:اتحاديه‌اروپا با آزاد تجارت گسترش براي
ندارد آزاد نظام‌اقتصاد برقراري جز راهي ايران
پيامدها و دلايل كالا قاچاق
:اتحاديه‌اروپا با آزاد تجارت گسترش براي
ندارد آزاد نظام‌اقتصاد برقراري جز راهي ايران
نظام به بايد كنوني شرايط در اروپا اتحاديه با آزاد تجارت قرارداد عقد براي ايران
.آورد روي آزاد اقتصاد
:افزود ما خبرنگار با گفت‌وگو در -ايران اتاق اقتصادي عالي مشاور -اميني اميرهوشنگ دكتر
نظام به را خود دولتي متمركز اقتصادي نظام بايستي زمينه ، اين در اقدامي هر از پيش
يا و آزاد اقتصادي نظام برقراري و زمينه اين در موفقيت صورت در.كنيم تبديل آزاد اقتصاد
با آزاد تجارت قرارداد عقد دنبال به اقتصادآزاد ، نظام از برخوردارشدن روشن‌تر بيان به
.كنيم حركت ديگر اقتصادي جامعه هر يا اروپا اتحاديه
مي‌توانيم بازار يا آزاد اقتصاد نظام به اتكا بر مبتني قراردادهاي عقد با:افزود وي
.داشت خواهد مشاركت اقتصاد در تجاري -توليدي زمينه‌هاي در فعال جامعه كل كه شويم مدعي
بازارهاي در حضور توليد ، هزينه‌هاي كاهش جديد ، شغلي فرصت‌هاي ايجاد سنگين بار
اقتصاد شكوفايي با و شد خواهد برداشته دولت دوش از...و رقابت بازاريابي ، بين‌المللي ،
كنوني برابر چندين به دولت درآمد داشت ، دربرخواهد هزينه‌هايي آغاز در ناچار به كه
رفاه ايجاد براي لازم برنامه‌ريزي به قادر بال فراغ با نيز دولت.يافت خواهد افزايش
.مي‌كند طلب را نيازخود مورد و لازم مكانيزم‌هاي آن انجام البته كه شد خواهد عمومي
دولتي شركت‌هاي و دولت دست در ايران خارجي بازرگاني دادوستد اعظم بخش:است معتقد اميني
بازرگاني براي ويژه‌اي گمركي -تجاري ترجيحات كه باشد اين بر فرض چنانچه و دارد قرار
.ندارد خصوصي بخش به ارتباطي باز صورت اين در شوند ، قائل خارجي
براي ويژه‌اي گمركي -تجاري ترجيحات تنها نه تاكنون اروپا اتحاديه:گفت زمينه اين در او
زمينه‌هاي در آن براي نيز را مشكلاتي و مسائل بلكه است نشده قائل ايران خصوصي بخش
.است آورده به‌وجود گوناگون
تنگاتنگ ارتباط از صرف‌نظر شده ، ايجاد زمينه اين در همواره كه مشكلاتي:كرد تصريح وي
و ايران دولتي متمركز اقتصاد از ناشي اقتصادي ، تحريم و متحده ايالات با اروپا اتحاديه
اقتصادي قرارداد نشده‌ايم موفق تاكنون كه آن ضمن اقتصادي ، تا است سياسي مسائل بيشتر
.كنيم امضا اتحاديه عضو كشورهاي با انتزاعي يا يكجا طور به اروپا اتحاديه با دوجانبه‌اي
تجاري -اقتصادي روابط سطح كه نكته اين به اشاره با ايران اتاق اقتصادي عالي مشاور
چنداني تغيير گذشته سال‌هاي به نسبت اخير سال‌هاي در اروپا اتحاديه با ايران مستقيم
كه مي‌دهد نشان كرد استناد آن به مي‌توان كه ايران گمركات ارقام:داشت اظهار نيافته ،
شديد كسري با غيرنفتي زمينه‌هاي در ويژه به اروپا اتحاديه با ايران خارجي بازرگاني تراز
غيرمستقيم وارداتي كالاهاي ويژه به غيرمستقيم دادوستدهاي به مربوط آمار اگر و روبه‌روست
.است وخيم‌تر به‌مراتب وضعيت كنيم ، اضافه آن به را اتحاديه از
فعاليت‌هاي چگونگي از ناشي و دارد تداوم همچنان كه است واقعيتي اين:كرد تاكيد او
درتوليد بهره‌وري ميزان و مالي -پولي سياست‌هاي همه از مهمتر و سياسي مسائل اقتصادي ،
.است خدمات و كالا
شركت‌هاي با مشترك سرمايه‌گذاري براي ايران خصوصي بخش كه پرسش اين به پاسخ در اميني
ايران ، خصوصي بخش:داشت اظهار است ، روبه‌رو موانعي چه با كالا صدور و توليد جهت اروپايي
عبارت به.است روبه‌رو دولتي متمركز اقتصاد نظام با داد ، خصوصي بخش نام آن به بشود اگر
توسعه و رشد راه فرا مانع عمده‌ترين...و دولت حيطه از خارج بانكي نظام نبود ديگر
بيشتري آزادي از بايستي كه خصوصي بانك‌هاي ايجاد با البته.است خصوصي بخش فعاليت‌هاي
در ملي اقتصاد كه هست اميد اين خصوصي ، صورت به...و بازرسي بيمه ، همچنين شوند ، برخوردار
.بود اميدوار بايد تنها.گيرد قرار سنجيده‌اي مسير
و لازم شرايط بودن فراهم صورت در اروپايي شركت‌هاي است مسلم آنچه حال هر در:افزود وي
و داشته توليد و سرمايه‌گذاري در مشاركت به وافري علاقه همواره بانكي ، ويژه به موردنياز
با همراه كماكان حاضر حال در كه نياز مورد فضاي و شرايط مهيابودن به مشروط البته.دارند
.است بسيار كاستي‌هاي
چه جاري سال در يورو ارزش افزايش كه پرسش اين به پاسخ در ايران اتاق اقتصادي عالي مشاور
ارزش افزايش مسلما:گفت نيز داشت خواهد ايران و اروپا اتحاديه ميان تجارت بر اثراتي
تا بلكه ندارد ، مثبتي اثر تنها نه ايران خارجي تجارت بر است زودگذر من نظر به كه يورو
خريد قدرت كاهش معناي به يورو برابري ارزش افزايش زيرا.است زيان‌آور آن براي حدودي
.است آن با برابري در ريال
است ، داشته دلار با يورو برابري ارزش افزايش به كه را اثري حال هر به:كرد خاطرنشان وي
زمينه در حتي ;است ايران اقتصاد زيان به ايران ، ارزي درآمدهاي بودن دلاري لحاظ به
.غيرنفتي كالاهاي صادرات
اروپا بازارهاي كه بپذيريم را واقعيت اين بايد باشيم واقع‌بين چنانچه:داشت اظهار اميني
محصولات و معدني كشاورزي ، فرآورده‌هاي نفت ، پسته ، فرش ، مانند نسبي صادرات زمينه در جز
باز نيز زمينه‌ها اين در.ندارند ايران توليدي كالاهاي به نيازي كشاورزي تبديلي صنايع
.است فعاليت از رشته اين رشد مانع‌از كه است دولتي متمركز اقتصاد آموزه همان
پيامدها و دلايل كالا قاچاق
سلطان‌ميرزايي علي
خراسان استان بركالاي نظارت اداره كارشناس
مواجه آن با ايران اقتصاد همواره كه است معضلاتي جمله از مجوزكالا بدون خروج و ورود
.است كرده تحميل كشور به غيرمستقيم و مستقيم صورت به فراواني اقتصادي زيان‌هاي و بوده
.مي‌گيرد انجام (زيرزميني) غيررسمي صورت به اقتصادي فعاليت‌هاي از بخشي كشورها تمامي در
اقتصادي فعاليت‌هاي از توجهي قابل سهم كه است شده باعث ايران اقتصاد بر حاكم خاص شرايط
يا كالا قاچاق به فعاليت‌ها اين از زيادي بخش كه پذيرد انجام غيررسمي صورت به كشور
خصوص در دقيق رقم ارائه فعاليت‌ها نوع اين سنخيت دليل به و است يافته اختصاص سياه تجارت
كشور در كالا قاچاق رقم كارشناسان از برخي نظر براساس اما.نيست امكانپذير كالا قاچاق
.است دلار ميليارد بر2 بالغ
در سرمايه‌گذاري منابع تجهيز از مانع جامعه در كالا قاچاق و غيرقانوني تجارت‌هاي گسترش
زياد بازدهي كالا قاچاق فعاليت‌هاي به گرايش اصلي دليل.مي‌شود مولد اقتصادي فعاليت‌هاي
بدون صادرات و واردات) امر اين و است اقتصاد بخش‌هاي ساير با مقايسه در فعاليت‌ها اين
و دولت سوي از شده وضع قوانين با متناسب كه مي‌گيرد دربر را كالاها از وسيعي طيف (مجوز
.مي‌شود برخوردار ركود و رونق از كالا قاچاق متخلفان ، با قضايي برخوردهاي همچنين
:مي‌شود اشاره آنها مهمترين به كه مي‌گيرد انجام مختلفي روش‌هاي به كشور در كالا قاچاق
.مي‌باشد آن بالاي هزينه‌هاي و ريسك قاچاق نوع اين خصوصيات جمله از:كالا مستقيم قاچاق
.است داده اختصاص خود به كالا قاچاق در كمتري سهم لذا
از يكي شوند ، ترانزيت كشور از بايد كه كالاها فروش و تخليه:كالا (ترانزيت) عبور
.است كالا وسيع قاچاق براي متداول روش‌هاي
.مي‌شود ناميده نوين قاچاق كه است گرفته رونق جديدي پديده اخير سال‌هاي در:موقت ورود
صادرات توسعه براي كه است مهمي تسهيلات جمله از كالا موقت واردات كه اين علي‌رغم
گرفته قرار سودجو افراد از برخي سوءاستفاده مورد روش اين اما شده ، گرفته نظر در غيرنفتي
در شده كشور وارد موقت ورود صورت به كه شكرهايي و پارچه اعظم بخش گذشته سال چند در.است
.است رسيده فروش به داخل
:رسمي دستگاه‌هاي در عوامل برخي مشاركت و همكاري با غيرمجاز واردات صورت به كالا قاچاق
اطلاعات تنظيم مربوطه ، اسناد جعل قبيل از مختلفي اشكال به كالا قاچاق از روش اين
.مي‌پذيرد انجام اطلاعات حذف و غيرواقعي
كالا قاچاق پديده بروز دلايل
به آنها مهمترين از برخي كه هستند كشور در كالا قاچاق گسترش و ايجاد باعث متعددي عوامل
:است زير شرح
واردات جايگزيني استراتژي اجرايي مكانيسم‌هاي از يكي:خارجي كالاهاي ورود ممنوعيت -الف
.است خارجي مشابه كالاهاي ورود از جلوگيري
اجراي از دولت اصلي هدفمينمايد جلوگيري خارجي كالاهاي ورود از قوانيني وضع با دولت
سودآوري به مي‌توان آن منفي نتايج از و است داخلي نوپاي توليدات از حمايت سياست اين
بسيار داخلي و خارجي بازارهاي در كالاها اين قيمت اختلاف كه چرا.كرد اشاره قاچاق بيشتر
.مي‌نمايد واردكننده نصيب سرشاري منافع و شده زياد
برابر چند تا حتي كالاها ، از برخي براي سنگين گمركي تعرفه‌هاي وضع:گمركي تعرفه‌هاي -ب
براي واردكنندگان.مي‌شود كالاها اين قيمت در قابل‌ملاحظه‌اي افزايش باعث پايه ، قيمت
كشور وارد غيرقانوني صورت به را كالاها مي‌دهند ترجيح واردات ، بر ماليات پرداخت از گريز
.مي‌شود كشور وارد قاچاق سيگار دلار ميليون تا 500 بين 300 سالانه مثال عنوان به.نمايند
گذشته سال در تنها مي‌گذرد سيگار ورود آزادسازي از كه سالي سه طي كه است حالي در اين
نشان‌دهنده كه شده اعتبار گشايش سيگار واردات براي دلار ميليون حدود 10 در محدودي ميزان
.مي‌باشد سيگار براي وارداتي تعرفه بودن بالا و كشور در سيگار قاچاق شبكه بودن فعال
و واردات و صادرات زمينه در زائد قوانين وجود:غيركارشناسانه پاگير و دست قوانين -ج
براي واردات و صادرات صحنه فعالان كه مي‌شود باعث زمينه اين در غيركارآمد بوروكراسي
به...و فرش زعفران ، قاچاق.دهند ترجيح را غيررسمي مبادي كشور ، از كالا خروج يا و ورود
.مي‌گيرد صورت دليل همين به اخير سال‌هاي طي كشور از خارج
مطرح كشور سياسي -اقتصادي خاص شرايط در كه موضوعاتي از يكي:يافته سازمان قاچاق -د
و افراد به كه مجوزهايي طريق از قاچاق كالاهاي از عمده‌اي بخش كه است مساله اين مي‌باشد
.مي‌گيرد صورت مي‌شود داده خاص سازمان‌هاي
كه است عواملي جمله عامل‌از اين:مرزي نواحي در ويژه به و كشور در بيكاري بالاي نرخ --ه
مرزي استان‌هاي در بيكاري نرخ كه مي‌دهد نشان آمار.مي‌شود كالا قاچاق پديده تشديد باعث
.است كشور ميانگين از بالاتر..و خوزستان كردستان ، بلوچستان ، و سيستان نظير كشور ،
و ريسك كاهش باعث مهم اين:متولي دستگاه‌هاي سوي از مربوطه مصوبات دقيق اجراي عدم -و
فعاليت‌هاي گسترش براي محركي و شده (كالا قاچاق) فعاليت‌ها گونه اين از ناشي خطر
.است غيرقانوني اقتصادي
كالاهاي از عمده‌اي بخش:برخوردارند دولتي يارانه از كه قاچاق صادراتي كالاهاي -ز
انواع آرد ، نظير) مي‌باشند برخوردار دولتي يارانه از كه هستند كالاهايي قاچاق صادراتي
قيمت مي‌شود سبب كالاها اين براي پرداختي يارانه.(..و دارو شوينده ، پودرهاي سوخت ،
بازار در كالاها اين شديد قيمت اختلاف به توجه با.شود داشته نگه پاييني سطح در آنها
عنوان به.مي‌باشد برخوردار زيادي سودآوري از آنها قاچاق خارجي ، بازارهاي به نسبت داخلي
سال 79 در گندم تني ميليون واردات 9/5 رغم به كه مي‌دهد نشان غيررسمي آمارهاي مثال
ارزش كاهش.است شده خارج قاچاق صورت به كشور از سال همان در تن‌آرد ميليون ميزان 7/2
غيرمجاز خروج براي قاچاقچيان بيشتر تمايل و موردنظر كالاهاي شدن ارزان‌تر باعث ملي پول
.مي‌شود آنها
از باعث عراق و افغانستان مانند همسايه كشورهاي خاص وضعيت:همسايه كشورهاي خاص وضعيت -ح
غذايي ، مواد نظير كالاها از برخي قيمت توجه قابل افزايش و توليدي ظرفيت‌هاي رفتن بين
مي‌شود ، كشورها اين به كالا قاچاق براي لازم زمينه پيدايش و كشورها اين در سوخت و دارو
داخل به كالا قاچاق واردات جهت فعال شبكه‌هاي شدن فعال جهت لازم زمينه‌هاي ديگر سوي از
.است كرده فراهم نيز را كشور
كالا قاچاق نتايج و پيامدها
وضع يا و كالاها از برخي واردات ممنوعيت دلايل مهمترين از شد گفته كه طور همان -الف
صنايع توسعه و رشد زمينه ايجاد وارداتي ، كالاهاي از برخي براي گمركي سنگين تعرفه‌هاي
سياست‌هاي شدن خنثي باعث قاچاق صورت به كالا واردات دليل همين به و مي‌باشد داخلي
.شد خواهد زمينه اين در دولت موردنظر اقتصادي
نظير مصرفي لوكس كالاهاي مي‌شوند ، كشور وارد غيرقانوني صورت به كه كالاهايي اكثر -ب
درنظر باهستند...و شكر سيگار ، پارچه ، نظير كالاهايي همچنين و كفش آرايشي ، لوازم
رفتن دست از باعث كالاها اين ورود ارزي درآمدهاي كسب با رابطه در كشور شديد مضيقه گرفتن
كشور توليدي توان افزايش و سرمايه‌اي كالاهاي واردات با رابطه در موجود بالقوه فرصت‌هاي
.مي‌شود طريق اين از
بدون واردات با.دولت‌هاست درآمدي منابع از يكي وارداتي كالاهاي از ماليات دريافت -ج
باقي بلاوصول دولت درآمدهاي از بخشي و نمي‌شود اعمال مربوطه گمركي تعرفه كالاها مجوز
.مي‌ماند
يارانه كه هستند كالاهايي مي‌شوند خارج كشور از غيرقانوني صورت به كه كالاهايي اكثر -د
يارانه مي‌شود باعث كشور از كالاها اين غيرقانوني خروج.مي‌شود پرداخت آنها براي زيادي
.شود قاچاق عوامل و بيگانه كشورهاي اتباع نصيب دولت سوي از تخصيصي
امكان مي‌شوند خارج يا و وارد غيرقانوني صورت به كه كالاهايي بر كنترل دم-ع --ه
صادركنندگان ناحيه از احتمالي تقلبهاي.مي‌دهد كاهش را متداول كيفي و كمي بررسي‌هاي
خواهد ضربه كشور غيرنفتي صادرات به بلندمدت در و شده صادراتي بازارهاي رفتن دست از باعث
و است همراه تقلب با غالبا فله صورت به زعفران غيرقانوني صادرات مثال عنوان به.زد
.مي‌شود محصول اين صادراتي بازار به ضربه‌زدن باعث
ارز و كالا قاچاق به راجع حكومتي تعزيرات اعمال نحوه قانون شده عنوان موارد بر علاوه
نيز كالا قاچاق پديده از جلوگيري جهت در (نظام مصلحت تشخيص مجمع مصوب 12/2/1374)
.مي‌شود اشاره آن به بعد بخش در كه است شده مواجه نارسايي‌هايي و مشكلات با اجرا درمرحله
حقوقي محدوديت‌هاي
شده كشور وخروجي ورودي مبادي به محدود بند 8 استناد به قانون اجرايي و جغرافيايي حوزه
قانون ديگر مفهوم به.است داده كاهش شدت به را مبارزه حقوقي كارآيي امر اين كه است
قاچاق واردات براي منطقه‌اي مانع يك صرفا و نداده كاهش را قاچاق كالاي تقاضاي مذكور
.است كرده ايجاد
محدوديتي و (ماده 3) شده محسوب جرم و تخلف (كشور مبادي از) غيرمجاز حمل فعلي قانون در
قاچاق كالاي خود ديگر سوي از.است نشده گرفته درنظر آن عرضه‌كننده عوامل جهت مناسب
سازمان‌هاي بعضي نظير كانال‌هايي طريق از كالا همين كه چرا نمي‌شود محسوب جرم ابزار
وارد كشور اقتصادي نظام به را مربوطه اقتصادي خسارت‌هاي طبعا و شده بازار وارد دولتي
كاهش به منجر (است داشته آن كشف عاملان و دولت براي كه درآمدزايي قبال در).مي‌نمايد
.شد خواهد كالا قاچاق زمينه در فعاليت براي افراد تمايل
را كالا قاچاق كل از حجمي چه شده برنامه‌ريزي و يافته سازمان قاچاق كه موضوع اين بررسي
شدن روشن به مي‌شود ، انجام مجوزهايي چه با فعاليت از نوع اين و مي‌دهد اختصاص خود به
نبايد اجتماعي و سياسي وابستگي هيچ‌گونه است بديهي.كرد خواهد كمك كشور اقتصادي فضاي
.باشد غيرقانوني اقتصادي فعاليت عرصه فعالان اتكاي نقطه
كشور وزارت نظير نهادخاص ، يك مركزيت با كشور در كالا قاچاق با مبارزه براي ستادي تشكيل
منسجم و موازي اقدامات كاهش ذي‌ربط ، دستگاه‌هاي فعاليت‌هاي بين هماهنگي ايجاد منظور به
وزارت گمرك ، انتظامي ، نيروي نظير مسوول ارگان‌هاي در كالا قاچاق به مربوط اطلاعات نمودن
مهمي اقدامات از قاچاق شبكه‌هاي با مبارزه براي اطلاع‌رساني شبكه تاسيس و..و اطلاعات
.مي‌نمايد كمك معضل اين رفع به زيادي حد تا كه است
مرزي بازارچه‌هاي و تجاري آزاد مناطق در فعال بازرگانان براي لازم تسهيلات ايجاد همچنين
غيرقانوني صورت به كالا واردات و صادرات كاهش باعث مناطق اين در اشتغال افزايش بر علاوه
.شد خواهد
خطمشي‌ها تعيين و كالا قاچاق با مبارزه خصوص در اقتصادي برنامه‌ريزي كه اين آخر نكته
مصرف‌كنندگان حقوق گرفتن ناديده باعث كه باشد به‌گونه‌اي نبايد واردات و صادرات مورد در
براي لازم زمينه زمان طول در كشور صنايع از دولت حمايت‌هاي ميزان كاهش با.شود داخلي
كيفيت و مناسبتر قيمت با كالاهايي داخلي مصرف‌كننده و مي‌آيد فراهم كشور صنعت خودكفايي
براي انحصاري بازار ايجاد از سياست اين اجراي با.مي‌آورد دست به را مطلوبتر
.شد خواهد جلوگيري داخلي توليدكنندگان
كالا قاچاق پديده با برخورد
سياسي جنجال‌هاي از دور به و آرام فضايي در بايد كشور در كالا قاچاق موجود وضعيت بررسي
به‌صورت عملي و منطقي راه‌حل‌هاي از استفاده با تا پذيرد انجام مطبوعاتي كشمكش‌هاي و
صورت به اقتصادي ، فعاليت‌هاي اصلي محرك به‌عنوان سودآوري.شود مقابله معضل اين با جدي
قاچاق پديده در.نيست مستثني قاعده اين از نيز كالا قاچاق.است مطرح غيرمجاز ، يا مجاز
از يكي صورت به غيرقانوني فعاليت اين از ناشي ريسك متداول هزينه‌هاي بر علاوه كالا
اين دقيق اجراي و ضروري قوانين وضع با متناسب.مي‌شود وارد معاملات در هزينه اجزاي
تبع به.مي‌يابد افزايش قاچاق فعاليت‌هاي از ناشي ريسك مربوطه ، متوليان سوي از قوانين
كاسته سودآوري ميزان از و يافته افزايش فعاليت‌ها اين‌گونه از ناشي هزينه ريسك ، افزايش
:آتي تمهيدات در كه شود به‌گونه‌اي بايد مزبور فرآيند.مي‌شود
تقاضاي طريق اين از تا يافته گسترش داخلي بازارهاي به مبارزه جغرافيايي حوزه -الف
كشور داخل به آن شكل هر به قاچاق كالاهاي ورود از همچنين و يابد كاهش توزيع شبكه‌هاي
.شود جلوگيري
نشده لحاظ آن آمران و (قاچاق عامل) عاملان با برخورد جهت لازم تفاوت مذكور قانون در -ب
.مي‌گيرد قرار بررسي مورد مكشوفه محموله ريالي ارزش براساس صرفا موجود تفاوت‌هاي و است
مربوطه ضابطان مي‌رسد نظر به قاچاق كالاهاي و قاچاق فرآيند بودن تخصصي به توجه با -ج
به نياز امر اين و باشند برخوردار متناسب كارشناسي توانايي‌هاي و اختيارات از بايد
.داشت خواهد حقوقي و قانوني مباني
به پرونده‌ها اين ارجاع عدم و كالا قاچاق پرونده‌هاي به مربوط دادرسي شدن طولاني -د
.است قانون اين اجرايي مشكلات از ماده 4 ، تبصره 2 براساس حكومتي ، تعزيرات سازمان
از و يافته استقلال جمهوري‌هاي با شمال از كه اين به باتوجه خراسان استان است ذكر شايان
از و بوده همجوار كرمان و بلوچستان و سيستان استان با جنوب از و افغانستان كشور با شرق
مهمي نقش مي‌باشد همسايه كشورهاي با مشترك مركز داراي شهرستان آن 13 شهرستان مجموع 23
.مي‌كند ايفا كالا قاچاق زمينه در
شماره 263 -ناظر دوهفته‌نامه از نقل
|
