به.رسيد ريال ميليارد به 2639 1360
حدود 17 آن از پيش سال به نسبت سال 1359 در داخلي ناخالص توليد.يافت كاهش درصد 25
.رسيد ريال ميليارد به 2639 درصد معادل 2 رشدي با سال 1360 در و كرد تجربه را كاهش درصد
ميليارد معادل 513 سال 1356 در كه (ثابت قيمت به) عوامل قيمت به صنعتي توليدات ارزش
ريال ، 386 ميليارد ريال ، 421 ميليارد به 437 ترتيب به تا 1360 سال‌هاي 1357 در بود ريال
ثابت قيمت به صنعتي توليدات ارزش ترتيب اين به.رسيد ريال ميليارد و 426 ريال ميليارد
قيمت به صنعتي توليدات ارزش.كرد تجربه را معادل 17درصد كاهشي به 1356 نسبت در 1360
را درصد يك با برابر رشدي در 1360 و داشت نزولي روندي و 1359 سال‌هاي 1358 در ثابت
تشكيل.بود به 1359 نسبت در 1360 داخلي ناخالص توليد رشد از كمتر درصد كه 50 كرد تجربه
معادل 62 ترتيب به و 1360 در 1358 ، 1359 ثابت قيمت به معدن و صنعت بخش در سرمايه
مي‌دهد نشان ساده محاسبه يكبود ريال ميليارد و 48 ريال ميليارد ريال ، 48 ميليارد
تند فرودي با سال 1360 در (ريال ميليارد 169) به 1356 نسبت بخش اين در سرمايه تشكيل
شاخص يك عنوان به سرمايه‌گذاري ترتيب اين به.رسيد از 30درصد 1356 كمتر به و شده مواجه
طوري به.كرد تجربه را كاهنده روندي انقلاب از پس سال سه در اقتصاد در توجه مورد عمده
.مي‌دهد نشان را درصد معادل 23 كاهشي به 1358 نسبت در 1359 كه
صنعتي رشته‌هاي
ارشد هدف‌هاي‌مديران با نيز ايران مردم گفته ، نوبل جايزه برنده لوكاس كه همانطور
بر را خود سرمايه‌گذاري جهت‌گيري و شدند آشنا صنعت جمله از مختلف بخش‌هاي در انقلاب
سرمايه‌هاي با سو يك از اينكه دليل به آشاميدني و غذايي صنايعدادند شكل اساس همان
با داشت ، اهميت انقلاب مديران براي ديگر طرف از و بود راه‌اندازي قابل متوسط و كوچك
متقاضيان تعداد است ، حاكي شده ارائه آمارهاي.شد مواجه سرمايه‌گذاري تقاضاي رشد بيشترين
به نسبت رشد درصد كه 172 رسيد تقاضا به 234 در 1360 صنعتي رشته اين در سرمايه‌گذاري
در صنعتي رشته اين در سرمايه‌گذاري براي تقاضا كه است حالي در اين.مي‌دهد نشان را 1358
.بود مواجه كاهش با به 1355 نسبت 1356
غيرالكتريكي ماشين‌آلات كارخانه احداث براي تقاضا كه است اين نويد مركزي بانك آمارهاي
تقاضاي متوسط مركزي بانك آمارهاي اساس بر.ماند متوقف در 1360 تقاضا حد 87 در برق و
ميليون معادل 15 سال 1360 در آشاميدني و غذايي صنايع واحد يك تاسيس براي سرمايه‌گذاري
متوسط.است بوده ريال ميليون معادل 43 سال 1356 در رقم اين كه حالي دربود ريال
صنايع و فلزي محصولات و پوشاك و نساجي صنايع در صنعتي واحد يك احداث براي سرمايه‌گذاري
.بود ريال ميليون و 22 ريال ميليون معادل 100 ترتيب به در 1360 غيرالكتريكي آلات ماشين
اين به.است شده گزارش ريال ميليون و 70 ريال ميليون با 633 برابر در 1356 متناظر ارقام
"كوچك سرمايه‌داران" انقلاب از پس اقتصادي مسئولان ايدئولوژيك هدف‌هاي جهت در و ترتيب
.بمانند منتظر كه دادند ترجيح "سرمايه‌داران كلان" و گرفته شكل
اشتغال و حقوق و مزد
كاركنان و كارگران به خاصي توجه بهمن 1357 از پس اقتصادي و سياسي مسئولان و مديران
سو يك از كارگران به توجه دليل شديم يادآور قبلي بخش‌هاي در كه همانطور.دادند نشان
و بود شده داده اسلامي نظام در بيشتر رفاه درباره مردم به كه بود وعده‌هايي به پاسخگويي
.بود چپگرا سياسي گروه‌هاي و احزاب شعارهاي به نسبت شعاري و عملي گرفتن سبقت ديگر طرف از
كارگاه‌هاي در توليد شاخص كه درحالي مي‌دهد ، نشان مركزي بانك سوي از شده منتشر آمارهاي
با 3/6درصد سال 1359 در و كرده تجربه را رشد فقط 5/0درصد سال 1358 در كشور صنعتي بزرگ
.داشته‌اند افزايش و 5/3درصد و 1359 ، 1/5درصد سال 1358 در اشتغال شاخص بود ، مواجه كاهش
معادل 53 رشدي ترتيب به و 1360 سال‌هاي 1358 ، 1359 در نيز كاركنان مزاياي و مزد شاخص
سرانه كاردهي كه حالي در ترتيب اين به.كرد تجربه را و 3/9درصد و 6/18 درصد درصد ، 9/61
كاهش با 8/10درصد سال 1359 در و با 8درصدكاهش سال 1358 در صنعتي بزرگ كارگاه‌هاي در
/و 9 سال 1358 در برابر 53درصد رشدهايي كاركنان سرانه مزاياي و حقوق و مزد بود ، مواجه
نيز سال 1357 در كه مي‌داد رخ حالي در تغييرات اين.كرد تجربه را سال 1359 در 14درصد
يافته كاهش درصد سرانه 4/19 توليد كه حالي در كارگران ، نگهداشتن راضي براي شاهي رژيم
و تعادل‌ها عدم اين.بود داده افزايش را 6/29درصد كاركنان مزاياي و حقوق و مزد بود ،
به جدي آسيبهاي بهمن انقلاب از پس نخست سال در 3 صنعتي شاخص‌هاي در حركت در ناسازگاري
.است مانده پابرجا امروز تا آن آثار كه زد صنعت بخش
|
