شدن تكنوكرات راه
اقتصاد نوبليست‌هاي
اقتصاد حاشيه
شدن تكنوكرات راه
 |
انگلس مي‌افتاديم يادانگلس به نسب عالي ديدن با
مي‌كرد كمك ماركس كارل به اما هم‌يك‌سرمايه‌داربود |
زنجاني روغني مسعود با گفت‌وگو
امويي احمدي بهمن
جمهوري سياسي _ اقتصاد دست‌اندركاران.پيش سال شد240 انقلاب ايران در سال 57 بهمن
زمان آن در:مي‌گويند مي‌كنند ، نگاه روزها آن به سال همه اين از پس كه حالا اسلامي
جمهوري مردان چگونه"داشت وجود اذهان در كشور اداره چگونگي از تاري و تيره تصوير
گفت‌وگوهاي ماحصل ".رسيدند تكنوكرات‌ها دنياي به و گذشتند فرازونشيبها آن از اسلامي ،
انقلاب از بعد ايران سياسي _ اقتصاد تصميم‌سازان و دست‌اندركاران با امويي احمدي بهمن
انتشار دست در نو گام انتشارات توسط "اسلامي جمهوري سياسي _ اقتصاد" عنوان با كه است
دست‌اندركاران روزهاي آن خاطرات از بخش‌هايي انقلاب پيروزي سالگرد با هم‌زمان.است
با گفت‌وگو آن بخش نخستين كه برگزيده‌ايم است ، كتاب آن از برگرفته كه را ايران اقتصاد
در سال هشت.است بوده بودجه و برنامه سازمان رئيس سال وي 12.است روغني‌زنجاني مسعود
اقتصادي 24 چهره شش.رفسنجاني هاشمي آقاي زمان در سال چهار و موسوي ميرحسين مهندس دوران
.بود خواهند اقتصاد صفحه فجر دهه ميهمان گذشته سال
تا كه گرفتند دست به را كشور امور مصادر جديدي افراد و نيروهاي انقلاب پيرزوي از پس*
را آنها خوب و بوديد آنها با ابتدا همان از هم شما بودند ناشناخته كاملا موقع آن
داشتند؟ اقتصادي خاص مطالعات و اقتصادي تفكر انقلاب از پيش آنها آيا.مي‌شناسيد
.است كساني چه منظور
تحصيلات داراي آيا شدند؟ كشور سياسي _ اقتصاد روند اصلي تصميم‌گيران بعدها كه كساني *
اقتصادي‌شان ذهن خطا و آزمون بر مبتني فرآيند يك در اينكه يا و بودند اقتصادي آكادميك
گرفت؟ شكل
حوزه در اساسي قانون كالبدشكافي كه گفت بايد بپردازم ، شما سوال اين به بخواهم اگر
به ديدگاهي و تفكر چه با دست‌اندركاران كه بدهد را سوال اين پاسخ مي‌تواند سياسي اقتصاد
نظام به نسبت منفي واكنشي انقلاب مقطع در.كردند نگاه اقتصادي حوزه به و اساسي قانون
.داشت وجود بود ، اقتصادي آزاد نظام و غرب سيستم و آمريكا حمايت تحت هم آن كه شاهنشاهي
زاويه اين در را اقتصاد بخش در كشور چالش‌هاي تمام بايد كه بود اين بر تصور موقع آن
ناشي اينها همه دارد وجود كارايي عدم و فقر طبقاتي ، اختلاف مشكل اگرداد قرار نقد مورد
سياسي نظام و آمريكا حمايت تحت تحصيلكرده‌هاي يا آمريكا كه است اقتصادي‌اي نظام از
كلاسه بدون مي‌رسيد نظر به امابود طبيعي كاملا اين و كرده‌اند پياده ايران در آمريكا
حوزه در سياسي شعار خواسته‌ها آن كردن پياده براي مشخص تئوري يك داشتن بدون و كردن
فعال غيرمذهبي نيروهاي كه بود تدوين حال در شرايطي در اساسي قانون.بود شده مطرح اقتصاد
مردم امابودند اقتصاد جمله از مختلف حوزه‌هاي در مشخصي ديدگاه‌هاي داراي آنها.بودند
كه بود طبيعيباشند داشته بايد اقتصادي‌اي مواضع چه نمي‌دانستند هنوز مذهبي رهبران و
كه داشت قرار شوروي ما همسايگي در كه خصوص به.گرفتند قرار چپ گروه‌هاي جوسازي فشار تحت
.مي‌دانستند خودشان پيروزي سوي به قدم يك را انقلاب پيروزي و بود سرمايه‌داري نظام مخالف
همه در را چپ‌روي نوع يك و مي‌داد قرار تاثير تحت نحوي به را فضا هم عامل اين خود
عرصه در هم و داخل عرصه در هم يعني.مي‌كرد تقويت اقتصاد حوزه جمله از حوزه‌ها
در كه عناصري اما.مي‌گرفت قرار سرمايه‌داري نظام مقابل در كه بود حاكم جوي بين‌المللي
تقسيم دسته دو به مي‌توان را داشتند نقش اساسي قانون تدوين در و بودند انقلاب اول صف
دو به عمدتا هم روحانيون.غرب تحصيلكرده‌هاي هم دسته يك و بودند روحانيون دسته يك.كرد
داشتند اسلامي اقتصاد از برداشتي نوعا بود ، غالب دسته كه دسته يك.مي‌شدند تقسيم دسته
موقع آن تا كه كتابهايي و نشريات و كتب برخي تاثير تحت و بود چپ‌گرايانه برداشت يك كه
جهت‌گيري‌هاي دليل به چپرويصدر مرحوم"ما اقتصاد" كتاب مثل.داشت قرار بود ، شده چاپ
شدت به هم حوزه اين در مي‌شد عمل وارد حوزه‌ها همه در مستضعف نيروهاي نفع به كه انقلاب
از غير برداشتي بودند اقليت در مقطع آن در كه روحانيون از ديگر دسته يك اما.بود غليظ
از كنند اظهارنظر اسلامي اقتصاد مورد در مي‌خواستند اگر هم تحصيلكرده‌ها.داشتند اين
به و نمي‌شدند خارج بود شده منتشر ادبيات صورت به مقطع آن تا كه تفسيرهايي همين چارچوب
قانون تدوين‌كنندگان بنابراين.بودند ايده‌ها و افكار همان تاثير تحت غيرمستقيم طور
فضاي ديگري.داشتند قرار چپ اقتصاد فضاي و روانه چپ فضاي تاثير تحت جهت دو از هم اساسي
داشت قرار سرمايه‌داري نظام مقابل در كه بود طوري انقلاب جهت‌گيري.بود بين‌المللي نظام
از قبل تا كه بود هم‌ادبياتي يكي.بود شوروي نظام طرفدار نيروهاي فضاسازي تاثير تحت و
برداشت نوع يك مذهبي بچه‌هاي انقلاب از قبل تا.بود گرفته شكل داخل در انقلاب
بود طبيعي.بود اين‌گونه هم ديگر حوزه‌هاي در بلكه اقتصاد در فقط نه.داشتند چپ‌گرايانه
استقلال روي بر شعارها چون اما.دهد نشان را خود اساسي قانون هواي و حال در شرايط آن كه
اسلامي اقتصاد از مشخصي چارچوب هنوز ديگر طرف از و بود راست و چپ به وابستگي عدم و كشور
در عملي تجربه اينكه بدون واقع در.مي‌شد مطرح كلي اصول يكسري صورت به بود ، نگرفته شكل
وجود تجربه‌اي هم اگرشد نوشته اساسي قانون در اقتصادي اصول چنين باشيم داشته مورد اين
و منسجم تئوري گونه هيچ ما مقطع آن در كه كرد اعتراف بايد.بود چپ دنياي تجربه داشت ،
براساس و زماني فرآيند يك در تدريج به اما.نداشتيم ذهن در اقتصاد زمينه در حداقل مشخص
مصوبه‌هاي در مي‌توان هم را اين مصاديقكردهايم حركت مشخص تئوري يك سمت به تجربه
در.دارند اساسي تحول و تغيير انقلاب ابتداي به نسبت كه ديد نگهبان شوراي و مجلس اصلاحي
كه اوليه تفكر آن بر را خود آن واقعيت‌هاي و كشور سياسي اقتصادي اداره ضرورت حقيقت
.كرد تحميل بود ، هم نادرست
عملي و تجربي طور به كشور اداره سياست و اقتصاد دست‌اندركاران موقع آن يعني *
بودند؟ نكرده لمس را جامعه واقعيت‌هاي
اقتصادي حوزه اداره در عملي تجربه انقلاب نيروهاي از كدام هيچ بلكه اينها تنها نه
داراي كه سرمايه‌داري نظام.داشتيم اساسي مشكل هم تئوريك حوزه در اين علاوه‌بر.نداشتند
تئوري برگشت و رفت دائم و دارد قرار تئوري اين تست براي ميداني يك در است تئوريك مباني
.بود ترتيب همين به هم كمونيستي نظامگرفتند شكل تئوري‌ها اين تا داشت وجود واقعيت با
شد ، تدوين انقلاب 1357 از پس ايران اساسي قانون عنوان اين تحت كه اسلامي اقتصاد نظام اما
كه آدم‌هايي لحاظ به نه و تجربي لحاظ به نه خارجي واقعيت‌هاي با برگشتي و رفت گونه هيچ
فضاي از مستقل كاملا و عاريه‌اي كاملا نتيجه در.نداشت بودند ، نظريات اين مجري و طراح
.بود كشور واقعي و اجرايي و اداري
بود؟ ايده‌آليستي واقع در *
برخي سرمايه‌داري ، مسائل برخي از برگرفته شده طراحي نظام آن.است همين تقريبا
اين از ملغمه‌اي واقع در.بود ذهني برداشت‌هاي از هم بخشي و سوسياليستي تئوري‌هاي
.متضاد مجموعه
و آمريكا امپرياليسم به وابسته گذشته رژيم اينكه به توجه با گفتيد بحث درشروع شما*
ابتداي در كشور اقتصادي و سياسي مسئولين بر حاكم فكري جو بود ، آن تاثير تحت و غرب نظام
كه مي‌آيد ذهن به سوال اين حالكرد پيدا بين‌المللي چپ حدودي تا و چپ به تمايل انقلاب
غرب بين‌المللي فضاي سمت به آن مخالفين آيا بود ، بين‌المللي چپ به وابسته شاه رژيم اگر
مي‌رفتند؟
ملاحظه كنيد ، بررسي زمان آن در را مختلف حوزه‌هاي در قدرت تقسيم‌بندي و جهاني نظام اگر
را شما فرض و نظريه اين نمي‌توان بنابراين.بودند ضدسرمايه‌داري عمدتا جنبش‌ها مي‌كنيد
در مي‌دادند ارائه اقتصاد و سياست ادبيات حوزه در روشنفكران كه ادبياتي تمام.كرد بررسي
را سرمايه‌داري طبقاتي نظام كه سوسياليستي نظام از دفاع نوعي به و سرمايه‌داري نظام نقد
ادبيات تاثير تحت هم ايران اسلامي انقلاب جنبش‌ها ، همه مثل بود طبيعي.بود مي‌كرد ، رد
آن معكوس آيا مي‌گوييد شما حالا.كرد نفي را آن نمي‌توان.گيرد قرار بين‌المللي چپ
روي آن مقابل نقطه به شده‌اند ، خسته نظام اين از كه مردمي است طبيعي داشت؟ امكان
.مي‌آورند
.كرديد اشاره روحانيون ميان در اقتصادي گرايش دو وجود به صحبت‌هايتان از ديگر بخشي در *
بود صدر مرحوم ما اقتصاد كتاب تاثير تحت كه بود چپ اقتصاد به متمايل تفسير و گرايش يكي
گرايش خصوص در بيشتري توضيح دارد امكان اگركرديد ذكر جريان اين مخالف را دوم گرايش و
بدهيد؟ دوم
تفسير را آن سنتي اقتصاد حوزه در اسلامي اقتصاد حوزه تقريبا كه بودند گرايشي آنها
اختلاف.ديديم هم اسلامي جمهوري نظام اجرايي دوره در را تفكر اين البته كه.مي‌كردند
به موسوي مهندس دوره در چپي تفكر و بازاري‌ها جناح عنوان تحت راست و چپ جناح‌هاي بين
به.بودند خصوصي بخش نامحدود گسترش به معتقد آنها مقطع آن در.داد نشان را خود خوبي
واقع در.باشد داشته اختيار در نيز را نفت مالكيت مي‌تواند خصوصي بخش مي‌گفتند كه نحوي
و صنايع تمام كردن ملي به منجر انقلاب ابتداي در كه تندي حركت آن برخلاف مي‌تواند
.گرفت نظر در را آن شد ، بانك‌ها
بودند ، انقلاب پيشگامان از گفتيد و كرديد اشاره آنها به كه غرب تحصيلكرده‌هاي چرا*
تئوريك مبناي هيچ هم آنها آيا.كردند پيدا گرايش بين‌الملل چپ طرف به و شدند سياست‌زده
نداشتند؟ خود كارهاي براي
اينكه ضمن دسته يك.بودند دسته دو مي‌آمدند اروپا و آمريكا از كه تحصيلكرده‌هايي
نظام به اعتقاد اما مي‌دادند درس را آزاد بازار و سرمايه‌داري اقتصاد تئوري‌هاي
فارغ‌التحصيلان عمده بخش كه بود طبيعي و مي‌كردند دفاع آن از و داشتند سوسياليستي
اداره براي لازم تجربه من ، نظر به.گرفتند قرار سياسي حوزه تاثير تحت نيز دانشگاه‌ها
.نداشت وجود كافي حد به كشور
و نداشت وجود كشور سياسي اقتصاد حوزه در تجربي و تئوريك ديد شرايط آن در واقع در پس *
در يعني.گرفتند قرار سياسي جو تاثير تحت بودند خوانده اقتصاد كه هم غرب تحصيلكرده‌هاي
بود؟ اقتصادي مشخص مركز يك فاقد كشور انقلاب اول در واقع
چيست؟ مركز از منظور
شما صحبت‌هاي با ولي داشت ، وجود ظاهرا چه اگر است درست.برنامه سازمان مثل چيزي يك *
.بود شده كارشناسي نيروهاي از خالي فضا كه مي‌گيرم نتيجه
شايد.بودند رفته نظام آن سران اما بود شده حفظ كشور مديريتي نظام كل ظاهر مقطع آن در
اين سياسي نظام يك در امابود سرجايش كارشناسي بدنه.باشد تئوري‌پردازان شما منظور
تصميمي كه هستند تصميم‌گيرندگان بلكه.مي‌گيرند تصميم كه نيستند تصميم سازندگان
حساسيت گذشته رژيم راه‌حل‌هاي و ارزش‌ها به نسبت انقلاب اوايل كه كساني.مي‌گيرند
نظام به مربوط راه‌حل‌ها آن كه چرا.نبود قابل موجود راه‌حل‌هاي آنها ديد از داشتند
رژيم كه برسانند نقطه‌اي به را جديد نظام راه‌حل‌ها آن است ممكن.است گذشته شاهنشاهي
ايده كارشناسي بدنه كه نيست اين مفهوم به اين.شوند نفي مي‌بايستي پسبود رسيده شاه
كه است سياسي نظام اين اما.داشتند هم خوبي ايده‌هاي حوزه‌ها برخي در آنها.خير.نداشت
داشتند اختيار در را تازه رژيم سكان كه جديد تفكر طرز با آدم‌هايي.بگيرد تصميم بايد
برداشت‌هاي طور همين و بين‌المللي فضاي تاثير تحت هم آنها.مي‌گرفتند تصميم بايد
.بودند اقتصاد از چپ‌گرايانه
وقعي سابق رژيم از مانده جاي به كارشناسي فضاي به خيلي جديد سياسي نظام يعني*
نداشت؟ قبول را آنها و نمي‌گذاشت
توجه اقتصاد حوزه در حداقل كارشناسي ، فضاي به انقلاب ابتداي در دارم اعتقاد بنده.بله
گذشته رژيم با سياسي اقتصاد حوزه در انقلاب ارزشهاياست فهم قابل هم مسئله.نمي‌شد
.بود تضاد در گاه و متفاوت كاملا
خاصي سياسي گرايش و مسائل دليل به آيا كردند؟ انتخاب را شما موسوي مهندس آقاي شد چطور*
به هم شما و هستيد تخصص داراي اقتصاد زمينه در شما مي‌دانستند ايشان كه اين يا بود
مقطع؟ آن در حداقل.داريد گرايش دولتي اقتصاد
همين در بازرگاني علوم دانشگاهي مجتمع بازرگاني امور آموزشي معاون من مقطع آن در
كار موسوي آقاي با كه دوستاني و بود اقتصاد هم من رشته.بودم طباطبايي علامه دانشگاه
ايشان به را بنده كه داشتيم مشترك دوست يكسري واقع در.بودند هم من دوستان مي‌كردند
انجام كه بررسي‌هايي با ايشان.نداشتم موسوي مهندس با خاصي ارتباط خودم من.كردند معرفي
تحت‌تاثير ما همه انقلاب از پيش گفتم كه طور همان كردند ، انتخاب پست اين براي مرا دادند
زاويه همين از كه بود طبيعي.بود روانه چپ برداشت يك كه بوديم مذهب از خاص برداشت يك
.بود مشترك من و موسوي مهندس ديدگاه‌هاي قسمت اين در پس.مي‌كرديم نگاه اقتصاد به هم
ويژگي آن به اقتصادي حوزه در تخصص يك عنوان به كه بودم خوانده هم اقتصاد كه اين ضمن
مسائل در من به شما مي‌خواهم گفت و پذيرفتند حضور به را من ايشان روز يك.مي‌شد اضافه
براي و شده‌ام فارغ‌التحصيل فوق‌ليسانس مقطع در تازه كه گفتم من.بدهيد مشاوره اقتصادي
را كارتان شما گفتند ايشان.داد انجام ايران اقتصاد شناخت براي زيادي تلاش بايد كار اين
من.كنيد شروع مي‌شود ، تهيه ديگر جاهاي يكسري و نخست‌وزيري در كه تحليلي گزارش‌هاي با
با ايران اقتصاد مورد در درس يكسري دانشجويي زمان در چه اگر.كردم آغاز را كارم هم
بسيار شناخت موسوي مهندس با مقطع آن در كردن كار اما بودم ، گذرانده خوبي بسيار نمرات
كار هيچ تجربه اين ، از پيش تا چونداد من به ايران اقتصاد به نسبت عملي‌تري و عميق‌تر
عنوان به را كارم من واقع در.بود مفيد و موثر خيلي دوره اين.نداشتم را اجرايي و عملي
.كردم شروع موسوي مهندس با مشاور
بوديد؟ هم وزير نخست مشاور شما چون مي‌شد؟ مطرح اقتصادي‌اي بحث‌هاي چه دولت هيات در *
.نمي‌كردم شركت دولت در من مقطع آن در
بودند؟ كساني چه ايشان اقتصادي مشاورين *
.من و زادگان شريف نسب ، عالي
داشت؟ موسوي مهندس بر كسي چه مشاورين گروه اين در را تاثير بيشترين *
.بود نسب عالي آقاي
مشخص و منجسم تئوري هيچ‌گونه ما انقلاب ابتداي كرددر اعتراف بايد
براساس و زماني فرآيند يك در تدريج به اما ذهن‌نداشتيم در زمينه‌اقتصاد در حداقل
حركت‌كرديم مشخص تئوري يك سمت به تجربه
داشتند؟ اجرايي و اقتصادي تئوريك تجربه ايشان آيا *
در سن اصطلاح به و بود هم تجربه صاحب اينكه ضمن بودند اعتمادي قابل و مسن آدم ايشان
البته.داشت عملي اقتصادي فعاليت كه بود آدمي ايشان حال هر به.داشت نقش خيلي مورد اين
كشور خارج در هم مقداري يك.نداشتند تجربه‌اي كلان حوزه در و بنگاه‌داري و خرد حوزه در
كه بود اقتصاد به نسبت ايشان روانه چپ ديدگاه مهم‌تر همه از اما.بودند كرده تحصيل
ولي بودند تجربه با و بازرگان و صنعت صاحب كه داشتيم زيادي خيلي افراد.داشت اثر بسيار
ايشان اماداشتند گرايشي چه كه نبود معلوم مي‌كرديم مشاورت عرصه وارد را اينها اگر
خود بنگاه‌داري و اجرايي و عملي تجربه و روانه چپ نگاه و چپ نيروهاي بين تضادي گونه هيچ
.نمي‌كردند احساس
بود؟ چطور ايشان به نسبت شما ديد *
كارل به اما بود سرمايه‌دار يك هم انگلس.مي‌افتاديم انگلس ياد به ايشان ديدن با ما
و فردي فعاليت حوزه با فرد خود اجتماعي ديدگاه است ممكن واقع در.مي‌كرد كمك ماركس
كه است فردي نسب عالي آقاي كه مي‌كردم تفسير طور اين من.باشد متناقض اقتصادي‌اش
منافع و امكانات تمام است حاضر كه گونه‌اي به.دارد انساني و اجتماعي آرمان‌هاي
اقتصاد منطق با اقتصاد كوپني اداره شيوه البته.كند هزينه و صرف آنها براي را خصوصي‌اش
اين ضمن ندارد ، معني قيمت‌ها كنترل و طبيعي قيمت‌ها آن‌جا در.نداشت سازگاري ايشان خود
هم ايشان.دارد وجود تجارت آزادي و مشتري انتخاب آزادي اوليه ، مواد در انتخاب آزادي كه
آقاي و مي‌كرد نفي را اينها همه روانه چپ عمل شيوه اما.مي‌دانست را اين خوبي به
.داشت آگاهي آن به خوبي به هم عالي‌نسب
بود؟ موسوي آقاي اقتصادي مشاورين ارشد نسب عالي آقاي پس*
.بكنيم را تعبير اين مي‌توانيم بله
پياده در عملي صورت به ميزان چه تا داشتند؟ تاثير ايشان اقتصادي گرايش‌هاي روي چقدر*
مطرح را مسائلي چه مشاور عنوان به ايشان.بودند موثر دولتي اقتصاد شيوه اين كردن
مي‌كردند؟
كه بود تفكر اين.بود موسوي آقاي تفكر مشاور ، از مهم‌تر كه مي‌كنم اعتراف اين به من
طبيعي مي‌ديد نزديك‌تر را خودش تفكر اين به نسبت كه كسي هر و مي‌كرد انتخاب را مشاورين
و عملي روش‌هاي و را خود ديدگاه موسوي آقاي.مي‌گرفت قرار پذيرش مورد بيشتر كه بود
خودشان واقع در.مي‌ديد عالي‌نسب آقاي پيشنهادات بيشتر در را خود اقتصادي ديدگاه‌هاي
احساس ولي بود ذهنش در فروضي يكسري.بود آنها عملي روش‌هاي دنبال به و داشتند ديدگاهي
مراجعه عالي‌نسب آقاي به همين براي.ندارد آنها اجراي براي لازم عملي تجربه‌هاي مي‌كرد
.داشت وجود كه بودند ديگر هم‌پارامترهاي اعتماد و تجربه و سن سوابق ، البته.مي‌كرد
در زمان آن كه بحث‌هايي مهم‌ترين خدمات و كالاها توزيع و كوپن قيمت‌گذاري ، بحث از غير *
بودند؟ چه بود مطرح كشور تصميم‌گيري محافل
به و بانكي دكتر توسط برنامه‌ريزي.افتاد راه مجددا كشور برنامه‌ريزي ماشين سال 1361
سياسي نظام به باور و بودند متعهد كه اقتصادي متخصصين از نفر چند توسط و ايشان مديريت
كنيد نگاه را اول برنامه.بودند طبيبيان و مشايخي آقايان همين كه شد شروع داشتند جديد
طرح را اقتصاد علمي و تئوريك آن مباني آثار كم‌كم دوستان اين مقطع آن در كه مي‌بينيد
.بودند كرده
سال 61؟ برنامه آن *
سال در شد طرح كه برنامه‌اي اولين.شد مصوب كه برنامه‌اي اولين نه و برنامه اولين بله
و است بلندپروازانه كه مختلف عناوين تحت.شد روبه‌رو تصميم‌گيري حوزه‌هاي واكنش با 61
مباني با كه عنوان اين تحت هم گاهي.كرد اجرا نمي‌توان را برنامه‌ها اين جنگي شرايط در
حوزه علماي از نفر دو.شد گذشته كنار نهايت در و نقد ندارد سازگاري شرع و اسلامي اقتصاد
و مي‌خواندند را برنامه بند به بندكنند نقد را برنامه تا بودند آورده قم از هم را
حوزه دو در برنامه آن واقع درمخالف يا است موافق شرع مباني با آيا كه مي‌كردند تاييد
حوزه آن اول وهله در من نظر بهشرع حوزه در هم يكي و اقتصاد حوزه در يكي.مي‌شد نقد
همه اينها و نيست اسلامي برنامه اين بودند معتقد آنها.شد غالب مسائل ساير بر شرع
كه ديگري بحث.هستند رفته خارج و آمده‌اند آمريكا از (برنامه تدوين‌كننده اراده منظور)
قابل برنامه اين جنگي شرايط در كه بود اين شد سال 61 در برنامه آن گذاشتن كنار به منجر
موقع آن.رسيد نظر اين به مجلس هم حدي تا.نيست پيش‌بيني قابل هم شرايط و نيست اجرا
امروزي‌ها تعبير به جناح يا دسته يك.مي‌شدند تقسيم دسته دو به دولت هيات اعضاي
عسگراولادي آقاي و كار وزارت در توكلي آقاي آنها نمايندگان كه بودند راست يا محافظه‌كار
اين از كه بودند كساني هم دوم دسته.بودند برنامه شديد مخالف و بودند بازرگاني وزارت در
و نقد به شروع مذهب و شرع زاويه از راست‌ها.نبوي بهزاد آقاي مثل مي‌كردند حمايت برنامه
به استناد با و كرد مطرح را كار نيروي كردن اجير مسئله توكلي آقاي.كردند برنامه آن نفي
ديگران.بود كارفرما و كارگر روابط در خاص ادله يكسري خواهان شرعي و فقهي مباحث يكسري
به و است الهي مشيت مخالف برنامه‌ريزي و نداريم برنامه‌ريزي اسلام در كه بودند معتقد هم
آن به نسبت متفاوتي ديدگاه‌هاي هم مجلس درون از.است خداوندي امور در تصرف و دخل نوعي
.داشت وجود برنامه
بودند؟ برنامه‌ريزي موافق سال 61 در امروزي چپ‌هاي از عمده‌اي بخش پس *
.كرد عبور دولت از و شد تصويب هم برنامه آن و بله
بود؟ مجلس در مشكل *
.ماند هم مسكوت كه.بله
آيا.داشتند گرايش دولتي اقتصاد نوعي به هم رفسنجاني هاشمي آقاي زمان آن در شنيده‌ام *
بود؟ روز ضرورت‌هاي و بين‌المللي شرايط دليل به هم اين
كه بگوييم بايد كنيم ، بررسي را هاشمي آقاي سايكولوژي و روانشناسي نظر از بخواهيم اگر
شرايط در كه بودند معتقد ايشان.است عملگرا و خوش‌بين اميدوار ، بسيار فرد يك ايشان
نبودند بدبين مورد اين در.كرد اداره برنامه‌ريزي با و خوبي به را اقتصاد مي‌توان جنگي
.برآيند مجلس در مخالفين عهده از نتوانستند ولي
بودند؟ قوي‌تر مجلس در راست‌ها موقع آن يعني*
جاه‌طلبانه برنامه اين مي‌گفتند هم كساني.نبود راست‌ها مسئله فقط كه است اين واقعيت
و داشتند كامل انسجام يك آنها كه نبود مفهوم اين به مي‌شود دولتي چپ از صحبت وقتي.است
را حرف‌هايي همان چپ دولت از خارج در.نمي‌دادند انجام حزبي هماهنگي بدون را كاري هيچ
هم شريف‌زادگان آقاي موسوي ، آقاي مشاور حتي هست يادم من.مي‌زد راست جناح كه مي‌زد
در.داشتند را خودشان مخالفت و خود لابي‌هاي آنها حال هر به.بود برنامه اين مخالف
نرخ نفت ، درآمد قبيل از برنامه متغيرهاي تمام و نبود راست و چپ فقط بين مجلس چالش نتيجه
را نفر چند كسي هرميكردند نقد مختلف زواياي از را سرمايه‌گذاري و بيكاري مصرف ، تورم
برنامه بودند معتقد كه اين بر علاوه.مي‌برد پيش را خودش نظر و بود كرده جمع خود دور به
آن داشتند متخصصين به بدبينانه نگاه كه اين دليل به است ، جاه‌طلبانه‌اي و بلندپروازانه
فضا.نمي‌ديدند خود عمل شيوه و كار توجيه براي را فضايي هم متخصصين.گذاشتند مسكوت را
به مي‌كردند فكر آنها بنابراين.نبود انديشه‌هايشان و آنها تحمل به قادر هيچ‌وجه به
پس.شد خواهد بهتر برنامه از دفاع براي شرايط جنگ از بعد و شد خواهد تمام جنگ زودي
.مسكوت‌ماند برنامه
اقتصاد نوبليست‌هاي
2-لوئيس آرتور سر
سال در او شد باعث علاقه همين.داشت بسيار علاقه نيز سياست به لوئيس سرآرتور پروفسور
تاليفات استاد اين از.كنند منتشر و تاليف "توسعه برنامه‌ريزي" عنوان تحت كتابي 1966
.است مانده يادگار به فراواني
اين.كرد دريافت را نوبل اقتصاد جايزه شولز تئودور اتفاق به سال 1979 در لوئيس سرآرتور
ميلواكي شهر در ميلادي سال 1916 ژوئن پانزدهم.درگذشت ميلادي سال 1991 در توانمند استاد
.گذاشتند هربرت را او نام كه گشود جهان به چشم پسري Wisconsin ويسكانسين در Milwukee
خاطر بهبود رفته آمريكا به آلمان از ميلادي در 1903 بود برق مهندس كه او پدر
اخذ را Marquette ماركوئيت دانشگاه افتخاري دكتراي داشت جامعه در كه بسياري فعاليت‌هاي
و تفكر كتابخواني ، و كتاب با طفوليت در هربرت بود شده باعث خانه در حاكم محيط.بود كرده
بالا نمرات با را دبيرستان و ابتدايي تحصيلات رو اين از.شود آشنا موسيقي حتي و تعمق
آشنا زيبا هنرهاي با نيز ميلواكي عمومي كتابخانه در شد موفق همچنين اوگذاشت سر پشت
خانواده غذاخوري ميز.بود علاقه‌مند ورزش انواع به هربرت مدرسه ، تكاليف وجود با.شود
.بود علمي گاه و سياسي عمدتا مباحثات براي محلي سايمون
دوران آن مردم.داشتند علمي جهت‌گيري نوعي به آنها همه ولي بود متنوع هربرت علائق
را انساني علوم كه ايده اين و مي‌دانستند "علم" را بيولوژي و شيمي رياضيات ، فيزيك ، تنها
من مورد اما.بود نيافته نمود هرگز سال ساليان كرد ، مطالعه علمي طور به مي‌توان نيز
دانشگاه در (او دايي) هربرت مادر كوچك‌تر برادر Harold Merker مركد هارولد.بود متفاوت
در كتاب چندين او.بود خوانده اقتصاد John R Commons كامنز آر جان نظر زير و ويسكانسين
علوم كه بود خود دايي از تقليد به هم هربرت گويا.بود نوشته روانشناسي و اقتصاد باب
و واحد ماليات و سلاح خلع آزاد ، تجارت نظريه‌هاي از دفاع براي و برگزيد را اجتماعي
.مي‌كرد مطالعه را مختلف اساتيد از بسياري كتب علمي ، مباحثات در ديگر غيرآشناي موضوعات
شيكاگو دانشگاه وارد گسترده اطلاعات و دانش با سالگي سن 17 در و سال 1933 در بنابراين
دهه در عالي‌تر مراحل در و شخصي مطالعات و دانشگاهي آموزش‌هاي از تركيبي با ابتدا.شد
براي حرفي سياست و اقتصاد علوم در ساخت قادر را هربرت نظام‌مند ، تحقيقات و مطالعات 1940
فيزيك كارشناسي مقطع حد در و جديت با رياضي ، مهارت‌هاي تقويت براي اوباشد داشته گفتن
.خواند
سال 1936 در سايمون هربرت.شد فيزيك فلسفه به او بعدي علاقه‌مندي مطالعات ، اين ثمره
ريدلي ايي كلارنس با پايان‌نامه ارائه هنگام به و شد فارغ‌التحصيل شيكاگو دانشگاه از
و او با تا 1942 سال 1939 از و شد آشنا بود تحقيق سرگرم شهرداري در كه Clarence E.Rdley
در تحصيل براي تحقيقات پايان از پس داشت ، همكاري كاليفرنيا دانشگاه از تحقيقاتي گروهي
ديگر بار و بازگشت شيكاگو دانشگاه به سپس.شد ايلينويز موسسه وارد سياسي علوم رشته
Neyman. پيرسون _ نيمن آمار و Walrasian Theory والرزين نظريه.گرفت پي را اقتصاد
به او علاقه و كرد تكميل بود گرفته فرا Schults شولز هنري از پيشتر كه را Pearson
رساله‌هاي.پرداخت زمينه اين در بسياري مسايل حل و بررسي به و شد چندان دو رياضي اقتصاد
محور ولي آورد در تحرير رشته به "فناورانه توسعه" ،"ماليات انتقال" زمينه در فراواني
فناوري موسسه ميلادي سال 1949 در.بود "اتمي انرژي پروژه" او اقتصادي تحليل‌هاي و تجزيه
داير "صنعتي مديريت" تدريس براي دانشكده‌اي ارشد كارشناسي مقطع در گرفت تصميم كارنيج
جمله از وقت اساتيد با تا كرد ترك پيتزبرگ مقصد به را شيكاگو سايمون رو اين از.كند
به حال عين دركند مشاركت جديد دانشكده تاسيس در Willam W.Cooper كوپر دبليو ويليام
سايمون ميلادي سال 1954 از.مي‌داد ادامه سازماني تصميم‌گيري زمينه در خود مطالعات
.كرد آغاز خود تحقيقات و مطالعات در را رايانه‌اي شبيه‌سازي از بهره‌گيري
آنها از يك هيچ كه داشت فرزند سه سايمون هربرت كه است جالب نيز موضوع اين شنيدن
در همكاري به علمي فعاليت‌هاي بر علاوه سايمون هربرتنبودند خود والدين دنباله‌رو
سال 1948 در كه بود هم دليل همين به شايد.داشت وافري علاقه دولتي ادارات و سازمان‌ها
.شد استفاده او تجربيات از آمريكا اقتصادي همكاري‌هاي اداره تشكيل و تاسيس در ميلادي
در آمريكا ، در نيكسون جمهوري رياست نخست سال سه و جانسون جمهوري رياست دوران در همچنين
هربرت نيز آمريكا علوم ملي آكادمي در.مي‌كرد فعاليت جمهوري رياست علمي مشاوران كميته
.باشد تاثيرگذار محيطزيست حفظ سياستگذاري‌هاي در يافت فرصت
و تجربيات كردن عملي را دولتي ادارات و موسسات با همكاري و فعاليت از هدف او
پروفسور.است كرده عنوان تحقيقاتي جديد ايده‌هاي و زمينه‌ها يافتن براي علمي آموخته‌هاي
تحقيقات و مطالعات مشاركت‌ها ، پاس به و نوبل بنياد سوي از ميلادي سال 1978 در هربرت
به مفتخر سرمايه ، بين‌المللي انتقال و نقل و بين‌الملل تجارت تئوري زمينه در ثمربخش
.شد نوبل اقتصاد جايزه دريافت
Lawrence R.Klein آركلين لورنس
Omaha اوماها شهر در كه مي‌گويد چنين خود زندگي درباره اقتصاد علم دانشمند كلين لورنس
و كرد آغاز را تحصيلات اوماها در مدرسه‌اي در.شد متولد Nebraska نبرسكا ايالت در واقع
علاقه اين علت چند هر.شد علاقه‌مند تاريخ و خارجه زبان‌هاي رياضيات ، به متوسطه دوره در
زندگي آينده و تفكرات بر آمريكا "بزرگ ركود" دوره در يافتن رشد ولي نمي‌دانست را
اطراف مسايل از لورنس درك دانشگاه محيط به ورود با آن متعاقب.گذاشت سزايي به اوتاثير
و تجزيه براي را لازم مهارت‌هاي دوران آن مهم اقتصادي جنبه‌هاي زمينه در و شد بيشتر
.كرد كسب مختلف موضوعات تحليل
آغاز.شد چندان دو مورد اين در كلين لورنس انگيزه لس‌آنجلس ، رياضيات مدرسه در تحصيل با
اقتصادي ، متقابل روابط مطالعه و تفكر به را كلين خود آشفتگي‌هاي تمام با دوم جهاني جنگ
.واداشت اجتماعي و سياسي
سپس.گرفت فرا را رياضيات و اقتصاد كارشناسي ، مقطع در و رفت كاليفرنيا دانشگاه به كلين
را خود مطالعات ساموئلسون اي پل پروفسور تحت‌نظر ماساچوست فناوري موسسه در تا يافت فرصت
كه گروهي.بپيوندد شيكاگو دانشگاه Cowled كوولز كميسيون اقتصادسنجي تيم به و كرد تكميل
تينبرگن يان اوليه تلاش‌هاي پيگيري آن وظيفه و داشت عهده به مارشاك ياكوب را آن رياست
.بود آمريكا براي اقتصادسنجي الگوي ارائه زمينه در
اقتصاد حاشيه
در ايرفرانس پرواز فرود روز به اسلامي انقلاب كبير رهبر ورود سالگرد چهارمين و بيست
در جنگ سايه و گرفته اوج سال‌ها آن مانند به نفت بهاي.نيست كم‌شباهت بهمن 57
نيز سياست‌ها مابقي و رسيده به 4 خصوصي بانك‌هاي عدد.است گسترده همچنان همسايگي‌مان
و شد خواهند واگذار مردم به شده "ملي" بانك‌هاي.مي‌شود پيگيري ابتدا به انتها از
واژگوني.مي‌نالند خصوصي بخش به عمومي دارايي‌هاي واگذاري اندك شتاب از دولتمردان
برنامه‌هاي نوار و مي‌دهد نشان همخواني اساسي قانون اصل 44 همان با اقتصادي سياست‌هاي
اقتصاد حاشيه‌هاي از بخشي در ايام اين بهانه به.مي‌كند حركت برگشت دور روي اقتصادي
.مي‌پردازيم انقلاب اقتصاد حاشيه‌هاي به _ فجر دهه روزهاي تمامي شايد و _ امروز
ساخته عملگرا مديران اسلامي جمهوري اقتصادي مردان از حالا كه شده طي سال آموزه‌هاي 24
.است
زودهنگام ادغام *
اول دولت در استخدامي و اداري امور سازمان و بودجه و برنامه سازمان ادغام بحث گويا
گويا.است بوده آماده ساختار تعيين اين براي مقدمات تمام و بوده مطرح هاشمي آيت‌الله
.است بوده وقت كشور وزير نوري عبدالله تاسيس تازه سازمان رياست براي رئيس‌جمهور پيشنهاد
عارف محمدرضا قسمت هم آن رياست و انجاميد طول به سال 1378 تا ادغام اين عللي به اما
.شد تهران دانشگاه روزهاي آن رئيس
جابه‌جايي *
سال در آنها از هريك رئيس تعيين به مربوط اداري امور و برنامه سازمان درباره ديگر نكته
اين به را خاتمي تيرماه و خرداد رايزني‌هاي.است خاتمي اول دولت تشكيل زمان و 76
برنامه سازمان به را نجفي و اداري امور سازمان به را باقريان تا بود رسانده جمع‌بندي
چند كه بود نمانده اعتماد راي اخذ براي كابينه معرفي به بيشتر هفته‌اي چند اما.بگمارد
ادامه معناي به را آن و مي‌كنند مخالفت نجفي انتصاب با مبارز روحانيون مجمع موثر چهره
تا مي‌شود قرار و مي‌پذيرد هم خاتمي.مي‌خوانند اقتصادي عرصه در كارگزاران سياست‌هاي
يك نجفي اما.برود استخدامي و اداري امور سازمان به نجفي و برنامه سازمان به باقريان
باعث پيش‌شرط اين !استخدام در گزينشي لغو.مي‌گذارد مسئوليت اين پذيرش براي مهم شرط
.كند بهارستان ميدان راهي را نجفي محمدعلي و بازگردد اوليه تصميم به خاتمي تا مي‌شود
بعدي براي ادغام *
در دولتي مديريت آموزش مركز با توسعه برنامه‌ريزي در پژوهش و عالي موسسه ادغام بحث
تحليل عارف گويا اما.است بوده مطرح هم برنامه‌ريزي و مديريت سازمان بر عارف رياست زمان
چه.داشت مديريت سازمان قديمي نيروهاي با تنش بروز احتمال و اقدام اين عواقب از درستي
موسسه در بودجه و برنامه سازمان اسبق معاونين طبيبيان و نيلي و اسبق رئيس روغني آنكه
توسعه سوم برنامه به استناد با كه را ادغام اين پيشنهاد عارف.مي‌كنند تدريس پژوهش
محمد) بعدي رئيس به را ادغام درباره تصميم‌گيري او.مي‌گذارد مسكوت بوده شده ارائه
.مي‌سپارد (ستاري‌فر
پست‌ها جابه‌جايي *
تناقض‌هايي گاهي آنها بلاتاخير و سريع جابه‌جايي‌هاي و كشور مديران مسئوليت‌هاي تنوع
كه زماني در او.گرفت قرار موقعيتي چنين در يكبار فرد غفوري حسن دكتر.مي‌آفريند
مديريت را نيرو وزارت دوران آن در كه عباس‌پور شهيد به نامه‌اي طي بود خراسان استاندار
منطقه مردم هم و است زيان‌ده هم كه دارد وجود خراسان در خصوصي نيروگاه يك":نوشت مي‌كرد
اين نيرو وزارت تا كرد پيشنهاد وزير به استاندار آقاي ".دارند شكايت آن خدمات كيفيت از
آن خريد و كرد مخالفت امر اين با عباس‌پور دكتر.نمايد حل را مشكل و بخرد را نيروگاه
محمد و آمد نيرو وزارت به غفوري‌فرد دكتر كه نگذشت چندي.كرد رد دولت توسط را
نيروگاه اين معضلات به استان با آشنايي از پس هم حبيبي.شد خراسان استاندار بني‌حبيبي
مسئله اين به غفوري‌فرد اشراف از استاندار نامه‌هاي سوابق به مراجعه با او.برد پي
اين خريد و مسائل رفع به نسبت تا خواست وزير آقاي از مشابه نامه‌اي طي و شد مطمئن
با وزير كسوت در بار اين غفوري‌فرد دكتر استاندار تصور برخلاف اما.نمايد اقدام نيروگاه
.كرد مخالفت پيشنهاد اين
واردشدند ايران اتاق در هم جوان چهره‌هاي*
كرده‌اند ، نام ثبت كه نفر ميان 199 از تهران اتاق نمايندگان انتخابات بر نظارت هيات
تن چهار.است داشته چشم‌گيري نمود زن شش نام ميان اين از.كرد تاييد را نفر صلاحيت 196
اتاق ديرپاي و سنتي مديريت در تغيير و تحول خواستار كه كساني‌اند جمله از زنان اين از
ميرمحمد علاالدين و عسگراولادي اسدالله سيدخاموشي ، سيدعلي‌نقي همچنينهستند ايران
عسگراولادي اسدالله پسر عسگراولادي اميرعلي اينكه ضمن.كرده‌اند ثبت‌نام مجددا صادقي
انتخابات براي ايران اتاق رئيسه هيات عضو ديگر خليلي محسن.است شده عرصه اين وارد هم
رقابت ميدان وارد خود جاي به را پيمان پسرش و مسعود برادرش اما.نكرد ثبت‌نام جديد دوره
از تعدادي نام.است كرده اسفندماه ابتدايي هفته در ايران اتاق نمايندگان هيات انتخابات
لوله جانبي ، صنايع و نيشكر توسعه اجتماعي ، تامين بازرگاني ، چون عمومي و دولتي شركت‌هاي
رئيسه هيات كانديدا داوطلبان فهرست در نيز ايران آلومينيوم و محركه نيرو سديد ، پروفيل و
انتخابات اين در را دولتي‌ها و خصوصي‌ها رقابت موضوع اين.مي‌شود ديده تهران ، اتاق
.است كرده جدي‌تر
|
