مالي باتلاق‌هاي
اوراق بازار لايحه" به هم مركزي بانك
كرد اعتراض "بهادار
مالي باتلاق‌هاي
طاهري محمد
طهماسبي رضا
مقابل در صندوق‌ها اين و است افزايش روبه شدت مشهدبه در ورشكسته صندوق‌هاي تعداد
شده‌اند سردرگمي خوددچار پس‌اندازهاي دريافت مردم‌براي شديد رويكرد
فاصله كردن پر منظور به هستندكه غيرانتفاعي موسسات ماهيتا قرض‌الحسنه صندوق‌هاي
شده‌اند تاسيس سودجويانه اهداف بدون مردم توده درآمد تحصيل و مصرف به نياز زماني‌بين
موج.كرده‌اند پيدا نامطلوبي وضعيت خراسان استان در قرض‌الحسنه صندوق‌هاي روزها اين
مالي باتلاق به را استان اين قرض‌الحسنه موسسات كاركرد به مردم بي‌اعتمادي و ورشكستگي
.است كرده تبديل كشور
نمي‌داند هيچ‌كس.هستند مالي باتلاق اين در تازه‌اي جنجال شاهد صبح روز هر خراسان مردم
.است كرده عوض قرض‌الحسنه صندوق‌هاي قبال در را دولت سياست‌هاي باره يك به چيزي چه
را قرض‌الحسنه موسسات در بحران و افغانستان در آرامش پول‌شويي ، لايحه رابطه مايلند مردم
.بدانند
از شدت به مردم و ورشكسته خراسان در قرض‌الحسنه صندوق ده‌ها گذشته ماه دو طول در
است؟ راه در خاصي جريان آيا.شده‌اند گريزان صندوق‌ها اين در سپرده‌گذاري
از آن طي و رسيد چاپ به مطلبي خراسان مالي تشكل‌هاي در نابساماني مورد در پيش چندي
آن در.بودند كرده ارسال دارايي و اقتصاد وزير براي خراساني شهروندان كه شد ياد نامه‌اي
.مي‌كردند پيش‌بيني خراسان مالي بازار براي را روزهايي چنين خراساني شهروندان نامه
گرفت؟ صورت هم اقدامي آيا كرد؟ چه نامه آن با وزير راستي به
آنها مي‌تواند دولت آيا.شده‌اند گرفتار خراسان استان مالي باتلاق در مردم حاضر حال در
دهد؟ نجات را
قرض‌الحسنه موسسات تاريخچه
و فقرا از دستگيري هدف با تا 1348 سال‌هاي 1346 طي قرض‌الحسنه صندوق‌هاي نخستين
توسط ابتدا همان از موسسات اين.شد تاسيس تهران در رباخواري با مبارزه و نيازمندان
كه نيازهايي با متناسب نيز مردم و مي‌شد اداره معتبر كسبه و بازاري شده شناخته افراد
مي‌گويند.رومي‌آوردند صندوق‌ها اين به ناچيز بهره با تسهيلات جذب براي داشتند
از و انداختند راه كوچكي پس‌انداز صندوق بار اول كه بودند كساني نخستين تهران بازاريان
به مربوط روايات بنابر.مي‌دادند وام نيازمند افراد به آن شده انباشته منابع محل
براي خوبي بهانه (ورشكسته افراد از مالي حمايت)"گل‌ريزان" سنت دهه 40 ، واپسين سال‌هاي
.بود صندوق‌ها اين تشكيل
اوليه سال‌هاي در كه بود قرض‌الحسنه موسسات شناخته‌شده‌ترين از يكي "نزول بدون بانك"
پرداخت زيادي وام‌هاي خود مالي منابع محل از موسسه اين.شد راه‌اندازي تهران در دهه 50
قانون‌تجارت ، مبناي بر كه بود قرض‌الحسنه‌اي صندوق نخستين يادشده موسسه كه اين جالب.كرد
.رسيد قانوني ثبت به
خاص سياسي فضاي دليل به اما يافتند افزايش تدريج به سال 1357 تا قرض‌الحسنه صندوق‌هاي
.(تير 81 دارايي 24 و اقتصاد اخبار) نكرد تجاوز موسسه از 200 آنها تعداد دوران آن
ملي اما كردند مطرح را بانك به موسسات اين تبديل پيشنهاد كارشناسان برخي سال‌ها آن در
.كرد كم‌رنگ خود به خود نيز را ايده اين سال 1358 در بانك‌ها شدن
بگيرند تاسيس پروانه خود فعاليت براي كه كرد موظف را صندوق‌ها كشور وزارت سال 1362 در"
با.كند پيدا قانونمند روندي آنها رشد و مشخص بخش اين در فعال صندوق‌هاي تعداد حداقل تا
موسسات به نيازي بانك‌ها اين تاسيس با مي‌شد پيش‌بيني ربا بدون بانكداري قانون تصويب
خود فزاينده رشد به هم باز صندوق‌ها و نشد هم اين‌گونه اما باشد نداشته وجود قرض‌الحسنه
.(تير 81 دارايي 24 و اقتصاد اخبار)"دادند ادامه
مركزي بانك.دارد وجود گوناگوني آمارهاي كشور سطح در قرض‌الحسنه موسسات تعداد مورد در
نيز ديگر نشريات برخي دركرد اعلام موسسه انقلاب 250 اوليه سال‌هاي در را آنها تعداد
بسيار تعداد است مشخص كه چيزي اما بود شده اعلام صندوق حدود 200 سال 63 در آنها تعداد
.بود انقلاب اوليه سال‌هاي همان از صندوق‌ها اين بيشتر
واحد از 200 آنها تعداد كه مي‌دهد نشان كشور در قرض‌الحسنه صندوق‌هاي تعداد به نگاهي"
يافته رشد سال 64 در صندوق به2000 آن از پس و سال 1362 در واحد به 1400 سال 1357 در
"است يافته افزايش سال 79 در واحد از 6000 بيش و به 2255 سال 65 در تعداد ايناست
.(تير 81 24-دارايي و اقتصاد اخبار)
برخي در.ندارد وجود سازماني هيچ در موسسات اين تعداد از دقيقي اطلاعات حال اين با
از ديگر برخي حال اين با.است شده اعلام هزار از 15 بيش صندوق‌ها اين كنوني تعداد محافل
.مي‌كنند اعلام جداگانه‌اي آمارهاي نيز مسوولان
اگر.داشتند مجوز كه بود صندوق حدود 4700 كرد اعلام جلسه‌اي در انتظامي نيروي كه آماري"
"دارند ايراد بنيان از يعنيندارند مجوز آنها هست حتما كه باشد بيشتر اين از تعداد
.(شهريور همشهري 11 -كرباسيان مهدي)
بارها گذشته سال‌هاي در كه است موضوعي نيز قرض‌الحسنه صندوق‌هاي كار بر نظارت موضوع
مطرح را نظارت بحث جديت با اعتبار و پول شوراي سال 1367 در.بود گرفته قرار بررسي مورد
صندوق‌هاي آن براساس كه كرد تصويب را ضوابطي شورا اين تاريخ 12/6/1367 در.كرد
مي‌كردند دريافت مجوز مركزي بانك از بايد ثبت قانوني مراحل طي بر علاوه قرض‌الحسنه
.(تير دارايي 24 و اقتصاد اخبار)
دولت نظارت آن اصلي مبناي و رسيد تصويب به موسسات اين فعاليت كلي ضوابط نيز سال 1369 در
و سال‌هاي 67 در صندوق‌ها اين تعداد.نگرفت خود به قطعي حالت هيچ‌گاه جريان اين اما بود
مركزي بانك نظر زير هيچ‌گاه ولي رسيد سال 79 در صندوق هزار به 6 صندوق حدود 3هزار از 68
.نگرفت قرار
سازمان كه دادند تشكيل اتحاديه‌اي انقلاب اوليه سال‌هاي همان از موسسات اين از برخي
.گرفت نام اسلامي اقتصاد
بانك يك به‌صورت و داشت نظارت صندوق‌ها اين فعاليت بر خود كار اوايل در اتحاديه اين
.مي‌كرد عمل مادر
نشد اعلام رسما هيچ‌گاه كشور كل در اسلامي اقتصاد سازمان به وابسته صندوق‌هاي تعداد
.كردند اعلام صندوق هزار دو از بيش را آن تعداد برخي اما
شد برگزار آن مديره هيات و اسلامي اقتصاد سازمان رئيس نايب با اخيرا كه درجلساتي"
مهدي) "داريم نظارت صندوق فعاليت 2هزار بر فقط ما كه كردند سازمان‌اعلام اين مسوولان
.(شهريور همشهري 11 -كرباسيان
قرض‌الحسنه موسسات به مربوط آمارهاي هيچ‌گاه معتقدند كارشناسان از خيلي حال اين با
.است نشده اعلام به‌درستي
شد؟ تشكيل چرا قرض‌الحسنه صندوق‌هاي
از.است جهان در پولي سيستم‌هاي ابتدايي‌ترين جزو ايران در بانكي سيستم مي‌دانند همه
پيدا گرايش آن به ربوي مشكلات دليل به مردم از بسياري ايران در بانك‌ها فعاليت بدو همان
كردند ، تدوين را ربا بدون بانكداري قوانين كه وجودي با و انقلاب از بعد حتي.نكردند
.نشد برطرف مشكل اين هم باز
توسط وام پرداخت سيستم از نارضايتي دارند ، كامل وفاق آن به نسبت مردم عموم كه مساله‌اي
.بود دولتي بانك‌هاي
بانكي سيستم عملكرد مورد در شهروند از 100 گرفت صورت مشهد در كه ميداني تحقيق يك در
.كردند نارضايتي اظهار آن عملكرد از نفر تعداد 96 كه شد سوال
.داشتند رضايت دولتي بانك‌هاي توسط وام پرداخت شيوه از نفر سه تنها تعداد اين از
اداره ربوي ايران بانكي سيستم هنوز بودند معتقد مصاحبه‌شونده افراد از نفر تعداد 63
.مي‌شود
بجز) دولتي بانكي وام هرگز نيز نفر و80 نداشتند فعال بانكي حساب اصلا نفر تعداد 45
.بودند نكرده دريافت (مسكن و ازدواج وام
و سنگين روابط و بودند ناراضي وام ، پرداخت درمورد بانكي سيستم سخت‌گيري از افراد اكثر
.مي‌كردند عنوان تحمل غيرقابل را آن بر حاكم اداري خشك
رابطه قرض‌الحسنه موسسات فزاينده رشد و بانكي سيستم از مردم نارضايتي بين كارشناسان
در و قانوني و خشك روابط و دولتي بانكداري در انعطاف عدم آنها عقيده بهميبينند محكمي
.كرده‌است هدايت قرض‌الحسنه صندوق‌هاي سمت به را مردم بانكي سيستم نامناسب رفتار نهايت
زماني فاصله كردن پر منظور به كه هستند غيرانتفاعي موسسات ماهيتا قرض‌الحسنه صندوق‌هاي
.شده‌اند تاسيس سودجويانه اهداف بدون مردم ، توده درآمد تحصيل و مصرف به نياز بين
از هدف.مي‌شود منتشر "Passivebond"عنوان با بهره بدون قرضه اوراق نوعي آمريكا در
.است خيريه امور انجام مي‌شود ، مواجه هم مردم استقبال با معمولا كه اوراق اين انتشار
عمده.است داشته وجود همواره كه است جامعه نيازهاي از يكي قرض‌الحسنه سنت بنابراين
.مي‌شوند راه‌اندازي مردم عموم توسط كه هستند خودجوش كاملا نهادهاي قرض‌الحسنه موسسات
.است وابسته مردم خرد پس‌اندازهاي به همواره موسسات اين مالي منابع
ويژه به دولتي بوروكراتيك بانك‌هاي از همواره موسسات اين نيز وام پرداخت با ارتباط در
.داشته‌اند بهتري عملكرد انقلاب ، از بعد
ايران بيمار پولي اقتصاد در حقيقت در و نمي‌گذارند دولت دوش بر باري هرگز نهادها اين
.مي‌كند حل را مردم مشكلات مقطعي طور به كه دارند را كوچكي مسكن نقش
قرض‌الحسنه موسسات فعاليت نوع
كار در عمده گرايش دو مي‌گذرد ، قرض‌الحسنه صندوق‌هاي عمر از كه گذشته سال طول 33 در
مشكلات حل و رباخواري با مبارزه براي صندوق‌ها اين كه اين اول.است داشته وجود آنان
.است يافته ادامه محور همين روي همواره آنها از برخي فعاليت و آمده‌اند وجود به مردم
.برنيامده‌اند موسسات اين‌گونه كردن محدود درمقام هيچ‌گاه دولتمردان ظاهرا
و اقتصادي فعاليت يعني ;باشد داشته وجود مي‌تواند موسسات اين‌گونه در هم دومي گرايش اما
.موسسات اين سرمايه‌گذاري
شرعي و مقدس نام‌هايي با قرض‌الحسنه صندوق‌هاي از بسياري گرفته ، صورت برآوردهاي براساس
قابل مبلغ عنوان همين با موسسات اين از برخي.آمده‌اند وجود به مردم مشكلات حل هدف با و
.كرده‌اند جمع را مردم نقدينگي از توجهي
كوتاه‌مدت سرمايه‌گذاري‌هاي سمت به عمدتا و ندارند قرض‌الحسنه كاركردهاي موسسات اين
سرمايه‌گذاري حتي و كارت سيم خريد اتومبيل ، دلالي مسكن ، ساز و ساخت و فروش و خريد مثل
.روآورده‌اند بانك و بورس در
جمله از غيرقانوني رفتارهاي به نظارت عدم دليل به نهادها اين از برخي گفت بايد متاسفانه
.روآورده‌اند هم پول‌شويي
جمله از غيرقانوني فعاليت‌هاي به موسسات اين از برخي كه است شده شايع شدت به خراسان در
.روآورده‌اند مسكن ساز و ساخت و دلالي سياه ، بازارهاي ايجاد پول‌شويي ،
آنها.كرده‌اند قولي بد مردم به نسبت قرض‌الحسنه موسسات":است معتقد خراساني شهروند يك
وجود كه اعتمادي با مي‌شد لااقل و مي‌كردند سودآور فعاليت‌هاي صرف را مردم پول نبايد
."مي‌شدند منتفع نهايت در و مطلع هم مردم دارد ،
قرض‌الحسنه موسسات از برخي كه مطمئنم من":مي‌گويد خراساني شهروندان ديگراز يكي
يك در را خودم پس‌اندازهاي از مبلغي كه زماني مثلا مي‌كردند ساز و ساخت فعاليت‌هاي
."شدم قضيه اين متوجه گذاشتم ، بود بستگان از يكي آن مدير كه قرض‌الحسنه موسسه
رفتم آنجا به پولم گرفتن براي مي‌شود ورشكسته دارد صندوق شد شايع كه بعدها":مي‌گويد او
به آپارتمان واحد دو آن باقي‌مانده جاي به و دادند پس را پولم از نيمي فقط آنها اما
."كردند نامم
قرض‌الحسنه موسسات كه است مشكلاتي بزرگترين از يكي شك بدون تجاري فعاليت‌هاي به گرايش
موسسات اين از برخي كه مي‌رسد نقطه اين به هم قانون ردپاي راستا اين در.مواجهند آن با
.آورده‌اند رو هم انتفاعي سرمايه‌گذاري‌هاي به
و پول شوراي مصوبات محور قرض‌الحسنه صندوق‌هاي تجاري فعاليت‌هاي موضوع سال 1364 در
در سال 69 در نهايت در و يافت ادامه سال 1367 در نيز آن از پس و گرفت قرار اعتبار
.شد گنجانده صندوق‌ها اين فعاليت اساسنامه
.كرد اشاره نكته اين به نيز توسعه سوم برنامه قانون ماده 92 اين ، بر علاوه
مالي قارچ‌هاي سرزمين خراسان
به متعلق شعبه حدود 500.دارد اختيار در را ايران نقدينگي كل درصد حدود 15 خراسان استان
.دارند فعاليت استان دراين بانكي سيستم
فراتر هم شعبه از 700 مشهد در تنها (نشده ثبت و شده ثبت) قرض‌الحسنه موسسات تعداد اما
در.هستيم مواجه صندوق‌ها اين بي‌رويه رشد با كاشمر مثل شهرهايي در آن از بعد.مي‌رود
موسسه حدود 50 دارد وجود آن در توجه قابل كارخانه يك فقط كه وجودي با و كاشمر مثل شهري
.است شده راه‌اندازي قرض‌الحسنه
.است كشور رسمي بانك‌هاي شعب برابر سه شهر اين در قرض‌الحسنه موسسات تعداد درحقيقت
مي‌توانند تسهيلات پرداخت ديد از تنها قرض‌الحسنه موسسات شهر ، اين مردم اظهارات براساس
.است شده ديده نيز صندوق‌ها اين در تجاري گرايش‌هاي اما باشند مثبت
خريد براي مردم به جديد شيوه‌اي به منطقه اين در شده شناخته صندوق‌هاي از يكي مثلا
.مي‌كرد دريافت هم سود اما مي‌داد وام خانگي لوازم
افراد برخي اظهارات بنابر و داشت ساز و ساخت فعاليت منطقه اين صندوق‌هاي از ديگر يكي
.دارند هم كشمش تجارت صندوق‌ها اين از تعدادي
ادامه از را مردم موسسات اين فعاليت محدودكردن درمورد اقتصادي مقامات برخي اخير اظهارات
تعداد مي‌شود گفته كه حالي در و درمشهد.است بازداشته قرض‌الحسنه صندوق‌هاي با همكاري
هجوم خود پول‌هاي كشيدن بيرون براي مردم است جواهر و طلا فروشگاه‌هاي برابر سه صندوق‌ها
.آورده‌اند
مقابل در صندوق‌ها اين و است افزايش روبه شدت به مشهد در ورشكسته صندوق‌هاي تعداد
.شده‌اند سردرگمي دچار خود پس‌اندازهاي دريافت براي مردم شديد رويكرد
ماموران صندوق‌ها ، اين از برخي مديران احتمالي فرار از جلوگيري براي خراسان استانداري
.است كرده مستقر آنها در ويژه‌اي
آنها از صندوق‌ها ، برخي در پس‌انداز حسابهاي دارندگان به نامه‌اي در اخيرا استانداري
.كنند مراجعه نظرشان مورد صندوق محل به تسويه‌حساب براي است خواسته
تا كنند تسويه زودتر هرچه بدهكارند موسسات اين به كه افرادي:است آمده نامه اين در
.كند تسويه را افراد ديگر به خود بدهي‌هاي بتواند صندوق
با مي‌شوند بيدار كه صبح هر آنها.است كرده نگران كاملا را خراسان مردم اتفاقات اين
را صندوق‌ها اعتبار مرورزمان به جريان اين.مي‌شوند مواجه موسسات از تعدادي شدن برچيده
.است برده بين از
ديوارها درز يا تشك‌ها زير قديمي‌ها مثل را پولمان بايد:مي‌گويد خراساني شهروند يك
نمي‌كني ، پس‌انداز دولتي بانك‌هاي در را پولت چرا كه پرسش اين به پاسخ در اوكنيم پنهان
هر تازه كنم؟ پر را آنها حسابهاي من كه كرده‌اند چه ما براي بانك‌ها مگر":مي‌گويد
."بمانم معطل ساعت‌ها بايد بگيرم پس را پولم مي‌خواهم كه وقت
بايد بلكه كند متوقف را موسسات اين فعاليت يكباره نبايد دولت":مي‌گويد ديگر شهروند يك
."كند قانونمند را آنها فعاليت زمان مرور به
كمي آنها كار اگر و هستند مردم نياز مورد شدت به قرض‌الحسنه‌ها":مي‌گويد ديگري و
."كنند تعطيل را آنها كه اين جاي به بود ، بهتر مي‌شد قانوني
پولي سيستم با قرض‌الحسنه‌ها فعاليت تداخل
اين.مي‌كنند وام اعطاي و سپرده قبول كه هستند مالي واسطه‌هاي قرض‌الحسنه صندوق‌هاي
.است كرده مصمم آنها كار بر مستقيم نظارت بر را مركزي بانك اتفاق
سپرده‌هاي مسكوك ، و اسكناس از نقدينگي ايناست اقتصادي تورم عامل مهمترين نقدينگي
:است معتقد مركزي بانك.مي‌شود تشكيل بلندمدت و كوتاه‌مدت پس‌انداز حسابهاي و ديداري
پولي سياست‌هاي بر و است داده افزايش را كشور نقدينگي قرض‌الحسنه موسسات فعلي كاركرد
.دارد مستقيم تاثير كشور
.كند سياست اعمال متغير يك عنوان به نقدينگي روي مي‌خواهد پولي سياستگذار يك كنيد فرض"
هيچ‌گونه مركزي بانك و مي‌كنند نقدينگي خلق كه دارند وجود زيادي مالي موسسات كه حالي در
پولي ، سياستگذاري كه است طبيعي شرايطي چنين تحت.ندارد آنها فعاليت بر كنترلي
موسسات اين تعداد افزايش با و گيرد قرار صندوق‌ها اين شده پيش‌بيني فعاليت تحت‌الشعاع
.(تير 81 ودارايي 24 اقتصاد اخبار) "شود بيشتر پولي سياست‌هاي آسيبپذيري دامنه
نظارت مساله گرفته قرار قرض‌الحسنه صندوق‌هاي متوليان اختلاف مورد كه ديگري جنبه اما
.است
از مختلف اظهارات بنابر.است انتظامي نيروي دارد نظارت موسسات اين فعاليت بر كه ارگاني
اما دارند فعاليت انتظامي نيروي زيرنظر قرض‌الحسنه موسسه هزار ارگان 4 اين مسوولان سوي
كه دارد نظارت صندوق فعاليت 1000 بر نيز اسلامي اقتصاد سازمان.نيست اقتصادي نظارت اين
.نيست مالي و پولي سياست‌هاي بر مبتني نظارت هم آن
اقدام صندوق‌ها اين راه‌اندازي به پيش مدت‌ها از دولتي مختلف نهادهاي اين بر علاوه
بگوييم مي‌توانيم ندارد نظارت آنها كار بر خاص اقتصادي نهاد كه دليل اين به".كرده‌اند
شده‌اند اقداماتي يا معاملات وارد و شدند خارج قرض‌الحسنه‌اي عادي روال از آنها از برخي
كرباسيان ، مهدي) "دارد وجود نيز بودنش غيراسلامي شبهه كه بگوييم مي‌توانيم حتي كه
.(شهريور همشهري 11
بدون متقاضيان مصرفي نيازهاي مالي تامين قرض‌الحسنه صندوق‌هاي تاسيس هدف اين بر علاوه
فعاليت نحوه و تاسيس مقررات ماده 40 يك بند براساس نظر اين از.است انتفاع گرفتن نظر در
ديگر براي كه محدوديت‌هايي از بسياري از قرض‌الحسنه صندوق‌هاي غيربانكي ، اعتباري موسسات
.شده‌اند معاف قانوني سپرده‌هاي نگهداري جمله از شده گرفته نظر در اعتباري و مالي موسسات
با باشند فعاليت مشغول كلي ضوابط و مقررات چارچوب در قرض‌الحسنه صندوق‌هاي كه شرايطي در
و مصرف روند كردن هموار در ارزنده‌اي نقش مصرفي ، وام‌هاي اعطاي و كوچك سپرده‌هاي جلب
چارچوب در بخواهد قرض‌الحسنه موسسه يك اگر اما.كرد خواهند ايفا آن ، در ثبات ايجاد
فعاليت به مالي نهادهاي ديگر با مقايسه در صندوق ، اين براي شده گرفته نظر در امتيازات
كه ميزان هر به قانوني سپرده نگهداري بدون بود خواهد قادر عملا بپردازد ، انتفاعي
مي‌تواند اين و بپردازد فعاليت توسعه و اعتبار اعطاي به مي‌دهد اجازه سپرده‌هايش
.(تير 81 دارايي 24 و اقتصاد اخبار) كند مختل را كشور پولي سياست‌هاي
.هستند مالي موسسات كثيف پول‌هاي تطهيركننده نهادهاي عمده‌ترين دنيا تمام در ديگر سوي از
بر قدرتمندي ناظر هيچ‌گونه قرض‌الحسنه موسسات كه حالي در و كاركرد اين به توجه با
شايعات خراسان در نيست؟ آسان برايشان پول تطهير به اقدام آيا نمي‌بينند خود فعاليت‌هاي
.است رايج به‌شدت موادمخدر قاچاقچيان و اشرار با موسسات اين از برخي ارتباط به مربوط
سيستم انتقاد مورد به‌شدت و مي‌شود انجام قرض‌الحسنه موسسات توسط كه ديگري اقدام اما
بانكي قوانين صريح نص به بنا چك از استفاده.است چك برگه‌هاي صدور به اقدام است ، بانكي
.است ممنوع قرض‌الحسنه صندوق‌هاي و غيربانكي اعتباري موسسات فعاليت اساسنامه و
اقدام چك مشابه كاركرد با برگه‌هايي و چك دسته انواع صدور به صندوق‌ها اين حال اين با
.ندارند اعتبار برگه‌ها اين حقوقي و قضايي ديدگاه از مي‌كنندكه
ايجاد كلان رانت‌هاي افراد از خيلي براي صندوق‌ها اين خاص ساختار:معتقدند كارشناسان
دقيقي نظارت‌هاي بايد دولت موسسات ، اين مالي منابع بودن مردمي به توجه با و است كرده
.باشد داشته
به.است كرده نگران را مردم از بسياري تسهيلات ، پرداخت در ضابطه نبود اين بر علاوه
نارضايتي ابراز افراد به قرض‌الحسنه وام‌هاي خاص پرداخت از بارها كاشمر مردم مثال عنوان
به وظاهري صوري معيارهاي براساس صندوق‌ها اين از برخي مديران آنان گفته به.كردند
شده منجر شهروندان از برخي نارضايتي به رويكرد اين كه مي‌دهند وام متقاضيان و مراجعان
.است
قرض‌الحسنه‌ها كردن قانوني راه‌هاي
به اما شد مطرح خصوصي بانك‌هاي شعب به قرض‌الحسنه صندوق‌هاي شدن تبديل بحث پيش چندي
.رفت يادها از سرعت
زيادي شعب راه‌اندازي به زمان مرور به دارند كه زيادي سابقه با قرض‌الحسنه موسسات برخي
دولت و مجهزند رايانه‌اي خوب امكانات به همگي شعب اين.كرده‌اند اقدام كشور سطح در
فعلي بانك‌هاي.كند آماده شدن خصوصي براي را آنها از برخي فعاليت ، ساماندهي با مي‌تواند
.كنند حساب خود آينده شعب عنوان به موسسات اين از بسياري روي مي‌توانند هم بخش‌خصوصي
صندوق‌هاي به ساختار در تغيير كمي با مي‌توانند قرض‌الحسنه صندوق‌هاي اين بر علاوه
مي‌توانند آنها حتي و است وام پرداخت آن كاركردهاي از يكي كه شوند تبديل سرمايه‌گذاري
.كنند اقدام ديگر فرصت‌هاي و بورس در سرمايه‌گذاري به قانوني ، كاملا اما آزادانه ،
اوراق بازار لايحه" به هم مركزي بانك
كرد اعتراض "بهادار
;بورس سازمان رسمي اعتراض از بعد
انتقاد دولت هيات در آن بررسي و بهادار اوراق لايحه پيش‌نويس به نسبت رسما مركزي بانك
.كرد
به سرمايه بازار كارشناسان از جمعي توسط كه اظهارنظرهايي مجموعه در ما خبرنگار گزارش به
نيز مركزي بانك اقتصادي سياست‌هاي و بررسي‌ها اداره شد ، ارسال مجلس پژوهش‌هاي مركز
.كرد اعتراض بهادار ، اوراق بازار لايحه شده تجديدنظر متن به نسبت
اوراق بازار قانوني لايحه پيش‌نويس":است آمده مركزي بانك سوي از شده ارسال متن در
مركزي ، بانك توسط بهادار اوراق گسترده دادوستد و عرضه انتشار ، امكان نبايد بهادار
و پولي سياستگذاري ابزار عنوان به كه آن نظارت تحت ومالي اعتباري موسسات وساير بانك‌ها
."كند محدود را است شده دانسته مجاز ربا بدون بانكداري شيوه در آنها مالي مديريت ابزار
شيوه سازگاري از كه بالا شده ياد مباحث به توجه با":است آمده همچنين متن اين در
و تنظيمي الگوي بر مي‌شود ، ناشي بهادار اوراق بر مبتني مالي نظام و اسلامي بانكداري
ايجاد كه آنجا از...شد تاكيد غيرمتمركزي نظارتي و تنظيمي ياالگوي يكپارچه نظارتي
كشورها از بسياري اخير سال چند در كه شيوه‌اي به متمركز نظارتي و تنظيمي ساختار
و نهادها بيشتر توسعه نيازمند آورده‌اند وجود به كره‌جنوبي و انگلستان جمله از
نظارت نهاد" نقش ايفاي به قادر خوبي به بورس فعلي شوراي است ، كشور در مالي ابزارهاي
."است برخوردار لازم ويژگي‌هاي از و بوده "مالي
و تنظيمي مقام يكپارچگي حفظ خواستار لايحه اين از موادي به اشاره با همچنين مركزي بانك
و مواد 20 ، 48 ، 51 ، 52 به اعتراض در مركزي بانك.شد اعتباري موسسات و بانك‌ها نظارتي
اعتباري موسسات و بانك‌ها تمام اشاره مورد مواد برمبناي":است گفته اشاره مورد لايحه 53
سه و سالانه مالي صورت‌هاي جمله از نظارت هيات درخواستي اطلاعات كليه ارائه به ملزم
.شده‌اند نظارت هيات مصوب گزارش‌دهي و حسابداري استانداردهاي قانوني ، مقررات طبق ماهه
سال مصوب) ربا بدون بانكي عمليات قانون و مصوب 1315 بانكي و پولي قانون طبق كه آنجا از
و تنظيمي مقام دوگانگي است ، مركزي بانك برعهده اعتباري موسسات و بانك‌ها بر نظارت (62
."شد خواهد نظارت امر در كارآيي كاهش به منجر آنها بر نظارتي
مورد لايحه پيش‌نويس تدوين‌كنندگان مي‌رسد نظر به":است آمده متن اين از ديگري بخش در
نگرشي از عبارت كه نظارتي و تنظيمي ساختارهاي ايجاد بر حاكم اصلي نگرش دو بين از اشاره
نهادهاي حقوقي شخصيت بر مبتني جديد نگرشي و مالي نهادهاي عملكرد بر مبتني قديمي نسبت به
."...برگزيده‌اند را اول ديدگاه نادرستي به است ، مالي
اعضا ، خاص تركيب دليل به بورس شوراي":است معتقد مركزي بانك گزارش اين براساس
دارد ، بهادار اوراق بازار نظارتي و تنظيمي عالي مقام نقش پذيرش براي بسياري قابليت‌هاي
نظارتي و تنظيمي مقام در دوگانگي ايجاد مشكل مركزي بانك رياست دليل به كه اين ضمن
."نمي‌آيد پيش بانك‌ها
دارايي و اقتصاد وزارت به ارائه محض به بهادار ، اوراق قانوني لايحه است‌پيش‌نويس گفتني
.بود شده مواجه نيز بورس سازمان شديد واكنش با
|
