را بهرهبرداري جنگلها بحراني مناطق در
كنيد متوقف
ميبازد رنگ اروميه درياچه در زندگي
را بهرهبرداري جنگلها بحراني مناطق در
كنيد متوقف
(پاياني بخش) - تاراج نه پايدار بهرهبرداري شمال ، جنگلهاي
راهحلها برخي پيشنيازهاو
هستند اموري متولي زيست محيط حفاظت سازمان و كشور مراتع و جنگلها سازمان حاضر حال در
اين مهمترين.نيستند برخوردار متناسب اختيارات و امكانات از خود ماموريت انجام براي كه
:عبارتنداز كمبودها
هماهنگي ايجاد و آبخيز حوزههاي بر مديريت استراتژي تعيين مرجع نبودن روشن -
آنها مستمر پايش و برنامهها
و راهبرها از..و شركتها دولتي ، دواير كليه تبعيت متضمن مقررات و قوانين -
دواير اين بينابيني روابط مبين و مصوب زيستمحيطي برنامههاي
مكان و زمان با متناسب امكاناتي با شمال آبخيزهاي بر مديريت سازماني ساختار و سطح -
شبكه دور ، راه از كنترل تصويري سيستمهاي خودرو ، ساختمان ، شامل فيزيكي امكانات -
و صدا بهويژه دستگاهها ساير همكاري و كشور وزارت مديريت با تخلفات و حوادث اطلاعرساني
سيما
كافي تعداد به مختلف رشتههاي و سطوح در متخصص نيروهاي -
سطوح در طبيعي منابع مديران انتصاب و گزينش براي واضح و دقيق ضوابط نبودن روشن -
.سازمان آن مختلف
برخورد در را ضعيفي عملكرد مراتع و جنگلها سازمان كه سالهايي در كه است اين واقعيت
كما است بوده مرتبط مديران انتصاب با امر اين موارد بسياري در داده نشان روز وقايع با
تكيه بدان كه جايگاهي تجربي و تخصصي نيازهاي با ايشان از برخي ويژگيهاي امروزه اينكه
.ندارد انطباق زدهاند
* * *
اقدامات ضروري ملاحظات رعايت ضمن ميتوان مذكور نيازمنديهاي تامين با صورت هر در
:داد صورت را ذيل
.ميشود ديده يكديگر كنار در متفاوتي وضعيتهاي كشور شمال در شد ذكر همانطوريكه -1
ذيل شرح به واحدها تفكيك مناطق ، تمام براي يكسان نسخه يك تجويز بهجاي لازمست بنابراين
:پذيرد صورت
بحراني حوزههاي تفكيك -
كامل توقف و مطلق حفاظت ميتوان مشكل هرگونه بدون كه جغرافيايي واحدهاي تفكيك -
.نمود اجرا آنها در را بهرهبرداري
توقف ممكن ، گزينه تنها وارده صدمات شدت بهعلت كه بحراني حوزههاي تفكيك -
.ميشود مواجه مشكل با اجتماعي مسايل جهت از اما آنهاست از بهرهبرداري
جامع طرح تهيه و آبخيزها بر مديريت استراتژي تدوين -2
بر مديريت جامع طرح اجراي و تدوين به قادر حاضر وضع در كشور مراتع و جنگلها سازمان
در و نداشته اختيار در را نياز مورد اجرايي اهرمهاي زيرا.نميباشد شمال آبخيزهاي
نقش و طرحهادخالت قبيل اين با مرتبط ارگانهاي ساير خدمات عرضه و توسعه برنامه
تحت و سازمانها همه مشاركت با جامع طرحهاي استراتژي است بهتر لذاندارد تعيينكننده
همه همكاري با دولت ، هيئت در تصويب از پس تدوين ، برنامهريزي و مديريت سازمان نظر
اصلي محور عنوان به نيز مراتع و جنگلها سازمان و گردد اجرا استانداري مديريت و سازمانها
.رساند انجام به را خود وظايف
جامع طرح تفصيلي مطالعات بر مبتني استراتژي و برنامه تدوين اينكه به نظر آن بر علاوه
متوقف تخريب و بهرهبرداري روند كه زماني فاصله اين در دارد ، نياز طولاني زمان به
.گردد تدوين مدت كوتاه برنامههاي نميشود ،
برنامه محور و واحد آبخيزنشينان شده اعمال تاكنون كه برنامهريزيهايي اغلب در -3
.است داشته قرار اولويت در حوزه خارج ساكنين نيازمنديهاي و منافع عوض در نبودهاند ،
.گردد معين كدام هر وضع و نقش كه شوند اجرا و تدوين بهگونهاي برنامهها لازمست
بازده بيشترين و آنست نوع ارزانترين مردم خود دست به جنگل كردن اداره آنجاييكه از
حفاظت بر نظارت و حفاظت روي بهرهبرداري بر نظارت بهجاي بايد دولت نيروي دارد ، را
.گردد متمركز
با رقابت حس ايجاد بهجاي و داد آموزش كنترل ، بهجاي را مردم بايد امر اين تحقق براي
.نمود تقويت ايشان در را نظارت و حفاظت در مشاركت حس بايد بهرهبرداري ، در دولت
فراگير ، شبكه يك صورت به ميتوان را آبخيز حوزههاي در پراكنده جمعيتهاي و مردم
متهم جاي به و گرفت بهكار طرحها اجراي و حفاظت جهت كمهزينه و مستحكم شبانهروزي ،
سودمندي ، احساس متخلف ، افراد با قانوني برخورد ضمن بايد تخريب به ايشان يكطرفه كردن
.آيد بهوجود مردم عموم طبيعيدر منابع و جنگل منافع در سهامدار و مشاركت
واژهها مفاهيم حوزه و فني نظري مباني چارچوبها ، اصول ، تبيين -4
و شده ترسيم عمومي فضاي در تنها دور سالهاي در زمينهها از بسياري اينكه دليل به
اشخاص سلايق و تاويل و تفسير تحت راهبردها و برنامهها حتي اغلب نشده معين آن جزئيات
يكي عنوان به خود امر اين و ميشوند واقع يكديگر با تضاد در مواردي در و داده جهت تغيير
رشتههاي متخصصين از گروهي است لازم بنابراين.ميكند عمل ارزش ضد و تخريب عوامل از
اصول ، تبيين به طبيعينسبت منابع تحقيقات و دانشگاهي اجرايي ، دواير از مركب مختلف
گرفتن قرار با همراه تا كنند اقدام فني واژههاي مفاهيم حوزه و نظري مباني چارچوبها ،
.آيد بهوجود اجرايي و علمي رويه عملياتيوحدت آئيننامه و دستورالعمل عنوان به آن
جنگلداري طرحهاي ساختار تغيير -5
و است بوده متكي نهال كاشت و چوب برداشت بر جنگلداري طرحهاي عمومي قالب تاكنون
پرورش و حفاظت آيا كه نموده خطور اذهان به سوال اين برداشت ، امكان كاهش اثر بر امروزه
با ميتوان آنكه يا است؟ جنگلداري طرح درآمد گزينه تنها چوب برداشت منظور به درخت
پرورش قارچ ، پرورش عسل ، زنبور پرورش نظري توليد طبيعي زمينههاي ساير تقويت و پيشبيني
مالي پشتوانه...پرندگان ، پرورش سردابي ، ماهيان پروش زينتي ، و دارويي گياهان و گلها
حفاظت و احيا در بيشتر سرمايهگذاري براي امكان اين از و نموده تقويت را طرحها مجريان
.جست بهره
طرحها اجراي و واگذاري روش -6
قبيل از جنگلداري طرحهاي مجريان انواع عملكرد درمورد آمده بهعمل بررسيهاي مطابق
گزينه ، بهترين كه شده مشخص تعاونيها و شركتها خصوصي ، نيمهدولتي ، دولتي ، مجريان
در چوب برداشت ميزان كاهش دليل به آنجاييكه از اما.هستند نيمهدولتي و دولتي شركتهاي
دچار خود تعهدات و كاركنان مزاياي و حقوق تامين قبال در مجريان قبيل اين سطح واحد
اختيار در كه طرحهايي است بهتر مجريان ، ساير ضعيف عملكرد نيز و شدهاند مشكلات پارهاي
افزايش آن تبع به و مساحت افزايش با تا شود منضم دولتي شركتهاي كاري حوزه به نيز آنهاست
كه مجرياني توان از ضمنا.شود گرفته بيشتري بهره مجريان قبيل آن توان از برداشت مجموع
جنگلكاري ، نظير شده خرد عمليات در طرح ، كل واگذاري بهجاي ميشوند حذف ترتيب بدين
.شود گرفته بهره..و راهسازي
مازندران طبيعي منابع تحقيقات مركز علمي هيات عضو اميني محمد
ميبازد رنگ اروميه درياچه در زندگي
بيشتر ارتباطي راههاي به نياز و انساني جوامع و شهرها گسترش بهدليل اخير درسالهاي
عملكردهاي و ساز و ساخت دامنه و جادهها و بزرگراهها طول بر روز به روز ما كشور در
استانهاي بين ارتباطي بزرگراه پروژه طرحها اين از يكي.ميشود افزوده آن مربوطه
به مذكور پروژهميباشد اروميه درياچه روي بر (تبريز و اروميه) شرقي و غربي آذربايجان
نسبت جهان طبيعي ذخيرهگاههاي مهمترين از يكي عنوان به درياچه اكوسيستم بودن حساس لحاظ
در محيطزيست زمينه در كار متاسفانه.است اهميت حائز بسيار دخالت و توسعه گونه هر به
كشتار مراتع ، تخريب درياچهها ، شدن خشك جنگلها ، كاهش.ندارد چنداني سابقه ما كشور
در ما كه هستند دست اين از نمونههايي همه و همه گوناگون ، شكلهاي به جانوران بيرويه
نادرترين از يكي كه اروميه درياچه.هستيم آنها وقوع شاهد كشورمان كنار و گوشه
اين ايجاد با.است گرفته قرار بحراني وضعيت در اكنون ميآيد ، بهشمار جهان اكوسيستمهاي
نزولات كاهش و درياچه به منتهي رودخانههاي روي بر مخزني سدهاي احداث با جادههمراه
.يابد كاهش كيفي و كمي لحاظ از درياچه اين آب تا داده هم دست به دست همه جوي
و مهمترين ميگذرند ، تبريز شهر و اروميه از ترتيب به كه آچيچاي و شهرچاي رودخانههاي
پساب و زبالهها در پسماندههاميريزند اروميه درياچه به نهايت در را پسابها بيشترين
اروميه و تبريز شهرهاي ساكنان نفر ميليون از5/2 بيش صنعتي و خانگي فعاليتهاي از ناشي
حدود35 و رودخانهها طريق از..و سقز و مياندوآب و مهاباد و بستانآباد و سراب و
زيستي و فيزيكي فرآيندهاي بر تاثيرگذاري و درياچه حاشيه روستاهاي ساكن روستايي هزار
بهوسيله درياچه به منتهي رودخانههاي بستر و درياچه آب فيزيكوشيميايي طريق از درياچه
اثر و يافته شدت كيفي تغيير بهدليل آلودهكننده مواد تخريبي اثر ساحلي جلگهاي اراضي
به توجه با.است گذاشته جا به بيولوژيكيدرياچه شرايط مجموع در توجهي قابل كاهنده
كاهش موجب رنگ و محلول اكسيژن نسبي كاهش و بالا شوري درياچه ، آب شيميايي و فيزيكي شرايط
ها رودخانه ساحلي بخش و درياچه در شرايط اين وجود طرفي از و ميگردد درياچه بالاي توان
تجزيه از حاصله نهايي توليدات نتيجه در و داده توسعه را هوازي باكتريهاي فعاليت زمينه
و اورميانا آرتميا.بود خواهد زشت منظرهاي و سولفور بد بوي با باكتريها از دسته اين
عمدهترين آنترومورفا جلبك.ميباشند اروميه درياچه آبزيان از دوگونه آنترومورفا جلبك
بيشترين و دارد پراكندگي گستردهاي بهطور اروميه درياچه در كه ميباشد آرتميا غذاي
استقرار محل و صخرهاي سواحل در بويژه ساحلي بخشهاي در ميتوان را جلبك اين تراكم
ضمن آرتميا شده انباشته اجساد ميليمتر هزاران ديدن.كرد مشاهده اسكلهها و شناورها
اين گوياي است ، درياچه محيط با بزرگراه كنوني ساختار كامل تعارض نشاندهنده اينكه
ويژهاي كانونهاي آمدن فراهم موجب ميتواند بزرگراه فعلي شرايط در كه ميباشد واقعيت
اروميه درياچه آب بالاي شوري دليل بهگردد آبزيان از گروه اين اجساد انباشتهشدن براي
و تكثير كارگاههاي جهت از) دنياست در آبزي اين نوع باارزشترين از كه درياچه آرتمياهاي
ميباشد ، (آتشين مرغ) فلامينگو بالاخص مهاجر زيباي پرندگان غذاي و (ميگو و ماهي پرورش
مرده جمعيت ساحل كنارههاي و آب روي كه ميميرند انبوهي تودههاي بهصورت خروار خروار
در قابلتوجهي وضعيت اروميه درياچه در مناسب غذاي وجود عدم نهايتا و مشهودند كاملا
منطقه اين تا اروپا منطقه و روسيه جنوب استپهاي از كه مهاجر پرندگان مهاجرت ميزان
آن جزاير و درياچه منطقه اين در پرنده نوع از140 بيش.آورده بوجود ميكنند مهاجرت
شهيد جاده احداث بهعلت درياچه آب كاهش اندازهو از بيش شوري حال بههر.دارند وجود
خاكي متعدد سدهاي احداث اضافه به شده آن آب غيراصولي تقسيم به منجر كه طرفي از كلانتري
كه جلبكها و آرتمياها مرگ به منجر...و..و درياچه ، به منتهي رودخانههاي روي بر
آلودگي افزايش بهعلاوه شده باعث را مهاجر پرندگان جمعيت كاهش بالطبع نيازو مورد غذاي
پرندگانرا و پستانداران جمعيت كاهش نوعي به نيز موتوري ، قايقهاي تردد از ناشي صداي
.ميدهد را اروميه درياچه تدريجي مرگ از خبر همه و همه كه كرده ايجاد درصد ميزان85 تا
.بسپارد فراموشي به اروميه نيلگون آبهاي روي بر را آتش مرغ پرواز كه كيست
روحاني نرگس
|