ارتباطي دموكراسي هاي چالش
دارندگان.دهند قرار خطر معرض در را خويشتن كه ندارند نيازي ديگر روزنامه‌نگاران ،
كه هستند تازه‌اي روزنامه‌نگاران جهان از نقطه‌اي هر در كامپيوتر يك و شبكه به دسترسي
مي‌نمايند گزارش را اخبار آزادانه
و ابزار با مي‌سازد قادر راحتي به را كسي هر اينترنت ، به دسترسي امروزه ، :اشاره
و ناشر خود بگويد ، سخن جهاني مخاطبان با خود علاقه مورد مسايل درباره محدود امكاناتي
با را ارتباطي مشكلات از بسياري و بپردازد گزارش و خبر توليد به و باشد روزنامه‌نگار
.سازد برطرف زمان حداقل صرف
كه است عمده‌اي مسايل جمله از اينترنتي ارتباطات دموكراتيزاسيون آثار موضوع اكنون
موارد كاهش چگونگي بحث چارچوب ، همين در.است گرفته قرار جهانيان توجه مورد خاص طور به
شدن افشا از وجايگاهي رده هر در بشر حقوق كنندگان نقض كه چرا است مطرح بشر حقوق نقض
و قدرتمند كشورهاي آيا اماداشت خواهند هراس جهانيان ، ميان در رفتارشان و جرايم
گوناگون شيوه‌هاي به را بشر حقوق نقض همچنان خود ، تكنولوژيكي برتري به توجه با ثروتمند
.مي‌گيريم پي حاضر مقاله در را مسايل اين خير؟ يا مي‌كنند دنبال
.مي‌دهد خبر موضوع سه اين ميان پيوندي وجود از بشر حقوق و شدن جهاني ارتباطات ، مقوله
بگويند است ممكن حتي عده‌اي.است مشخص همگان بر شدن جهاني و ارتباطات ميان پيوند
.است داشته شدن جهاني تحقق در بنياديني نقش (اينترنت طريق از) ارتباطات
يا تقارب در اينترنت واقع ، در.است گذارده تاثير تلفن و راديو تلويزيون ، بر اينترنت
اطلاعات كه است شده موجب همگرايي يا تقارب اين.است بوده موثر فن‌آوري اين ساختن همگرا
كه -فن‌آوري‌ها اين به كه نيز كساني توسط بلكه رسانه‌ها دست‌اندركاران توسط تنها نه
به دارند ، دسترسي -شد خواهد نيز فراوان‌تر احتمالا و است موجود وفور به جا همه اكنون
پيرامون مطالبي است لازم موضوع ، بيشتر درك منظور بهميگردد ارسال و دريافت آني طور
.كنيم بيان اختصار به سيستم اين عملكرد
يا كوچك‌تر گروه‌هاي كه است عظيمي شبكه بلكه نيست ملموسي يا فيزيكي موجوديت اينترنت
از متشكل است شبكه‌اي بنابراين ، .مي‌نمايد متصل هم به را بي‌شماري كامپيوتري شبكه‌هاي
از اينجا در كه كامپيوترها از خورده‌اي پيوند هم به گروه كه ببينيم اگر.ديگر شبكه‌هاي
.بود خواهد بهتر گفته اين درك مي‌كند ، چه و چيست مي‌شود ياد شبكه عنوان به آنها
اتصال ديگر شبكه‌هاي و كامپيوترها به و بوده بسته شبكه‌هايي شبكه‌ها ، از برخي
به خود نوبه به كه هستند متصل ديگري شبكه‌هاي به آنها از ديگر برخي ولي.ندارند
با مي‌يابد امكان شبكه‌اي هر در كامپيوتر هر كه گونه‌اي به هستند متصل ديگر شبكه‌هاي
كامپيوترها جهاني شبكه اين به.سازد برقرار ارتباط سيستم ، اين ديگر شبكه هر كامپيوترهاي
.مي‌شود گفته اينترنت متصل ، هم به شبكه‌هاي و
اگرنه معين ، لحظه يك در آن اندازه كردن مشخص كه است گونه‌اي به اينترنت ماهيت
خارق‌العاده‌اي رشد اخير سال‌هاي ظرف اينترنت كه نيست ترديدي ولي دشواراست ، غيرممكن ،
هستند متصل اينترنت به جهان سطح در (1996) حاضر حال در كه كامپيوترهايي شمار.است داشته
غير ميزان اين.مي‌شود افزوده آنها شمار بر نيز روز به روز و رسد مي دستگاه به 000/9400
قرار استفاده مورد اينترنت به دسترسي مودم‌براي طريق از كه است شخصي‌اي كامپيوترهاي از
سطح در نفر ميليون چهل حدود كه است آن از حاكي معقول برآورده‌هاي كلي ، طور به.مي‌گيرند
.دارند دسترسي اينترنت انعطاف‌پذير بسيار ارتباطي رسانه به جهان
است " سيبرنتيكي فضاي" يا غيرمتمركز جهاني ارتباطي رسانه يك وجود همانا كلي نتيجه
.مي‌دهد پيوند هم به جهان سطح در را دولت‌ها و شركت‌ها نهادها ، مردم ، كه
شدن جهاني ارتباطات ، بين رابطه شناخت
بشر حقوق و
يك از شدن جهاني و ارتباطات بين رابطه همانا نيست تشخيص قابل راحتي به كه آنچه ولي
اين كه است مساله اين نمودن مشخص ديگر بيان وبه است ديگر طرف از بشر حقوق و طرف
يا است داده كاهش را آن نقض موارد است؟ داشته بشر حقوق بر تاثيري چه جديد فن‌آوري
منظور اينجا در كه بشر حقوق نقض موارد است؟ نبوده تاثيرگذار آن بر اصلا يا و افزايش؟
درآوردن انقياد تحت يا جنگ همچون مواردي ;دارند جدي‌تر ماهيت كه است مواردي مي‌باشد ما
.غيره و آواره‌سازي چپاول ، تجاوز ، آدمكشي ، (سيستماتيك) تداوم مردم ، اجباري
به مي‌گردد ، مربوط بيان آزادي قبيل از بشر حقوق نقض موارد انواع ديگر به كه آنجا تا
در مندرج بيان آزادي مثال ، طور به.است داشته آن بر مثبتي تاثير اينترنت قطع طور
كنوانسيون اين ماده 10 يك اصل.بگيريد نظر در را (1951)اروپا بشر حقوق كنوانسيون"
ارسال و دريافت عقيده ، آزادي حق‌شامل اين.برخوردارند بيان آزادي حق از همگان مي‌گويد
نيز كشورها بين مرزهاي به توجه بدون و حكومتي تشكيلات مداخله بدون انديشه‌ها و اطلاعات
امكان آيا مي‌گيرد ، سرچشمه ديگري قلمرو از كه اطلاعاتي به دسترسي سهولت به توجه با.هست
در را ملي مرزهاي و حد كه رسانه‌اي مورد در ملي قوانين اجراي با مطالب اين انتشار كنترل
نمي‌ديد لازم مي‌كرد ، زيست كنوني اطلاعات عصر در ميلتون اگر شايد دارد؟ وجود مي‌نوردد ،
بيان و دانستن آزادي من به:بگويد و بزند فرياد را مطبوعات آزادي براي خويش خواسته كه
.كنم نظر اظهار خودم آگاهي و شعور مطابق بگذاريد و بدهيد
قرار پذيرش مورد عموما كه است بشر ديگر ازحقوق نيز اطلاعات كسب براي مردم عامه حق
قرار ماجرا جريان در خودشان قاضي‌ها بگذاريم كه است اين باز عدالت اصل دليل يك.دارد
بودن علني:مي‌گويد است ، شده تاييد برجسته‌اي موارد در كه عبارتي در بنتهام ، جرمي.گيرند
در پاسدار مطمئن‌ترين و قدرت اعمال مهميز تيزترين بودن علني.است عدالت روح محاكمه
قاضي خود محاكمه ، هنگام در كه مي‌شود باعث بودن علني اين.است نادرستي و كجروي برابر
حقوقي مسايل و قضاوت‌ها تفكيك به اطلاع‌رساني فن‌آوري‌هاي.گيرد قرار محاكمه مورد نيز
.است كشانده قضايي فرآيندهاي به را اصول از دقيق پيروي و انتقاد نتيجه ، در و كرده كمك
جهان وكنار درگوشه حاضر حال همين در كه بشر حقوق نقض شديدتر موارد به مي‌گرديم باز
توپ ، گلوله‌هاي پرتاب و بمب صدها افكندن با روسيه متمادي ، هفته‌هاي طي.مي‌دهد رخ
از تن -هزارها نه اگر -صدها و آواره را نفر هزار صدها و كوبيده هم در را روستاها
اظهار شد مصاحبه كه كساني از دسته آن بارساند هلاكت به را چچن جمهوري غيرنظاميان
كثيري شمار جز به- باشد دستش دم كه را هرچه است خواسته خود حمله اين با روسيه كه داشتند
.بردارد ميان از- چريك‌ها از
را مخاصم جماعتي تا يافته‌اند استقرار هند مسلح نيروهاي پرسنل ميليون نيم كشمير ، در
خويش ، سرنوشت تعيين حق يعني خودگرداني و استقلال حق از كشمير مردم.بگيرند كنترل تحت
يكديگر به و گرفته قرار هم روي رودر هسته‌اي نيروگاه دو.مي‌شوند داشته نگاه محروم
.است جدي هسته‌اي ، قتل‌عام خطر.شده‌اند خيره
سر آن متعاقب داخلي جنگ و روسيه تهاجم از مانده جاي بر ازخاكسترهاي افغانستان
انعطاف رفتار آن علت كه مي‌گردد اعمال افغانستان عليه تحريم‌هايي.است برآورده
مي‌شود اضافه.بود لادن بن اسامه تسليم از ايشان خودداري و طالبان زمامداران ناپذيرانه
مال و جان عليه تروريستي حملات برخي طراح آمريكاييان اعتقاد به كه است فردي بن‌لادن
و تصميمات بهاي بود خواهند ناگزير افغانستان جنگ‌زده و فقير عمدتا مردم.آنهاست
بر را تاثير بيشترين تحريم‌ها اين كه مي‌رود انتظاربپردازند را خويش رهبران اقدامات
.بگذارد بيماران و دستان زنان ، تهي كودكان ، يعني افغان جامعه بخش‌هاي ضعيف‌ترين
هندي‌ها روس‌ها ، استفاده مورد ترتيب به تبليغاتي دستگاه مناقشه ، سه اين از يك هر در
مي‌دهند انتشار را چيزهايي كشورها اين مستقل رسانه‌هاي.است گرفته قرار آمريكايي‌ها و
فرماندهي عملكرد از روسيه مردم توده.ببينند يا بشنوند دارند دوست شهروندانشان كه
خشنود خويش شده تضعيف ملي غرور تقويت براي فرصتي يافتن و خود رهبر قاطعيت از نظامي‌شان ،
از.داشت بيان نيز ديگر كشور دو شهروندان مورد در مي‌توان را سخنان همين عينبودند
دسترسي اطلاع‌رساني فن‌آوري يا سيستم‌ها به افغان‌ها يا و كشميري‌ها چچن‌ها ، كه آنجا
با تحول اين سير و شده دگرگون اينها همه اما.نمي‌يابد انتشار ديدگاه‌هايشان ندارند ،
.داشت خواهد ادامه همچنان سرسام‌آور سرعتي
تلويزيون و راديو به وابستگي كاهش
يا و مي‌شد شنيده راديو از و ديده تلويزيون در كه آنچه اينترنت ، پيدايش از قبل
مشخص ناشران و پراكني سخن بنگاه‌هاي توسط ترتيب به مي‌رسيد چاپ به مطبوعات در كه مطالبي
و داشتند سيطره تحت را جهان تلويزيوني و راديو فرستنده‌هاي چندمليتي ، شركت چند.مي‌شد
انتشار.داشتند كنترل تحت را چاپي رسانه‌هاي نيز مطبوعاتي موسسات صاحبان حال عين در
خصوص در كشوري هر كه مي‌گذشت سانسوري قيچي از نيز كننده سرگرم برنامه‌هاي پخش و اخبار
.مي‌كرد اعمال خود رسانه‌هاي
امكان بار نخستين براي ديجيتاليزاسيون ، و كامپيوتر متعلقات‌آن ، و اينترنت گسترش با
شبكه ، به اتصال و ساده كامپيوتر يك به دسترسي داشتن با كسي هر كه است آمده پديد آن
پايان مختلف ، زمينه‌هاي در خبر گردآوري براي گزارشگران به وابستگي.كند خبر توليد
انتشار سانسور موانع با برخورد بدون و راحتي به مي‌توان را اخبار اكنون.است پذيرفته
.داد
كه مي‌شود گفته.كرد مخابره اينترنت كمك به مي‌توان نيز را فيلم‌ها و عكس‌ها اكنون ،
بزرگ ، اتحاديه بزرگ ، شركت) غول‌پيكر نهاد يك در مردم كه شد باعث صنعتي انقلاب اگرچه"
هم در را غول‌پيكر نهاد اين رفته رفته اطلاعات انقلاب اما شوند داده جاي (بزرگ دولت
.مي‌شكند
آن صاحب كه است چاپي رسانه يك باشد متصل اينترنت شبكه به كه كامپيوتري هر امروزه ،
به توجه با.نمايد ارسال جهانيان براي را آن و بنويسد بخواهد كه را آنچه هر مي‌تواند
توزيع و توليدبشود ناشر مي‌تواند كسي هر واقع در فن‌آوري ، اين هزينه يافتن كاهش
.مي‌آيد حساب به اطلاعات آزادي راستاي در حركتي و بوده ناچيز بسيار الكترونيكي كتابهاي
.مي‌گردد محسوب سانسور عليه كوبنده‌اي حركت و بوده دشوارتر آنها ساختن معدوم و رديابي
هيچ سيبرنتيك فضاي در هميشگي‌شان نگاهداري و نمي‌شود تمام گاه هيچ كتابها اين چاپ
.ندارد مصداق آنها مورد در نيز كاغذ شدن زرد يا بيدزدگي خطر برنمي‌دارد ، هزينه‌اي
به مي‌توان را بشر حقوق نقض مورد هر يا حادثه هر فن‌آوري ، اين بودن دسترس در با
حصول براي كافي و موثر ابزار نتوانسته‌اند دولت‌ها سركوبگرترينرساند جهانيان اطلاع
انتخاب ، براي فن‌آوري اين همچنين ، آورند دست به اخبار قبيل اين انتشار ازعدم اطمينان
.نيست وابسته پخش رسانه‌هاي گردانندگان و ناشران نيت حسن به خبر ، يك چاپ يا پخش
دارندگان.دهند قرار خطر معرض در را خويشتن كه ندارند نيازي ديگر روزنامه‌نگاران ،
كه هستند تازه‌اي روزنامه‌نگاران جهان از نقطه‌اي هر در كامپيوتر يك و شبكه به دسترسي
.مي‌نمايند گزارش را اخبار آزادانه
اداره را اينترنت (غيرانتفاعي يا دولتي ، آكادميك ، شركتي ، از اعم) واحدي موجوديت هيچ
ارتباطي‌اي كانال هيچ و كنترلي مركز هيچ ذخيره‌سازي ، براي متمركزي جايگاه هيچنميكند
كنترل براي كافي توان از واحد موجوديت يك نيز فني لحاظ از و ندارد وجود اينترنت براي
كه كنيم نتيجه‌گيري چنين اگر.نيست برخوردار اينترنت ، طريق از شده جابه‌جا اطلاعات تمام
توصيف اينترنتي ارتباطات دموكراتيزاسيون اثرات عنوان به درستي به كه را آنچه اينترنت
داراي منفرد شهروندان نگفته‌ايم گزاف مي‌نمايد ، حاصل همچنان و نموده حاصل است ، گرديده
خويش جهاني مخاطبان براي خود علاقه مورد مسايل درباره مي‌توانند محدود ، امكانات و ابزار
.بگويند سخن
بشر حقوق نقض موارد ارتباطي ، و رسانه‌اي امكانات نوع اين با كه داشت انتظار مي‌توان
جرايمشان كه نمي‌خواهند نيز جنايتكاران بدترين حتي كه چرا يافت خواهد كاهش احتمالا
هنگام متاسفانه ، .مي‌گذارد تغيير آنها رفتار بر شدن افشا از ترس وهمين گردد برملا
و روابط قواعد.نمي‌شود غالب منطق اين حقوقي ، -سياسي لحاظ از مسلط كشورهاي با برخورد
كثيف امور روي بر آهنين پرده‌اي انداختن براي كشورها حاكميت حق بين‌المللي ، حقوق
شمار روسيه‌به فدراسيون داخلي مساله چچن كه مي‌بينيم لذا و مي‌كند تصديق را داخلي‌شان
.مي‌رود
باشد داشته هسته‌اي قرباني ميليون‌ها روزي شايد كشميراست دوجانبه كشمير مساله
اصطلاح به اين.ندارد وجود پاكستان و هند توسط مساله اين دوجانبه فصل و حل امكان زيرا
داشته منازعه هم با نفر دو كه است اين مثل.مي‌گيرد قرار منطق مقابل در دوجانبه‌گرايي
دو آن كه مي‌ورزند تاكيد اين بر اطرافيانشان ولي دارد ، متفاوت ديدگاهي كدام هر ;باشند
خصمانه رفتار منفي‌اي ، موضع‌گيري چنين وجود.سازند برطرف را خود اختلافات خودشان بايد
يك زيرا است قوي‌تر طرف نفع به موضع‌گيري اين همچنين ، مي‌بخشد تداوم را طرف دو هر
تمام‌كننده ضربه‌اي مي‌تواند كه كرد خواهد تضمين را طرفي پيروزي سرانجام دوجانبه رويكرد
.سازد وارد
.گردد اعمال بايد افغانستان محرومان مورد در تحريم‌هايي آمريكا ، خود تسكين منظور به
خود اين و شود شنيده بايد كه نيرومندهاست حرف فقط كه است اين مي‌شود گرفته كه درسي
و ضوابط چنين كه جايي در.پذيرد انجام نظامي‌شان يا اقتصادي بنيه تقويت طريق از بايد
وپيمان‌هاي بيانيه‌ها.ندارد وجود عدالت براي چنداني جاي باشد ، داشته وجود مقرراتي
در.است نداشته قطعنامه جنبه هيچ‌كدام متاسفانه ولي گرديده امضا بي‌شماري بين‌المللي
گونه‌اي به هم باز كه نكنيم ، جنگ كه مي‌شود گفته ما به پيمان‌ها و بيانيه‌ها اين اكثر
و قدرتمند كشورهاي.مي‌كند عمل پايين‌تر فن‌آوري از برخوردار و فقيرتر طرف‌هاي عليه
كشورهاي بكشند ، آدم خاص پيمان يك از متابعت و پيروي تضمين طريق از مي‌توانند ثروتمند
.باشند نداشته را آنها با رقابت توان تكنولوژيكي لحاظ از شايد ضعيف‌تر
شديد نقض يا جنگ از جلوگيري به نيز پيمان‌ها اين از يكي حتي كه است يادآوري به لازم
نقض يا جنگ از جلوگيري به كه است نيامده به‌وجود مكانيسمي هيچ.نمي‌پردازد بشر حقوق
و حل به خودسرانه طور به متخلف كشورهاي كه ندارد وجود نيز روشي هيچ.بپردازد بشر حقوق
يك قبول با جهان.مي‌گردد منجر بشر حقوق نقض يا جنگ وقوع به كه بپردازند مسايلي فصل
.مي‌آيد عمل به كه درمي‌آيد جناياتي شريك و همدست صورت به بي‌تفاوتي رفتار چنين
عيسي فائز قاضي:نويسنده
بيدخت نورائي حسن:مترجم
|
