شرق عرفان افسانه‌خوان
شيمل ماري آنه پروفسور آثار كتابشناسي
شرق عرفان افسانه‌خوان
آلماني مولوي‌شناس و عرفان‌پژوه اسلام‌شناس ، "شيمل آنه‌ماري" درگذشت انگيزه به
:اشاره
(7/11/81) دوشنبه روز آلماني شهير مولوي‌شناس و عرفان‌پژوه "شيمل آنه‌ماري" پروفسور
و تهران در شيمل آنه‌ماري پروفسور مقام و حال در بزرگداشتي همايش پيش ماه چند.درگذشت
حسين كوشش به كتابي در همايش آن مقاله‌هاي و سخنراني‌ها مجموعه.شد برگزار وي حضور با
.رسيد چاپ به پژوهش و دانش توسعه موسسه توسط آبادي‌و خندق
تدارك بخش دو در را گزارشي زمين مشرق عرفان بانوي‌دلباخته اين درگذشت مناسبت به
.رسد مي گرامي خوانندگان نظر به كه ديده‌ايم
ناقد خسرو دكتر
شهر اين در كه مي‌نمايد شگفت اول نظر در مي‌آيد ، لاهور به نخستين‌بار كه مسافري براي
خياباني بلكه است ، شده نامگذاري "گوته خيابان" به‌نام اصلي خيابان‌هاي از يكي نه‌تنها
."شيمل آنه‌ماري خيابان" نام به مي‌شود يافت آن موازات به نيز
او و است برخوردار جهاني شهرت از آلماني دانشمند و نويسنده و شاعر گوته ، ولفگانگ يوهان
گذارده بجا خود از كه بي‌شماري علمي و ادبي آثار ميان در گوته.مي‌شناسند همه كمابيش را
شمار در ،"فاوست" مشهور درام كنار در كه دارد "شرقي - غربي ديوان" به‌نام كتابي است ،
گوته.است اثر همين نيز زمين مشرق در او شهرت علل از يكي بي‌شك و اوست آثار معروف‌ترين
به‌گونه‌اي كه دارد قصد - است كرده اشاره نامه‌اي در نيز خود چنان‌كه - كتاب اين در
و قرين هم با را جهان دو اين فرهنگ و زند پيوند هم به را شرق و غرب دلپذير ، و دل‌زنده
.كند دمساز
تا جواني دوران آغاز از آلمان ، مردم از ارجمندبانويي گوته ، خاموشي از پس سال صدوهفتاد
آرزوي تحقق راه در پررنج ، كار و راسخ عزم با مي‌گذرد ، پربارش عمر از سال هشتاد كه امروز
مشرق‌زمين فرهنگ شناساندن و شناخت براي كوششي و تلاش هيچ از و است زده گام گوته ديرينه
آمريكا و آسيا و اروپا پژوهشي نهادهاي و دانشگاه‌ها در سال‌ها كه او.است نكرده فروگذار
گذار و گشت در غرب و شرق ميان "فرهنگي سفير" بسان پيوسته داشت ، اشتغال تحقيق و تدريس به
تا تهران از كمبريج ، تا قونيه از ليدن ، تا لاهور از كه نيست شگفت‌آور ازاين‌رو.است
سر بر شيمل آنه‌ماري پروفسور نام وين ، تا پيشاور از و اوپسالا تا آنكارا از توبينگن ،
.است افتاده فرهيخته مردمان زبان
احوال شرح
شهر در (شمسي فروردين 1301 18) ميلادي سال 1922 آوريل در 7 شيمل برگيت آنه‌ماري
آغاز همان از.گشود جهان به چشم پروتستان‌آيين خانواده‌اي در آلمان ، مركز در "ارفورت"
به كه بود ساله پانزده.داشت شرقي زبانهاي آموختن به وافري علاقه نوجواني دوران
و رساند پايان به را دبيرستان دوره سالگي شانزده سن درپرداخت عربي زبان فراگرفتن
.گذاشت پشت‌سر سرعت همان به نيز را دانشگاهي تحصيلات مراحل
آغاز را اسلامي علوم و عربي ادبيات و زبان رشته‌هاي در تحصيل برلين دانشگاه در نخست
دانشگاه اين از دكتري درجه اخذ با - سالگي نوزده سن در - سال 1941 در و نمود
از سپس.داشت اشتغال كار به مترجم به‌عنوان خارجه امور وزارت در مدتيشد فارغ‌التحصيل
ادبيات و زبان رشته‌هاي در تدريس به "ماربورگ" دانشگاه در سال 1953 تا سال 1946 ژانويه
دكتري دوره سال 1951 در تدريس ، ضمن دانشگاه ، همين در و پرداخت اسلامي معارف و عربي
.رساند پايان به نيز را اديان تاريخ
رشته در تدريس براي را شيمل استاد سال 1954 در آنكارا دانشگاه اسلامي الهيات دانشكده
بانو تا بود مناسبي فرصت تركيه در اقامت دوران.كرد دعوت دانشگاه اين به اديان تاريخ
تحقيقات به جديد دنياي در اسلام مسائل زمينه در نيز و تركي كلاسيك ادبيات گستره در شيمل
از.كرد خواهم اشاره آنها به بعدا كه است مهمي تاليفات آن ثمره كه زند دست دامنه‌دار
و عربي ادبيات و زبان رشته‌هاي در علمي مشاور و استاد به‌عنوان سال شش مدت به سال 1961
و استاد به‌عنوان نخست سال 1967 ، در.داشت اشتغال تدريس به بن دانشگاه در اسلامي علوم
هاروارد دانشگاه در خاوري اديان تاريخ تدريس كرسي كامل اختياردار سال 1970 از سپس
را اسلامي - هندي فرهنگهاي رشته‌هاي در تدريس كرسي كه بود استادي نخستين وي.شد آمريكا
در "اسلامي مطالعات انستيتوي" سال هر تابستان در اين بر افزون.داد اختصاص خود به نيز
.مي‌كرد برگزار شيمل استاد براي درسي كلاس‌هاي مرتب به‌طور لندن
آمده نايل افتخاري دكتري كسب به جهان در مختلفي دانشگاه‌هاي از شيمل آنه‌ماري پروفسور
است پاكستان پيشاور و اسلام‌آباد سند ، دانشگاه‌هاي از افتخاري دكتري سه داراي وي.است
خطاطي و پاكستان و هند در اسلامي فرهنگ اسلامي ، عرفان زمينه‌هاي در تحقيقاتش به‌خاطر كه
تهران دانشگاه و تركيه قونيه سوئد ، اوپسالاي دانشگاههاياست شده اهدا وي به اسلامي
.كرده‌اند اعطا افتخاري دكتري شيمل استاد به نيز
هلند ، علوم سلطنتي آكادمي عضويت ديني ، علوم جهاني انجمن رياست مدتي گرانقدر بانوي اين
موزه كارشناس آمريكا ، هنر و علوم آكادمي عضويت آلمان ، فالن وست راين ايالت آكادمي عضويت
افزون.داشت به‌عهده را اديان دائرالمعارف اسلام به مربوط بخش ويراستاري و نيويورك هنر
ناشر.بود "فن و فكر" نشريه ويراستار سال ده مدت به تا 1973 سال‌هاي 1963 بين اين ، بر
درواقع و است آلمان گوته انستيتو مي‌شود ، منتشر عربي زبان به است سال چهل كه نشريه اين
.است زبان عربي سرزمين‌هاي و آلمان ميان فرهنگي ارتباط پل
كشورهاي ادبي مجامع و فرهنگي و علمي بنيادهاي سوي از افتخاري نشان‌هاي و جوايز تاكنون
نام را زير مدال و جايزه چند مي‌توان آنها ميان از كه است شده اعطا شيمل استاد به مختلف
:برد
.سال 1965 در آلمان "روكرت فردريش" جايزه -
.سال 1965 در پاكستان "اعظم قائد ستاره" نشان -
.سال 1974 در اتريش "پورگشتال - هامر" طلاي مدال -
سال در آلمان شعر و زبان آكادمي سوي از مترجم بهترين براي "فوس هاينريش يوهان" جايزه -
.1980
.سال 1981 در آلمان "كرويتس فردينتس بوندس" اول درجه نشان -
زمينه در كه برجسته‌اي علمي شخصيت به يك‌بار سال دو هر كه "دلاويدا لووي" مدال -
نخستين و محقق يازدهمين شيمل بانو.مي‌شود اهدا است داده انجام تحقيقاتي اسلام‌شناسي
.گرفت تعلق او به جايزه اين سال 1987 در كه است زني
به "لوكاس لئوپولد" جايزه آلمان توبينگن دانشگاه در مراسمي طي نيز سال 1992 در -
.شد اهدا شيمل پروفسور
اجتماعي - فرهنگي جايزه مهم‌ترين كه "آلمان كتابفروشان و ناشران اتحاديه صلح جايزه" -
.شد اعطا شيمل پروفسور به سال 1995 در است ، آلمان
نهادهاي و دانشگاه‌ها در فعاليت و كار همه اين كنار در ما گرامي بانوي آن‌كه شگفت‌آور
سبك و شيوه.است داده انتشار نيز بسياري ترجمه‌هاي و تاليفات تاكنون فرهنگي ، و علمي
به چشمگيري كشش و گيرايي دارد ، خود تخصصي زمينه در شيمل استاد كه تبحري و تسلط و نگارش
براي مناسب فضايي آوردن به‌وجود در زيادي حد به خود آثار طريق از وي.است داده آثارش
از پرهيز بر همواره و بوده كوشا شرق و غرب فرهيختگان ميان انديشه ستد و داد
استاد جهد و جداست داشته تاكيد بي‌معني دعوي‌هاي از جستن دوري و بي‌مورد پيشداوري‌هاي
راه ، اين در او اخلاص و سخت‌كوشي و بي‌وقفه تلاش و غرب و شرق ميان تفاهم ايجاد در شيمل
.مي‌پويد وحدت به كثرت راه كه مي‌ماند را سالكي مجاهدت‌هاي
شيمل آنه‌ماري آثار
مشرق‌زمين ، تمدن و تاريخ و فرهنگ از كافي شناخت نبود و كم‌آگاهي كه روزگاري در باري ،
آثار است ، گرديده مغربزمين مردمان ميان در بسياري سوءتفاهم‌هاي و پيشداوري‌ها بروز سبب
در مي‌تواند شيمل آنه‌ماري پروفسور چون انسان‌هايي مهربان وجود و ممتاز شخصيت ارزشمند
كه است كوشيده پژوهش‌هايش در شيمل استادباشد داشته بسزايي تاثير عمومي افكار روشنگري
به بي‌اساس ، تعصبات و خرافات و سخت‌كيشي و قشري‌گري زشت و ضخيم پوسته‌هاي شكافتن با
و فرهنگ شناخت راه در مخلصانه و صادقانه او.بگشايد راهي اسلامي انديشه‌هاي مركزي هسته
تا را زمين مردمان‌باختر چشم نه‌تنها آثارش طريق از و گذارده قدم شرق تاريخ و تمدن
بيشتر و بهتر آشنايي در نيز ما به بلكه گشوده ، زمين خاور فرهنگ حقيقت روي بر اندازه‌اي
ايران ادب و شعر به كه آنجا شيمل بانو.است رسانده ياري نياكانمان فرهنگي ميراث با
با تا مي‌كند بررسي را فارسي منظوم ادبيات تمام بسيار ، دقت و پررنج كار با مي‌پردازد ،
فارسي شعر نمادين و نهايي مفهوم به دشوار ، استعاره‌هاي و اشاره‌ها و رموز بازشناسي
.پي‌برد
دارد ادامه
شيمل ماري آنه پروفسور آثار كتابشناسي
نويسنده‌اي بلكه سرشناس ، اسلام‌شناسي و برجسته محققي نه‌تنها شيمل آنه‌ماري پروفسور
چندين در تحقيق و تدريس كنار در گذشته ، سال شصت در او.است نيز كوشا مترجمي و پركار
و هنر و فرهنگ زمينه در نيز بسياري ترجمه‌هاي و تاليفات فرهنگي ، و علمي موسسه و دانشگاه
.است داده انتشار شرق معارف
تركي و انگليسي و آلماني زبانهاي به كتاب عنوان شامل 104 كه حاضر فهرست تنظيم و تهيه در
است بوده دسترس در كه منابعي تمام به حتي‌الامكان كوشيده ناقد دكتر آقاي است ، فرانسه و
. نيست استاد آثار همه فهرست اين كه معتقدند ايشان حال اين با. كند مراجعه
آثار از تاكنون كه است فهرستي كاملترين كتابشناسي اين كه گفت مي‌توان جرات به چند هر
.است شده تهيه فارسي زبان به شيمل پروفسور
.برلين 1942 ،(دكتري رساله) مماليك زمامداري پايان در قضات و خلفا جايگاه -1
.لايپزيگ 1943 مصر ، در وسطي قرون اواخر در قاضي و خليفه -2
فهرست) فهارس.الحنفي اياس احمدبن محمدبن تاليف الدهور ، في‌وقايع الزهور بدائع -3
.استانبول 1945 شيمل ، آنه‌ماري از (اعلام
ترجمه.(درويشي رمان نوربابا ، ) قدري ، يعقوب اوغلي قره‌عثمان نوشته پروانه ، و شمع-4
.1947(آلمان) گمرزباخ شيمل ، آنه‌ماري
.1948(آلمان) عاملن ،(شيمل آنه‌ماري شعر دفتر نخستين) ني نواي -5
.1949(آلمان) والدورف.رومي جلال‌الدين مولانا تصاوير زبان -6
،(دكتري رساله).اسلامي عرفان نخستين دوره‌هاي در عرفاني عشق مفهوم در پژوهشي -7
.ماربورگ 1951
.ويسبادن 1951 اديان تاريخ مختصر.جهان اديان -8
.توبينگن 1951 عربي ، زبان از ترجمه."ابن‌خلدون مقدمه" از گزيده‌اي -9
.مونيخ 1952 شوبرينگ ، والتر شيمل ، گوندرت ، آنه‌ماري ويلهلم:كوشش به شرق ، شعر -10
.مونيخ 1957.فارسي زبان از ترجمه.لاهوري اقبال جاويدنامه -11
.آنكارا 1958.تركي ترجمهلاهوري اقبال جاويدنامه -12
شيمل ، آنه‌ماري از توضيحات و مقدمه هنينگ ، ماكس ترجمه به (آلماني به) قرآن -13
.اشتوتگارت 1960
.آنكارا 1963.غرب و شرق در رومي جلال‌الدين مولانا انديشه تاثيرات -14
.ليدن 1963.لاهوري اقبال ديني انديشه‌هاي در پژوهشي جبرئيل ، بال -15
.ويسبادن 1963 فارسي ، زبان از ترجمه لاهوري ، محمداقبالمشرق پيام -16
.اشتوتگارت 1964 شيمل ، آنه‌ماري از مقدمه‌اي با و فارسي از ترجمه.شمس ديوان گزيده -17
.زوريخ 1965.دروازه هزار قصر.پاكستان -18
ويسبادن شيمل ، آنه‌ماري مقدمه و انتخاب به.روكرت فريدريش.فارسي اشعار ترجمه‌هاي -19
.1966
.1967(آلمان) فورت شواين.است آشتي جهان شعر ، جهان -20
كلن شيمل ، آنه‌ماري ترجمه و انتخاب به حلاج ، افسانه و زندگي:الهي عشق شهيد حلاج ، -21
.1968
.زوريخ 1968 شيمل ، آنه‌ماري ترجمه و برگزيده.لاهوري اقبال محمد.عجم زبور -22
.ليدن 1970 اسلامي ، خطاطي -23
.ويسبادن 1973.("هند ادبيات تاريخ" كتاب از فصلي) هندوستان در اسلامي ادبيات -24
.استانبول 1973 تركي ، از ترجمهما زمان تا (ميلادي) سيزدهم قرن از تركي شعر -25
.ويسبادن 1974.("هند ادبيات تاريخ" كتاب از فصلي) هندي ادبيات -26
.توبينگن 1975 شيمل ، آنه‌ماري مقدمه و ترجمه و انتخاب بهعرب معاصر شعر -27
.("هند ادبيات تاريخ" كتاب از فصلي) لاهوري اقبال تا آغاز از اردو كلاسيك ادبيات -28
.ويسبادن 1975
.هايدلبرگ 1975 شيمل ، -هاردر.زآوور-اتو / گاسپي روش:عربي زبان آموزش -29
.هيل 1975 چاپل شمالي ، كاروليناي دانشگاه انتشارات.اسلام عرفاني ابعاد -30
ليدن.هجده سده اسلامي هندوستان در تصوف اهل نويسنده دو از پژوهشي:رحمت و رنج -31
.1976
.كابل 1976.افغانستان صوفيان ديگر و انصاري عبدالله -32
.كابل 1977 كابل ، دانشگاه انتشارات.اقبال و مولوي تا سنائي از -33
.كلن 1978.رومي جلال‌الدين بزرگ عارف آثار و زندگي ;آتش چو تو بادم چو من.رومي -34
.فرايبورگ 1978.اسلام در مناجات:تراست پادشاهي جهان -35
.لندن 1978.شرقي ماه آئينه -36
.لندن 1978.رومي جلال‌الدين مولانا آثار در پژوهشي شمس ، شكوه -37
.دهلي 1979.(دهلوي) غالب شعر در آتش تصوير:شعله رقص -38
.دوسلدورف 1980 شيمل ، آنه‌ماري ويراستار و مترجم.پاكستان از افسانه‌هايي -39
.ليدن 1980.هند شبه‌جزيره در اسلام -40
.هامبورگ 1981.پاكستان زبان‌شناسي پژوهش‌هاي در آلمان سهم -41
.كلن 1981 دوسلدورف ، .اسلامي ايمان در پيامبر حرمت:رسول‌الله محمدا و -42
.ليدن 1982.پاكستان و هند در اسلام -43
.دوسلدورف 1982.طريقت پير چهل كتابمعرفت باغ -44
.نيويورك 1982.اسلام در عارفانه شعر -45
.دارمشتات 1983.هند شبه‌جزيره در اسلام -46
.نيويورك 1983.اكبرشاه جلال‌الدين براي كتابچه‌اي:انوري ديوان -47
كلن اندرس ، كارل فرانتس همكاري با.گوناگون فرهنگهاي در اعداد نماد:اعداد رمز -48
.1984
.ويسبادن 1984.فارسي شعر تصاوير جهان:ستاره و گل -49
.نيويورك 1984.اسلامي فرهنگ و خطاطي -50
آنه‌ماري مقدمه و ترجمه و انتخاب به.حلاج سخنان:من‌الله اغيثوني الاسلام ، اهل يا -51
.فرايبورگ 1985 شيمل ،
محمدبن تاليف ،(مصري شهروند يك روزانه يادداشت‌هاي) في‌وقايع‌الدهور الزهور بدائع -52
.اشتوتگارت 1985 شيمل ، ماري آنه از عربي زبان از ترجمه.الحنفي اياس احمدبن
.كلن 1985.تصوف تاريخ:اسلام عرفاني ابعاد -53
.كلن 1985 شيمل ، آنه‌ماري ترجمه.شب دو و هزار داستانهاي:عربي كابوس -54
از و انتخاب به اسلامي ، هند در عرفاني سنت از نوشته‌هايي:يكتا خداي به عشق -55
.زوريخ 1986 شيمل ، آنه‌ماري ترجمه هندي و اردو عربي ، فارسي ، زبانهاي
.كلن 1987.اسلامي ملل شعر بخوان ، ترانه‌اش و بردار سرخي گل -56
.فرايبورگ 1987.آثارش بر مدخلي و زندگي شرح:(تا 1866 1788) روكرت فريدريش -57
و ترجمه.العطائيه الحكم كتاب.اسكندري احمدبن ابوالفضل تاج‌الدين ابن‌عطاءالله ، -58
.فرايبورگ 1987 شيمل ، آنه‌ماري از پيشگفتار
.مونيخ 1988 شيمل ، آنه‌ماري ترجمه.رومي جلال‌الدين مولانا.فيه‌مافيه كتاب -59
.مونيخ 1989.گربه درباره حكم و ل امثا و ترانه‌ها شعرها ، داستان‌ها ، :شرقي گربه -60
.مونيخ 1989.گزار پيام شاعر شاعر ، فيلسوف محمداقبال ، -61
.كلن 1989.امره يونس با سلوك و سير -62
زبان از ترجمهكربن هانري نوشته ايراني ، عرفان در انسان - نور:زمردين خيال -63
.مونيخ 1989 شيمل ، آنه‌ماري ويراستار و فرانسه
دارد ادامه
|
