مي‌دهد كاهش را نگراني آمادگي
(پاياني بخش) - پيش‌شناخت زمين‌لرزه ،
اميدها و بيم‌ها
شناخت‌هاي وجود با.است طبيعت قانونمند رفتارهاي از يكي و طبيعي رخداد يك لرزه زمين
فعاليت از ناشي گازهاي انباشت با آن ارتباط و زمين‌لرزه وقوع علل مورد در علمي وسيع
دقيق پيش‌بيني به موفق محققي يا و دانشمند هيچ هنوز زمين ، كره دروني مذاب هسته قانونمند
پهناور كشور در طبيعي حادثه اين پيش‌بيني از مورد يك تنها و است نشده زلزله وقوع زمان
شناخت در چين مردم ديرپاي تجربه‌هاي دليل به هم آن كه است شده ثبت تاريخ در چين
دستجمعي خروج چشمه‌ها ، آب ناگهاني شدن گرم مثل نشانه‌هايي با برخورد و طبيعت رفتارهاي
.است يافته اعتبار زمين ، عمق در زمستاني خوابگاه‌هاي از قورباغه و مار مثل حيوانات
حاشيه در مار بزرگ دسته‌هاي گيلان رودبار لرزه زمين وقوع از پيش سال يك كه همانطور
در زلزله دقيق زمان گمان‌ها ، و حدس عليرغم حال هر به.بودند درآمده حركت به سفيدرود
هم مورد اين در و نيست مشخص هنوز است ، شده شناسايي علمي ، دلايل به مي‌شود گفته كه تهران
رخ لرزه زمين اين دراز ساليان شايد كه داشت اميد بايد هم و بود آمادگي‌ها نگران بايد
.مي‌كند مطرح را آمادگي‌ها ضرورت بيشتر مي‌خوانيد را آن پاياني بخش كه حاضر مقالهندهد
زلزله برابر در آمادگي
و جاني خسارتهاي و مي‌افتد اتفاق جهان در گاه كه است طبيعي حوادث جمله از زلزله
كه است زمين جامد پوسته حركت زلزله زمين‌شناسي ، علم نظر از.مي‌آورد بار به بسياري مالي
زمين خارجي پوسته حركت موجب سطح ، به آن انتقال و زمين اعماق در انرژي شدن آزاد اثر بر
.دارد دنبال به را سازه‌ها ويراني و تخريب و است دروني يا افقي عمودي ، حركت اين.مي‌شود
و زمين معناي به (بوم)بخش دو از واژه اين.است زلزله معادل بومهن واژه فارسي ، زبان در
نيز البرز جبال سلسله دامنه در بومهن روستاي نامگذاري.مي‌شود تشكيل حركت معناي به (هن)
:مي‌گويد گرشاسبنامه منظومه در طوسي اسدي.دارد اشاره مكان اين بودن زلزله‌خيز به
نيم‌شب بومهن يكي برآمد"
"تب لرزه از دارد زمين گفتي تو
و كوهستاني مناطق از محدوده‌وسيعي كه دارد قرار آلپ كمربند روي بر ما كشور
پيش‌بيني اين بنابر برمي‌گيرد ، در مديترانه درياي سواحل تا را جنوبي آسياي زلزله‌خيز
.دارد خاصي اهميت منطقه اين در زلزله زيان‌بار پيامدهاي با مقابله براي مناسب طرح‌هاي
تهران منطقه خيزي لرزه
طولي گسل‌هاي آبرفتي ، لايه‌هاي زير در و البرز رشته كوهپايه در تهران منطقه در
پي آنها بوجود گمانه‌اي صورت به ژئوتكنيك آزمايش‌هاي توسط كه دارد وجود فراواني
بسياري بزرگ و كوچك زلزله‌هاي منشا تهران منطقه در تاكنون گسل‌ها اين.برده‌اند
.بوده‌اند
وجود به خاصي آمادگي‌هاي بايد زلزله ، وقوع از پس بحران‌هاي و مشكلات با مقابله براي
.آيد
درماني و بهداشتي امور
گاه كه دارند دنبال به را انساني عوارض معمولا سيل و زلزله مانند طبيعي بلاياي
به مي‌توان را عوارض گونه اين.است اوليه خسارتهاي از بيشتر عوارض اين از ناشي خسارتهاي
از همچنين و بستگان و نزديكان مرگ از ناشي رواني عوارض.كرد تقسيم جسماني و رواني عوارض
:مانند آني عوارض:شامل جسماني عوارض.مانوس خانگي حيوانات حتي و اموال دادن دست
شكل به تاخيري عوارض و جنين سقط خارجي ، و داخلي خونريزيهاي شكستگي ، زخم‌پارگي ،
بيماري خطرناكترين و شايع‌ترين باكتريها و قارچي انگلي ، عفوني ، ويروسي ، بيماريهاي
.مي‌كند مبتلا را زيادي جمعيت آشاميدني آب شدن آلوده دنبال به زلزله وقوع از پس روده‌اي ،
و آلوده آب تجمع سبب شيب و مناطق سطح اختلاف دارند ، قرار دامنه‌ها در كه شهرهايي در
در.مي‌دهد افزايش پيش از بيش را آلودگي خطر و مي‌شود شهر پايين مناطق در فاضلابها
و مجروحان نگهداري.است گال مي‌يابد ، انتقال سرعت به كه ديگري خطرناك بيماري موارد اين
اين سريع انتقال موجب دسته‌جمعي و گروهي صورت به موقتي اتاقك‌هاي و چادرها در مصدومان
از كه دوم دست لباس‌هاي و پتوها آلودگي احتمال همچنين.مي‌شود افراد بين در بيماري
را بيماري سرايت خطر نيز مي‌گيرد ، قرار ديدگان مصيبت اختيار در مردمي كمكهاي طريق
.مي‌دهد افزايش
پزشكي امور زمينه در آمادگي‌ها
مشاهده پيوسته هم به عمل در جداولي ظاهر به قسمت دو پزشكي امداد برنامه‌هاي در
:مي‌شود
زلزله از قبل آمادگي برنامه -الف
زلزله از بعد امداد برنامه -ب
به غيرمترقبه حوادث ساير از بيش آن شدت به توجه با زلزله فاجعه در اول ، بخش در
به ديده آسيب منطقه درماني و بهداشتي امكانات ، گاهي.است نياز درماني و بهداشتي امكانات
ارائه به قادر فاجعه از بعد نيازهاي اوج در كه مي‌بيند صدمه چنان آن استحكام ، عدم دليل
بايد خدمات ارائه لزوم و زلزله بروز از پيش اين بنابر (منجيل زلزله 1369).نيست خدمات
امكانات آسيبپذيري بررسي حادثه از قبل اقدامات ديگر از.كرد تلاش امكانات و تجهيز براي
بيمارستانها ، بودن مقاوم فرض به.است كشور تمام در برنامه‌ريزي و درماني و بهداشتي
هزاران نياز به پاسخ‌گويي به قادر بهداشتي ، و درماني خدمات هم باز..و آزمايشگاه‌ها
موجود ذخيره‌هاي فهرست تهيه اوليه نيازهاي بررسي اين بنابر.بود نخواهند آسيبديده نفر
و هوايي امكانات پيش‌بيني همجوار ، استان‌هاي در امكانات بررسي دارويي ، ذخاير تامين و
از قبل مهم اقدامات جمله از نيروها آموزش و مجروحان انتقال و كمك‌ها ارسال براي زميني
و مصدومان به امداد زمينه در درمان و بهداشت وزارت كه است وظايفي دوم ، بخش.است حادثه
گندزدايي -از1 عبارتند وظايف اين.دارد عهده بر آنها سلامت و زندگي تامين و مجروحان
را آن نبايد آب ، بودن سالم از كامل اطمينان حصول از قبل تا كه طوري به مصرفي آبهاي
-فاضلاب ، 3 نشست محل‌هاي شناسايي -آب ، 2 تصفيه براي سيار واحدهايي ايجاد.كنند مصرف
در كه جوندگان با مبارزه -آنها ، 4 تكثر محل سمپاشي و سوسك مگس ، مانند حشرات با مبارزه
بيماري به كه كساني موقع به و سريع كردن جدا -مي‌كنند ، 5 آمد و رفت فاضلاب كانال‌هاي
يا مصيبت‌زدگان براي نو پتوهاي و لباس‌ها از استفاه -شده‌اند ، 6 دچار شپش آلودگي يا گال
فاضلاب به حشرات كه موقتي بهداشتي دستشويي‌هاي احداث -وسايل ، 7 قبيل اين كردن ضدعفوني
بهداشتي امور مديريت يك قبل از كه مي‌طلبد امور اين همهباشند نداشته دسترسي آنها
.شود طراحي تشكيلات چارچوب در مديريت با همگام
زيستي لوزام و غذايي مواد تامين
ديده آسيب خانواده‌هاي براي غذايي مواد تهيه امكان خدماتي ، و مسكوني واحدهاي باتخريب
هزار براي 100 را ضروري وسايل و امكانات احمر هلال اساس ، اين بر.بود نخواهد ممكن
يك مدت به خانوار هزار براي 50 نيز بازرگاني وزارت.است كرده ذخيره و پيش‌بيني خانوار
ذخاير اين فاجعه بروز صورت در ليكن.است نموده تدارك و پيش‌بيني را لازم غذايي مواد ماه
آموزش راه ، بهترين شايد اين بنابر بود ، نخواهد ميليوني چندين شهر يك نيازهاي جوابگوي
فاجعه وقوع شرايط در البته باشد ، زلزله شرايط براي مناسب غذايي مواد ذخيره‌سازي به مردم
و نامناسب كاملا گاه كه مي‌شود فرستاده كمك‌هايي كشور داخل نيز و دنيا سراسر از
شد ارسال پتو ديدگان آسيب براي هند در فاجعه‌اي در نمونه طور به.است استفاده غيرقابل
بنابر.نبود كمك‌ها گونه اين به نيازي اصلا كشور اين هوايي و آب شرايط به توجه با كه
كشور داخل در زيستي لوازم تامين براي بايد مسئول سازمانهاي و احمر هلال اين ،
نفر هزار چهارصد و ميليون يك حداقل براي را غذايي مواد تامين چگونگي و كنند برنامه‌ريزي
و امن انبارهاي در خانوار نفر هزار براي 350 حداقل زيستي لوازم ذخيره.نمايند مشخص
.گردد تلقي آمادگي برنامه اصلي مواد جزو بايد مناسب مكان‌هاي
حياتي و مهم تاسيسات ايمني
بيمارستانها ، قبيل از حياتي تاسيسات همه براي بزرگ شهرهاي ساير و تهران در زلزله وقوع
برق اتفاقي چنين وقوع صورت در. است جدي خطري...و امدادرساني مراكز آتش‌نشاني ، مراكز
نفتي فراورده‌هاي انتقال لوله‌هاي وجود.مي‌شود بسته مواصلاتي خطوط و راه‌ها و قطع شهر
تركيدن.كرد خواهند ايجاد را بزرگي خطر خود آن اطراف و تهران در بزرگ انبارهاي و گاز و
آن براي بايد كه است مشكلي گاز قوي فشار لوله‌هاي و فراورده‌ها انتقال بزرگ ، لوله‌هاي
و مي‌بيند آسيب شدت به زلزله حين در تهران سراسر در شهري گاز لوله‌كشي.كرد چاره‌انديشي
در لار لتيان ، كرج ، سد شامل تهران آب كننده تامين سدهاي.مي‌دهد افزايش را آتش‌سوزي خطر
و زمين حركت با نيز قوي فشار كابل‌هاي شبكه.ديد خواهند آسيب قوي زلزله‌هاي وقوع صورت
اين بنابر.مي‌سازد دشوار را پيام‌رساني و راديويي ارتباطات و قطع گسل‌ها شكست
و سرمايه‌گذاري و برنامه‌ريزي يك زلزله ، وقوع از ناشي حوادث مقابل در شهرها ايمن‌سازي
.مي‌طلبد را عمومي حركت يك و دارد نياز دقيق پيش‌بيني
عمومي آمادگي در آموزش نقش
بلاياي و خطرات و حوادث مورد در مي‌كنند ، زندگي زلزله‌خيز مناطق در كه مردمي بيشتر
حوادث ، گونه اين برابر در آسيبپذيري كاهش براي.دارند مهمي اطلاعات زلزله ، مانند طبيعي
و تخصصي آموزشهاي مديران ، آموزش بخش به 3 مي‌توان را آموزش است اساسي و مهم امري آموزش
.كرد تقسيم عمومي آموزشهاي
آن آسيبهاي كاهش چگونگي و زلزله مسائل با بايد جامعه مديران:مديران آموزش -الف
.شوند آشنا
اغلب در و عالي آموزش سيستم محل در تخصصي ، آموزشهاي مشكل:تخصصي آموزشهاي -ب
درسي برنامه‌هاي در تغيير به كه است كشور عالي آموزش وظيفه اين.دارد وجود رشته‌ها
.كند اقدام برنامه‌ها اين در زلزله به مربوط آموزشهاي گنجاندن و مربوط رشته‌هاي
آن از پس و زلزله وقوع هنگام به و وقوع از قبل بتوانند اينكه براي:عمومي آموزش -ج
بايد مردم.يابد انتقال آنها به خاص عمومي اطلاعات بايد باشند ، داشته مناسبي عكس‌العمل
.دارند سنگيني وظيفه خطر ابعاد شناساندن در جمعي رسانه‌هاي و بشناسند را خطر
زلزله خطرهاي با مقابله براي آمادگي
زلزله از قبل آمادگي به دستورالعملهاي‌مربوط (الف
از يقين به بمانيم ، امان در زلزله از ناشي خطرهاي از زلزله وقوع لحظه در كه اين براي
بعد ، مرحله در.است ساختمان بودن ايمن آنها مهمترين كه داريم نياز آمادگي‌هايي به قبل
مانند عبور محل‌هاي در -آورد1 همراه به را ايمني حداكثر كه باشد طوري بايد زندگي محيط
كار محل و خانه اطراف باز فضاهاي به فرار راه‌پله‌هاي و نگذاريم چيزي پله‌ها و راهروها
خطرناك محل‌هاي -كنيم30 شناسايي را خود خانه امن نسبتا محل‌هاي -كنيم20 شناسايي را
-بكنيم50 محكم و بزنيم بست و چفت را افتادني و سنگين وسايل -كنيم40 شناسايي هم را
و پنجره از دور را خواب محل -بگذاريم60 مناسب جاي در را بيفتد است ممكن كه را چيزهايي
مي‌گيرند ، آتش زود كه را موادي -كنيم70 انتخاب دارد ، وجود آنها سقوط احتمال كه اشيايي
مانند ساختمان از بيرون وسايل -بگذاريم80 آبگرمكن و اجاق از دور حشره‌كش و رنگ مانند
نياز آنها به زلزله از پس كه را وسايلي -كنيم90 محكم كاملا را...و بنا سنگهاي كولر ،
باطري ، راديو ، قوه ، چراغ طناب ، كلنگ ، بيل ، )بگذاريم دسترس در و كنيم تهيه داريم فوري
را زير نكات -دارو100 و قرص لباس ، آب ، غذا ، اوليه ، كمكهاي جعبه خاموش‌كن ، آتش كپسول
:باشيم داشته خاطر به هميشه
.شويم مطمئن خود كار محل و منزل گاز و آب لوله‌هاي و برق سيم‌هاي بودن سالم از -
. دهيم ياد خانه افراد همه به را ايمني نكات -
.بگيريم ياد را اوليه كمكهاي -
.كنيم مشخص خطر موقع به را خانواده افراد وظايف -
.شويم خبر با خانواده توانايي‌هاي نوع از -
در هميشه را آنها تلفن شماره و كنيم شناسايي را خود محل كمك‌رساني و درماني مراكز -
.باشيم داشته دسترس
.كنيم تمرين را ايمني موارد دسته‌جمعي طور به گاه به گاه -
نصراللهي محسن
|
